Konwersatorium z okresów historii sztuki (sztuka średniowieczna) 1402-HS-KE-SŚR

W trakcie zajęć konwersatoryjnych „Architektura romańska” studentki/ci zapoznają się z istotnymi dziełami architektury przedromańskiej i romańskiej z terenu Polski oraz Europy jak również ich interpretacjami. Na podstawie studiów przypadku uczą się analizować budowle romańskie. Zgłębiają wzorcowe opisy dzieł architektury oraz problematyki z nią związanej, przydatne przy formułowaniu własnych prac, rozwijają umiejętność opisu budowli i wskazywania ich cech charakterystycznych. Poznają kontekst dzieł sztuki, ich ikonografię, treści, związki stylistyczne. Rozwijają znajomość terminologii architektury oraz stosowanie jej do opisu dzieł romańskich. Zapoznają się ze specyfiką stylu romańskiego oraz etapami jego rozwoju. Kształtują świadomość różnorodności funkcji i cech dzieł architektury oraz ich wzajemnych relacji. W ramach przygotowań do zajęć oraz referatów czytają teksty naukowe. Zapoznają się z różnymi argumentacjami, ujęciami, dyskursem w literaturze, rozwijają swoje umiejętności uczestniczenia w naukowej dyskusji a przy tym wartościowania argumentów naukowych, konfrontowania obrazu, słowa i źródeł. Zajęcia będą urozmaicone oraz bogato ilustrowane.

Tematyka zajęć jest następująca:
1. Wprowadzenie. Zapoznanie z programem i formą realizacji oraz zasadami zaliczenia zajęć. Przedstawienie tematyki zajęć. Wprowadzenie do tematu architektury romańskiej.
2. Zarys specyfiki oraz znaczenia architektury romańskiej. Jej fundamentalna charakterystyka. Ukazanie architektury w kontekście wydarzeń historycznych.
3. Definicje i metody badań architektury romańskiej i wczesnoromańskiej na tle europejskim.
4. Kwestie definicji i chronologii architektury romańskiej w Polsce.
5. Współczesne badania nad architekturą romańską w Polsce. Badania nad romanizmem.
6. Sztuka romańska w Polsce a sztuka karolińska i ottońska. Sztuka romańska polska a europejska. Główne problemy ujęcia. Ówczesna polityka zawarta w architekturze.
7. Przełom roku tysięcznego i rok 1038 a architektura.
8. Przykłady ujęcia komparatystycznego przy badaniu architektury romańskiej w Polsce.
9. Kościoły zakonne i katedralne – specyfika, organizacja przestrzeni liturgicznej oraz funkcje.
10. Polskie katedry romańskie: krakowska, poznańska, gnieźnieńska. Katedra w Pradze. Powiązane kwestie źródłowe. O czym mówi nam ówczesna architektura i jakie konstatacje umożliwia? Fundacje – udział małżonek Piastów.
11. Romańskie kościoły cysterskie.
12. Elementy składowe architektury romańskiej oraz ich typologia: krypty, masywy zachodnie.
13. Funkcje i treści empor zachodnich.
14. Historyczne i artystyczne znaczenie form architektury romańskiej.
15. Podsumowanie zajęć dotyczących architektury romańskiej.

Tematyka zajęć „Architektura gotycka” jest następująca:

1. Wprowadzenie. Zapoznanie z programem zajęć oraz problematyką architektury gotyckiej w Polsce.
2. Przełom architektury gotyckiej w Polsce.
3. Architektura cysterska a rozwój gotyku.
4. Architektura franciszkańska.
5. Przejrzysta, diafaniczna ściana i aspekty sacrum oraz znaczenia światła w architekturze gotyckiej.
6. Architektura gotycka na Śląsku.
7. Problematyka związana z kolegiatą św. Jakuba w Nysie, studium przypadku.
8. Problematyka sklepień gotyckich.
9. Architektura gotycka w Toruniu – kościół św. Jakuba, studium przypadku.
10. Wybrane aspekty rozwiązań planu i przestrzeni gotyckiej architektury sakralnej.
11. Specyfika kopii ideowych i nawiązań do odległych wzorców w ramach architektury gotyckiej.
12. Rola i hierarchiczny porządek elementów we wnętrzu świątyni gotyckiej.
13. Architektura gotycka a ówczesne społeczeństwo.
14. Architektura świecka i obronna w gotyku.
15. Podsumowanie zajęć i przegląd poruszanych w trakcie semestru zagadnień.

Tematyka zajęć jest następująca:
1. Wprowadzenie. Zapoznanie z programem zajęć oraz problematyką gotyckiego malarstwa w Polsce.
2. Malarstwo gotyckie jako dekoracja i nośnik treści ideowych.
3. Ewolucja form gotyckich dzieł malarskich.
4. Specyfika XV-wiecznego malarstwa polskiego.
5. Zagadnienia związane z tematyką i umiejscowieniem dzieł oraz kwestie donatorów.
6. Warsztat malarski, technika i struktura malowideł tablicowych.
7. Podejście do datacji i sprecyzowania stylistycznego dzieł malarskich.
8. Tło i wybrane przykłady XV-wiecznego malarstwa tablicowego w Gdańsku.
9. Konteksty twórczości malarskiej.
10. Witrażownictwo gotyckie.
11. Gotyckie malarstwo ścienne na wybranych przykładach.
12. Gotyckie księgi iluminowane na wybranych przykładach.
13. Zagadnienie wpływów i importów artystycznych.
14. Grafika późnośredniowieczna.
15. Malarstwo wczesnoniderlandzkie, podsumowanie zajęć.

Tematyka zajęć jest następująca:

1. Wprowadzenie, zapoznanie z programem zajęć i wymogami. Omówienie konwersatoryjnej formy zajęć oraz literatury. Odczytanie symboliki zawartej w bizantyjskiej architekturze sakralnej na podstawie odczytania tekstów źródłowych i ich konfrontacji z rozwiązaniami architektonicznymi.
2. Architektura bizantyjska widziana oczami ówczesnych. Specyfika bizantyjskich ekfraz – literackich opisów dzieł sztuki. Wyłuskanie z nich elementów wartościowych z punktu widzenia historii sztuki, historii estetyki i historii idei. Hagia Sophia w Stambule w świetle przekazów źródłowych, jej oddziaływanie, technika wykonania oraz nowatorstwo artystyczne i konstrukcyjne, różnice w ujęciach źródłowych. Analiza istniejącej substancji zabytkowej.
3. Ikony w ikonie – ikony kompozytowe.
4. Ikony w typie Hodegetrii – na piętnastowiecznych przykładach małopolskich. Analiza tekstów źródłowych dotyczących ikon bizantyjskich. Określenie ich znaczenia oraz sposobów ówczesnego postrzegania.
5. Stauroteka – relikwiarz Krzyża Świętego, typologia, analogie formalne, losy wawelskiego zabytku.
6. Hagiograficzne źródła do ikon oraz typ ikon kalendarzowych – zbiorów złożonych z wielu pojedynczych ikon.
7. Rysunek w sztuce bizantyjskiej, motywy, terminy. Zajęcia praktyczne przy wystawie ikon w Muzeum Uniwersyteckim.
8. Źródła literackie w sztuce Wschodu.
9. Kategorie estetyczne sztuki bizantyjskiej. Postrzeganie sztuki bizantyjskiej poprzez pryzmat zasad ówcześnie obowiązujących. Współczesny odbiór sztuki dawnej.
10. Wybrane typy ikonograficzne: Podwyższenie Krzyża Świętego, Matka Boska z encheirionem.
11. Sztuka Wschodu a Zachodu. Omówienie przykładów iluminatorstwa. Analiza pod kątem kwestii stylistycznych, ikonograficznych, motywów, dekoracji.
12. Długie trwanie kanonów artystycznych po upadku Bizancjum, analiza i omówienie malarskich przykładów postbizantyjskich. Dziedzictwo cywilizacji bizantyjskiej.
13. Przedstawienia aniołów i diabłów w sztuce bizantyjskiej. Obrazy w typie acheiropita – „nie ręką ludzką uczynione”. Problematyka obrazów na styku cywilizacji średniowiecznego, chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu oraz politeistycznego antyku.
14. Postrzeganie i podejście do badań sztuki bizantyjskiej. Wyjaśnienie pojęć i sposobów pojmowania sztuki bizantyjskiej. Omówienie ikonoklazmu i jego konsekwencji dla sztuki wcześniejszej oraz dalszego rozwoju sztuki bizantyjskiej.
15. Artysta w Bizancjum i tworzone przez niego dzieła sztuki. Podsumowanie zajęć i przekrojowe ujęcie sztuki bizantyjskiej.

W trakcie zajęć konwersatoryjnych „Architektura romańska” Studentki/ci zapoznają się z istotnymi dziełami architektury przedromańskiej i romańskiej z terenu Polski oraz Europy jak również ich interpretacjami. Na podstawie studiów przypadku uczą się analizować budowle romańskie. Zgłębiają wzorcowe opisy dzieł architektury oraz problematyki z nią związanej, przydatne przy formułowaniu własnych prac, rozwijają umiejętność opisu budowli i wskazywania ich cech charakterystycznych. Poznają kontekst dzieł sztuki, ich ikonografię, treści, związki stylistyczne. Rozwijają znajomość terminologii architektury oraz stosowanie jej do opisu dzieł romańskich. Zapoznają się ze specyfiką stylu romańskiego oraz etapami jego rozwoju. Kształtują świadomość różnorodności funkcji i cech dzieł architektury oraz ich wzajemnych relacji. W ramach przygotowań do zajęć oraz referatów czytają teksty naukowe. Zapoznają się z różnymi argumentacjami, ujęciami, dyskursem w literaturze, rozwijają swoje umiejętności uczestniczenia w naukowej dyskusji a przy tym wartościowania argumentów naukowych, konfrontowania obrazu, słowa i źródeł. Zajęcia będą urozmaicone oraz bogato ilustrowane.

Tematyka zajęć jest następująca:

1. Wprowadzenie. Zapoznanie z programem i formą realizacji oraz zasadami zaliczenia zajęć. Przedstawienie tematyki zajęć. Wprowadzenie do tematu architektury romańskiej.
2. Zarys specyfiki oraz znaczenia architektury romańskiej. Jej fundamentalna charakterystyka. Ukazanie architektury w kontekście wydarzeń historycznych.
3. Definicje i metody badań architektury romańskiej i wczesnoromańskiej na tle europejskim.
4. Kwestie definicji i chronologii architektury romańskiej w Polsce.
5. Współczesne badania nad architekturą romańską w Polsce. Badania nad romanizmem.
6. Sztuka romańska w Polsce a sztuka karolińska i ottońska. Sztuka romańska polska a europejska. Główne problemy ujęcia. Ówczesna polityka zawarta w architekturze.
7. Przełom roku tysięcznego i rok 1038 a architektura. Źródła pisane do architektury romańskiej.
8. Przykłady ujęcia komparatystycznego przy badaniu architektury romańskiej w Polsce.
9. Kościoły zakonne i katedralne – specyfika, organizacja przestrzeni liturgicznej oraz funkcje. Centula.
10. Polskie katedry romańskie: krakowska, poznańska, gnieźnieńska. Katedra w Pradze. Powiązane kwestie źródłowe. O czym mówi nam ówczesna architektura i jakie konstatacje umożliwia? Fundacje – udział małżonek Piastów.
11. Romańskie kościoły cysterskie.
12. Elementy składowe architektury romańskiej oraz ich typologia: krypty, masywy zachodnie.
13. Funkcje i treści empor zachodnich.
14. Historyczne i artystyczne znaczenie form architektury romańskiej.
15. Podsumowanie zajęć dotyczących architektury romańskiej.

Tematyka zajęć jest następująca:
1. Wprowadzenie. Zapoznanie z programem zajęć oraz problematyką gotyckiego malarstwa w Polsce.
2. Malarstwo gotyckie jako dekoracja i nośnik treści ideowych.
3. Ewolucja form gotyckich dzieł malarskich.
4. Specyfika piętnastowiecznego malarstwa polskiego.
5. Zagadnienia związane z tematyką i umiejscowieniem dzieł oraz kwestie donatorów.
6. Warsztat malarski, technika i struktura malowideł tablicowych.
7. Podejście do datacji i sprecyzowania stylistycznego dzieł malarskich.
8. Tło i wybrane przykłady piętnastowiecznego malarstwa tablicowego w Gdańsku.
9. Konteksty twórczości malarskiej.
10. Witrażownictwo gotyckie.
11. Gotyckie malarstwo ścienne na wybranych przykładach.
12. Gotyckie księgi iluminowane na wybranych przykładach.
13. Zagadnienie wpływów i importów artystycznych.
14. Grafika późnośredniowieczna.
15. Malarstwo wczesnoniderlandzkie, podsumowanie zajęć.

Konwersatorium „rzeźba romańska” poświęcone zostanie omówieniu ważnych, różnorodnych przykładów rzeźby romańskiej i przedromańskiej oraz podejściom do tych powstałych w odległych czasach przedstawień plastycznych.

„Kamień w budownictwie jest potrzebny, dlaczego jednak rzeźbić kamień?” napisał na początku XII wieku cysters Hugon z Fouilloy. Św. Bernard z Clairvaux stwierdził natomiast: „widać tak wielką i zadziwiającą różnorodność rozmaitych kształtów, że chciałoby się raczej czytać z marmurów niż z ksiąg, raczej poświęcić cały dzień na podziwianie tego wszystkiego niż na rozmyślanie nad Prawem Pańskim” (przekł. Elwira Buszewicz). Wbrew tym dobitnie wyrażonym antyestetycznym, praktycystycznym przekonaniom sztuka romańska obfitowała w piękne, wartościowe i o znacznej nośności znaczeniowej przykłady plastycznego opracowania kamienia jak też innych materiałów rzeźbiarskich.

Z rzeźbą omawianej epoki kojarzone są: architektoniczność, blokowość, ornamentalizacja, operowanie obłymi, sferycznymi, wałkowatymi kształtami, podporządkowanie rzeźby architekturze, integracja z nią, to znaczy stosowanie prawa ramy. Uczestnicy zapoznają się także z innymi ujęciami specyfiki rzeźby romańskiej.

Na romańskim tympanonie w środkowej Francji znajdują się następujące słowa: „Bóg stworzył wszystko. Człowiek czyni, przerabia wszystko. Natalis mnie wykonał”, pokazujące dumę i zdolność doczesnego artysty natchnionego przez Boga Najwyższego określanego jako „Najdoskonalszy artysta”: Summus Artifex.

