Prowadzony w cyklach: 2022/23L, 2023/24L, 2024/25L

Kod ISCED: 0532

Punkty ECTS: 4

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej

Podstawy kształtowania i ochrony środowiska 2800-PKIOS-GiKS-1-S1

Wykłady:

Ewolucja stosunku człowieka do przyrody i jej zasobów w ujęciu historycznym. Podstawowe cechy rozpoznawcze najważniejszych gatunków drzew i krzewów występujących w Polsce. Aktualne problemy kształtowania i ochrony środowiska w Polsce. Konsekwencje wprowadzania monokultur iglastych w lasach Europy Środkowej. Korytarze ekologiczne w Polsce. Analiza argumentów za i przeciw ochronie gatunkowej na przykładzie wilka. Definicji środowiska geograficznego, przyrodniczego i krajobrazu. Podstawy prawne ochrony środowiska. System prawa ochrony środowiska, podstawowe akty prawne. Rozwój ochrony przyrody na świecie i w Polsce. Formy ochrony przyrody na świecie i w Polsce. Formy ochrony zabytków. Monitoring środowiska, rozwój i struktura. Stan środowiska w skali globalnej i regionalnej. Dewastacja i degradacja oraz rekultywacja środowiska. Mapy wykorzystywania krajobrazu. Wyznaczniki stanu środowiska w skali globalnej i regionalnej. Sozologia i mapa sozologiczna.

Ćwiczenia:

Rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów leśnych. Formy ochrony przyrody na świecie i w Polsce. Monitoring środowiska, rozwój i struktura. Mapy wykorzystywania krajobrazu. Wyznaczniki stanu środowiska w skali globalnej i regionalnej. Sozologia i mapa sozologiczna.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (50 godz.): - udział w wykładach – 30 godz. - udział w ćwiczeniach – 15 godz. - konsultacje z nauczycielem akademickim – 5 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (50 godz.): - przygotowanie do wykładu – 5 godz. - przygotowanie do ćwiczeń – 5 godz. - czytanie literatury 10 godz. - przygotowanie do egzaminu i kolokwiów – 30 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Zna podstawowe procesy przyrodnicze oraz relacje między poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego - K_W01 W2: Zna obecne problemy współczesnego świata - K_W03 W3: Rozumie powiązania nauk o Ziemi i środowisku oraz geografii społeczno-ekonomicznej - K-W04 W4: Zna metody matematyczne, statystyczne oraz geoinformatyczne służące do analizy zjawisk zachodzących w środowisku - K_W02, K_W07 W5: Zna normy prawne oraz formy ochrony przyrody w Polsce i na świecie - K_W06

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Potrafi zgromadzić informacje z różnych źródeł dotyczące stanu i kształtowania środowiska – K_U02, K_U03 U2: Potrafi wykorzystać podstawowe obliczenia matematyczno-statystyczne do zbierania, analizy i wizualizacji danych geograficznych – K_U05 U3: Posiada umiejętność samodzielnej lub zespołowej oceny określonego obszaru przyrodniczego na podstawie pomiarów i obserwacji oraz analizy zgromadzonych danych – K_U04, K_U06, K_U07, K_U12

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Rozumie potrzebę aktualizacji swojej wiedzy i kompetencji zawodowych - K_K01, K_K05 K2: Potrafi działać w zespole i brać odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy siebie i innych- K_K02, K_K04 K3: Ma świadomość, że niewłaściwe indywidualne i zespołowe decyzje z zakresu ochrony środowiska mogą doprowadzić do obniżenia stanu środowiska geograficznego i jakości zasobów przyrody – K_K07

Metody dydaktyczne

Metoda dydaktyczna eksponująca: - pokaz Metoda dydaktyczna podająca: - wykład informacyjny (konwencjonalny) - wykład problemowy Metoda dydaktyczna poszukująca: - ćwiczeniowa - klasyczna metoda problemowa - obserwacji - studium przypadku

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa
- studium przypadku
- obserwacji

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza przyrodnicza z zakresu szkoły średniej.

Koordynatorzy przedmiotu

Rafał Kot

Kryteria oceniania

Kryteria oceniania:

Wykład: zaliczenie pisemne na podstawie testu (pytania otwarte i/lub zamknięte) – W1, W2, W3, U1, U2, U3

ndst - <50%

dst- 50-60%

dst plus- 60-70%

db- 70-80%

db plus- 80-90%

bdb- 90-100%

Ćwiczenia: zaliczenie na podstawie ocen z ćwiczeń zaliczeniowych w postaci sprawozdań i opracowań, oceny ciągłej pracy studenta (bieżące przygotowanie do zajęć i ich aktywność); – W1, W2, W3, U1, U2, U3, U4.

Ocena końcowa z ćwiczeń wyliczana, jako średnia z uzyskanych ocen: 2,75-3,39 – dostateczny, 3,40-3,74 – dostateczny plus, 3,75-4,19 – dobry, 4,20-4,50 – dobry plus, powyżej 4,50 – bardzo dobry

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa:
• Bartkowski T., 1991. Kształtowanie i ochrona środowiska. PWN, Warszawa.

• Pullin A.S., 2007, Biologiczne podstawy ochrony przyrody, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

• Pyłka-Gutowska E., 2004, Ekologia z ochroną środowiska. Przewodnik, Wydawnictwo Oświata, Warszawa.

• Siuta J. (red.), 2014. Kształtowanie i ochrona środowiska. Polskie Tow. Inż. Ekologicznej, Warszawa-Lublin.

• Klucze do rozpoznawania roślin i zwierząt.

Literatura uzupełniająca:

• Banaszak J., Wiśniewski H., 2006, Podstawy ekologii, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

• Czarnowski M.S., 1989, Zarys ekologii roślin lądowych, PWRiL, Warszawa.

• Energia jądrowa mit i rzeczywistość. O zagrożeniach związanych z energią jądrową i jej perspektywach w przyszłości, Fundacja im. Heinricha Bölla, Warszawa, 2006.

• Gajdzik B., Wyciślik A., 2007, Wybrane aspekty ochrony środowiska i zarządzania środowiskowego, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.

• Górka K., Poskrobko B., Radecki W., 1998, Ochrona środowiska problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

• Kot R., 2007, Formy ochrony przyrody dolnej części dorzecza Drwęcy, [w:] W. Marszelewski, L. Kozłowski (red.) Ochrona i zagospodarowanie dorzecza Drwęcy, t. 1, Wydawnictwo UMK, Toruń, s. 163-175.

• Kot R., Kunz M., 2003, Mapa sozologiczna jako obraz działalności człowieka i przemian krajobrazu na przykładzie wybranych parków krajobrazowych województwa kujawsko-pomorskiego, [w:] Kształtowanie przestrzeni oraz formy zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego parków krajobrazowych w harmonii z przyrodą, referaty z seminarium w Brudzeniu Dużym, 12.XII 2003 r., Zespół Parków Krajobrazowych Brudzeńskiego i Gostynińsko-Włocławskiego, Kowal, s. 4-12.

• Kozłowski S., 2003, Ochrona środowiska: Unia Europejska – Polska, Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN, Warszawa.

• Kunz M., Kot R., 2007, Cyfrowe mapy sozologiczne parków krajobrazowych oraz wybranych obszarów województwa kujawsko-pomorskiego, [w:] M. Kunz (red.) Systemy informacji geograficznej w praktyce (studium zastosowań), Wydawnictwo UMK, Toruń, s. 139-146.

• Malinowska E., Lewandowski W., Harasimiuk A. (red.), 2004, Geoekologia i ochrona krajobrazu. Leksykon, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.

• Małachowski K. (red.), Gospodarka a środowisko i ekologia, Wydawnictwo CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa.

• Michajłow W. (red.), 1973, Ochrona przyrodniczego środowiska człowieka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

• Obmiński Z., 1977, Ekologia lasu, PWN, Warszawa.

• Puchalski T., Prusinkiewicz Z., 1990, Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego, PWRiL, Warszawa.

• Radziejowski J. (red.), 1996, Obszary chronione w Polsce, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.

• Sadowski T., Świderski G., Lewandowski W., 2006, Dotacje Unii Europejskiej w inwestycjach ekologicznych Polski, Europrimus Consulting Europejskie Centrum Doradztwa, Warszawa.

• Szymański S., 2001, Ekologiczne podstawy hodowli lasu, PWRiL, Warszawa.

• Walczak M., Radziejowski J., Smogorzewska M., Sienkiewicz J., Gacka-Grzesikiewicz E., Pisarski Z., 2001, Obszary chronione w Polsce, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.

• Wnuk Z. (red.), 2010, Ekologia i ochrona środowiska. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.

• Zarzycki R., Imbierowicz M., Stelmachowski M., 2007, Wprowadzenie do inżynierii i ochrony środowiska. Ochrona środowiska naturalnego, t. 1, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa.

• Żarska B., 2005, Ochrona krajobrazu, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-PKIOS-GiKS-1-S1 w USOSweb