Wstęp do geografii 2800-WDG-GiKS-1-S1

Kurs obejmuje następujące zagadnienia:
- Geografia jako nauka interdyscyplinarna i jej miejsce w systemie nauk. Rozwój geografii i jej korzenie historyczne. Przestrzeń geograficzna i krajobraz. Podstawy teoretyczne i metodologiczne badań geograficznych. Zakres przedmiotowy i granice geografii. Główne działy geografii fizycznej i społeczno-ekonomicznej. Geografia regionalna. Myślenie geograficzne i jego znaczenie.
- Funkcjonowanie systemu przyrodniczego Ziemi. Dzieje Ziemi. Klasyczne koncepcje w geografii fizycznej (aktualizm, cykliczność). Procesy zewnętrzne i wewnętrzne kształtujące krajobrazy Ziemi. Ogólna cyrkulacja atmosferyczna a rozmieszczenie stref klimatycznych i krajobrazowych. Współczesne zlodowacenia na Ziemi. Główne jednostki podziału fizyczno-geograficznego świata.
- Główne zagadnienia badawcze w geografii społeczno-ekonomicznej: rozmieszczenie ludności (struktura demograficzna, migracje, urbanizacja); gospodarka (lokalizacja przemysłu, rolnictwa, usług, transportu i ich wpływ na rozwój regionów); społeczeństwo (poziom życia, edukacja, kultura, zróżnicowanie społeczne, przestrzenne aspekty nierówności); zagospodarowanie przestrzeni (planowanie przestrzenne, rozwój miast).
- Metody i narzędzia badawcze w geografii: obserwacja terenowa, badania laboratoryjne, pomiary geodezyjne, analiza kartograficzna i interpretacja map oraz zdjęć satelitarnych, Systemy Informacji Geograficznej (GIS) jako narzędzie analizy przestrzennej, GPS, modelowanie przestrzenne i symulacje komputerowe, modelowanie procesów przyrodniczych, analiza statystyczna danych przestrzennych.
- Rola i znaczenie geografii we współczesnym świecie: funkcje praktyczne w rozwoju nauki i w praktyce społeczno-gospodarczej. Wyzwania stojące przed geografią w XXI wieku.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.): - udział w wykładach – 15 - konsultacje - 1 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.): - przygotowanie do kolokwium –10 Łącznie: 26 godz. (1 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Zna i rozumie zjawiska oraz procesy, które są przedmiotem badań nauk geograficznych (K_W01, K_W03) W2: Rozumie związki przyczynowo-skutkowe między zjawiskami społecznymi a przyrodniczymi w przestrzeni (K_W01, K_W03, K_W04, K_W05) W3: Zna podstawowe narzędzia służące do prowadzenia analiz przestrzennych (K_W02)

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Potrafi wyjaśnić przyczyny zjawisk przestrzennych i wskazać relacje przyczynowo-skutkowe pomiędzy nimi a ich środowiskiem (K_U07, K_U09) U2: Potrafi przewidywać skutki środowiskowe i społeczno-gospodarcze działań człowieka (K_U03, K_U07, K_U09) U3: Potrafi interpretować w sposób naukowy, z użyciem właściwie dobranych metod, informacje pochodzące z różnych źródeł w celu wyjaśniania zjawisk i procesów przestrzennych (K_U01, K_U02, K_U05, K_U08) U4: analizuje i interpretuje problemy przestrzenne korzystając ze specjalistycznej literatury przedmiotu: polskiej i anglojęzycznej oraz publikacji z innych dyscyplin społecznych i przyrodniczych (K_U02, K_U04)

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Rozumie potrzebę systematycznego pogłębiania wiedzy z zakresu geografii (K_K01, K_K06) K2: Ma potrzebę dyskutowania istotnych problemów w oparciu o zgromadzoną szeroką wiedzę (K_K01, K_K06) K3: Potrafi działać w sposób kreatywny i innowacyjny kierując się rzetelną wiedzą i potrzebą prowadzenia działań etycznych i odpowiedzialnych, zgodnych z kierunkiem zrównoważonego rozwoju (K_K04, K_K07, K_U08) K4: Organizuje lub podejmuje pracę w grupie aby w sposób efektywny realizować powierzone zadania (K_K02)

Metody dydaktyczne

Wykład: - problemowy, - konwersatoryjny. Wykład ilustrowany jest konkretnymi przykładami zastosowań rezultatów badań geografów fizycznych i społeczno-ekonomicznych w różnych sektorach gospodarki, tak w Polsce, jak i w innych krajach świata

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- opowiadanie
- opis
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- studium przypadku
- klasyczna metoda problemowa
- sytuacyjna

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Ogólna wiedza o społeczeństwie i środowisku.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2025/26Z:

Piotr Hulisz
Daniela Szymańska

W cyklu 2022/23Z:

Piotr Hulisz

W cyklu 2023/24Z:

Piotr Hulisz

W cyklu 2024/25Z:

Piotr Hulisz

Kryteria oceniania

Metody i kryteria oceniania:
Wykład: zaliczenie na ocenę na podstawie kolokwium pisemnego (W1, W2, W3, U1-U4, K1, K2, K4, K6-8)
ndst - < 51%
dst- 51 – 60%
dst plus – 61 – 70%
db- 71 – 80%
db plus – 81 – 90%
bdb- 91 – 100%

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

Babicz J., Walczak W., 1970, Zarys historii odkryć geograficznych, Warszawa, PWN
Chojnicki, Z. (1999). Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii. Bogucki Wydaw. Naukowe.
Długosz, Z. (2005). Historia odkryć geograficznych i poznania Ziemi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Galon R, 1990, geografia jako nauka. Przedmiot, rozwój i metody w zarysie, Toruń, UMK
Górecki, J., Kawecka, I. (red.). (2008). Nowe pola badawcze, ujęcia teoretyczne i metody w polskiej geografii. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Makowski, J. (2018). Geografia fizyczna świata, PWN, Warszawa.
Makowski J. (red.) (2006). Geografia regionalna świata, PWN, Warszawa.
Podgórski Z., Marszelewski W., Becmer K. (2002). Zarys wiedzy o Ziemi. WSiP, Warszawa.
Richling, A., Ostaszewska, K. (red.) (2006). Geografia fizyczna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Runge, J. (2006). Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej–element metodologii, wybrane narzędzia badawcze, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Szymańska, D. (2007). Urbanizacja na świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-WDG-GiKS-1-S1 w USOSweb