W trakcie zajęć Studentki/Studenci zapoznają się z istotnymi dziełami rzeźby romańskiej. Zgłębiają wzorcowe opisy i analizy dotyczące problemów związanych z dziełami rzeźbiarskimi, przydatne przy formułowaniu własnych prac. Rozwijają umiejętność opisu i analizy stylistyczno-ikonograficznej dzieł romańskich, wskazywania cech charakterystycznych. Poznają kontekst rzeźb, ich ikonografię, treści, związki stylistyczne, problematykę dotyczącą warsztatów i zleceniodawców. Zapoznają się ze specyfiką stylu romańskiego oraz etapami jego rozwoju. Kształtują świadomość różnorodności funkcji i cech dzieł sztuki oraz ich wzajemnych relacji, miejsca w przestrzeni. W ramach przygotowań do zajęć, dyskusji czytają teksty naukowe. Zapoznają się z różnymi argumentacjami, dyskursem w literaturze i doskonalą swe umiejętności brania udziału w naukowej dyskusji oraz wartościowania argumentów naukowych.

Zajęcia będą urozmaicone oraz bogato ilustrowane. Zestawiane obok siebie ilustracje dzieł sztuki ułatwią komparatystyczne analizy. Dyskusji poddane zostaną zagadnienia oraz teksty klasyczne i nowatorskie. Poszczególne studia przypadku zostaną wzbogacone o konteksty, lepiej ukażą zagadnienia o uniwersalnym charakterze. Przedstawione zostaną rożne metodologie starające się ująć rzeźbę romańską. Zajęcia wzbogacą cytaty źródłowe z epoki oraz tekstów literatury przedmiotu jak też metodologicznych. Przewidziana jest również możliwość prezentacji referatów.

Tematyka zajęć:

1. Wprowadzenie, zapoznanie z programem zajęć, tematyką, ujęciami oraz sposobami postrzegania rzeźby romańskiej w Polsce i na świecie.

2. Dekoracja rzeźbiarska pierwszej katedry na Wawelu.

3. Dekoracja ryta na przykładzie posadzki z Wiślicy.

4. Nagrobki romańskie. Maski romańskie.

5. Zabytki rzeźby romańskiej w opactwie benedyktynów w Tyńcu. Formy i geneza kapiteli.

6. Posąg Matki Boskiej w Wysocicach.

7. Romańska rzeźba Marii z Dzieciątkiem z Goźlic.

8. Tympanon w Wysocicach.

9. Romańska Madonna z Ołoboku na tle sztuki Wschodu i Zachodu.

10. Krzyże romańskie, szczególnie płyta nagrobna w Trzemesznie na tle innych zabytków, kamienne krzyże iryjskie.

11. Rzeźba romańska w Strzelnie - tympanon.

12. Romańska, strzelińska ikona w kamieniu, kapitele.

13. Rzeźba w Trzebnicy i Bambergu.

14. Lwy i atlanci w romanizmie. Funkcje rzeczywiste i przypisywane, symbolika, forma. Dekoracja plecionkowa oraz zoomorficzna.

15. Obiekty metalowe (brązowe), podsumowanie zajęć.

Tematyka zajęć jest następująca:
1. Wprowadzenie. Zapoznanie z programem zajęć oraz problematyką gotyckiego malarstwa w Polsce.
2. Malarstwo gotyckie jako dekoracja i nośnik treści ideowych.
3. Ewolucja form gotyckich dzieł malarskich.
4. Specyfika piętnastowiecznego malarstwa polskiego.
5. Zagadnienia związane z tematyką i umiejscowieniem dzieł oraz kwestie donatorów.
6. Warsztat malarski, technika i struktura malowideł tablicowych.
7. Podejście do datacji i sprecyzowania stylistycznego dzieł malarskich.
8. Tło i wybrane przykłady piętnastowiecznego malarstwa tablicowego w Gdańsku.
9. Konteksty twórczości malarskiej.
10. Witrażownictwo gotyckie.
11. Gotyckie malarstwo ścienne na wybranych przykładach.
12. Gotyckie księgi iluminowane na wybranych przykładach.
13. Zagadnienie wpływów i importów artystycznych.
14. Grafika późnośredniowieczna.
15. Malarstwo wczesnoniderlandzkie, podsumowanie zajęć.

Literatura podstawowa:

1. Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce [1], Od Piastów do Jagiellonów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008 albo Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów: zarys dziejów, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1993.
2. Jarzewicz Jarosław, Kościoły romańskie w Polsce, Wydawnictwo M, Kraków 2014.
3. Świechowski Zygmunt, Architektura romańska w Polsce, DiG, Warszawa 2000.
4. Świechowski Zygmunt, Katalog architektury romańskiej w Polsce, DiG, Warszawa 2009.
5. Świechowski Zygmunt, Sztuka polska. Romanizm, Sztuka polska, t. I (red. Jerzy Kowalczyk), Arkady, Warszawa 2004 (lub 2006), s. 5-213.
6. Żarnecki Jerzy, Sztuka romańska, Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.

Literatura uzupełniająca, pomocna w realizacji referatów oraz dyskusji:

1. Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje. Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego. Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2009.
2. Architektura romańska w Polsce: bibliografia, oprac. Ewa Świechowska i Wojciech Mischke; wstępem poprzedził Zygmunt Świechowski, DiG, Warszawa 2001.
3. Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2016.
4. Architektura w początkach państw Europy Środkowej = Architecture in the early period of Central European states / redakcja Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2018.
5. Bukowska Aneta, Forma i geneza pierwszej katedry w Poznaniu, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009 s. 175-207.
6. Bukowska Aneta, Przed rokiem 1000? Katedra w Poznaniu, biskup Unger i kościół benedyktyński w Memleben, „Modus: Prace z historii sztuki”, T. 8-9.2009, s. 285-302.
7. Firlet Janusz, Pianowski Zbigniew, Familia ecclesiae na grodach wawelskim i praskim, Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2016, s. 11-34.
8. Firlet Janusz, Pianowski Zbigniew, Nowe odkrycia i interpretacje architektury przedromańskiej i romańskiej na Wawelu, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 251-278.
9. Graczyńska Marta, Polityka w architekturze Polski, Czech i Węgier od końca IX do końca XI wieku, „Modus: Prace z historii sztuki”, T. 15:2015, s. 15-23.
10. Imagines Medii Aevi: wystawa z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski, red. Adam Soćko, Muzeum Narodowe, Poznań 2016.
11. Jamróz Józef Stanisław, Kościół parafialny w Goźlicach: Ze studiów nad architekturą romańską w Polsce, „Folia Historiae Artium”, 13:1977, s. 5-18.
12. Janiak Tomasz, Z badań nad przestrzenią liturgiczną romańskiej katedry w Gnieźnie [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009 s. 129-174.
13. Jarzewicz Jarosław, Opatów a Quedlinburg, czyli o wnioskach z analogii, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 323-340.
14. Kalinowski Lech, Speculum artis: treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.
15. Kalinowski Lech, Sztuka przedromańska i romańska w Polsce a dziedzictwo karolińskie i ottońskie, „Folia Historiae Artium”, 16:1980, s. 5-20.
16. Kamińska Monika, Kilka uwag na temat architektury romańskiej kolegiaty pw. św. Marcina w Opatowie, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 341-355.
17. Koch Wilfried, Style w architekturze, arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Świat Książki, Warszawa 1996, s. 54-145 (lub późn. wyd.).
18. Kunkel Robert, Pars pro toto czyli wschodnie skrzydło klasztorów małopolskich jako samodzielna budowla, [w:] Dzieje, kultura artystyczna i umysłowa polskich cystersów od średniowiecza do końca XVIII wieku, „Nasza Przeszłość”, 83:1994, s. 393-410.
19. Małachowicz Edmund, Dwie romańskie katedry we Wrocławiu, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 95-105.
20. Małachowicz Edmund, Wczesnośredniowieczna architektura sakralna IX–X wieku na Śląsku, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 67-94.
21. Mączeński Zdzisław, Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym, Arkady, Warszawa 1997 (lub inne wyd.).
22. Michałowski Roman, Historia powszechna: średniowiecze, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2009. (lub późn. wyd.).
23. Nowiński Janusz, „W klasztorze wieść życie pielgrzyma” – interpretacja architektury i wnętrza kościoła św. Richariusza w Centuli (St. Riquier) w czasach Angilberta (799-814) w kontekście liturgii stacyjnej i kultu relikwii, „Seminare. Poszukiwania naukowe”, Tom 42, nr 2 (2021), s. 143-157.
24. Oles Kamila, Transept zachodni w romańskiej katedrze św. św. Wita, Wacława i Wojciecha na Praskim Grodzie, „Praehistorica”, 35/1, 2021, s. 39-58.
25. Początki architektury monumentalnej w Polsce: materiały z sesji naukowej, Gniezno, 20-21 listopada 2003 roku / oprac. red. Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak; współpr. Danuta Burchardt, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2004.
26. Polska na przełomie I i II tysiąclecia. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 2000, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Poznań 2001.
27. Ratajczak Tomasz, Rezydencje Henryka Brodatego w Legnicy i Wrocławiu — próba reinterpretacji dotychczasowych wyników badań, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 641-659.
28. Rodzińska-Chorąży Teresa, Badania nad architekturą wczesnośredniowieczną w Polsce — między romantyzmem a dekonstrukcją, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 51-65.
29. Rodzińska-Chorąży Teresa, Zespoły rezydencjonalne i kościoły centralne na ziemiach polskich do połowy XII wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
30. Skubiszewski Piotr, Polska sztuka średniowieczna czy sztuka średniowieczna w Polsce?, „Kwartalnik Historyczny”, R. 86, nr 4, (1979), s. 891-916.
31. Soćko Adam, Romańska architektura kościoła pw. św. Wojciecha w Kościelcu Proszowickim — forma a znaczenie, Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje. Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego. Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2009, s. 433-453.
32. Soćko Adam, Strzeleński zespół klasztorny w perspektywie rodowych fundacji margrabiów von Wettin. Rzeźba - architektura – historia, „Nasza Przeszłość”, T. 98:2002, s. 99-161.
33. Średniowieczna architektura sakralna w Polsce w świetle najnowszych badań: materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie 13-15 listopada 2013 roku / red. Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2014.
34. Świechowski Zygmunt, „Gorące dziesięciolecie” badań 1997-2007, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 11-29.
35. Świechowski Zygmunt, Palatium na Ostrowie Lednickim a mity polskiej historii sztuki, „Rocznik Historii Sztuki”, T. 30:2005, s. 47-57.
36. Świechowski Zygmunt, Program i funkcje kościoła premonstrantek w Strzelnie. Studia z archeologii, historii i historii architektury. Praca dedykowana prof. dr hab. Jadwidze Chudziakowej, „Archaeologia Historica Polona”, 13:2003, s. 99-112.
37. Świechowski Zygmunt, Udział małżonek Piastów w procesie powstawania budowli w XI i XII wieku, [w:] Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2016, s. 147-170.
38. Tomaszewski Andrzej, Romańskie kościoły z emporami zachodnimi na obszarze Polski, Czech i Węgier, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1974.
39. Wetesko Leszek, Monarsze fundacje architektoniczne w Wielkopolsce w 2 poł. XI stulecia i ich historyczne konteksty, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 107-127.

Literatura obowiązkowa (wybrane fragmenty):

1. Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce [1], Od Piastów do Jagiellonów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008 albo Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów: zarys dziejów, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1993.
2. Grzybkowski Andrzej, Architektura polska około 1300 roku, [w:] Polska około 1300: państwo, społeczeństwo, kultura, pod red. Wojciecha Fałkowskiego, Neriton, Warszawa 2003, s. 155-197.
3. Grzybkowski Andrzej, Architektura polska około 1400 roku, [w:] Polska około 1400: państwo, społeczeństwo, kultura, pod red. Wojciecha Fałkowskiego, Neriton, Warszawa 2001, s. 83-125.
4. Grzybkowski Andrzej, Gotycka architektura murowana w Polsce, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015.
5. Kębłowski Janusz, Polska sztuka gotycka, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1983.
6. Radziewicz-Winnicki Jacek, Historia architektury średniowiecznej w Polsce: gotyk: wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004.
7. Skibiński Szczęsny, Architektura, [w:] Skibiński Szczęsny, Zalewska-Lorkiewicz Katarzyna, Sztuka polska. Gotyk, Sztuka polska, t. II (red. Jerzy Kowalczyk), Arkady, Warszawa 2010, s. 17-279.
8. Trajdos Tadeusz, Pomniki sztuki gotyckiej w Polsce, I, Architektura, [w:] Kultura Polski średniowiecznej XIV-XV w., Bronisław Geremek (red.), Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk: Wydaw. Naukowe Semper, Warszawa 1997, s. 766-798, 953, 954.

Literatura uzupełniająca (do wyboru), podana w szerszym zakresie, pomocna w realizacji referatów i dyskusji:

1. Adamski Jakub, Hale z poligonalnym chórem zintegrowanym w architekturze gotyckiej na terenie Polski, Ars Vetus et Nova; t. 32, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków cop. 2010.
2. Adamski Jakub, Nierozpoznany halowy kościół farny z około 1300 roku w Byczynie na śląsku. O architekturze domniemanej fundacji księcia Henryka III Głogowskiego, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 4/2015.
3. Adamski Jakub, Nurty stylowe późnogotyckich sklepień w Krakowie. Przekrycia chórów kościołów Mariackiego, Augustianów i Dominikanów, „Biuletyn Historii Sztuki”, LXXV:2013, nr 2, s. 175-212.
4. Adamski Jakub, Sklepienia pseudopoligonalne w architekturze gotyckiej: studium z dziejów architektonicznego iluzjonizmu, Studia z Historii Sztuki Średniowiecznej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego; t. 2, Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, Kraków 2013.
5. Adamski Jakub, Śląska geneza gotyckiej katedry gnieźnieńskiej, „Rocznik Historii Sztuki”, 39.2014, s. 157-175.
6. Adamski, Jakub, Trójpromienne sklepienie w gotyckim chórze katedry krakowskiej, „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 13.2015, s. 34-50.
7. Architektura gotycka w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1995.
8. Artifex doctus: studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, T. 1 / (red. Wojciech Bałus, Wojciech Walanus, Marek Walczak), Polska Akademia Umiejętności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
9. Brykowska Maria, Architektura Królewskiej Kaplicy Św. Trójcy na zamku w Lublinie [w:] Sztuka około 1400: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995, red. Teresa Hrankowska, T. 1, Arx Regia: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 1996, s. 127-147.
10. Frazik Józef Tomasz, Sklepienia żebrowe w Polsce XV wieku, [w:] Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r. / pod red. Piotra Skubiszewskiego; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978, s. 521-566.
11. Grzybkowski Andrzej, Kaplica zamkowa w Raciborzu, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 39, 1994, z. 4.
12. Grzybkowski Andrzej, Między formą a znaczeniem: studia z ikonografii, architektury i rzeźby gotyckiej, Wydaw. DiG, Warszawa 1997.
13. Jarzewicz Jarosław, "...Navim innovare et conformare..." czyli o odnowieniu i koordynacji korpusu nawowego kościoła NMP w Stargardzie z jego częściami wcześniejszymi [w:] Terra Transoderana: sztuka Pomorza Nadodrzańskiego i dawnej Nowej Marchii w średniowieczu: materiały z seminarium naukowego poświęconego jubileuszowi 50-lecia pracy w muzealnictwie szczecińskim Zofii Krzymuskiej-Fafius, 7-8 czerwca 2002 / [red. zespół Maria Glińska, Krystyna Kroman, Rafał Makała]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Oddział Szczeciński, SHS, Szczecin 2004, s. 77-88.
14. Jarzewicz Jarosław, Bezchórowe kościoły Nowej Marchii, [w:] Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki "Sztuka Pomorza Zachodniego w Świetle Najnowszych Badań", Kamień Pomorski, 20-21 maja 1988 roku / red. Maria Glińska, Bogdana Kozińska; Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Oddział w Szczecinie, SHS, Szczecin 1998, s. 55-65.
15. Jarzewicz Jarosław, Biskupi i mieszczański - kościół św. Jakuba w Nysie, [w:] Nysa: sztuka w dawnej stolicy księstwa biskupiego / pod red. Ryszarda Hołowni i Mateusza Kapustki, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2008, s. 75-85
16. Jarzewicz Jarosław, De constructione ecclesiae. O artystycznych i społecznych uwarunkowanaich architektury kościoła św. Jakuba w Nysie, „Artium Quaestiones”, VIII:1997, s. 27-59.
17. Jarzewicz Jarosław, Gotycka architektura Nowej Marchii: budownictwo sakralne w okresie Askańczyków i Wittelsbachów, Wydaw. PTPN, Poznań 2000.
18. Jarzewicz Jarosław, Kościół w Koronowie. Architektura cysterska a ekspansja brandenburska w końcu XIII wieku, „Nasza Przeszłość”, t. 96: 2001, s. 283-298.
19. Jarzewicz Jarosław, O artystycznych i funkcjonalnych uwarunkowaniach architektury kościoła Św. Jakuba w Nysie, [w:] Sztuka około 1400: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995, red. Teresa Hrankowska, T. 1, Arx Regia: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 1996, s. 149-164.
20. Jarzewicz Jarosław, Rysunek architektów średniowiecza (Villard de Honnecourt i inni), [w:] Disegno - rysunek u źródeł sztuki nowożytnej: materiały sesji naukowej w Toruniu 26-27 X 2000 / [pod red. Tadeusza J. Żuchowskiego i Sebastiana Dudzika]; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2001, s. 65-83.
21. Kaczmarek-Löw Klara, Architektura miast księstwa nyskiego na przełomie XV i XVI wieku. Wybrane problemy, [w:] Nysa: sztuka w dawnej stolicy księstwa biskupiego / pod red. Ryszarda Hołowni i Mateusza Kapustki, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2008, s. 41-59.
22. Konieczny Aleksander, Dzieje budowy kościoła św. Jakuba w Toruniu w XIV wieku w świetle analizy architektonicznej, „Biuletyn Historii Sztuki”, LXXIV:2012, nr 1, s. 5-32.
23. Kowalski Jacek, Gotycka kolegiata w Szamotułach: Nieznane dzieje i nowe interpretacje, „Artium Quaestiones”, 19:2008, s. 57-98.
24. Kowalski Jacek, Gotyk wielkopolski: architektura sakralna XIII-XVI wieku, Fundacja Świętego Benedykta, Poznań 2010.
25. Kozaczewska-Golasz Hanna, Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku. Część 4. Kościoły w okresie od XIII do połowy XVI w., „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 4/2013.
26. Kozaczewska-Golasz Hanna, Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku. Część 2. Kościoły z XIV w., „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 2/2013.
27. Kunkel Robert M., Architektura gotycka na Mazowszu, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2006.
28. Kutzner Marian, Kult budowli średniowiecznych w Wielkim Księstwie Poznańskim, „Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, nr 17:1991, s. 161-188.
29. Kutzner Marian, Lubecki styl architektury gotyckiego kościoła Św. Jakuba w Toruniu [w:] Sztuka Torunia i ziemi chełmińskiej 1233-1815. Materiały sesji naukowej zorganizowanej dla uczczenia jubileuszu 750-lecia Torunia w dniach 18-20 IV 1983 r., „Teka Komisji Historii Sztuki”, t. 7, s. 55-75.
30. Kutzner Marian, Społeczne warunki kształtowania się indywidualizmu sakralnej architektury gotyckiej na Warmii, [w:] Sztuka pobrzeża Bałtyku: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Gdańsk, listopad 1976 / [red. Hanna Fruba], Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978, s. 49-88.
31. Kutzner Marian, Śląska architektura sakralna wieku XIV. Pomiędzy stylem uniwersalnym a modusem regionalnym, [w:] Nobile claret opus. Studia z dziejów sztuki dedykowane Mieczysławowi Zlatowi / Kom. red. Lech Kalinowski, Stanisław Mossakowski, Zofia Ostrowska-Kębłowska, Wyd. Uniw. Wrocławskiego, Wrocław 1998, s. 53-70.
32. Kutzner Marian, Technika i organizacja budowy gotyckich kościołów miejskich na Śląsku na przykładzie realizacji kościoła Św. Mikołaja w Brzegu, „Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, nr 9:1980, s. 75-125.
33. Kutzner Marian, Trzynastowieczna kaplica zamku w Raciborzu: Architektoniczny pomnik wydarzenia politycznego, „Rocznik Historii Sztuki”, 17:1988, s. 43-54.
34. Magistro et Amico: amici discipulique: Lechowi Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
35. Marian Kutzner, Architektura średniowiecznych klasztorów i kościołów franciszkańskich w Polsce (zarys problematyki), „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, XIII, 1989.
36. Miłobędzki Adam, Architektura Królestwa Polski w XV wieku, [w:] Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r. / pod red. Piotra Skubiszewskiego; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978, s. 461-477.
37. Późny gotyk: studia nad sztuką przełomu średniowiecza i czasów nowych: materiały sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Wrocław 1962, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965.
38. Prix Dalibor, Asymetryczne sklepienia na Śląsku w XIV wieku, „Rocznik Historii Sztuki”, 41:2016, s. 5-22.
39. Rozpędowski Jerzy, Późnogotyckie rezydencje na Śląsku, [w:] Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r. / pod red. Piotra Skubiszewskiego; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978, s. 493-520.
40. Skibiński Szczęsny, Centrum i peryferie. O przemieszczaniu się ośrodków twórczości architektonicznej, [w:] Sztuka około 1400: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995, red. Teresa Hrankowska, T. 1, Arx Regia: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 1996, s. 41-47.
41. Skibiński Szczęsny, Początki późnogotyckiej architektury Pomorza Zachodniego, [w:] Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki "Sztuka Pomorza Zachodniego w Świetle Najnowszych Badań", Kamień Pomorski, 20-21 maja 1988 roku / red. Maria Glińska, Bogdana Kozińska; Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Oddział w Szczecinie, SHS, Szczecin 1998, s. 67-76.
42. Skibiński Szczęsny, Udział warsztatów francuskich w gotyckim przełomie w Europie Środkowej w latach 1233 - 1248 (na przykładzie Niemiec i Polski), „Rocznik Historii Sztuki”, 30:2005, s. 59-84.
43. Soćko Adam, Pierwowzór masywu wieżowego fary chełmińskiej, „Artium Quaestiones”, 16:2005, s. 5-34.
44. Soćko Adam, Układy emporowe w architekturze państwa krzyżackiego, Wydawnictwo "Neriton", Warszawa 2005.
45. Symbolae historiae artium: studia z historii sztuki Lechowi Kalinowskiemu dedykowane / [kom. red. Jerzy Gadomski et al.], Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1986.
46. Węcławowicz Tomasz, Fazy budowy prezbiterium katedry na Wawelu na przełomie wieków XIII i XIV: Kościoły biskupów Muskaty, Nankera i Grota, Studia Waweliana 8:1999, s. 5-19.
47. Zlat Mieczysław, Geneza gotycko-renesansowych portali zamku na Wawelu, „Rocznik Historii Sztuki”, 30:2005, s. 85-108.

Literatura podstawowa (wybrane fragmenty):

1. Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce [1], Od Piastów do Jagiellonów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008 albo Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów: zarys dziejów, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1993.
2. Kębłowski Janusz, Malarstwo i grafika, [w:] Kębłowski J., Polska sztuka gotycka, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1983, s. 185-251.
3. Malarstwo gotyckie w Polsce, t. 1-3, / pod red. Adama S. Labudy i Krystyny Secomskiej; Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Dzieje sztuki polskiej; t. 2 cz. 3, DiG, Warszawa 2004.
4. Szczepkowska-Naliwajek Kinga, Rzeźba, malarstwo i rzemiosło artystyczne w Królestwie Polskim na przełomie XIV i XV wieku, [w:] Polska około 1400: państwo, społeczeństwo, kultura, pod red. Wojciecha Fałkowskiego, Neriton, Warszawa 2001.
5. Trajdos Tadeusz, Pomniki sztuki gotyckiej w Polsce, Sztuki przedstawiające, [w:] Kultura Polski średniowiecznej XIV-XV w., Bronisław Geremek (red.), Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk: Wydaw. Naukowe Semper, Warszawa 1997, s. 799-849, 954n.
6. Walicki Michał, Złoty widnokrąg / [wstęp Ksawery Piwocki], Wydaw. Artyst. i Filmowe, Warszawa 1965.
7. Zalewska-Lorkiewicz Katarzyna, Malarstwo, [w:] Skibiński Szczęsny, Zalewska-Lorkiewicz Katarzyna, Sztuka polska. Gotyk, Sztuka polska, t. II (red. Jerzy Kowalczyk), Arkady, Warszawa 2010, s. 389-499.

Literatura uzupełniająca (wybrane fragmenty), podana w szerszym wyborze, pomocna w dyskusji oraz przygotowaniu referatów:

