Dziennikarstwo muzyczne 2401-D-S1-3-DNM-DM
Program konwersatorium
1. Wprowadzenie
– program zajęć
– wymagania
– efekty kształcenia
2. Elementy teorii muzyki – podstawowe pojęcia przydatne w dziennikarstwie muzycznym
– dlaczego muzyka sprawia nam przyjemność
– teoria muzyki: podstawowe pojęcia (tempo, dynamika, podział rytmiczny)
– gatunki muzyczne: podziały, typologie
Słuchanka:
ABBA „Arrival”
Kraftwerk „Man Maschine”
Scott Walker „Scott”
3. Dziennikarstwo muzyczne w Polsce (PRL, RP) jako dziennikarstwo środowiskowe
– czym jest dziennikarstwo środowiskowe
– dziennikarstwo muzyczne jako dziennikarstwo środowiskowe
– dziennikarstwo muzyczne w PRL
– dziennikarstwo muzyczne w III RP
– odmiany dziennikarstwa muzycznego (treść, forma, odbiorcy, media)
– czasopisma muzyczne w Polsce i na świecie
Czytanka:
Baran Dariusz. „Media muzyczne w Polsce po 1989 roku – skąd, dokąd?” W: Parus Magdalena, Trudzik Artur (red.), „Media jako przestrzenie muzyki”. Gdańsk, 2016
Sankowski Robert, Krótka historia polskiej prasy muzycznej (https://kultura.onet.pl/muzyka/gatunki/rock/krotka-historia-polskiej-prasy-muzycznej/4jer0kq)
Słuchanka:
Niebiesko-Czarni „Twarze”
Lech Janerka „Historia Podwodna”
Apteka „Urojone całe miasta”
4. Dziennikarstwo muzyczne w Polsce (PRL, RP) c.d. O wybranych dziennikarzach i tekstach
Dziennikarze radiowi:
Piotr Kaczkowski, PR3: https://www.youtube.com/watch?v=cQal3W4LRd4&t=2s
Marek Niedźwiecki, LP3: https://www.youtube.com/watch?v=R64S1mp4jhw
Tomasz Beksiński, PR3: https://www.youtube.com/watch?v=Z1DnHtUt8y8
Dziennikarze prasowi: „Magazyn Muzyczny”, „Jazz”, „Non Stop”, „Brum”, „Tylko Rock”, „Noise”, „Lizard”, „Glissando”, „Gazeta Magnetofonowa”
Słuchanka:
Niemen „Aerolit”
Morawski, Waglewski, Nowicki, Hołdys „Świnie”
Kury „Polovirus”
5. Czego słuchasz? p.1
– zadanie nr 2 – prezentujemy własne upodobania muzyczne
6. Czego słuchasz? p.2
– zadanie nr 2 – prezentujemy własne upodobania muzyczne
7. O gustach się (nie)dyskutuje? O wartościach też nie, ale o arcydziełach – tak
– muzyka popularna a klasy społeczne
– dyskusja grupowa o gustach muzycznych
– bańki, w których funkcjonujemy
– top 10 najlepszych ever
– radiowe topy wszechczasów
Zadanie domowe: zastanów się nad top 5 swoich albumów lub piosenek
Czytanka:
Cyrek Barbara, Dziwak Ewelina. „Muzyczne uwikłania tożsamości”. Kultura Współczesna, 3/2017
Hornby Nick. „Wierność w stereo”. Poznań, 1996
Libera Antoni. „Modern Jazz Quartet”. NaGłos, 18/19, 1995
Łachecki Łukasz. „Popowa rewolucja już się wydarzyła”. Krytyka Polityczna, 2023. https://krytykapolityczna.pl/kultura/porcys-popowa-rewolucja-juz-sie-wydarzyla-rozmowa-z-borysem-dejnarowiczem/
Maj Bronisław. „a-C-D-F-a-C-E…”. NaGłos, 18/19, 1995
Reynolds Simon. „Retromania”. Warszawa, 2018. Roz. 2 „Pamięć absolutna”
Słuchanka:
Henry Cow “Legend”
Simple Minds „Sparkle in the Rain”
SBB “Follow My Dream”
Steven Wilson “Hand.Cannot.Erase”
8. O tekstach piosenek
– czy piosenka musi mieć tekst?
