Praktyczne aspekty zarządzania obszarami chronionymi 2800-PAZOCH-GPG-1-S2

Prowadzący: Jarosław Pająkowski - ogólna charakterystyka istniejących aktualnie problemów gospodarki przestrzennej na terenie wybranych parków krajobrazowych; prezentacja wybranych dokumentów określających zasady prowadzenia gospodarki przestrzennej (plan ochrony parku krajobrazowego, projekt planu ochrony parku krajobrazowego i porównanie tych dwóch dokumentów, plany hodowlano-łowieckie kół łowieckich funkcjonujących na obszarze parków); omówienie procedury wykonywania i wdrażania do praktyki wybranych dokumentów istotnych z punktu widzenia gospodarki przestrzennej terenu wybranego parku krajobrazowego; omówienie przykładowych działań z zakresu rewitalizacji obiektów przyrodniczych na terenie wybranego parku krajobrazowego i dyskusja przyjętych rozwiązań; funkcjonowanie rolnictwa i innych gałęzi gospodarki na obszarze parku krajobrazowego; gatunki inwazyjne na obszarze parku (flora i fauna)

Prowadzący: Marcin Sobiech - dziedzictwo geologiczne i historyczno-kulturowe obszaru

Prowadzący: Rafał Maszewski - formy ochrony przyrody w Polsce; obszary chronionego krajobrazu województwa kujawsko-pomorskiego – charakterystyka ogólna; parki krajobrazowe województwa kujawsko-pomorskiego – zrealizowane projekty w latach 2010 – 2019; projekt Województwa Kujawsko-Pomorskiego pn. „Edukacja społeczności zamieszkujących obszary chronione województwa kujawsko-pomorskiego: Lubię tu być… na zielonym!”.

Prowadzący: Przemysław Zubel – a) monitoring siedlisk przyrodniczych i gatunków o znaczeniu europejskim, jako metoda planowania ochrony przyrody (założenia metodyczne i przegląd zakresu tematycznego ochrony przyrody w ramach sieci Natura 2000; opracowanie planów zadań ochronnych dla Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk oraz Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków (Nieszawska, Dybowska i Solecka Dolina Wisły, Dolina Drwęcy, Błota Rakutowskie, Żwirownia Skoki); b) działania minimalizujące, kompensacja przyrodnicza oraz ochrona czynna – podejmowanie działań zaradczych prowadzących do poprawy stanu ochrony gatunków oraz siedlisk o znaczeniu europejskim oraz innych elementów cennych przyrodniczo (wdrożenia zrealizowane na przykładzie przedsięwzięć liniowych (przejścia dla zwierząt w ciągu autostrady A-1) oraz przemysłu (ujście efluentu do Wisły z zakładów przemysłowych strefy ANWIL S.A.)), zabiegi ochrony czynnej wynikające z planów zadań ochronnych – wdrożenia zrealizowane na obszarach Natura 2000 (Dolina Drwęcy, Błota Rakutowskie, Żwirownia Skoki); projekty przygotowane do wdrożenia na przykładzie doliny Wisły – odtwarzanie siedlisk dla ptaków siewkowych Dolnej Wisły; c) przegląd narzędzi waloryzacji środowiska, prognozowania oraz oceny skutków oddziaływania na środowisko, na przykładzie wybranych przedsięwzięć w województwie kujawsko pomorskim (inwestycje przemysłowe w strefie doliny Wisły – monitoring biocenoz wodnych Wisły; inwestycje liniowe na przykładzie ciągu komunikacyjnego A1 – monitoring wpływu autostrady na populacje zwierząt i ciągłość ekologiczną).