1. Artifex doctus: studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, T. 2 / (red. Wojciech Bałus, Wojciech Walanus, Marek Walczak), Polska Akademia Umiejętności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
2. Banaszewska Izabela, Gotycki fresk ze scenami Ukrzyżowania i Umywania nóg w krużgankach cysterskiego klasztoru w Pelplinie, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 53:2005, s. 37-65.
3. Berliner Rudolf, Wolność w sztuce średniowiecza, „Artium Quaestiones”, 27:2016, s. 249-278.
4. Białostocki Jan, "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga: Spostrzeżenia i analizy w oparciu o badania technologiczne, „Rocznik Historii Sztuki”, 8:1970, s. 7-46.
5. Dobrowolski Tadeusz, Obraz "Pokłon Trzech Króli" w poznańskim Muzeum Narodowym „Folia Historiae Artium”, 16:1980, s. 67-85.
6. Dobrzeniecki Tadeusz, Teoria dwóch mieczy w programie Sądu Ostatecznego, „Rocznik Historii Sztuki”, 21:1995, s. 21-45.
7. Domasłowski Jerzy, Karłowska-Kamzowa Alicja, Labuda Adam S., Malarstwo gotyckie na Pomorzu Wschodnim / Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Nauk o Sztuce, Państ. Wydaw. Naukowe. Oddział, Warszawa; Poznań 1990.
8. Dubrowska Małgorzata, Obraz przyrody w średniowiecznej niemieckiej liryce dworskiej oraz w Księdze natury Konrada von Megenberga, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 52:2004, s. 59-76.
9. Gadomski Jerzy, Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1420-1470, Warszawa: Państ. Wydaw. Naukowe 1981.
10. Gadomski Jerzy, Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski: 1460-1500, Państ. Wydaw. Naukowe, Warszawa 1988.
11. Gadomski Jerzy, Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski: 1500-1540, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa; Kraków 1995.
12. Gotyckie malarstwo ścienne w Europie środkowo-wschodniej: materiały konferencji naukowej Instytutu Historii Sztuki (Poznań, 20-23 X 1975) / pod redakcją Alicji Karłowskiej-Kamzowej. Historia Sztuki - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; nr 6, Wydaw. Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1977.
13. Gotyckie malarstwo ścienne w Polsce / Jerzy Domasłowski [et al.] Historia Sztuki - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, nr 17, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1984.
14. Grzęda Mateusz, Uwagi o statusie malarstwa tablicowego w XIV wieku, [w:] Imagines pictae: studia nad gotyckim malarstwem w Polsce / pod redakcją Wojciecha Walanusa i Marka Walczaka, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego "Societas Vistulana", Kraków 2016, s. 15-28.
15. Horzela Dobrosława, Witraże z kościoła filialnego St. Lorenzen ob Katsch (Styria): O pochodzeniu i losach zespołu średniowiecznych kwater witrażowych w Krakowie, Wrocławiu i Glasgow, „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 15:2017, s. 5-24.
16. Kaczmarek Romuald, Obraz i kult: o malowidle ściennym z początku XVI wieku w kościele św. Jerzego w Dzierżoniowie, [w:] Imagines pictae: studia nad gotyckim malarstwem w Polsce / pod redakcją Wojciecha Walanusa i Marka Walczaka, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego "Societas Vistulana", Kraków 2016, s. 209-224.
17. Kalinowski Lech, Ars vitrea: Średnowieczna sztuka światła, koloru i symbolu, „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 2-3:1997, s. 7-14.
18. Karłowska-Kamzowa Alicja, Kontakty artystyczne z Czechami w malarstwie gotyckim Śląska, Pomorza Wschodniego, Wielkopolski i Kujaw „Folia Historiae Artium”, 16:1980, s. 39-66.
19. Karłowska-Kamzowa Alicja, Malarstwo gotyckie Europy Środkowowschodniej: zagadnienie odrębności regionu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa; Poznań 1982.
20. Karłowska-Kamzowa Alicja, Malarstwo gotyckie Europy środkowowschodniej: Zagadnienie odrębności regionu, „Rocznik Historii Sztuki”, 16:1987, s. 237-247.
21. Karłowska-Kamzowa Alicja, Malarstwo śląskie: 1250-1450, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1979.
22. Karłowska-Kamzowa Alicja, Przedstawienia odpowiedzialności indywidualnej na Sądzie Ostatecznym w sztuce średniowiecznej Zachodu, „Rocznik Historii Sztuki”, 21:1995, s. 47-84.
23. Kaźmierczak Joanna, Motyw ikonograficzny Tonącego Okrętu Kościoła w grafice niemieckiej około 1490 – około 1550 roku, „Rocznik Historii Sztuki”, 42:2017, s. 5-20.
24. Ke̜piński Zdzisław, Jan van Eyck: "Małżeństwo Arnolfinich" czy "Dawid i Betsabe", „Rocznik Historii Sztuki”, 10:1974, s. 119-164.
25. Ke̜piński Zdzisław, Madonna kanclerza Rolin, „Rocznik Historii Sztuki”, 7:1969, s. 107-161.
26. Klinger Edyta, Gotycka polichromia Domu Długosza w Wiślicy, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 53:2005, s. 67-96.
27. Kobielus Stanisław, Instrumentarium Boga jako Najwyższego Muzyka: (starożytność i średniowiecze), „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 5/6:2001, s. 7-24.
28. Kopania Kamil, Duchowa wędrówka po Jerozolimie. Obraz pasyjny z kościoła św. Jakuba w Toruniu, „Biuletyn Historii Sztuki”, 70:2008, s. 91-112.
29. Labuda Adam S., Cnota i grzech w gdańskiej Tablicy Dziesięciorga Przykazań: czyli jak rzeczywistość przedstawienia obrazowego s(po)tyka się z rzeczywistością miasta późnośredniowiecznego, „Artium Quaestiones”, 7:1995, s. 65-102.
30. Labuda Adam S., Jan van Eyck realista i narrator: Wokół struktury i źródeł artystycznych Ukrzyżowania nowojorskiego, „Artium Quaestiones”, 5:1991, s. 5-28.
31. Labuda Adam S., Malarstwo tablicowe w Gdańsku w 2 poł. XV w. / [przedm. Piotr Skubiszewski], Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1979.
32. Labuda Adam S., Obraz i słowo w późnym średniowieczu (na przykładzie wrocławskiego ołtarza św. Barbary), [w:] Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce: praca zbiorowa / pod red. Teresy Michałowskiej, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 1993, s. 227-255, il. 1-33.
33. Labuda Adam S., Problemy ikonografii i funkcji wrocławskiego obrazu „Madonna w komnacie”. Z zagadnień recepcji malarstwa niderlandzkiego w Polsce w XV wieku, [w:] Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r. / pod red. Piotra Skubiszewskiego; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978, s. 327-358.
34. Łanuszka Magdalena, Piętnastowieczny rękopis Godzinek w krakowskiej Bibliotece Książąt Czartoryskich, „Modus: Prace z historii sztuki”, 7:2006, s. 83-98.
35. Małkiewicz Helena, O późnośredniowiecznej ikonografii i kulcie św. Zofii z trzema córkami w Małopolsce, „Folia Historiae Artium”, 26:1990, s. 27-70.
36. Mazurczak Urszula Małgorzata, Miasto w pejzażu malarstwa niderlandzkiego: Topika i obrazowanie, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 48/49:2000-2001(2002), s. 27-101.
37. Mazurczak Urszula Małgorzata, Pomiędzy wzorem a szkicem: Refleksje o sposobach nauki malarstwa w średniowieczu, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 47:1999(2000), s. 23-46.
38. Moskal Katarzyna, Poliptyk z Dobczyc: Dzieje, ikonografia oraz próba rekonstrukcji, „Modus: Prace z historii sztuki”, 14:2014, s. 39-70.
39. Mroczko Teresa, Geneza ikonografii Apokalipsy wrocławskiej, „Rocznik Historii Sztuki”, 7:1969, s. 47-106.
40. Mroczko Teresa, Ilustracje Apokalipsy we Wrocławskim Komentarzu Aleksandra O. F. M., „Rocznik Historii Sztuki”, 6:1966, s. 7-45.
41. Pasierb Janusz S., Życie, męka i chwała św. Stanisława w "Legendarium andegaweńskim": (BAV Vat. lat. 8541), „Rocznik Historii Sztuki”, 19:1992, s. 45-63.
42. Patyra Jowita, Problem narratora w średniowiecznej ikonografii objawień św. Jana na przykładzie Apokalipsy z Angers, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 52:2004, s. 129-148.
43. Patyra Jowita, Wybrane zagadnienia narracji obrazowej na przykładzie Apokalipsy z Angers, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 47:1999(2000), s. 47-66.
44. Płonka Bałus Katarzyna, Antyfonarz z roku 1397 w bibliotece oo. Karmelitów na Piasku w Krakowie: Ze studiów nad iluminatorstwem czeskim przełomu XIV i XV wieku, „Folia Historiae Artium”, 27:1991, s. 35-62.
45. Secomska Krystyna, Freski w opolskiej Kaplicy Piastowskiej i malowidła w kościele w Lubiechowej: Ze studiów nad gotyckim malarstwem ściennym na Śląsku, „Rocznik Historii Sztuki”, 21:1995, s. 107-180.
46. Sikorska Joanna, Miedzioryt XV wieku i jego odrębność w sztuce późnego średniowiecza. Problemy badawcze, „Biuletyn Historii Sztuki”, 70:2008, s. 113-139.
47. Suckale Robert, Rudolf Berliner i jego wkład w rozumienie chrześcijańskiego obrazu, „Artium Quaestiones”, 27:2016, s. 279-307.
48. Symbolae historiae artium: studia z historii sztuki Lechowi Kalinowskiemu dedykowane / [kom. red. Jerzy Gadomski et al.], Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1986.
49. Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r. / pod red. Piotra Skubiszewskiego; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978.
50. Sztuka około 1400: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995, red. Teresa Hrankowska, T. 2, Arx Regia: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 1996.
51. Utzig Joanna, Średniowieczne witraże a Biblia pauperum - problem wzajemnych relacji, „Modus: Prace z historii sztuki”, 14:2014, s. 71-97.
52. Visibilia et invisibilia w sztuce średniowiecza: księga poświęcona pamięci profesor Kingi Szczepkowskiej-Naliwajek / [red.: Artur Badach, Monika Janiszewska, Monika Tarkowska], Stowarzyszenie Historyków Sztuki - Oddział Warszawski, Warszawa 2009.
53. Zalewska Katarzyna, Świat rozległy i obcy: O średniowiecznych wyobrażeniach krain egzotycznych, „Rocznik Historii Sztuki”, 23:1998, s. 57-90.
54. Ziętkiewicz-Kotz Joanna, Cykl Dawida we wczesnogotyckich modlitewnikach franko-flamandzkich (1240-1320), „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 10:2005, s. 35-57.

Literatura obowiązkowa (wybrane fragmenty):

1. Belting Hans, Obraz i kult: historia obrazu przed epoką sztuki / przeł. Tadeusz Zatorski, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2010.
2. Białostocki Jan, Sztuka cenniejsza niż złoto, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2004 (wyd. zmienione).
3. Haussig Hans-Wilhelm, Historia kultury bizantyńskiej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980.
4. Jastrzębowska Elżbieta, Sztuka wczesnochrześcijańska, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
5. Jectić Ivana, Spieser Jean-Michel, Architektura i dzieła sztuki: sztuka w przestrzeni kulturalnej Bizancjum (rozdz. 13), [w:] Świat Bizancjum: praca zbiorowa, T. 3, Bizancjum i jego sąsiedzi 1204-1453 / pod red. Angeliki Laiou, Cécile Morrisson; przekł. Andrzej Graboń, Wydawnictwo WAM, Kraków 2013, s. 253-276.
6. Kłosińska Janina, Sztuka bizantyńska, Wiedza Powszechna, Warszawa 1975.
7. Kobielus Stanisław, Zasady estetyki bizantyjskiej sformułowane na podstawie opisów świątyń z IV, V, VI i XI wieku, „Saeculum Christianum: pismo historyczne”, 1999, Tom 6, Numer 1, s. 75-86.
8. Różycka-Bryzek Anna, Pojęcie oryginału i kopii w malarstwie bizantyńskim, [w:] Oryginał, replika, kopia: materiały III Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Radziejowice 26-27 września 1968 / [Jan Białostocki et al.], Arkady, Warszawa 1971, s. 99-111.
9. Spieser Jean-Michel, Sztuka (rozdz. 15), [w:] Świat Bizancjum: praca zbiorowa, T. 2, Cesarstwo Bizantyńskie 641-1204 / pod red. Jeana- Claude'a Cheyneta; przekł. Andrzej Graboń, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011, s. 415-440.
10. Spieser Jean-Michel, Sztuka cesarska i sztuka chrześcijańska, jedność i zróżnicowanie (rozdz. X), [w:] Świat Bizancjum: praca zbiorowa, T. 1, Cesarstwo Wschodniorzymskie, 330-641 / pod red. Cécile Morrisson; przekł. Andrzej Graboń, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007, s. 323-349.
11. Stern Henri, Sztuka bizantyńska, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1975.
12. Sztuka świata, t. 3, Arkady, Warszawa 2006.
13. Uspienski Leonid, Ikona i sztuka, [w:] Duchowość chrześcijańska. Początki do XII wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010, s. 377-388.
14. Zientara Benedykt, Historia powszechna średniowiecza, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2000 (lub inne wyd.).
15. Onasch Konrad, Schnieper Annemarie, Ikony: fakty i legendy, przekł. z ang. Zofia Szanter, z niem. Mariusz Smoliński, przekł. z gr. fragm. hymnów i tekstów liturg. Henryk Paprocki, Arkady, Warszawa 2018 (lub inne wyd.).

Literatura uzupełniająca podana w szerszym wyborze, pomocna w realizacji referatów oraz dyskusji:

1. Biskupski Romuald, Ikona Zaśnięcia Matki Boskiej z końca XV wieku w cerkwi w Andrzejówce, „Series Byzantina”, II, 2004, s. 123-127.
2. Biskupski Romuald, Wybrane warsztaty malarstwa ikonowego szkoły halickiej XV i XVI wieku, „Folia Historiae Artium”, Tom 18 (1982), s. 25-42.
3. Bulas Ryszarda, Irlandia a Bizancjum. Ikonografia" Trzech Hebrajczyków w piecu ognistym" na krzyżach celtyckich, „Vox Patrum”, 28 (2008) t. 52, s. 61-76.
4. Cormack Robin, Malowanie duszy: ikony, maski pośmiertne i całuny, przeł. Krzysztof Kwaśniewicz, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", Kraków cop. 1999.
5. Dąb-Kalinowska Barbara, Pojęcie ikony i obrazu sakralnego, „Ikonotheka”, 6:1993, s. 167-176.
6. Dąbrowska-Zawadzka Elżbieta, Michał Myśliński, Stauroteka bizantyńska ze skarbca koronnego na Wawelu, „Studia Waweliana", 5, 1996, s. 5-32: [recenzja], „Studia Źródłoznawcze”, 38:2000, s. 136-138.
7. Dobrzeniecki Tadeusz, Hagia Maria-Theotokos w sztuce wczesnochrześcijańskiej (zagadnienia wybrane), [w:] Maryja w tajemnicy Chrystusa: praca zbiorowa / pod red. Stanisława Celestyna Napiórkowskiego, Stanisława Longosza, Biblioteka Mariologiczna 2, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 1997, s.140-164.
8. Encyklopedia kultury bizantyńskiej / pod red. nauk. Oktawiusza Jurewicza, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2002.
9. Evdokimov Paul, Sztuka ikony, teologia piękna, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 1999 (lub inne wyd.).
10. Faludy Anikó, Malarstwo bizantyńskie, [przekład z jęz. niem. Anna Cieśla], Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Corvina, Warszawa; Budapeszt 1984.
11. Focjusz, Homilia X, „Znak” 46: 1994, nr 466, s. 57-61.
12. Frejlich Andrzej, Hagiografia bizantyńska jako źródło do dziejów ikony − zagadnienia wybrane, „Roczniki Humanistyczne”, Tom L, zeszyt 4– 2002, s. 23-35.
13. Gadomski Jerzy, Imagines Beatae Mariae Virginis gratiosae: Małopolski typ Hodegetrii z XV wieku, „Folia Historiae Artium”, 22:1986, s. 29-48.
14. Garnczarska Magdalena, Opis Świątyni Mądrości Bożej w Konstantynopolu Prokopiusza z Cazarei - między historiografią a retoryką, „Saeculum Christianum: pismo historyczne”, 23, 2016, s. 36-47.
15. Janocha Michał Ks., Miniatura Podwyższenia Krzyża Świętego w Menologionie Bazylego II, [w:] Series Byzantina, tom 5, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2007, s. 55-63.
16. Janocha Michał Ks., Słowo a obraz. Źródła literackie do dziejów estetyki i sztuki bizantyńskiej, [w:] Series Byzantina, tom 2, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2004, s. 21-41.
17. Kalinowski Lech, “Próba ognia” w kaplicy Bardich. Giotto a Bizancjum, [w:] Studia z historii i historii sztuki / pod red. Stanisława Cynarskiego i Adama Małkiewicza, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, nakł. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Warszawa; Kraków cop. 1989, s. 99-106.
18. Kobielus Stanisław Ks., Matka Boża z chusteczką - encheirionem, [w:] Series Byzantina, tom 5, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2007, s. 32-38.
19. Kobielus Stanisław, Zasady estetyki bizantyjskiej sformułowane na podstawie opisów świątyń z IV, V, VI i XI wieku, [w:] Oblicza Wschodu w kulturze polskiej / pod red. Grzegorza Kotlarskiego i Marka Figury, Wydaw. Poznańskie, Poznań 1999, s. 453-465. 10. Koch Wilfried, Style w architekturze, arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Świat Książki, Warszawa 1996 (lub późn. wyd.).
20. Kobrzeniecka-Sikorska Grażyna, Ikony kalendarzowe – katalog wszystkich świętych jako zbiorowy obraz kościoła, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo”, 2013, t. 19, s. 387-398.
21. Kuryluk Ewa, Acheiropita czyli w kręgu „prawdziwych” obrazów, „Twórczość” 1981, nr 12, s. 140-146.
22. Mazurkiewicz Roman, Deesis. Idea wstawiennictwa Bogarodzicy i św. Jana Chrzciciela w kulturze średniowiecznej, Universitas, Kraków 2012.
23. Michałowski Roman, Historia powszechna: średniowiecze, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2009. (lub późn. wyd.).
24. Miziołek Jerzy, Mozaiki w bazylice na Synaju. Nowe uwagi na temat źródeł obrazowania i treści ideowych, [w:] Magistro et Amico: amici discipulique: Lechowi Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002, s. 365-379.
25. Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce: od starożytności do 1500 roku / wybrał i oprac. Jan Białostocki; [uzup. i aktualizacja bibliografii Barbara Dąb-Kalinowska et al.], słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2001.
26. Myśliński Michał, Bizantyńskie ikony nadbramne (kult i funkcja), „Vox Patrum”, 22 (2002) t. 42-43, s. 501-514.
27. Myśliński Michał, Stauroteka bizantyńska ze Skarbca Koronnego na Wawelu, „Studia Waweliana”, V, 1996, s. 5-32.
28. Prokopiusz z Cezarei, O budowlach, przeł., wstępem, objaśnieniami i koment. opatrzył Piotr Ł. Grotowski, Prószyński i S-ka, Warszawa 2006.
29. Różycka Bryzek Anna, Mozaikowa ikona Matki boskiej Hagiosoritissy w klasztorze ss. klarysek w Krakowie, [w:] Magistro et Amico: amici discipulique: Lechowi Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002, s. 405-426.
30. Różycka Bryzek Anna, Przeciw stereotypom myślenia o sztuce bizantyńskiej, „Znak” 46: 1994, nr 466, s. 51-56.
31. Różycka-Bryzek Anna, Symbolika bizantyńskiej architektury sakralnej, [w:] Losy cerkwi w Polsce po 1944 roku: materiały sesji naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki pt. "Tragedia polskich cerkwi" oraz artykuły zamówione przez Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Rzeszowie / zespół red.: Anna Marek [et al.]; tł. ang.: Anna Trela, Krzysztof Urbański, Krzysztof Drużycki; tł. ukr.: Lewa Kowalenko, Barbara Kalimańska, ROSiOŚK, SHS. Zarząd Główny, Rzeszów; Warszawa 1997, s. 63-90.
32. Różycka-Bryzek Anna, Zamiast wstępu do tematu „Rysunek w sztuce bizantyńskiej”, [w:] Disegno - rysunek u źródeł sztuki nowożytnej: materiały sesji naukowej w Toruniu 26-27 X 2000 / [pod red. Tadeusza J. Żuchowskiego i Sebastiana Dudzika]; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2001, s. 33-34.
33. Skrzyniarz Sławomir, Rysunek w miniatorstwie bizantyńskim wieków XI-XV, [w:], Disegno - rysunek u źródeł sztuki nowożytnej: materiały sesji naukowej w Toruniu 26-27 X 2000 / [pod red. Tadeusza J. Żuchowskiego i Sebastiana Dudzika]; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2001, s. 53-64.
34. Skrzyniarz Sławomir, Upadły anioł: Antropomorficzne uskrzydlone przedstawienia Diabła w Sztuce bizantyńskiej, „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria, nr 2/3, 1997, s. 65-81.
35. Smorąg Różycka Małgorzata, Dziedzictwo bizantyjskie, „Białostockie Teki Historyczne”, T. 6:2008, s. 31-51.
36. Smorąg Różycka Małgorzata, O motywach dekoracyjnych w bizantyńskim rękopisie Homilii Jana Chryzostoma z wieku X (Ateny, Biblioteka Narodowa, cod. gr. 211, [w:] Magistro et Amico: amici discipulique: Lechowi Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002, s. 381-399.
37. Smorąg Różycka Małgorzata, O pięknie i sztuce w najstarszych przekazach pisanych Rusi Kijowskiej w świetle tradycji bizantyńskich ekphraseis, [w:] Ars graeca, ars latina: studia dedykowane Profesor Annie Różyckiej-Bryzek / komitet red. Wojciech Bałus [et al.], Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001, s. 99-114.
38. Smorąg-Różycka Małgorzata, Bizantyńskie miniatury rysunkowe w dobie renesansu macedońskiego: czy tylko odnowienie tradycji antycznej?, [w:] Disegno - rysunek u źródeł sztuki nowożytnej: materiały sesji naukowej w Toruniu 26-27 X 2000 / [pod red. Tadeusza J. Żuchowskiego i Sebastiana Dudzika]; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2001, s. 35-51.
39. Smorąg-Różycka Małgorzata, Pobizantyński malowany tryptyk w Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Wstępne rozpoznanie, [w:] Artifex doctus: studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. T. 2 / [red. nauk. Wojciech Bałus, Wojciech Walanus, Marek Walczak], Polska Akademia Umiejętności; Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2007, s. 135-147.
40. Sztuka przedromańska i romańska / Giulia Marrucchi, Riccardo Belcari, Arkady, Warszawa 2010.
41. Waszak Przemysław, W kręgu dyskusji o sztuce bizantyjskiej, „Klio: czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, XXXVII, 2016, s. 141–154.
42. Watkin David, Historia architektury zachodniej, Arkady, Warszawa 2006.
43. Zaprzalska Dorota, Ikona tzw. kompozytowa w klasztorze Wlatadon w Salonikach – zagadnienie formuły ikonograficzno-kompozycyjnej i funkcji ideowo-dewocyjnej, „modus: prace z historii sztuki art history journal”, XIX, 2019, s. 5-21.