– różnorodność tematów tekstów w muzyce popularnej
– pomiędzy błahym a ważnym w piosence
– o piosenkach zaangażowanych
Czytanka:
Jarniewicz Jerzy. „All You need is Love. Sceny z życia kontrkultury”. Kraków, 2016. Roz. „John Lennon: sen się skończył”
Łuszczykiewicz Piotr. „Długi cień socrealizmu. O piosence produkcyjnej”. W: Budzyńska-Łazarkiewicz Magdalena, Gajda Krzysztof (red.), „Nowe słowa w piosence”. Poznań, 2017.
Słuchanka:
Niemen Enigmatic „Niemen Enigmatic” („Człowiek jam niewdzięczny”)
John Lennon „Some time in New York City”
Stormy Six „Un Biglietto Del Tram”
9. Recenzje muzyczne
– recenzja muzyczna jako gatunkowa forma dziennikarska
– pomiędzy opisem a oceną
– przykłady recenzji prasowych
Czytanka:
Shapiro Peter. „Fela Kuti”. W: Young Rob (red.). „Muzyka. Przewodnik Krytyki Politycznej”. Warszawa, 2012
Wolny-Zmorzyński Kazimierz, Kaliszewski Andrzej, Furman Wojciech. Gatunki dziennikarskie. Warszawa, 2006. Roz. III, 6 „Recenzja”
Słuchanka:
Fela Kuti “Gentlemen”
Sun Ra “Atlantis”
Brian Eno, David Byrne “My Life in the Bush of Ghosts”
10. O wizualności w dziennikarstwie muzycznym
– kategoria wizualności
– o patrzeniu na nieruchome obrazy (zdjęcia, okładki, plakaty)
– o patrzeniu na ruchome obrazy (teledyski, filmy)
– jak analizować teledyski muzyczne
– podstawowe kategorie analityczne
– praca analityczna na wybranych przykładach
Czytanka:
Rose Gillian. „Interpretacja materiałów wizualnych”. Warszawa, 2010; roz. 3
11. Teledyski
– praca analityczna na przykładach wybranych przez uczestników zajęć
Zadanie domowe: przygotuj swoje ulubione teledyski – możesz je zaprezentować w trakcie zajęć i będziemy o nich rozmawiać
12. Filmy muzyczne
– spojrzenie krytyczne na film muzyczny
– filmy dokumentalne i fabularne
– dyskusja nad wybranym filmem
Gnoiński L., Słota W. 2010 “Beats of Freedom – zew wolmości”
13. Prezentacja zadania nr 1, p.1
14. Prezentacja zadania nr 1, p.2
15. Omówienie wyników prac indywidualnych i podsumowanie zajęć
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
- panelowa
- laboratoryjna
- referatu
- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- seminaryjna
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Całościowe zaliczenie konwersatorium przybiera postać rozliczenia punktowego, w którym liczą się: (1) indywidualna aktywność podczas zajęć oraz (2) wykonanie własnych dziennikarskich działań indywidualnych.
1. Aktywność na zajęciach oceniana w skali punktowej: wypowiedzi powinny dotyczyć tematyki poruszanej na danych zajęciach, bazując na lekturach proponowanych do zajęć (czytanki). Za dane zajęcia można uzyskać 1 lub 2 punkty w zależności od jakości i relewancji wypowiedzi. Punkty za aktywność można uzyskać na zajęciach nr: 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12.
Na zajęcia warto przynieść znalezione przez siebie nagrania (wystarczy znaleźć je w sieci) lub/oraz fragmenty z czasopism muzycznych (np. wywiady, artykuły, recenzje) drukowanych lub internetowych jako ilustracje danego tematu. Warto też zapoznać się z proponowanymi do zajęć materiałami muzycznymi (słuchanki).
2. Wykonanie trzech Zadań – działań dziennikarskich, dotyczących kwestii muzycznych. W ramach zajęć każdy Uczestnik jest zobowiązany do przygotowania trzech Zadań. Każda z tych prac ma być oryginalnym dziełem autorskim, prezentowanym pod lub podpisanym imieniem i nazwiskiem. Pamiętajcie o tym na każdym etapie pracy nad zadaniami.