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (32 godz.): - udział w zajęciach - 28 - konsultacje – 4 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (24 godz.): - czytanie literatury – 10 godz. - przygotowanie do zaliczenia (kolokwium) i ćwiczeń– 14 godz. Łącznie: 56 godz. (2 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: ma pogłębioną wiedzę dotyczącą zarządzania zasobami przyrody z uwzględnieniem uwarunkowań społecznych oraz środowiskowych - K_W02; W2: rozumie i dostrzega dziedzictwo historyczno-kulturowe obszaru Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego, zna zasady waloryzacji i oceny atrakcji geoturystycznych, georóżnorodności, zasady budowy geotras, metod i narzędzi projektowania tablic geoturystycznych - K_W02, K_W06, K_W12; W3: zna zagadnienia ochrony przyrody w ujęciu planistycznym oraz wykonawczym, zarówno w aspekcie ochrony zasobów naturalnych w sposób zachowawczy, jak również jako odpowiedź na potrzeby inwestycyjne przedsięwzięć - K_W02, K_W12;

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: potrafi identyfikować formy polodowcowe z wykorzystaniem dostępnych opracowań naukowych, map geologicznych i danych przestrzennych - K_U02; U2: potrafi w praktyce wykorzystać założenia zrównoważonego rozwoju na konkretnych przykładach rozwiązań chroniących środowisko naturalne przy jednoczesnym rozwoju gospodarczym – K_U01, K_U04, K_U10; K_U12; U3: potrafi stosować metody i narzędzia inwentaryzacji zasobów środowiska mających na celu identyfikację elementów cennych przyrodniczo - K_U04, K_U10; K_U12;

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: postępuje etycznie i racjonalnie, rozumie skutki jakie może powodować nieodpowiedzialna działalność człowieka dla środowiska - K_K01; K2: jest gotów do rozwiązywania konfliktów zgodnie z interesem społecznym i poszanowaniem zasobów środowiska naturalnego - K_K03;

Metody dydaktyczne

Metoda dydaktyczna podająca: - wykład problemowy Metody dydaktyczne poszukujące: - studium przypadku - dyskusja panelowa - projekt praktyczny - SWOT - praca indywidualna i w grupach

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- projektu
- ćwiczeniowa
- SWOT
- seminaryjna
- studium przypadku

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji

Rodzaj przedmiotu

przedmiot fakultatywny

Wymagania wstępne

Teoretyczne podstawy gospodarki przestrzennej

Kryteria oceniania

Metody oceniania:
Zaliczenie pisemne (kolokwium) oraz wykonanie ćwiczeń – W1, W2, W3, U1, U2, U3, K1, K2;
Aktywność – U2, K1, K2;

Kryteria oceniania: Zaliczenie na ocenę (średnia z 4 ocen otrzymanych od prowadzących) wystawionych na podstawie kolokwium i/lub wykonanych ćwiczeń/projektów ndst - < 51%; dst- 51 – 60%; dst plus – 61 – 70%; db- 71 – 80%; db plus – 81 – 90%; bdb- 91 – 100%

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa:
1. Kistowski M., 2004, Wybrane aspekty zarządzania ochroną przyrody w parkach krajobrazowych. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk.
2. Marszelewski W., Niewiarowski W., Owsiak J., Sewerniak J., Tomaszewski W., Wiśniewski P., Wysota W., 1995, Geomorfologia i hydrologia pojezierza brodnickiego i dobrzyńskiego oraz osobliwości przyrodnicze parków krajobrazowych. Oddział Toruński Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Instytut Geografii UMK, Toruń.
3. Świtoniak M., Jankowski M., Bednarek R. (red.), 2014, Antropogeniczne przekształcenia pokrywy glebowej Brodnickiego Parku Krajobrazowego. Wyd. Naukowe UMK, Toruń.
4. Zimniewicz K, 2005, Zarządzanie polskimi parkami krajobrazowymi. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
5. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2018 r. poz. 1614) oraz wersje wcześniejsze;
6. Uchwała Nr VI/106/11 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 21 marca 2011 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Kujawsko-Pomorskiego Nr 99, poz. 793);
7. Uchwała Nr X/260/15 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 24 sierpnia 2015 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Drwęcy (Dz. Urz. Woj. Kujawsko-Pomorskiego, poz. 2581);
8. Uchwały Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego roku 2018 i
3
2019 w sprawie obszarów chronionego krajobrazu;
9. Rozporządzenie Nr 24/98 Wojewody Bydgoskiego z dnia 17 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia parku krajobrazowego pod nazwą Krajeński Park Krajobrazowy (Dz. Urz. Województwa Bydgoskiego Nr 61, poz. 344);
10. Uchwała Nr XII/207/11 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 26 września 2011 r. w sprawie nadania statutu Krajeńskiemu Parkowi Krajobrazowemu (Dz. Urz. Województwa Kujawsko-Pomorskiego Nr 237, poz. 2207);
11. Uchwała Nr XXXII/572/13 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 25 marca 2013 r. w sprawie zmiany statutu Krajeńskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Województwa Kujawsko-Pomorskiego, poz. 1379);
12. Uchwała Nr X/229/15 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 24 sierpnia 2015 r. w sprawie Krajeńskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Kujawsko-Pomorskiego, poz. 2550);
13. Dolin R., Newsome D., 2006. Geotourism, Elsevier, London.
14. Migoń P. 2012, Geoturystyka. PWN Warszawa
15. http://www.parki.kujawsko-pomorskie.pl/
16. Wybrane przykłady materiałów informacyjnych i promocyjnych dot. działalności parków krajobrazowych, szczególnie w kontekście ochrony zasobów przyrody województwa kujawsko-pomorskiego.
17. Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny GIOŚ. Część I – IV
18. Monitoring gatunków roślin. Przewodnik metodyczny GIOŚ. Część I-III
19. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny GIOŚ. Część I – IV
20. Opracowanie planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000. GDOŚ 2012.
21. Engel J. 2009. Natura 2000 w ocenach oddziaływania przedsięwzięć na środowisko. MŚ. Warszawa
22. Bohatkiewicz J. (red.). 2006. Poradniki dobrych praktyk wykonywania opracowań środowiskowych dla dróg krajowych. Opracowanie na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie. Biuro Ekspertyz i Projektów Budownictwa Komunikacyjnego EKKOM, Kraków.
23. Jędrzejewski W., Nowak S., Stachura K., Skierczyński M., Mysłajek R. W., Niedziałkowski K., Jędrzejewska B., Wojcik J. M., Zalewska H., Pilot M. 2005, Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską sieć Natura 2000 w Polsce, Opracowanie wykonane dla Ministerstwa Środowiska w ramach realizacji programu Phare PL0105.02. Zakład Badania Ssakow PAN, Białowieża.
24. Jędrzejewski W., Nowak S., Kurek R., Mysłajek R., Stachura K. 2004, Zwierzęta a drogi. Metody ograniczania negatywnego wpływu dróg na populacje dziko żyjących zwierząt, Zakład Badania Ssakow PAN, Białowieża.
Literatura uzupełniająca:
1. Cwojdziński S., Kozdrój W., 2007. Sudety przewodnik geoturystyczny, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
2. Czasopismo Geoturystyka, Wyd. Nauk AGH i Stowarzyszenia Naukowego im. St. Staszica, Kraków.Kotarbiński J., 1996, Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, ark. 325 – Skrwilno, PIG, Warszawa
3. Kotarbiński J., 1998, Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, ark. 325 – Skrwilno, PIG, Warszawa
4. Kotarbiński J., 1999, Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, ark. 326 – Żuromin, PIG, Warszawa
5. Kotarbiński J., 2000, Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, ark. 326 – Żuromin, PIG, Warszawa
6. Slomka T. ( red.). 2012, Katalog obiektów geoturystycznych w obrębie pomników i rezerwatów przyrody nieożywionej, Wyd. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Kraków.
7. Słomka T., Kicińska-Świderska A., Doktor M., Joniec A., 2006. Katalog
4
obiektów geoturystycznych w Polsce, Wyd. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Kraków.
8. Sobiech M., 2012, Geneza rzeźby glacjalnej podczas maksymalnego zasięgu lądolodu w rejonie Górzna, Praca magisterska, Archiwum UMK, Toruń
9. Sobiech M., Wysota W., 2013, Geneza rzeźby glacjalnej i dynamika ostatniego lądolodu w rejonie Górzna i Lidzbarka (północno-środkowa Polska) na podstawei analiz geoprzestrzennych, Landform Analysis, Vol. 25:135–142
10. Wysota W., 1992, Morfogeneza środkowo-wschodneij części Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego w świetle badań osadów i form zlodowacenia vistuliańskiego, MS, Archiwum UMK, Toruń
11. Wysota W., 1992, Morfogeneza środkowo-wschodniej cześci Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego w świetle badań osadów i form zlodowacenia vistuliańskiego, Niepublikowana praca doktorska, Arch. UMK, Toruń
12. Wysota W., 1995, Bryńsk–sedimentary of the Vistulian maximum, INQUA 1995, Quaternary field trips in Central Europe, Schrimer W., (red.), 1, Berlin
13. Wysota W., 1999, Ice sheet maximum limit od Vistulian Glaciation in the mideastern Chelmno-Dorzyn Lakeland, northern Poland, Geologicial Quaterly 43 (2):189–202
14. Wysota W., 1999, Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, ark. 287– Lidzbark, PIG, Warszawa
15. Wysota W., 2002, Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, ark. 287 – Lidzbark, PIG, Warszawa.
16. Iddle E., Bines T. 2004. Planowanie ochrony obszarów cennych przyrodniczo. Przewodnik dla praktyków i ich szefów. Wyd. Klubu Przyrodników. Świebodzin.
17. Kurek R. 2010. Poradnik projektowania przejść dla zwierząt i działań ograniczających śmiertelność fauny przy drogach. GDDKiA. Warszawa
18. Kurek R.,, Sołtysiak M., Rybacki M. 2011. Poradnik ochrony płazów. Ochrona dziko żyjących zwierząt w projektowaniu inwestycji drogowych. Problemy i dobre praktyki. Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bystra.
19. Jędrzejewski W., Nowak S., Kurek R., Mysłajek R., Stachura K, Zawadzka B. 2006, Zwierzęta a drogi. Metody ograniczania negatywnego wpływu dróg na populacje dziko żyjących zwierząt. Wydanie II, Zakład Badania Ssakow PAN, Białowieża.
20. Kiczyńska A., Weigle A. 2003, Jak zapewnić spójność sieci Natura 2000, czyli o korytarzach ekologicznych, w: Makomaska-Juchiewicz M., Tworek S. Ekologiczna sieć NATURA 2000. Problem czy szansa, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Krakow.
21. Liro A., Głowacka I., Jakubowski W., Kaftan J., Matuszkiewicz A. J., Szacki J. 1995, Koncepcja krajowej sieci ekologicznej Econet-Polska, Fundacja IUCN Poland, Warszawa.
22. Perzanowska J., Makomaska-Juchiewicz M., Cierlik G., Krol W., Tworek S., Kotońska B., Okarma H. 2005, Korytarze ekologiczne w Małopolsce, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Krakow.
23. Szoszkiewicz K. (red.). 2011. Hydromorfologiczna ocena wód płynących : podręcznik do badań terenowych według metody River Habitat Survey w warunkach Polski. Poznań - Warrington.
22. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie centralnego rejestru form ochrony przyrody (Dz.U., poz. 1080)
23. Uchwały Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 24 sierpnia 2015 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu;
24. Uchwały Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego roku 2018 i 2019 w sprawie obszarów chronionego krajobrazu;
25. Akty prawa miejscowego - zarządzenia, rozporządzenia, uchwały;
26. Plany ochrony parków krajobrazowych woj. kujawsko-pomorskiego.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-PAZOCH-GPG-1-S2 w USOSweb