Literatura podstawowa, wybrane fragmenty:

1. Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce [1], Od Piastów do Jagiellonów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008 albo Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów: zarys dziejów, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1993.
2. Jarzewicz Jarosław, Co to jest architektura romańska, czyli problemy stylu, formy i chronologii, [w:] tenże, Kościoły romańskie w Polsce, Wydawnictwo M, Kraków 2014, s. 7-33.
3. Jarzewicz Jarosław, Kościoły romańskie w Polsce, Wydawnictwo M, Kraków 2014.
4. Świechowski Zygmunt, Architektura romańska w Polsce, DiG, Warszawa 2000.
5. Świechowski Zygmunt, Katalog architektury romańskiej w Polsce, DiG, Warszawa 2009.
6. Świechowski Zygmunt, Sztuka polska. Romanizm, Sztuka polska, t. I (red. Jerzy Kowalczyk), Arkady, Warszawa 2004 (lub 2006), s. 5-213.
7. Żarnecki Jerzy, Sztuka romańska, Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.

Literatura uzupełniająca, pomocna w realizacji referatów oraz dyskusji, wybrane fragmenty:

1. Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje. Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego. Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2009.
2. Architektura romańska w Polsce: bibliografia, oprac. Ewa Świechowska i Wojciech Mischke; wstępem poprzedził Zygmunt Świechowski, DiG, Warszawa 2001.
3. Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2016.
4. Architektura w początkach państw Europy Środkowej = Architecture in the early period of Central European states / redakcja Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2018.
5. Bukowska Aneta, Forma i geneza pierwszej katedry w Poznaniu, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009 s. 175-207.
6. Bukowska Aneta, Przed rokiem 1000? Katedra w Poznaniu, biskup Unger i kościół benedyktyński w Memleben, „Modus: Prace z historii sztuki”, T. 8-9.2009, s. 285-302.
7. Danielewski Marcin, Romańskie zabytki architektury sakralnej Inowrocławia i Strzelna w świetle fotografi i Meydenlendera z 1887 roku, „Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne”, 98: 2012, s. 27-50.
8. Firlet Janusz, Pianowski Zbigniew, Familia ecclesiae na grodach wawelskim i praskim, Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2016, s. 11-34.
9. Firlet Janusz, Pianowski Zbigniew, Nowe odkrycia i interpretacje architektury przedromańskiej i romańskiej na Wawelu, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 251-278.
10. Graczyńska Marta, Polityka w architekturze Polski, Czech i Węgier od końca IX do końca XI wieku, „Modus: Prace z historii sztuki”, T. 15:2015, s. 15-23.
11. Imagines Medii Aevi: wystawa z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski, red. Adam Soćko, Muzeum Narodowe, Poznań 2016.
12. Jamróz Józef Stanisław, Kościół parafialny w Goźlicach: Ze studiów nad architekturą romańską w Polsce, „Folia Historiae Artium”, 13:1977, s. 5-18.
13. Janiak Tomasz, Z badań nad przestrzenią liturgiczną romańskiej katedry w Gnieźnie [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009 s. 129-174.
14. Jarzewicz Jarosław, Opatów a Quedlinburg, czyli o wnioskach z analogii, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 323-340.
15. Kalinowski Lech, Speculum artis: treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.
16. Kalinowski Lech, Sztuka przedromańska i romańska w Polsce a dziedzictwo karolińskie i ottońskie, „Folia Historiae Artium”, 16:1980, s. 5-20.
17. Kamińska Monika, Kilka uwag na temat architektury romańskiej kolegiaty pw. św. Marcina w Opatowie, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 341-355.
18. Koch Wilfried, Style w architekturze, arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Świat Książki, Warszawa 1996, s. 54-145 (lub późn. wyd.).
19. Koziejowski Wojciech, Romański charakter stylowy architektury wieży na Zamku w Lublinie, „Roczniki Humanistyczne”, t. 23: 1975, nr 5, s. 103-112.
20. Kuczyńska Jadwiga, Wpływ wzorów architektonicznych na kompozycje średniowiecznych chrzcielnic kamiennych, „Roczniki Humanistyczne”, t. 23: 1975, nr 5, s. 93-102.
21. Kunkel Robert, Pars pro toto czyli wschodnie skrzydło klasztorów małopolskich jako samodzielna budowla, [w:] Dzieje, kultura artystyczna i umysłowa polskich cystersów od średniowiecza do końca XVIII wieku, „Nasza Przeszłość”, 83:1994, s. 393-410.
22. Małachowicz Edmund, Dwie romańskie katedry we Wrocławiu, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 95-105.
23. Małachowicz Edmund, Wczesnośredniowieczna architektura sakralna IX–X wieku na Śląsku, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 67-94.
24. Mączeński Zdzisław, Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym, Arkady, Warszawa 1997 (lub inne wyd.).
25. Michałowski Roman, Historia powszechna: średniowiecze, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2009. (lub późn. wyd.).
26. Miler Zbigniew, Zagadka motywu szachownicy w średniowiecznych kościołach granitowych, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny”, nr 13: 2006, s. 55-91.
27. Nowiński Janusz, „W klasztorze wieść życie pielgrzyma” – interpretacja architektury i wnętrza kościoła św. Richariusza w Centuli (St. Riquier) w czasach Angilberta (799-814) w kontekście liturgii stacyjnej i kultu relikwii, „Seminare. Poszukiwania naukowe”, Tom 42, nr 2 (2021), s. 143-157.
28. Oles Kamila, Transept zachodni w romańskiej katedrze św. św. Wita, Wacława i Wojciecha na Praskim Grodzie, „Praehistorica”, 35/1, 2021, s. 39-58.
29. Początki architektury monumentalnej w Polsce: materiały z sesji naukowej, Gniezno, 20-21 listopada 2003 roku / oprac. red. Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak; współpr. Danuta Burchardt, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2004.
30. Polska na przełomie I i II tysiąclecia. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 2000, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Poznań 2001.
31. Ratajczak Tomasz, Rezydencje Henryka Brodatego w Legnicy i Wrocławiu — próba reinterpretacji dotychczasowych wyników badań, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 641-659.
32. Rodzińska-Chorąży Teresa, Badania nad architekturą wczesnośredniowieczną w Polsce — między romantyzmem a dekonstrukcją, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 51-65.
33. Rodzińska-Chorąży Teresa, Kościół pod wezwaniem św. Pawła na Zawodziu w Kaliszu - na tle architektury romańskiej, „Modus: Prace z historii sztuki”, 4:2003, s. 121-145.
34. Rodzińska-Chorąży Teresa, Jagosz-Zarzycka Zofia, Sprawozdania i zapiski: Rotunda na zamku w Cieszynie w świetle najnowszych badań — komunikat, „Średniowiecze Polskie i Powszechne”, t. 8 (12):2016, s. 352-363.
35. Rodzińska-Chorąży Teresa, Zespoły rezydencjonalne i kościoły centralne na ziemiach polskich do połowy XII wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
36. Skubiszewski Piotr, Polska sztuka średniowieczna czy sztuka średniowieczna w Polsce?, „Kwartalnik Historyczny”, R. 86, nr 4, (1979), s. 891-916.
37. Soćko Adam, Romańska architektura kościoła pw. św. Wojciecha w Kościelcu Proszowickim — forma a znaczenie, Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje. Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego. Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2009, s. 433-453.
38. Soćko Adam, Strzeleński zespół klasztorny w perspektywie rodowych fundacji margrabiów von Wettin. Rzeźba - architektura – historia, „Nasza Przeszłość”, T. 98:2002, s. 99-161.
39. Średniowieczna architektura sakralna w Polsce w świetle najnowszych badań: materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie 13-15 listopada 2013 roku / red. Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2014.
40. Świechowski Zygmunt, „Gorące dziesięciolecie” badań 1997-2007, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 11-29.
41. Świechowski Zygmunt, Palatium na Ostrowie Lednickim a mity polskiej historii sztuki, „Rocznik Historii Sztuki”, T. 30:2005, s. 47-57.
42. Zygmunt Świechowski, Problematyka konserwatorska polskiej architektury romańskiej, „Ochrona Zabytków” 16/4: 1963, s. 3-16.
43. Świechowski Zygmunt, Program i funkcje kościoła premonstrantek w Strzelnie. Studia z archeologii, historii i historii architektury. Praca dedykowana prof. dr hab. Jadwidze Chudziakowej, „Archaeologia Historica Polona”, 13:2003, s. 99-112.
44. Świechowski Zygmunt, Romańskie bazyliki Wielkopolski północno-zachodniej w świetle najnowszych badań, „Archaeologia Historica Polona”, T. 2 (1995), s. 75-132
45. Świechowski Zygmunt, Udział małżonek Piastów w procesie powstawania budowli w XI i XII wieku, [w:] Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2016, s. 147-170.
46. Tomaszewski Andrzej, Romańskie kościoły z emporami zachodnimi na obszarze Polski, Czech i Węgier, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1974.
47. Wetesko Leszek, Monarsze fundacje architektoniczne w Wielkopolsce w 2 poł. XI stulecia i ich historyczne konteksty, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 107-127.
48. Wetesko Leszek, Źródła pisane o architekturze i sztuce w państwie pierwszych Piastów, „Historia Slavorum Occidentis”, 1(2): 2012, s. 59-71.

Literatura podstawowa (wybrane fragmenty):
1. Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce, t. 1, Od Piastów do Jagiellonów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008 albo Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów: zarys dziejów, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1993.
2. Kębłowski Janusz, Malarstwo i grafika, [w:] Kębłowski Janusz, Polska sztuka gotycka, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1983, s. 185-251.
3. Malarstwo gotyckie w Polsce, t. 1-3, red. Adam S. Labuda, Krystyna Secomska; Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Dzieje sztuki polskiej; t. 2 cz. 3, DiG, Warszawa 2004.
4. Szczepkowska-Naliwajek Kinga, Rzeźba, malarstwo i rzemiosło artystyczne w Królestwie Polskim na przełomie XIV i XV wieku, [w:] Polska około 1400: państwo, społeczeństwo, kultura, pod red. Wojciecha Fałkowskiego, Neriton, Warszawa 2001.
5. Trajdos Tadeusz, Pomniki sztuki gotyckiej w Polsce, Sztuki przedstawiające, [w:] Kultura Polski średniowiecznej XIV-XV w., Bronisław Geremek (red.), Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk: Wydaw. Naukowe Semper, Warszawa 1997, s. 799-849, 954n.
6. Walicki Michał, Złoty widnokrąg, wstęp Ksawery Piwocki, Wydaw. Artyst. i Filmowe, Warszawa 1965.
7. Zalewska-Lorkiewicz Katarzyna, Malarstwo, [w:] Skibiński Szczęsny, Zalewska-Lorkiewicz Katarzyna, Sztuka polska. Gotyk, Sztuka polska, t. II (red. Jerzy Kowalczyk), Arkady, Warszawa 2010, s. 389-499.