Zadanie 1
Krytyczny artykuł na temat danego wykonawcy (dokonania artystyczne) i recenzja jego/jej płyty. Praca ma mieć charakter work-in-progress: od wstępnego zaznajomienia się z dziełem fonograficznym poprzez dogłębną pracę nad samą płytą i karierą artysty, który ją nagrał. Jej celem będzie napisanie większego artykułu o jakimś wykonawcy, którego punktem wyjścia będzie recenzja płyty. Oznacza to, że należy zaznajomić się z daną płytą, podejść do niej krytycznie, napisać recenzję, a następnie zaznajomić się z biografią i karierą danego wykonawcy i innymi płytami tej osoby. Do dzieł płytowych i innych dokonań należy podejść z krytycznym dystansem, czyli przedstawiamy analizę dyskursywną utworów, płyt, teledysków. Forma recenzji zakłada, że nie należy stronić od osobistych ocen, ale oceny te należy uzasadnić, wykorzystując aparat krytyczny stosowany do analiz komunikatów muzycznych (poznajemy go na zajęciach). Płyta do zrecenzowania będzie przydzielana każdemu Uczestnikowi/Uczestniczce zajęć indywidualnie w drodze losowania na zajęciach nr 1. Ponadto, na zajęciach 13 i 14 należy wyniki swojej pracy z Zadaniem 1 zaprezentować w formie ustnej 5-6 minutowej prezentacji, skupiając się głównie na recenzowanym albumie.
Praca nad Zadaniem 1 przebiegać będzie w 2 etapach:
Etap 1: po wylosowaniu płyty należy jej odsłuchać (raz, może dwa) i napisać pierwsze wrażenia w dowolnej formie – nie jest konieczne stosowanie aparatu krytycznego i recenzyjnego, można oddać tu swoje emocje, skojarzenia, oceny. Możecie naturalnie użyć aparatu krytycznego i posługiwać się odpowiednim językiem, jednak na tym etapie pracy nie to jest celem zadania. Jeżeli nie znacie danego wykonawcy lub konkretnej płyty – proszę nie szukajcie informacji na ten temat! Chodzi o pierwsze wrażenie, które wywoła w Was recenzowana płyta i tylko jej muzyczna zawartość. Napiszcie to, co przyjdzie Wam do głowy – chodzi o świeżość spojrzenia i wrażeń.
Forma: dowolna, może to być szkic, felieton, komentarz
Objętość: 1-2 strony
Termin oddania tej refleksji: zajęcia nr 2
Etap 2: szukamy informacji o płycie, detalach nagrania (muzycy, studio, okładka, realizacja etc.). Na ogół są one łatwo dostępne w sieci. Piszemy recenzję, uwzględniając aparat krytyczny poznany na zajęciach (gatunki, teoria muzyki, teksty utworów, elementy wizualne), a dodatkowo zapoznajemy się z biografią artysty i jego/jej karierą. Pamiętajmy, że często taka osoba miała karierę toczącą się wiele lat i mogło dojść do różnych stylistycznych zmian w wykonywanej przezeń muzyce. W artykule uwzględnić należy kwestie dotyczące samej recenzowanej płyty, ale też działania promocyjne wykonawcy, teledyski, a inne płyty artysty porównać należy z płytą wylosowaną do zrecenzowania. Podkreślcie też, za co można cenić tego artystę, a za co nie cenić. Pokażcie, jaki jest Wasz stosunek do tego wykonawcy.
Forma: ustrukturyzowana, połączenie form gatunkowych: artykuł/feature, recenzja, sylwetka, esej
Objętość: 10-12 stron
Termin oddania artykułu: zajęcia nr 10
Punkty możliwe do uzyskania: 20
Zadanie 2
Przygotowujemy krótkie sprawozdanie/prezentację z tego, czego zazwyczaj słuchamy, czyli dzielimy się tym, co nas w muzyce zachwyca i oczarowuje. Przygotuj krótkie omówienie tego, czego lubisz słuchać najbardziej (artyści, piosenki, płyty) i zaprezentuj w postaci krótkiej wypowiedzi. Jeżeli nie słuchasz muzyki, to należy także o tym opowiedzieć. Forma prezentacji: wypowiedź ustna / prezentacja podczas zajęć, ilustrowana wybranymi przez Ciebie dźwiękami. Forma gatunkowa: felieton, esej, szkic.
