Pedagogika czasu wolnego 2800-PCWTIR-1-S1

Pedagogika czasu wolnego jako subdyscyplina pedagogiki i jej związki z dyscyplinami pedagogicznymi.
Czas wolny – definicje i interpretacje, funkcje wczasowania; związki pedagogiki (zwłaszcza społecznej, specjalnej, opiekuńczej
i andragogiki) z problematyką czasu wolnego.
Pedagogika czasu wolnego a fazy ludzkiego życia. Czas wolny – szansa czy zagrożenie rozwoju człowieka? Zadania pedagogiki czasu wolnego.
Przemiany w obszarze czasu wolnego. Bezrobocie a czas wolny.
Wybrane środowiska wychowawcze w perspektywie czasu wolnego: rodzina i grupa rówieśnicza jako środowisko wychowawcze; pedagogiczne aspekty przynależności młodzieży do grup nieformalnych i subkultur; środowisko lokalne; środowisko globalne, środowiska „odwiedzane”.
Pożądane formy aktywności w czasie wolnym a profilaktyka społeczna. Turystyka i jej funkcje – wartości edukacyjne i wychowawcze turystyki, typy zachowań turystycznych. Krajoznawstwo i jego walory.
Dewiacje i patologie czasu wolnego, ze szczególnym uwzględnieniem turystyki (alkoholizm, narkomania, prostytucja, przemyt, cyberzaburzenia).
Podmioty sfery czasu wolnego – etyczne wymiary pracy osób zatrudnionych w obszarze rekreacji i turystyki („wychowawca do czasu wolnego”), podmiotowe traktowanie uczestników imprez rekreacyjnych i turystycznych, style kierowania grupą turystyczną – aspekt wychowawczy.
Możliwości zagospodarowania czasu wolnego w wybranych środowiskach. Zarządzanie czasem wolnym. Zasady planowania
i organizowania imprez rekreacyjnych i turystycznych.
Metody wychowania do czasu wolnego.
Metodyczne podstawy organizacji czasu wolnego w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i socjalnych. Metodyka imprez turystyczno-krajoznawczych.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (30 godz.): - udział w wykładach – 30 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (30 godz.): - praca własna nad opracowaniem projektu imprezy turystycznej lub rekreacyjnej eksponującej jej walory pedagogiczne w połączeniu z przygotowaniem prezentacji komputerowej – 10 godz. - przygotowanie do egzaminu – 20 godz. W sumie 60 godz. = 3 ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych oraz terminologii z pedagogiki czasu wolnego, w tym rekreacji i turystyki i ich powiązania z naukami społecznymi, zwłaszcza o wychowaniu K_W01 W2: Zna i rozumie podstawowe procesy pedagogiczne i socjalizacyjne zachodzące w czasie wolnym i ich rolę w prawidłowym rozwoju człowieka – K_W02, K_W05, K_W13 W3: Ma elementarną wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń – K_W09

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Umie dostrzec walory pedagogiczne czasu wolnego – K_U06 U2: Potrafi przygotować projekt imprez turystycznych i rekreacyjnych eksponując ich walory dydaktyczne i wychowawcze w oparciu o dostępne materiały metodyczne oraz posiada umiejętność zaprezentowania rezultatów swojej pracy w postaci prezentacji multimedialnej – K_U04, K_U09, K_11 U3: Posiada umiejętność prawidłowego interpretowania i wyjaśniania zjawisk zachodzących w obszarze czasu wolnego

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, oraz potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy o pedagogicznych aspektach czasu wolnego – K_K01 K2: Ma świadomość znaczenia aktywności w czasie wolnym na rozwój człowieka i rozumie rolę wypoczynku, rekreacji i aktywnej turystyki w profilaktyce zdrowotnej – K_K03 K3: Stosuje zasady bezpieczeństwa w pracy własnej i aktywności osób powierzonych jego pieczy – K_K08

Metody dydaktyczne

Wykład informacyjny i problemowy z prezentacjami multimedialnymi.

