Zajęcia terenowe regionalne 2800-ZTREG-GiKS-2-S1
Treści przedmiotu: Wybrane elementy środowiska geograficznego północnej Polski (Pobrzeży Południowobałtyckich, Pojezierzy Pomorskich, Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej i Doliny Dolnej Wisły oraz Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego): budowa geologiczna i stratygrafia osadów czwartorzędowych, w tym głównie osadów młodszego plejstocenu; ukształtowanie, geneza i ewolucja rzeźby młodoglacjalnej; geomorfologia i rozwój paleogeograficzny wybrzeża Bałtyku; współczesne procesy geomorfologiczne i hydrologiczne w strefie wybrzeża Bałtyku (procesy wydmotwórcze, procesy geodynamiczne klifów morskich, problemy związane z ujściowymi odcinkami rzek i zagrożeniami powodziowymi); geneza i hydrologia jezior; reżim hydrologiczny rzek oraz gospodarka i ochrona wód; charakterystyka Morza Bałtyckiego; walory krajobrazowe i stan środowiska przyrodniczego obszarów chronionych (parki narodowe, rezerwaty, parki krajobrazowe); charakterystyka i rozwój sieci osadniczej; zróżnicowanie funkcjonalne i przestrzenne gospodarki; charakterystyka i rozwój turystyki.
Plan ramowy zajęć terenowych:
1. Dzień 1: Toruń – Fordon - Koronowo – Czaplinek - Dziwnów
• Geneza rzeźby terenu południowo-wschodniego skraju Wysoczyzny Osielskiej.
• Budowa geologiczna, morfologia i ewolucja początkowego odcinka prodoliny Eberswaldzkiej.
• Powstanie i uwarunkowania ewolucji przełomu Wisły pod Fordonem.
• Budowa i ewolucja sandru oraz doliny Brdy.
• Wybrane zagadnienia hydrologiczne i hydrotechniczne Zalewu Koronowskiego.
• Formy polodowcowe Pojezierza Drawskiego; strefa czołowomorenowa fazy pomorskiej.
• Pojezierze Drawskie jako przykład obszaru o wysokim wskaźniku jeziorności. Jezioro Drawsko – drugie pod względem głębokości jezioro w Polsce. Charakterystyka hydrograficzna Pojezierza Drawskiego.
• Osobliwości przyrodnicze Drawieńskiego Parku Narodowego.
Dzień 2: Dziwnów – Świnoujście - Dziwnów
• Charakterystyka jednostek fizyczno-geograficznych Wyspy Wolin. Charakterystyka morfologiczno-hydrologiczna ujściowego odcinka rzeki Dziwny do Morza Bałtyckiego.
• Paleogeografia Mierzei Dziwny.
• Regulacja ujściowego odcinka koryta rzeki Dziwny i ochrona wybrzeża przed abrazją morską.
• Współczesne procesy brzegowe na odcinku gminy Dziwnów.
• Wody powierzchniowe gminy Dziwnów.
• Geneza i warunki morfometryczo-termiczne zakolowego jeziora Martwego.
• Jeziora wyspy Wolin – geneza, rozwój morfologiczny oraz ich wybrane cechy morfometryczne.
• Charakterystyka klifów na przykładzie góry Gosań.
• Świnoujście: położenie fizyczno-geograficzne, historia miasta i funkcje miasta
Dzień 3: Dziwnów – Kamień Pomorski – Wolin - Międzyzdroje - Dziwnów
• Geneza i rozwój Zalewu Kamieńskiego. Charakterystyka geograficzna Wyspy Chrząszczewskiej.
• Osadnictwo Pomorza Zachodniego.
• Katedra św. Jana Chrzciciela z XII wieku.
• Miasto Wolin – historia i rozwój najstarszego grodu słowiańskiego na Pomorzu Zachodnim.
• Holoceńskie zdarzenia hydrologiczne zarejestrowane metodami paleoekologicznymi na stanowisku „Wolin”.
• Jezioro Turkusowe – wybrane cechy morfometryczne i dynamiki wód.
• Charakterystyka geomorfologiczna doliny Trzciągowskiej. Recesja lądolodu vistuliańskiego z południowej części Wyspy Wolin.
• Charakterystyka geomorfologiczna mierzei i delty wstecznej Świny.
• Charakterystyka hydrologiczna Zalewu Szczecińskiego.
• Muzeum Przyrodnicze Wolińskiego Parku Narodowego.
• Geneza wolińskich moren czołowych i ich związki z podobnymi formami na Uznamie, rozwój procesów i form eolicznych wybrzeża wolińskiego.
Dzień 4: Dziwnów – Trzęsacz – Kołobrzeg - Łeba
• Procesy i formy rzeźby morskiej związane z rozwojem klifu morskiego, tempo abrazji brzegu morskiego w okolicach Trzęsacza.
• Latarnia morska w Niechorzu.
• Rozwój geomorfologiczny Wybrzeża Trzebiatowskiego i Równiny Gryfickiej.
• Charakterystyka stosunków wodnych zlewni rzecznych Pobrzeża Pomorskiego. Hydrografia dorzeczy.
• Historia wyzwolenia miasta Kołobrzeg i odzyskania przez Polskę dostępu do morza.
• Morfometria i hydrologia jezior przybrzeżnych we wschodniej części Wybrzeża Słowińskiego. Geneza, specyfika i zagrożenia jezior pomorskich.
• Morfogeneza rejonu Jamno, rzeźba i ewolucja typu płaskiego.
• Rola morza Bałtyckiego w kształtowaniu stosunków hydrologicznych jezior przybrzeżnych, ze szczególnym uwzględnieniem jeziora Jamno.
• Związki wód lądowych i morskich w strefie polskiego wybrzeża Bałtyku.
Dzień 5: Łeba
• Morze Bałtyckie - batymetria, właściwości fizyczno-chemiczne wody morskiej oraz schemat jej cyrkulacji.
• Geneza Niziny Gardzieńsko-Łebskiej; etapy rozwoju gardzieńskich moren czołowych oraz geneza niecki jeziora Gardno.
• Fazy i postoje ostatniego lądolodu we wschodniej części Równiny Słupskiej i Wybrzeża Słowińskiego; procesy i formy eoliczne oraz rozwój geomorfologiczny mierzei Łebskiej w Słowińskim Parku Narodowym.
• Jezioro Łebsko - Morfometryczno-hydrologiczna charakterystyka jeziora przybrzeżnego. Związki wód jeziora z wodami morskimi.
Dzień 6: Łeba – Żarnowiec - Jastrzębia Góra - Toruń
• Formy polodowcowe otoczenia Jeziora Żarnowieckiego oraz geneza jego niecki; rozwój systemu pradolinnego Redy-Łeby.
• Charakterystyka hydrologiczna jeziora Żarnowieckiego.
• Elektrownia wodna Żarnowiec.
• Budowa geologiczna i rozwój geomorfologiczny Kępy Swarzewskiej,
• Specyfika ekologiczna brzegu klifowego między Wąwozem Chłapowskim, a Jastrzębią Górą.
• atrakcje turystyczne i funkcje społeczno-gospodarcze regionu Pobrzeża Kaszubskiego
Szacunkowy koszt udziału w zajęciach dla jednej osoby (koszty noclegów i koszty biletów wstępów) to około 500 zł.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
- wystawa
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- opis
- opowiadanie
Metody dydaktyczne poszukujące
- klasyczna metoda problemowa
- referatu
- obserwacji
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
Kolokwium – test, oceny za wykonane projekty i zadania (w formie posterów i/lub esejów i sprawozdań) na podstawie obserwacji terenowych:
Kryteria oceniania:
Zaliczenie na ocenę na podstawie testu
pon. 50% – 2,0
50-60% – 3,0
61-70% – 3,5
71-80% – 4,0
81-90% – 4,5
90-100% – 5,0
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Augustowski B. (red.). 1984. Pobrzeże Pomorskie. Ossolineum
Cyberski J. (red). 2005 - Stan i zagrożenie półwyspu Helskiego. Wydawnictwo Gdańskie
Kondracki J., Geografia Polski. 1994. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, PWN Warszawa
Richling A., Ostaszewska K. 2005. Geografia fizyczna Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
Klimaszewski M. (red.). 1972. Geomorfologia Polski, PWN, Warszawa
Słomka T., Kicińska-Świderska A., Doktor M., Joniec A. (red.), 2006. Katalog obiektów geoturystycznych w Polsce. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Starkel L., 1999. Geografia Polski-środowisko przyrodnicze. Wydawnictwo Naukowe PWN
Stupnicka E., 1999. Geologia regionalna Polski, Wyd. UW, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: