Antyutleniacze - postęp w chemii żywności, kosmetycznej i medycznej XXI w. 7404-AUTL

Treści programowe wykładu:
• Rodzaje i źródła wolnych rodników tlenowych i z in-nym nośnikiem niesparo-wanego elektronu oraz re-aktywnych form tlenu.
• Mechanizmy powstawania wolnych rodników oraz ich wpływ na organizmy żywe – aspekty pozytywne i nieko-rzystne.
• Możliwość wykorzystania aktywnych rodników i reak-tywnych form tlenu w przemyśle spożywczym, ko-smetycznym i medycynie.
• Efekty działania wolnych rodników na struktury ko-mórkowe: peroksydacja li-pidów, utlenianie białek, modyfikacja kwasów nukle-inowych.
• Przyczyny i następstwa stre-su oksydacyjnego.
• Mechanizmy obrony przed aktywnymi rodnikami i reak-tywnymi formami tlenu.
• Rodzaje przeciwutleniaczy: enzymy, glutation, przeci-wutleniające białka i pepty-dy oraz hydrofobowe i hy-drofilowe antyoksydanty.
• Budowa chemiczna najważ-niejszych przeciwutleniaczy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz jej wpływ na właściwości przeciwutle-niające.
• Zagadnienia i modele bada-nia biodostępności przeci-wutleniaczy.
• Biomarkery – nowoczesna charakterystyka działania przeciwutleniaczy i statusu stresu oksydacyjnego.
• Przeciwutleniacze a nutrige-nomika.
• Metody oznaczania zawar-tości poszczególnych prze-ciwutleniaczy oraz aktywno-ści przeciwutleniającej (przygotowanie próbki, me-tody chromatograficzne, spektroskopowe, elektro-chemiczne).

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczyciela: - udział w wykładach – 30 h Czas poświęcony na pracę indywidualną: - przygotowanie do zajęć – 5 h - przygotowanie do egzaminu – 30 h Łącznie: 65 h.

Efekty uczenia się - wiedza

Doktorant: W1. Ma wiedzę o pochodzeniu aktywnych rodników, reaktywnych form tlenu i azotu oraz procesach wolnorodnikowych. W2. Wyjaśnia pojęcia i zjawiska związaną z rolą (pozytywną i destrukcyjną) aktywnych rodników w żywności, kosmetologii i medycynie. W3. Ma wiedzę o systemach ochrony i naprawy organizmów przed stresem oksydacyjnym. W4. Posiada wiedzę o rodzajach, budowie chemicznej, roli i mechanizmach działania antyutleniaczy. W5. Zna modele do badań nad biodostępnością antyoksydantów oraz biomarkery do oceny ich ochronnego działania. W6. Zna interakcje pomiędzy przeciwutleniaczami a genami oraz ich wpływ na ryzyko wystąpienia choroby. W7. Posiada wiedzę o metodach oznaczania antyutleniaczy oraz aktywności przeciwutleniającej

Efekty uczenia się - umiejętności

Doktorant: U1. Potrafi posługiwać się fachową terminologią związaną z aktywnymi rodnikami, procesami wolnorodnikowymi, stresem oksydacyjnym, antyutleniaczami, metodami oznaczania właściwości przeciwutleniających. U2. Potrafi opisać źródła generowania aktywnych rodników, mechanizmy ich powstawania i efekty działania (fizjologiczne i patofizjologiczne). U3. Charakteryzuje system ochrony i naprawy organizmów przed stresem oksydacyjnym. U4. Rozumie wpływ antyutleniaczy i ich budowy chemicznej na procesy zachodzące w organizmie oraz produktach przemysłu spożywczego i kosmetycznego. U5. Potrafi dobrać odpowiednią metodę do oceny biodostępności, ochronnego działania i potencjału antyoksydacyjnego związków o właściwościach antyoksydacyjnych.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Doktorant: K1. Jest nastawiony na zdobywanie nowej wiedzy, umiejętności i doświadczeń dotyczących aktywnych rodników, procesów wolnorodnikowych i utleniania oraz roli antyutleniaczy K2. Zna ograniczenia własnej wiedzy i umiejętności i rozumie potrzebę dalszego kształcenia. K3. Rozumie potrzebę upowszechnia wiedzy o wpływie i metodach analizy wolnych rodników i przeciwutleniaczy w produktach żywnościowych, kosmetycznych i medycynie w przystępny sposób. K4. Potrafi precyzyjnie formułować pytania, w celu pogłębienia własnej wiedzy i lepszego zrozumienia lub uzupełnienia brakujących elementów rozumowania.

Metody dydaktyczne

Wykład z prezentacjami multimedialnymi.

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza z zakresu chemii ogólnej, fizycznej, organicznej, analitycznej i biochemii. Basic knowledge of general chemistry, physical chemistry, organic chemistry, analytical chemistry, and biochemistry.

Koordynatorzy przedmiotu

Aleksandra Szydłowska-Czerniak

Efekty kształcenia

WIEDZA (zna i rozumie):
WG_1 - w stopniu umożliwiającym rewizję istniejących paradygmatów - światowy dorobek, obejmujący podstawy teoretyczne oraz zagadnienia ogólne i wybrane zagadnienia szczegółowe - właściwe dla danej dyscypliny naukowej
WG_2 - główne tendencje rozwojowe dyscyplin naukowych, w których odbywa się kształcenie
WG_3 - metodologię badań naukowych

UMIEJĘTNOŚCI (potrafi):
dokonywać krytycznej analizy i oceny wyników badań naukowych, działalności eksperckiej i innych prac o charakterze twórczym oraz ich wkładu w rozwój wiedzy

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (jest gotów do):
KK_1 - krytycznej oceny dorobku w ramach danej dyscypliny naukowej

Kryteria oceniania

Wykład: W1-W7, U1-U5.
Kryteria oceniania:
Wykład: egzamin pisemny, pytania otwarte
Wymagany próg na ocenę dostateczną – 50-60%, dostateczny plus – 61-65%, dobry – 66-76%, - dobry plus – 76-80%, bardzo dobry – 81-100%.

Literatura

• Yunbo Li, Antioxidants in Biology and Medicine: Essentials, Advances, and Clinical Applications. Nova Science Publishers Inc., New York, 2011
• Øyvind M. Andersen, Kenneth R. Markham, Flavonoids. Chemistry, Biochemistry and Applications, CRC Press, Taylor & Francis Group, 6000 Broken Sound Parkway NW, Suite 300 Boca Raton, FL 33487-2742, 2006
• Eric A. Decker, Ryan J. Elias, D. Julian McClements. Oxidation in foods and beverages and antioxidant Applications Volume 1: Understanding mechanisms of oxidation and antioxidant activity, Woodhead Publishing Limited, Abington Hall, Granta Park, Great Abington, Cambridge CB21 6AH, UK, 2010
• Jan Pokorny, Nedyalka Yanishlieva, Michael Gordon Antioxidants in food. Practical applications. Woodhead Publishing Limited, Abington Hall, Granta Park, Great Abington, Cambridge CB21 6AH, UK, 2001
• Włodzimier Grajek, Przeciwutleniacze w żywności. Aspekty zdrowotne, technologiczne, molekularne i analityczne, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2007
• Grzegorz Bartosz, Druga twarz tlenu. Wolne rodniki w przyrodzie, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 7404-AUTL w USOSweb