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- projektu

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Wymagania wstępne wobec studenta: znajomość podstaw pedagogiki oraz biomedycznych podstaw rozwoju i sukcesywnie z podstaw psychologii i socjologii.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2024/25L:

Radosław Muszkieta

W cyklu 2023/24L:

Kazimierz Ostrowski

W cyklu 2022/23L:

Jan Malinowski

Kryteria oceniania

Kolokwium pisemne (poprzedzone przyjęciem projektu imprezy turystycznej lub rekreacyjnej eksponującej jej walory pedagogiczne) obejmujące test oraz pytania zakładające analizę i syntezę obowiązującego materiału: wymagany próg na ocenę dostateczną – 51-60%, 61-70% – dostateczny plus, 71-80% – dobry, 81-90% – dobry plus, 91-100% – bardzo dobry. Uzyskanie oceny co najmniej dobry z projektu podnosi ocenę o 0,5 pkt (wymagane jest otrzymanie oceny minimum dst. z kolokwium).
Sprawdzane efekty kształcenia: K_W01, K_W02, K_W05, K_W09, K_W13, K_U09, K_U11

Praktyki zawodowe

Nie przewidziano.

Literatura

a) Literatura podstawowa:
Bębas S., Patologie społeczne w sieci, Toruń 2013.
Czerepaniak-Walczak M., Od próżniaczenia do zniewolenia – w poszukiwaniu dyskursów czasu wolnego, [w:] Pedagogika społeczna, E. Marynowicz-Hetka (red.), Warszawa 2007.
Denek K., Ku dobrej edukacji, Toruń-Leszno 2005.
Gaworecki W.W., Turystyka, Warszawa 2007, rozdziały: I. „Turystyka i jej podział”, II. „Czynniki rozwoju turystyki”, VII „Funkcje i dysfunkcje turystyki”.
Kamiński A., Czas wolny i jego problematyka społeczno-wychowawcza, Wrocław 1965.
Malinowski J. A., Czas wolny w obszarze zainteresowania pedagogiki społecznej okresu transformacji, [w:] Pedagogika społeczna w Polsce po 1989 roku, B. Kromolicka, A. Radziewicz-Winnicki, M. Noszczyk-Bernasiewicz (red.), Katowice 2007.
Malinowski J. A., Młodzież wobec wyzwań cywilizacyjnych – nowe zadania dla profilaktyki społecznej, [w:] Młode pokolenie w zderzeniu cywilizacyjnym. Studia – Badania – Praktyka, M. Jędrzejko, J. A. Malinowski (red.), Toruń 2014, dostęp:
https://repozytorium.umk.pl/handle/item/2606
Malinowski J.A., Turystyka i krajoznawstwo okresu przełomu a implikacje kulturowo-edukacyjne, "Kultura i Edukacja" 1993, nr 1.
Orłowska M., Problemy czasu wolnego w pedagogice społecznej, [w:] Pedagogika społeczna. Dokonania – aktualność – perspektywy, S. Kawula (red.), Toruń 2001.
Panek A., Pedagogika czasu wolnego – tradycje a współczesne tendencje, „Państwo i Społeczeństwo” 2002, nr 2.
Przecławski K., Humanistyczne podstawy turystyki, Warszawa 1986.
Walczak M., Wychowanie do wolnego czasu, Zielona Góra 1994.
b) Literatura uzupełniająca:
Denek K., Poza ławką szkolną, Poznań 2002.
Firlit-Fesnak G., Problemy czasu wolnego i wypoczynku, [w:] Polityka społeczna, A. Rajkiewicz., J. Supińska, M. Księżopolski (red.), Warszawa 1996.
Kawula S., Pedagogika społeczna dzisiaj i jutro, Toruń 2012.
Malinowski J. A., Czas wolny – między twórczym rozwojem a patologią, [w:] Edukacja jutra. XII Tatrzańskie Seminarium Naukowe, K. Denek, W. Starościak, K. Zatoń, Wrocław 2006.
Malinowski J. A (red.), Używanie środków psychoaktywnych przez uczniów w percepcji studentów – kandydatów na nauczycieli, Toruń 2005.
Matyjas B., Formy aktywności realizowane w czasie wolnym
w domach dziecka, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Pedagogiczne” 2000, nr 132.
Pindera P., M. Pindera M., Szostak A., Czas wolny dzieci, „Nauczyciel i Szkoła” 2003, nr 1-2.
Winiarski R. W., Wstęp do teorii rekreacji (ze szczególnym uwzględnieniem rekreacji fizycznej), Kraków 1989.
c) Aktualne czasopiśmiennictwo pedagogiczne podejmujące problematykę czasu wolnego i form aktywności.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-PCWTIR-1-S1 w USOSweb