Literatura uzupełniająca (wybrane fragmenty), podana w szerszym wyborze, pomocna w dyskusji oraz przygotowaniu referatów:

1. Artifex doctus: studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, t. 2, red. Wojciech Bałus, Wojciech Walanus, Marek Walczak, Polska Akademia Umiejętności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
2. Banaszewska Izabela, Gotycki fresk ze scenami Ukrzyżowania i Umywania nóg w krużgankach cysterskiego klasztoru w Pelplinie, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 53:2005, s. 37-65.
3. Berliner Rudolf, Wolność w sztuce średniowiecza, „Artium Quaestiones”, 27:2016, s. 249-278.
4. Białostocki Jan, "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga: Spostrzeżenia i analizy w oparciu o badania technologiczne, „Rocznik Historii Sztuki”, 8:1970, s. 7-46.
5. Dobrowolski Tadeusz, Obraz "Pokłon Trzech Króli" w poznańskim Muzeum Narodowym „Folia Historiae Artium”, 16:1980, s. 67-85.
6. Dobrzeniecki Tadeusz, Teoria dwóch mieczy w programie Sądu Ostatecznego, „Rocznik Historii Sztuki”, 21:1995, s. 21-45.
7. Domasłowski Jerzy, Karłowska-Kamzowa Alicja, Labuda Adam S., Malarstwo gotyckie na Pomorzu Wschodnim / Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Nauk o Sztuce, Państ. Wydaw. Naukowe. Oddział, Warszawa; Poznań 1990.
8. Dubrowska Małgorzata, Obraz przyrody w średniowiecznej niemieckiej liryce dworskiej oraz w Księdze natury Konrada von Megenberga, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 52:2004, s. 59-76.
9. Gadomski Jerzy, Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1420-1470, Warszawa: Państ. Wydaw. Naukowe 1981.
10. Gadomski Jerzy, Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski: 1460-1500, Państ. Wydaw. Naukowe, Warszawa 1988.
11. Gadomski Jerzy, Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski: 1500-1540, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa; Kraków 1995.
12. Gotyckie malarstwo ścienne w Europie środkowo-wschodniej: materiały konferencji naukowej Instytutu Historii Sztuki (Poznań, 20-23 X 1975), red. Alicja Karłowska-Kamzowa, Historia Sztuki - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; nr 6, Wydaw. Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1977.
13. Gotyckie malarstwo ścienne w Polsce, aut. Jerzy Domasłowski et al., Historia Sztuki - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, nr 17, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1984.
14. Grzęda Mateusz, Uwagi o statusie malarstwa tablicowego w XIV wieku, [w:] Imagines pictae: studia nad gotyckim malarstwem w Polsce, red. Wojciecha Walanus, Marek Walczak, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego "Societas Vistulana", Kraków 2016, s. 15-28.
15. Horzela Dobrosława, Witraże z kościoła filialnego St. Lorenzen ob Katsch (Styria): O pochodzeniu i losach zespołu średniowiecznych kwater witrażowych w Krakowie, Wrocławiu i Glasgow, „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 15:2017, s. 5-24.
16. Jankowski Aleksander, Czternastowieczny fresk z motywem Matki Bożej współdźwigającej krzyż w architektonicznej przestrzeni dwunawowej fary w Bolkowie, „Biuletyn Historii Sztuki”, 83:2001, nr 3, s. 455-473.
17. Kaczmarek Romuald, Obraz i kult: o malowidle ściennym z początku XVI wieku w kościele św. Jerzego w Dzierżoniowie, [w:] Imagines pictae: studia nad gotyckim malarstwem w Polsce, red. Wojciech Walanus, Marek Walczak, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego "Societas Vistulana", Kraków 2016, s. 209-224.
18. Kalinowski Lech, Ars vitrea: Średnowieczna sztuka światła, koloru i symbolu, „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 2-3:1997, s. 7-14.
19. Karłowska-Kamzowa Alicja, Kontakty artystyczne z Czechami w malarstwie gotyckim Śląska, Pomorza Wschodniego, Wielkopolski i Kujaw „Folia Historiae Artium”, 16:1980, s. 39-66.
20. Karłowska-Kamzowa Alicja, Malarstwo gotyckie Europy Środkowowschodniej: zagadnienie odrębności regionu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa; Poznań 1982.
21. Karłowska-Kamzowa Alicja, Malarstwo gotyckie Europy środkowowschodniej: Zagadnienie odrębności regionu, „Rocznik Historii Sztuki”, 16:1987, s. 237-247.
22. Karłowska-Kamzowa Alicja, Malarstwo śląskie: 1250-1450, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1979.
23. Karłowska-Kamzowa Alicja, Przedstawienia odpowiedzialności indywidualnej na Sądzie Ostatecznym w sztuce średniowiecznej Zachodu, „Rocznik Historii Sztuki”, 21:1995, s. 47-84.
24. Kaźmierczak Joanna, Motyw ikonograficzny Tonącego Okrętu Kościoła w grafice niemieckiej około 1490 – około 1550 roku, „Rocznik Historii Sztuki”, 42:2017, s. 5-20.
25. Ke̜piński Zdzisław, Jan van Eyck: "Małżeństwo Arnolfinich" czy "Dawid i Betsabe", „Rocznik Historii Sztuki”, 10:1974, s. 119-164.
26. Ke̜piński Zdzisław, Madonna kanclerza Rolin, „Rocznik Historii Sztuki”, 7:1969, s. 107-161.
27. Klinger Edyta, Gotycka polichromia Domu Długosza w Wiślicy, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 53:2005, s. 67-96.
28. Kobielus Stanisław, Instrumentarium Boga jako Najwyższego Muzyka: (starożytność i średniowiecze), „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 5/6:2001, s. 7-24.
29. Kopania Kamil, Duchowa wędrówka po Jerozolimie. Obraz pasyjny z kościoła św. Jakuba w Toruniu, „Biuletyn Historii Sztuki”, 70:2008, s. 91-112.
30. Labuda Adam S., Cnota i grzech w gdańskiej Tablicy Dziesięciorga Przykazań: czyli jak rzeczywistość przedstawienia obrazowego s(po)tyka się z rzeczywistością miasta późnośredniowiecznego, „Artium Quaestiones”, 7:1995, s. 65-102.
31. Labuda Adam S., Jan van Eyck realista i narrator: Wokół struktury i źródeł artystycznych Ukrzyżowania nowojorskiego, „Artium Quaestiones”, 5:1991, s. 5-28.
32. Labuda Adam S., Malarstwo tablicowe w Gdańsku w 2 poł. XV w., przedm. Piotr Skubiszewski, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1979.
33. Labuda Adam S., Obraz i słowo w późnym średniowieczu (na przykładzie wrocławskiego ołtarza św. Barbary), [w:] Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce: praca zbiorowa, red. Teresa Michałowska, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 1993, s. 227-255, il. 1-33.
34. Labuda Adam S., Problemy ikonografii i funkcji wrocławskiego obrazu „Madonna w komnacie”. Z zagadnień recepcji malarstwa niderlandzkiego w Polsce w XV wieku, [w:] Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r., red. Piotr Skubiszewski; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978, s. 327-358.
35. Łanuszka Magdalena, Piętnastowieczny rękopis Godzinek w krakowskiej Bibliotece Książąt Czartoryskich, „Modus: Prace z historii sztuki”, 7:2006, s. 83-98.
36. Łopatkiewicz Piotr, Hodegetrie Krakowskie 1400–1550. Zagadnienie fenomenu powtarzalności typu ikonograficznego w malarstwie tablicowym późnego średniowiecza, „Studia Pigoniana”, t. 4, 2021, nr 4, s. 183–203.
37. Małkiewicz Helena, O późnośredniowiecznej ikonografii i kulcie św. Zofii z trzema córkami w Małopolsce, „Folia Historiae Artium”, 26:1990, s. 27-70.
38. Mazurczak Urszula Małgorzata, Miasto w pejzażu malarstwa niderlandzkiego: Topika i obrazowanie, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 48/49:2000-2001(2002), s. 27-101.
39. Mazurczak Urszula Małgorzata, Pomiędzy wzorem a szkicem: Refleksje o sposobach nauki malarstwa w średniowieczu, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 7:1999(2000), s. 23-46.
40. Moskal Katarzyna, Poliptyk z Dobczyc: Dzieje, ikonografia oraz próba rekonstrukcji, „Modus: Prace z historii sztuki”, 14:2014, s. 39-70.
41. Mroczko Teresa, Geneza ikonografii Apokalipsy wrocławskiej, „Rocznik Historii Sztuki”, 7:1969, s. 47-106.
42. Mroczko Teresa, Ilustracje Apokalipsy we Wrocławskim Komentarzu Aleksandra O. F. M., „Rocznik Historii Sztuki”, 6:1966, s. 7-45.
43. Pasierb Janusz S., Życie, męka i chwała św. Stanisława w "Legendarium andegaweńskim": (BAV Vat. lat. 8541), „Rocznik Historii Sztuki”, 19:1992, s. 45-63.
44. Patyra Jowita, Problem narratora w średniowiecznej ikonografii objawień św. Jana na przykładzie Apokalipsy z Angers, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 52:2004, s. 129-148.
45. Patyra Jowita, Wybrane zagadnienia narracji obrazowej na przykładzie Apokalipsy z Angers, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 47:1999(2000), s. 47-66.
46. Płonka Bałus Katarzyna, Antyfonarz z roku 1397 w bibliotece oo. Karmelitów na Piasku w Krakowie: Ze studiów nad iluminatorstwem czeskim przełomu XIV i XV wieku, „Folia Historiae Artium”, 27:1991, s. 35-62.
47. Secomska Krystyna, Freski w opolskiej Kaplicy Piastowskiej i malowidła w kościele w Lubiechowej: Ze studiów nad gotyckim malarstwem ściennym na Śląsku, „Rocznik Historii Sztuki”, 21:1995, s. 107-180.
48. Sikorska Joanna, Miedzioryt XV wieku i jego odrębność w sztuce późnego średniowiecza. Problemy badawcze, „Biuletyn Historii Sztuki”, 70:2008, s. 113-139.
49. Suckale Robert, Rudolf Berliner i jego wkład w rozumienie chrześcijańskiego obrazu, „Artium Quaestiones”, 27:2016, s. 279-307.
50. Symbolae historiae artium: studia z historii sztuki Lechowi Kalinowskiemu dedykowane / [kom. red. Jerzy Gadomski et al.], Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1986.
51. Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r., red. Piotr Skubiszewski; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978.
52. Sztuka około 1400: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995, red. Teresa Hrankowska, t. 2, Arx Regia: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 1996.
53. Utzig Joanna, Średniowieczne witraże a Biblia pauperum - problem wzajemnych relacji, „Modus: Prace z historii sztuki”, 14:2014, s. 71-97.
54. Visibilia et invisibilia w sztuce średniowiecza: księga poświęcona pamięci profesor Kingi Szczepkowskiej-Naliwajek, red.: Artur Badach, Monika Janiszewska, Monika Tarkowska, Stowarzyszenie Historyków Sztuki - Oddział Warszawski, Warszawa 2009.
55. Zalewska Katarzyna, Świat rozległy i obcy: O średniowiecznych wyobrażeniach krain egzotycznych, „Rocznik Historii Sztuki”, 23:1998, s. 57-90.
56. Ziętkiewicz-Kotz Joanna, Cykl Dawida we wczesnogotyckich modlitewnikach franko-flamandzkich (1240-1320), „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 10:2005, s. 35-57.

Literatura ogólna (wybrane fragmenty):

1. Fossi Gloria, Sztuka romańska i gotycka, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN 2006.

2. Fuga Antonella, Techniki i materiały, przekł. Katarzyna A. Chmielewska, Warszawa: Arkady 2008.

3. Geese Uwe, Rzeźba romańska, [w:] Sztuka romańska: architektura, rzeźba, malarstwo, red. R. Toman, przekł. R. Wolski, Köln: Könemann, 2000, s. 256–323, 328–375.

4. Jarzewicz Jarosław, Kościoły romańskie w Polsce, zdj. Jerzy Andrzejewski, Kraków: Wydawnictwo M, 2014.

5. Sauerländer Willibald, Rzeźba średniowieczna, przekł. Anna Porębska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 66–149.

6. Sylwestrzak Hubert, Kachnic Jolanta, Kamienne tworzywo sztuki, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2010.

7. Świechowski Zygmunt, Romanizm, Sztuka polska, t. I (red. Jerzy Kowalczyk), Warszawa: Arkady 2006.

8. Świechowski Zygmunt, Nowak Lesław, Gumińska Bronisława, Sztuka romańska, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1976.

9. Żarnecki Jerzy, Sztuka romańska, Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego 2005, s. 49–94.

Literatura szczegółowa pomocna w przygotowaniu referatów i dyskusji, podana w szerszym wyborze (wybrane fragmenty):

1. Baltrušaitis Jurgis, Ornamental stylistic in Romanesque sculpture (1931), [w:] Art history: an anthology of modern criticism, red. W. Sypher, New York 1963, s. 117-131.

2. Bernard z Clairvaux, Apologia do opata Wilhelma, [w:] Polemika kluniacko-cysterska z XII wieku, red. i wstęp Michał Tomasz Gronowski, przekł. Elwira Buszewicz, Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów 2010, s. 105–149.

3. Białłowicz-Krygierowa Zofia, Romańskie ciosy z płaskorzeźbionymi maskami z kościoła Panny Marii w Inowrocławiu. Przyczynek do historii zbiorów kórnickich Tytusa Działyńskiego, „Studia Muzealne”, XX, 1977, s. 11-22.

4. Bochnak Adam, Historia sztuki średniowiecznej. Warszawa–Kraków 1973.

5. Bohdziewicz P., Romański portal kolegiaty w Tumie pod Łęczycą na tle zagadnienia jego genezy, [w:] Pastori et magistro: praca zbiorowa, kom. red.: Andrzej Krupa et al., Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1966, s. 405-428.

6. Chmielewski Grzegorz, Kapitele z Kołbacza, Szadzka i Nowogardu, „Materiały Zachodnio-Pomorskie”, III,1957, s. 199-233.

7. Chorowska Małgorzata, Caban Mariusz, Kamienny detal architektoniczny z późnoromańskiej kaplicy św. św. Benedykta i Wawrzyńca na zamku w Legnicy; 2016, [w:] Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego, 2016, s. 313-337.

8. Ciećkiewicz Zofia, Liczba w koncepcji ideowej romańskich kolumn w Strzelnie: cztery żywioły, trzydzieści sześć dekanów, „Roczniki Humanistyczne”, LII, 2004, z. 4, s. 31-54.

9. Danielewski Marcin, Reliefy z murów kościoła Panny Marii w Inowrocławiu, „Roczniki Historyczne”, LXXVII, 2011, s. 7-34.

10. Davy, M.-M., Symbolika romańska (XII w.), przekł. K. Wakar. Warszawa 2011.

11. Dębicki Jacek, Zachodni portal katedry świętego Łazarza w Autun: studium z historii sztuki i historii idei, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", cop. 2002.

12. Dobrowolski Tadeusz, Kościół św. Mikołaja w Wysocicach: ze studjów nad architekturą i rzeźbą romańską w Polsce, Warszawa: Wydaw. Zakładu Architektury Polskiej i Historji Sztuki Politechniki Warszawskiej, 37, [1] s.: il.; 31 cm., 1931 Odb.: Studia do Dziejów Sztuki w Polsce, IV, 1931, z. 1.

13. Dobrowolski Tadeusz, Posąg Matki Boskiej w Wysocicach: przyczynek do dziejów rzeźby romańskiej w Polsce, Kraków: PWN, s. 37-49: il.; 30 cm, 1974, Nadb.: „Folia Historiae Artium”, X, 1974, s. 37-49.

14. Dobrzeniecki Tadeusz, A Romanesque Statue of the Virgin and the Child in the National Museum in Warsaw, „Bulletin du Musée National de Varsovie", VI, 1965, Nr 2/3, s. 33—41.

15. Dobrzeniecki Tadeusz, Maiestas Domini w zabytkach polskich i obcych z Polską związanych, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, XVII, 1973, s. 5—86 (część I).

16. Dobrzeniecki Tadeusz, Maiestas Domini w zabytkach polskich i obcych z Polską związanych (część III), „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, XIX, Warszawa 1975, s. 5—263.

17. Dobrzeniecki Tadeusz, Maiestas Domini w zabytkach polskich i obcych z Polską związanych (część II). Maiestas Crucis w ściennym malarstwie Nubii (Faras), „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, XVIII, 1974, s. 213—306.

18. Dobrzeniecki Tadeusz, Romański posążek Marii z Dzieciątkiem w Muzeum Narodowym w Warszawie, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, X, 1966, s. 109—164.

19. Dobrzeniecki Tadeusz, U źródeł przedstawień Tron Łaski i Pietas Domini, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, XV, 1, 1971, s. 221—310.

20. Furmankiewiczówna K., Rzeźba romańska w Polsce, / Prace Komisyi Historyi Sztuki. 1927.

21. Gadomski Jerzy, Znaki kamieniarskie w Polsce od roku 1100 do połowy XIII wieku, „Folia Historiae Artium”, III, 1966, s. 23–67.

22. Hewner Katarzyna, Funkcja rzeźb i rytów na murach romańskiego kościoła pw. Imienia NMP w Inowrocławiu: głos w dyskusji, „Ziemia Kujawska”, XVII, 2004, s. 213-217.

23. Hewner Katarzyna, Kim był twórca romańskich rzeźb na murach kościoła Imienia Najświętszej Marii Panny w Inowrocławiu?, „Ziemia Kujawska”, XIII, 1998, s. 151-157.

24. Hewner Katarzyna, Tympanon w Wysocicach. Próba interpretacji ikonologicznej, „Saeculum Christianum”, XV, 2008, nr 2, s. 109-125.

25. Janocha Michał, „Czarcia głowica” z Kołbacza – propozycja interpretacji ikonologicznej, [w:] Kościół i sztuka pobrzeża Bałtyku, red. Danuta Murawska, Toruń: Wydawnictwo UMK, 1998, s. 123-141.

26. Jarzewicz Jarosław, Co to jest architektura romańska, czyli problemy stylu, formy i chronologii, [w:] idem, Kościoły romańskie w Polsce. Kraków 2014.

27. Jurkowlaniec Grażyna, Czerwińsk romański w badaniach Teresy Mroczko, [w:] Dzieje klasztoru w Czerwińsku, Lublin: Lubelska Oficyna Wydawnicza 1997.

28. Jurkowlaniec Tadeusz, Nagrobki przedromańskie i romańskie w Polsce, „Rocznik Historii Sztuki”, XII, 1981, s. 15-41.

29. Kalinowski Lech, Speculum artis: treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989.

30. Kalinowski Lech, Zabytki rzeźby romańskiej w opactwie tynieckim, [w:] idem, Speculum artis: treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 83-119.

31. Knapiński Ryszard, Drzwi płockie na tle innych brązowych drzwi kościelnych w Europie, [w:] Romańskie Drzwi Płockie 1154-ok. 1430-1982, Płock: Towarzystwo Naukowe Płockie: nakł. Instytutu Wydawniczego "Pax", 1983, s. 12-29.

32. Koziński W., Uwagi o portalu ołbińskim, „Ochrona Zabytków”, XI, 1958, nr 1-2, s. 177-191.

33. Kuczyńska Jadwiga, Średniowieczne chrzcielnice kamienne w Polsce, „Rocznik Historii Sztuki”, XIV, 1984, s. 5-79.

34. Kunkel Robert, „Leo vigilans” - lew czuwający w portalu kolegiaty pw. św. Michała Archanioła w Płocku, [w:] Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego, 2016, s. 401-409.

35. Lalik Tadeusz, rec. Teresa Mroczko, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, XXIII, 1975, s. 636-639.

36. Laurence Cabrero-Ravel, Romańskie kapitele korynckie o dekoracji figuralnej: przykład Owernii: wstępne uwagi, „Prace Komisji Historii Sztuki”, XXXVI, 2011, s. 205-217. [Referat z XXIX Seminarium Mediewistycznego im. Alicji Karłowskiej-Kamzowej: Tradycje antyczne w kulturze średniowiecza, 13-14 listopada 2008 r., Poznań].

37. Malik Barbara, Relikty przedromańskiej dekoracji plecionkowej na Wawelu, „Studia Waweliana”, IX/X, 2000/200), s. 195-204.

38. Markowska R. K., Ikonografia cnót i przywar na kolumnach w Strzelnie, „Studia Źródłoznawcze”, XXVI, 1981, s. 79-111.

39. Mączewska-Pilch Krystyna, Tympanon fundacyjny z Ołbina na tle przedstawień o charakterze donacyjnym, Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1973.

40. Morelowski Marian, Studia nad architektura i rzeźbą na wrocławskim Ołbinie XII wieku, Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego”, seria A, 7 (1952) wyd. 1956, dodatek 1, s. 1-51.

41. Mroczko Teresa, Czerwińsk romański, Warszawa: Auriga 1972.

42. Mroczko Teresa, Czerwiński uczeń Wiligelma, „Biuletyn Historii Sztuki”, XXXIII, 1971, s. 215-226.

43. Nogieć-Czepielowa, Pozostałości dekoracji rzeźbiarskiej I katedry wawelskiej, „Folia Historiae Artium”, X, 1974, s. 5-36.

44. Obertyński Zdzisław, Uwagi o wyposażeniu wnętrza Tumu Łęczyckiego, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, VIII, 1946, s. 187-192.

45. Piątkiewicz-Dereniowa, Płytki posadzkowe z opactwa benedyktynów w Tyńcu, „Folia Historiae Artium”, VI/VII, 1971, s. 239-265.

46. Pilch Krystyna, Tympanon romański z Ołbina, „Biuletyn Historii Sztuki”, XXV, 1963, s. 53-56.

47. Próchniak Kinga, Romańska rzeźba Marii z Dzieciątkiem z Goźlic – zarys historyczno-stylistyczny, „Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia”, XXV, 2018, nr 1, s. 155-181.

48. Quirini-Popławski Rafał, Rzeźba przedromańska i romańska w Polsce wobec sztuki włoskiej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007.

49. Ratkowska Paulina, Atlanci chrześcijańscy w sztuce romańskiej, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, XXXVI, 1992, s. 89-103.

50. Rybak Damian, Strzelno: architektura i rzeźba romańska, Strzelno: Romański Ośrodek Kultury im. Ottona i Bolesława, Oddział PTTK im. Antoniego Słowińskiego Fundacja Cultura Animi. 2018.

51. Semkowicz Władysław, Krucyfiks z Sirolo i jego pochodzenie z kościoła św. Salwatora w Krakowie, „Rocznik Krakowski”, XXIII, 1932, s. 139-155.

52. Sikorski Czesław, Reliefy z murów kościoła Imienia Najświętszej Marii Panny w Inowrocławiu, „Ziemia Kujawska”, XI, 1995, s. 17-34.

53. Skubiszewski Piotr, Badania nad polską sztuką romańską w latach 1945-1964, „Biuletyn Historii Sztuki”, XXVII, 1965, s. 135-154.

54. Skubiszewski Piotr, Romańska płyta nagrobna w Trzemesznie i symbolika nagrobków z przedstawieniem krzyża procesyjnego, [w:] Ars una. Prace z historii sztuki, pod red. Eugeniusza Iwanoyki, Poznań: UAM 1976, s. 19-48.

55. Skubiszewski Piotr, Sztuka romańska w Czerwińsku nad Wisłą (rec. Teresa Mroczko, Czerwińsk romański), „Nowe Książki”, nr 2/550, 1973, s. 68-70.

56. Sokołowski Marian, Ornament sznurowy w katedrze romańskiej na Wawelu, „Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce”, VIII (1912), s. CCCCVII-CCCCCXVII.

57. Sroka Zbigniew, Romańskie kolumny figuralne w Strzelnie: (ikonografia), Gniezno: Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentium, 2000.

58. Sroka Zbigniew, Zagrożenia i lęki średniowiecznych inowrocławian (problematyka płaskorzeźb i rytów na kościele pod wezwaniem Imienia Najświętszej Marii Panny w Inowrocławiu), „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”, 2001, z. 6, s. 106-122.

59. Sroka Zbigniew, Romańskie tympanony w strzeleńskiej bazylice i rotundzie: ikonografia, Bydgoszcz: Wydaw. "Koronis", 2003.

60. Szczęsna Joanna, Płyta z przedstawieniem Marii z Dzieciątkiem w kościele Świętej Trójcy w Strzelnie, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, LXI, 2013, z. 4, s. 51-79.

61. Szczęsna Joanna, Tympanon portalu północnego ponorbertańskiego kościoła Świętej Trójcy w Strzelnie, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, LIII, 2005, s. 7-36,

62. Ścibor Józef, Wódz Bożena E., Romańska rzeźba portalowa ze Wzgórza św. Jakuba. Przyczynek do studiów nad układem przestrzennym wczesnośredniowiecznego Sandomierza, „Pamiętnik Sandomierski”, III, 1997 s. 5-46.

63. Świechowski Zygmunt, A jednak Hildegarda, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, XXXVI, 1992 s. 105-118.

64. Świechowski Zygmunt, Czy istnieją relacje pomiędzy rzeźbą romańską Wielkopolski i Śląska?, [w:] Związki artystyczne Wielkopolski i Śląska od XII do XX wieku. Materiały z konferencji naukowej 13-15 maja 1986 r. Cz. 1, „Rocznik Leszczyński”, IX, 1989 s. 153-210.

65. Świechowski Zygmunt, Drzewo życia w monumentalnej rzeźbie romańskiej Polski, [w:] Księga ku czci Władysława Podlachy, Wrocław 1957 = Wrocławskie Towarzystwo Naukowe. Rozprawy Komisji Historii Sztuki, t. 1), s. 113-116.

66. Świechowski Zygmunt, Dwie restauracje romańskiego portalu z opactwa św. Wincentego na Ołbinie we Wrocławiu i jego aktualna problematyka konserwatorska, „Ochrona Zabytków”, XXIII, 1970, nr 1, 88, s. 3-10.

67. Świechowski Zygmunt, Geneza ornamentu architektonicznego w architekturze cysterskiej Małopolski, [w:] Klasztor w społeczeństwie średniowiecznym i nowożytnym. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej zorganizowanej w Turawie w dniach 8-11 V 1996 przez Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego i Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, Red. Marek Derwich, Anna Pobóg-Lenartowicz, Opole-Wrocław: Pracownia Badań nad Dziejami Zakonów i Kongregacji Kościelnych; Inst. Hist. Uniw. Wrocławskiego 1996, s. 295-310.

68. Świechowski Zygmunt, Nieznane rzeźby romańskie w Strzelnie, „Acta Univ. N. Copernici. Nauki Humanist.-Społ”, Z. 184: Archeologia. [Nr] 13: Archeologia architektury, 1990, s. 41-62.

69. Świechowski Zygmunt, Portal północny Archikolegiaty w Tumie pod Łęczycą, [w:] [Osiemset pięćdziesiąt] 850 lat w służbie Bogu i ludziom. Archikolegiata Łęczycka w Tumie. Materiały sesji naukowej w Łęczycy dnia 21 maja 2011 roku, red. Maria Żemigała, Tum-Łęczyca: Tow. Nauk. Płockie. Oddz., 2011, s. 31-36.

70. Świechowski Zygmunt, Relacje południowofrancuskie dwu rzeźb romańskich z Wrocławia, „Biuletyn Historii Sztuki”, XXIII, 1961, s. 248-257.

71. Świechowski Zygmunt, Relikty pierwotnego wystroju archikolegiaty w Tumie, „Biuletyn Historii Sztuki”, LXXVI, 2014, nr 1, s. 5–33.

72. Świechowski Zygmunt, Rzeźba Chrystusa Pantokratora z kolegiaty w Tumie pod Łęczycą, [w:] Budownictwo i budowniczowie w przeszłości. Studia dedykowane Profesorowi Tadeuszowi Poklewskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, pod red. Andrzeja Abramowicza i Jerzego Maika, Łódź: IAiE PAN, 2002, s. 359-376.

73. Świechowski Zygmunt, Strzelno romańskie, Poznań: Patria Polonorum; Księgarnia Św. Wojciecha, 1998.

74. Świechowski Zygmunt, Strzelno, rzeźba romańska, Strzelno: Pol. Tow. Turyst.-Krajozn 1987.

75. Świechowski Zygmunt, Studia nad rzeźbą w Strzelnie, „Rocznik Historii Sztuki”, VIII, 1970, s. 71-116.

76. Świechowski Zygmunt, Wystrój rzeźbiarski kościoła klasztornego w Trzebnicy i jego związki z katedrą w Bambergu, „Rocznik Historii Sztuki”, XXI, 1995, s. 5-20.

77. Świechowski Zygmunt, Znaczenie Włoch dla polskiej architektury i rzeźby romańskiej, „Rocznik Historii Sztuki”, V, 1965, s. 47-92.

78. Waszak Przemysław, Local and supra-regional significance of Romanesque sculpture and its place in art history: the example of bas-reliefs from a church in Inowrocław, “Ars: časopis Ústavu dejín umenia Slovenskej akadémie vied / Journal of the Institute of Art History of the Slovak Academy of Sciences”, LIV, 2021, nr 2, s. 140–154.

79. Waszak Przemysław, Maski z kościoła w Inowrocławiu. Znaczenie płaskorzeźby romańskiej oraz jej miejsce w historii sztuki, „Sztuka i Kultura”, VI, 2019-2022, s. 9-51.

80. Waszak Przemysław, Rozwojowe ciągi formalno-ideowe w ramach konstrukcji czasu artystycznego George'a Kublera, „Sztuka i Kultura”, V, 2017/2018, s. 349–366.

81. Waszak Przemysław, The right of art, the principle of the artist, the imperative of the scholar: the example of a Romanesque sculptor’s workshop in the context of the law of the frame, “Ars: časopis Ústavu dejín umenia Slovenskej akadémie vied / Journal of the Institute of Art History of the Slovak Academy of Sciences”, LV, 2022, nr 2, s. 98–108.

82. Wojczak Tomasz, Upamiętnieni w kamieniu: studium z zakresu antropologii symbolicznej o polskich romańskich tympanonach fundacyjnych; Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, 2016, [w:] Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego, 2016, s. 255-265.

83. Żak Jan, Uwagi o stylu zwierzęcym w sztuce wczesnośredniowiecznej na ziemiach polskich, „Archeologia Polski”, IV, 1959, nr 1, s. 7-27.

84. Żurowska Klementyna, Elementy architektoniczne zdobione motywem plecionki odnalezione na terenie wzgórza wawelskiego, [w:] Chrystianizacja Polski południowej, Kraków 1994, s. 141-143.

85. Żurowska Klementyna, Romańskie detale architektoniczne i fragmenty rzeźb odnalezione w Tyńcu w latach 1970-1980, [w:] Symbolae historiae artium. Studia z historii sztuki Lechowi Kalinowskiemu dedykowane, Warszawa 1986, s. 111-119.

86. Żurowska Klementyna, Rzeźba i detale architektoniczne romańskie i gotyckie, [w:] Tyniec. Sztuka i Kultura Benedyktynów od wieku XI do XVIII. Katalog Wystawy w zamku Królewskim na Wawelu, red. Klementyna Żurowska, Kraków 1994, s. 3-11.

Literatura podstawowa (wybrane fragmenty):
1. Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce, t. 1, Od Piastów do Jagiellonów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008 albo Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów: zarys dziejów, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1993.
2. Kębłowski Janusz, Malarstwo i grafika, [w:] Kębłowski Janusz, Polska sztuka gotycka, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1983, s. 185-251.
3. Malarstwo gotyckie w Polsce, t. 1-3, red. Adam S. Labuda, Krystyna Secomska; Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Dzieje sztuki polskiej; t. 2 cz. 3, DiG, Warszawa 2004.
4. Szczepkowska-Naliwajek Kinga, Rzeźba, malarstwo i rzemiosło artystyczne w Królestwie Polskim na przełomie XIV i XV wieku, [w:] Polska około 1400: państwo, społeczeństwo, kultura, pod red. Wojciecha Fałkowskiego, Neriton, Warszawa 2001.
5. Trajdos Tadeusz, Pomniki sztuki gotyckiej w Polsce, Sztuki przedstawiające, [w:] Kultura Polski średniowiecznej XIV-XV w., Bronisław Geremek (red.), Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk: Wydaw. Naukowe Semper, Warszawa 1997, s. 799-849, 954n.
6. Walicki Michał, Złoty widnokrąg, wstęp Ksawery Piwocki, Wydaw. Artyst. i Filmowe, Warszawa 1965.
7. Zalewska-Lorkiewicz Katarzyna, Malarstwo, [w:] Skibiński Szczęsny, Zalewska-Lorkiewicz Katarzyna, Sztuka polska. Gotyk, Sztuka polska, t. II (red. Jerzy Kowalczyk), Arkady, Warszawa 2010, s. 389-499.

Literatura uzupełniająca (wybrane fragmenty), podana w szerszym wyborze, pomocna w dyskusji oraz przygotowaniu referatów:

1. Artifex doctus: studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, t. 2, red. Wojciech Bałus, Wojciech Walanus, Marek Walczak, Polska Akademia Umiejętności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
2. Banaszewska Izabela, Gotycki fresk ze scenami Ukrzyżowania i Umywania nóg w krużgankach cysterskiego klasztoru w Pelplinie, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 53:2005, s. 37-65.
3. Berliner Rudolf, Wolność w sztuce średniowiecza, „Artium Quaestiones”, 27:2016, s. 249-278.
4. Białostocki Jan, "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga: Spostrzeżenia i analizy w oparciu o badania technologiczne, „Rocznik Historii Sztuki”, 8:1970, s. 7-46.
5. Dobrowolski Tadeusz, Obraz "Pokłon Trzech Króli" w poznańskim Muzeum Narodowym „Folia Historiae Artium”, 16:1980, s. 67-85.
6. Dobrzeniecki Tadeusz, Teoria dwóch mieczy w programie Sądu Ostatecznego, „Rocznik Historii Sztuki”, 21:1995, s. 21-45.
7. Domasłowski Jerzy, Karłowska-Kamzowa Alicja, Labuda Adam S., Malarstwo gotyckie na Pomorzu Wschodnim / Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Nauk o Sztuce, Państ. Wydaw. Naukowe. Oddział, Warszawa; Poznań 1990.
8. Dubrowska Małgorzata, Obraz przyrody w średniowiecznej niemieckiej liryce dworskiej oraz w Księdze natury Konrada von Megenberga, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 52:2004, s. 59-76.
9. Gadomski Jerzy, Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1420-1470, Warszawa: Państ. Wydaw. Naukowe 1981.
10. Gadomski Jerzy, Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski: 1460-1500, Państ. Wydaw. Naukowe, Warszawa 1988.
11. Gadomski Jerzy, Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski: 1500-1540, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa; Kraków 1995.
12. Gotyckie malarstwo ścienne w Europie środkowo-wschodniej: materiały konferencji naukowej Instytutu Historii Sztuki (Poznań, 20-23 X 1975), red. Alicja Karłowska-Kamzowa, Historia Sztuki - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; nr 6, Wydaw. Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1977.
13. Gotyckie malarstwo ścienne w Polsce, aut. Jerzy Domasłowski et al., Historia Sztuki - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, nr 17, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1984.
14. Grzęda Mateusz, Uwagi o statusie malarstwa tablicowego w XIV wieku, [w:] Imagines pictae: studia nad gotyckim malarstwem w Polsce, red. Wojciecha Walanus, Marek Walczak, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego "Societas Vistulana", Kraków 2016, s. 15-28.
15. Horzela Dobrosława, Witraże z kościoła filialnego St. Lorenzen ob Katsch (Styria): O pochodzeniu i losach zespołu średniowiecznych kwater witrażowych w Krakowie, Wrocławiu i Glasgow, „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 15:2017, s. 5-24.
16. Jankowski Aleksander, Czternastowieczny fresk z motywem Matki Bożej współdźwigającej krzyż w architektonicznej przestrzeni dwunawowej fary w Bolkowie, „Biuletyn Historii Sztuki”, 83:2001, nr 3, s. 455-473.
17. Kaczmarek Romuald, Obraz i kult: o malowidle ściennym z początku XVI wieku w kościele św. Jerzego w Dzierżoniowie, [w:] Imagines pictae: studia nad gotyckim malarstwem w Polsce, red. Wojciech Walanus, Marek Walczak, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego "Societas Vistulana", Kraków 2016, s. 209-224.
18. Kalinowski Lech, Ars vitrea: Średnowieczna sztuka światła, koloru i symbolu, „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 2-3:1997, s. 7-14.
19. Karłowska-Kamzowa Alicja, Kontakty artystyczne z Czechami w malarstwie gotyckim Śląska, Pomorza Wschodniego, Wielkopolski i Kujaw „Folia Historiae Artium”, 16:1980, s. 39-66.
20. Karłowska-Kamzowa Alicja, Malarstwo gotyckie Europy Środkowowschodniej: zagadnienie odrębności regionu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa; Poznań 1982.
21. Karłowska-Kamzowa Alicja, Malarstwo gotyckie Europy środkowowschodniej: Zagadnienie odrębności regionu, „Rocznik Historii Sztuki”, 16:1987, s. 237-247.
22. Karłowska-Kamzowa Alicja, Malarstwo śląskie: 1250-1450, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1979.
23. Karłowska-Kamzowa Alicja, Przedstawienia odpowiedzialności indywidualnej na Sądzie Ostatecznym w sztuce średniowiecznej Zachodu, „Rocznik Historii Sztuki”, 21:1995, s. 47-84.
24. Kaźmierczak Joanna, Motyw ikonograficzny Tonącego Okrętu Kościoła w grafice niemieckiej około 1490 – około 1550 roku, „Rocznik Historii Sztuki”, 42:2017, s. 5-20.
25. Ke̜piński Zdzisław, Jan van Eyck: "Małżeństwo Arnolfinich" czy "Dawid i Betsabe", „Rocznik Historii Sztuki”, 10:1974, s. 119-164.
26. Ke̜piński Zdzisław, Madonna kanclerza Rolin, „Rocznik Historii Sztuki”, 7:1969, s. 107-161.
27. Klinger Edyta, Gotycka polichromia Domu Długosza w Wiślicy, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 53:2005, s. 67-96.
28. Kobielus Stanisław, Instrumentarium Boga jako Najwyższego Muzyka: (starożytność i średniowiecze), „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 5/6:2001, s. 7-24.
29. Kopania Kamil, Duchowa wędrówka po Jerozolimie. Obraz pasyjny z kościoła św. Jakuba w Toruniu, „Biuletyn Historii Sztuki”, 70:2008, s. 91-112.
30. Labuda Adam S., Cnota i grzech w gdańskiej Tablicy Dziesięciorga Przykazań: czyli jak rzeczywistość przedstawienia obrazowego s(po)tyka się z rzeczywistością miasta późnośredniowiecznego, „Artium Quaestiones”, 7:1995, s. 65-102.
31. Labuda Adam S., Jan van Eyck realista i narrator: Wokół struktury i źródeł artystycznych Ukrzyżowania nowojorskiego, „Artium Quaestiones”, 5:1991, s. 5-28.
32. Labuda Adam S., Malarstwo tablicowe w Gdańsku w 2 poł. XV w., przedm. Piotr Skubiszewski, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1979.
33. Labuda Adam S., Obraz i słowo w późnym średniowieczu (na przykładzie wrocławskiego ołtarza św. Barbary), [w:] Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce: praca zbiorowa, red. Teresa Michałowska, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 1993, s. 227-255, il. 1-33.
34. Labuda Adam S., Problemy ikonografii i funkcji wrocławskiego obrazu „Madonna w komnacie”. Z zagadnień recepcji malarstwa niderlandzkiego w Polsce w XV wieku, [w:] Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r., red. Piotr Skubiszewski; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978, s. 327-358.
35. Łanuszka Magdalena, Piętnastowieczny rękopis Godzinek w krakowskiej Bibliotece Książąt Czartoryskich, „Modus: Prace z historii sztuki”, 7:2006, s. 83-98.
36. Łopatkiewicz Piotr, Hodegetrie Krakowskie 1400–1550. Zagadnienie fenomenu powtarzalności typu ikonograficznego w malarstwie tablicowym późnego średniowiecza, „Studia Pigoniana”, t. 4, 2021, nr 4, s. 183–203.
37. Małkiewicz Helena, O późnośredniowiecznej ikonografii i kulcie św. Zofii z trzema córkami w Małopolsce, „Folia Historiae Artium”, 26:1990, s. 27-70.
38. Mazurczak Urszula Małgorzata, Miasto w pejzażu malarstwa niderlandzkiego: Topika i obrazowanie, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 48/49:2000-2001(2002), s. 27-101.
39. Mazurczak Urszula Małgorzata, Pomiędzy wzorem a szkicem: Refleksje o sposobach nauki malarstwa w średniowieczu, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 7:1999(2000), s. 23-46.
40. Moskal Katarzyna, Poliptyk z Dobczyc: Dzieje, ikonografia oraz próba rekonstrukcji, „Modus: Prace z historii sztuki”, 14:2014, s. 39-70.
41. Mroczko Teresa, Geneza ikonografii Apokalipsy wrocławskiej, „Rocznik Historii Sztuki”, 7:1969, s. 47-106.
42. Mroczko Teresa, Ilustracje Apokalipsy we Wrocławskim Komentarzu Aleksandra O. F. M., „Rocznik Historii Sztuki”, 6:1966, s. 7-45.
43. Pasierb Janusz S., Życie, męka i chwała św. Stanisława w "Legendarium andegaweńskim": (BAV Vat. lat. 8541), „Rocznik Historii Sztuki”, 19:1992, s. 45-63.
44. Patyra Jowita, Problem narratora w średniowiecznej ikonografii objawień św. Jana na przykładzie Apokalipsy z Angers, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 52:2004, s. 129-148.
45. Patyra Jowita, Wybrane zagadnienia narracji obrazowej na przykładzie Apokalipsy z Angers, „Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki”, 47:1999(2000), s. 47-66.
46. Płonka Bałus Katarzyna, Antyfonarz z roku 1397 w bibliotece oo. Karmelitów na Piasku w Krakowie: Ze studiów nad iluminatorstwem czeskim przełomu XIV i XV wieku, „Folia Historiae Artium”, 27:1991, s. 35-62.
47. Secomska Krystyna, Freski w opolskiej Kaplicy Piastowskiej i malowidła w kościele w Lubiechowej: Ze studiów nad gotyckim malarstwem ściennym na Śląsku, „Rocznik Historii Sztuki”, 21:1995, s. 107-180.
48. Sikorska Joanna, Miedzioryt XV wieku i jego odrębność w sztuce późnego średniowiecza. Problemy badawcze, „Biuletyn Historii Sztuki”, 70:2008, s. 113-139.
49. Suckale Robert, Rudolf Berliner i jego wkład w rozumienie chrześcijańskiego obrazu, „Artium Quaestiones”, 27:2016, s. 279-307.
50. Symbolae historiae artium: studia z historii sztuki Lechowi Kalinowskiemu dedykowane / [kom. red. Jerzy Gadomski et al.], Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1986.
51. Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r., red. Piotr Skubiszewski; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978.
52. Sztuka około 1400: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995, red. Teresa Hrankowska, t. 2, Arx Regia: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 1996.
53. Utzig Joanna, Średniowieczne witraże a Biblia pauperum - problem wzajemnych relacji, „Modus: Prace z historii sztuki”, 14:2014, s. 71-97.
54. Visibilia et invisibilia w sztuce średniowiecza: księga poświęcona pamięci profesor Kingi Szczepkowskiej-Naliwajek, red.: Artur Badach, Monika Janiszewska, Monika Tarkowska, Stowarzyszenie Historyków Sztuki - Oddział Warszawski, Warszawa 2009.
55. Zalewska Katarzyna, Świat rozległy i obcy: O średniowiecznych wyobrażeniach krain egzotycznych, „Rocznik Historii Sztuki”, 23:1998, s. 57-90.
56. Ziętkiewicz-Kotz Joanna, Cykl Dawida we wczesnogotyckich modlitewnikach franko-flamandzkich (1240-1320), „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 10:2005, s. 35-57.

Podstawą zaliczenia na ocenę jest sumienne uczestnictwo w zajęciach, przygotowywanie się do nich, branie udziału w dyskusji problemowej, napisanie pracy zaliczeniowej.