Długość: do 6 minut
Termin prezentacji: zajęcia nr 5 i 6
Punkty możliwe do uzyskania: 10
Zadanie 3
Dziennikarz muzyczny w terenie, czyli wywiady i reportaż dotyczące muzyki i jej miejsca w praktykach codzienności w Twoim środowisku rodzinnym. Celem jest przeprowadzenie wywiadów z rodzicami lub dziadkami, starszym rodzeństwem i rodziną, dotyczących różnorodnych aspektów słuchania muzyki, jej potencjału społecznego, jej istotności dla poszczególnych osób. Należy zatem wykonać research u siebie w domu/rodzinie. Poproście kilkoro osób ze swojej rodziny, aby opowiedzieli wam o ich wspomnieniach dotyczących słuchania muzyki w czasach, kiedy dorastali, byli na studiach, zaczynali pracę. Jak to wspominają i co pamiętają? Jakie piosenki/zespoły wbiły się im w pamięć? Jakich nośników do słuchania używali? Jakie media były dla nich ważne? Kiedy to było? Jakie mieli praktyki związane z „konsumowaniem” muzyki? Może wspólnie obejrzyjcie jakieś teledyski, czy fragmenty programów tv i spójrzcie na reakcje starszego pokolenia na owe czasy i na te utwory. Jakie są ich reakcje i spostrzeżenia w związku z muzyką z tamtych czasów? Jak to wspominają? Jakich kategorii używają do opowiadania o tych czasach? Chodzi oczywiście o wszelkie wrażenia – pozytywne, negatywne, obojętne. Wywiady takie stanowić będą podstawę do przygotowania reportażu muzycznego. Można go zapisać w formie tekstu lub przedstawić jako nagranie (plik dźwiękowy lub video). Powinien on zawierać elementy felietonu, eseju i komentarza.
Długość: do 15-20 minut lub do 12 stron
Termin oddania: zajęcia nr 13
Punkty możliwe do uzyskania: 20
Uwagi do pisemnej formy Zadań 1 i 3
a. Sposób oddania prac:
prace przesyłamy na adres: jezmar@umk.pl
praca powinna być podpisana w stopce u góry na 1 stronie
plik przesyłany jest wyłącznie w formacie .doc / .docx (NIE przesyłamy formatu .pdf)
ponadto przesyłany plik należy zatytułować: dziennikarstwo.muzyczne.x.ywz.1, gdzie w miejsce ostatnich liter x.ywz wpisujemy własne dane – inicjał i nazwisko (najlepiej bez polskich liter) a cyferka oznacza, o którą pracę chodzi, czyli gdybym to ja oddawał pracę nr 1 (artykuł+recenzja), to nazwałbym plik: dziennikarstwo.muzyczne.m.jezinski.1.
Uwaga: prace niepodpisane w ten sposób nie będą sprawdzane ze wszystkimi tego konsekwencjami.
b. Parametry redakcyjne:
czcionka: times new roman 12 lub arial 11
odstęp: 1.5
margines: 2.5
Możliwa maksymalna ilość punktów za działania podczas zajęć (66 max.):
aktywność: 16
Zadanie 1: 20
Zadanie 2: 20
Zadanie 3: 10
Skala punktowa a oceny:
dst: 60-74%
dst+: 75-80%
db: 81-85%
db+: 86-90%
bdb: 91-100%
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Przydatne lektury:
Backer Chris. „Studia kulturowe”. Kraków, 2005
Brylewski Robert, Księżyk Rafał. „Kryzys w Babilonie. Autobiografia”. Kraków, 2012
Brzozowicz Grzegorz, Łobodziński Filip. „Sto płyt, które wstrząsnęły światem. Kronika czasów popkultury”. Warszawa, 2000
Budzyńska-Łazarkiewicz Magdalena, Gajda Krzysztof (red.), „Nowe słowa w piosence”. Poznań, 2017
Budzyński Tomasz. „Soul Side Story”. Poznań, 2011
Castaldo Gino. „Ziemia obiecana. Kultura rocka 1954-1994”. Kraków, 1997
Cox Christoph, Daniel Warner (red.). “Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej”. Gdańsk, 2010
Cutler Chris. „O muzyce popularnej”. Warszawa, 1999
Drosser Christoph. „Muzyka: daj się uwieść!” Warszawa, 2011
Grzebałkowska Magdalena. „Beksińscy. Portret podwójny”. Kraków, 2014
Gwizdalanka Danuta. „100 lat z dziejów polskiej muzyki”. Kraków, 2018
Hornby Nick. „Wierność w stereo”. Poznań, 1996
Jarniewicz Jerzy. „All You need is Love. Sceny z życia kontrkultury”. Kraków, 2016Kasprzycki Remigiusz. „Dekada Buntu”. Kraków, 2013
Kołakowski Leszek. „Legenda o cesarzu Kennedym: nowa dyskusja antropologiczna”. Zeszyty
Literackie, 19/1987 (i późniejsze przedruki w „Mini wykładach…”)
Księżyk Rafał. „Dzika rzecz. Polska muzyka i transformacja 1989-1993”. Wołowiec, 2020
Kydryński Lucjan. „Gershwin”. Kraków, 1987
Lada Tomasz. „Zagrani na śmierć. Mroczne ścieżki polskiego undergroundu”. Wołowiec, 2020
Libera Antoni. „Modern Jazz Quartet”. NaGłos, 18/19, 1995
Lizut Mikołaj. „Punk Rock Later”. Warszawa, 2003
Maj Bronisław. „a-C-D-F-a-C-E…”. NaGłos, 18/19, 1995
Makowski Mirosław, Michał Szymański. „Obok albo ile procent Babilonu?” Katowice, 2010
Parus Magdalena, Trudzik Artur (red.), „Media jako przestrzenie muzyki”. Gdańsk, 2016
Piekarczyk Marek, Gnoiński Leszek. „Zwierzenia kontestatora”. Kraków, 2014
Reynolds Simon. „Retromania”. Warszawa, 2018
Rose Gillian. „Interpretacja materiałów wizualnych”. Warszawa, 2010
Savage Jon. „1966. Rok, w którym eksplodowała dekada.” Warszawa, 2019
Stańko Tomasz, Księżyk Rafał. „Desperado. Autobiografia”. Kraków, 2010
Storey John. „Studia kulturowe i badania kultury popularnej”. Kraków, 2003
Strinatti Dominic. „Wprowadzenie do kultury popularnej”. Poznań, 1998
Szałasek Filip. „Jak pisać o muzyce. O wolnym słuchaniu”. Gdańsk, 2015
Tyrmand Leopold. „U brzegów jazzu”. Warszawa, 2008
Young Rob (red.). „Muzyka. Przewodnik Krytyki Politycznej”. Warszawa, 2012
Wilczyński Michał. „Polski rock progresywny. Przewodnik”. Sosnowiec, 2008
Witkowski Grzegorz. „Grunt to bunt. Rozmowy o Jarocinie”. Poznań, 2011
Wolny-Zmorzyński Kazimierz, Kaliszewski Andrzej, Furman Wojciech. „Gatunki dziennikarskie”. Warszawa, 2006.
– czasopisma muzyczne:
Lizard
Noise
Glissando
Ruch Muzyczny
Audiosfera. Koncepcje – Badania – Praktyki
– numery tematyczne pism:
AVANT 3/2020
Kultura Współczesna 3/ 2017
Kultura Współczesna 2/ 2021
- kanały muzyczne (recenzje, porady, felietony, rankingi)
Rick Beato https://www.youtube.com/c/RickBeato
(serie: “What makes this song great”, “Interviews”)
Andy Edwards https://www.youtube.com/c/AndyEdwardsDrummer
Beat It https://www.youtube.com/c/BeatIttv
Guitar Stories: https://www.youtube.com/c/GuitarStories
Johny Ray https://www.youtube.com/channel/UCF1QtMvHOhEhvNt-4V9qcBA
Discogs: https://www.discogs.com
Rate Your Music: https://rateyourmusic.com
Louder: https://www.loudersound.com
Pitchfork: https://pitchfork.com
All Music Guide: https://www.allmusic.com
Prog Archives: www.progarchives.com
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: