Siedliska przyrodnicze i bioindykacja 2800-SPBIO-GiKS-3-S1

Rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych w nawiązaniu do ich wymagań siedliskowych i roli wskaźnikowej. Główne zespoły roślinne występujące w Polsce. Typy siedliskowe lasu i metodyka ich określania. Program Natura 2000. Dyrektywa siedliskowa i habitatowa. Problemy zarządzania wybranymi cennymi siedliskami przyrodniczymi. Wpływ gatunków inwazyjnych na funkcjonowanie siedlisk przyrodniczych. Określanie aktualnej oraz potencjalnej produkcyjności siedliska dla celów gospodarki leśnej na podstawie metod terenowych. Teoretyczne podstawy bioindykacji. Porosty jako bioindykatory skażenia, stanu naturalności i zmian środowiska. Rozpoznawanie przykładowych przedstawicieli organizmów bioindykacyjnych. Wykonywanie oceny siedlisk na podstawie flory naczyniowej wybranych płatów roślinnych metodą ekologicznych liczb wskaźnikowych Ellenberga i Zarzyckiego.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (15 godz.): - udział w wykładach 7 - udział w zajęciach terenowych 8 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (15 godz.): - czytanie literatury - 10 - przygotowanie do kolokwium - 5 Łącznie: 30 godz. (1 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Ma pogłębioną wiedzę w zakresie siedlisk leśnych i bioindykacji – K_W01; K_W02 W2: Charakteryzuje wymagania ekologiczne podstawowych roślin oraz określa ich znaczenie dla diagnozy siedlisk przyrodniczych – K_W01, K_W04, K_W05 W3: Ma wiedzę w zakresie typologii siedlisk leśnych oraz siedlisk przyrodniczych w rozumieniu terminologii prawnej Unii Europejskiej w związku z programem Natura 2000 – K_W01, K_W05, K_W06 W4: Charakteryzuje główne zespoły roślinne występujące w Polsce oraz określa ich związek z typami siedliskowymi lasu – K_W05, K_W06 W5: Zna metody bioindykacji w oparciu o organizmy wskaźnikowe i kompozycje gatunkowe fitocenoz – K_W05, K_W06 W6: Zna podstawowe grupy bioindykatorów środowiska – K_W05

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Potrafi analizować podstawowe relacje między biotycznymi a abiotycznymi elementami ekosystemów - K_U02, K_U06 U2: Wykorzystuje cechy fitocenozy (skład gatunkowy, dynamika wzrostu) do oceny siedliska - K_U02, K_U06 U3: Wykonuje pomiary terenowe oraz obliczenia mające na celu określenie potencjału produkcyjnego siedliska w gospodarce leśnej – K_U06 U4: Rozpoznaje wybrane bioindykatory środowiska przyrodniczego i ocenia na ich podstawie stan i zmiany w środowisku, wywołane gospodarką rolną i leśną – K_U06 U5: Właściwie dobiera metody, narzędzia i techniki do analizy stanu siedliska – K_U06

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: zdobywa umiejętności logicznego myślenia, krytycznego wnioskowania, podejmowania inicjatyw badawczych, wyrabia zdolność i chęć do wzbogacania wiedzy geograficznej i jej aktualizacji – K_K01, K_K04; K2: rozumie potrzebę dyskusji w oparciu o fakty – K_K01, K_K04, K3: Ma świadomość potrzeby systematycznego aktualizowania wiedzy przyrodniczej – K_K01; K_K06 K4: Jest gotów do wykorzystania posiadanej wiedzy i umiejętności do monitorowania stanu środowiska dla zachowania/poprawy jego dobrostanu – K_K01, K_K06

Metody dydaktyczne

Metoda dydaktyczna podająca : - wykład informacyjny (konwencjonalny) Metoda dydaktyczna eksponująca: - pokaz Metoda dydaktyczna poszukująca: - obserwacji - pomiaru w terenie

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne poszukujące

- obserwacji
- pomiaru w terenie

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Wiedza ogólna z zakresu nauk przyrodniczych.

Koordynatorzy przedmiotu

Piotr Sewerniak

Kryteria oceniania

Metody oceniania:
- kolokwium pisemne - W1, W2, W3, W4, W5, W6, U1, U2, U3, U4, U5
- aktywność - U1, U2, U3, U4, U5
- wykonanie opracowania - W1, W2, W3, W4, W5, W6, U1, U2, U3, U4, U5

Kryteria oceniania:
Wykład - zaliczenie na ocenę na podstawie kolokwium pisemnego:
dst- 51-60%
dst plus- 61-70%
db- 71-80%
db plus- 81-90%
bdb- 91-100%

Ćwiczenia terenowe - zaliczenie na ocenę na podstawie aktywności oraz wykonanego opracowania pisemnego:
dst- 51-60%
dst plus- 61-70%
db- 71-80%
db plus- 81-90%
bdb- 91-100%

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa

Czarnota P. 1998. Porosty jako indykatory zanieczyszczeń środowiska – przegląd metod lichenoindykacyjnych. Przegląd Przyrodniczy 9,1-2: 55-72.
Dynowska M, Ciecierska H. (red.) 2013. Biologiczne metody oceny stanu środowiska. T. 1. Ekosystemy lądowe. Wydawnictwo Mantis, Olsztyn.
Iddle E., Bines T., 2004, Planowanie ochrony obszarów cennych przyrodniczo. Przewodnik dla praktyków i ich szefów. Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin, s. 64.
Puchalski T., Prusinkiewicz Z., 1990. Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego. PWRiL. Warszawa.
Szymański S., 2001. Ekologiczne podstawy hodowli lasu. PWRiL. Warszawa.

Literatura uzupełniająca
Instrukcja urządzania lasu. OR-W LP, Warszawa 2024.
Kłos A. 2009. Porosty w biomonitoringu środowiska. Uniwersytet Opolski. Studia Monograficzne, Nr 420.
Siedliskowe podstawy hodowli lasu. OR-W LP w Bedoniu, Warszawa 2004.
Symonides E., 2008, Ochrona przyrody. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 767.
Tomanek J., 1997. Botanika leśna. PWRiL. Warszawa.
Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg W., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. Biodiversity of Poland, vol. 2. Kraków.
Zasady hodowli lasu. PGL LP, Warszawa 2024.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-SPBIO-GiKS-3-S1 w USOSweb