Paleogeografia i geoarcheologia 2800-PAGA-X-S2

Przedmiot koncentruje się na metodach odtwarzania warunków geograficznych panujących w przeszłości – peleogeografia, w tym relacji między człowiekiem a środowiskiem w ujęciu diachronicznym, wykorzystując metody geoarcheologii – nauki łączącej techniki archeologiczne, geologiczne i innych nauk o Ziem w celu rekonstrukcji warunków w jakich funkcjonowały dawne społeczności.

Wykład – lista tematów:
1. Wstęp do paleogeografii. Źródła danych prośrodowiskowych.
2. Paleogeografia obszaru Polski w czasie ostatnich 2,5 mln lat
3.Paleogeografia holocenu.
4. Wstęp do archeologii.
5. Podstawy teoretyczne i metodologiczne geoarcheologii.
6. Geoarcheologia cyfrowa - wprowadzenie do interdyscyplinarnego podejścia łączącego archeologię, nauki o Ziemi i informatykę (GIS).
7. Studium przypadków badań geoarcheologicznych z kraju i zagranicy - omawiane będą konkretne przypadki stanowisk archeologicznych, w których zastosowanie metod geoarcheologicznych pozwoliło odkryć nowe aspekty życia społecznego, ekonomicznego i kulturowego.

Ćwiczenia – lista tematów:
1. Analiza paleogeograficzna wybranego obszaru na podstawie literatury i innych dostępnych informacji.
2. Analiza i prezentacja wyników badań środowiskowych z odtworzeniem historii zdarzeń.
3. Prezentacja w terenie wyników badań nieinwazyjnych dotyczących odkrycia pierwszej lokacji Torunia.
4. Prezentacja w terenie uwarunkowań środowiskowych rozwoju historycznego Torunia.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (35 godz.): - udział w wykładach – 15 - udział w ćwiczeniach – 15 - konsultacje z nauczycielem akademickim – 5 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (15 godz.): - czytanie literatury – 5 - przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń – 5 - przygotowanie do zaliczenia wykładu – 5 Łącznie: 50 godz. (2 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Rozumie w zaawansowanym stopniu zjawiska i procesy przyrodnicze i antropogeniczne zachodzące w przestrzeni geograficznej współcześnie i w przeszłości - K_W01 W2: Rozumie związki między zmieniającym się środowiskiem geograficznym a życiem człowieka – K_W02, K_W03 W3: Zna metody i techniki badań przyrodniczych stosowane w rozwiązywaniu zagadnień archeologicznych i historycznych – K_W04

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Stosuje nowoczesne techniki i narzędzia badawcze w zakresie nauk o Ziemi i środowisku oraz nauk społecznych - K_U01 U2: Posiada umiejętności wyszukiwania i wykorzystania informacji pochodzących z różnych źródeł (literatura przedmiotu, internetowe bazy danych, WebGIS) w zakresie wiedzy o środowisku geograficznym i jego ewolucji – K_U02, K_U03 U3: Potrafi stosować wybrane, nowoczesne metody, techniki i narzędzia badawcze w analizie cech środowiska – K_U04

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Krytycznie ocenia posiadaną wiedzę i umiejętności, ma potrzebę ich poszarzania – K_K01 K2: potrafi pracować w zespole i przyjmować w nim różne role - K_K02; K3: wykorzystuje swoje kompetencje geograficzne do realizacji i inicjowania działań na rzecz środowiska naturalnego – K_K03

Metody dydaktyczne

Wykład informacyjny i problemowy z prezentacjami multimedialnymi. Ćwiczenia w laboratorium badań środowiskowych i prezentacja w terenie przykładów wyników badań paleogeograficznych i geoarcheologicznych. Studium przypadku.

Metody dydaktyczne eksponujące

- wystawa

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- projektu
- obserwacji
- laboratoryjna
- ćwiczeniowa
- studium przypadku

Rodzaj przedmiotu

przedmiot fakultatywny

Wymagania wstępne

Poszerzona wiedza w zakresie geografii i elementarna w zakresie archeologii.

Koordynatorzy przedmiotu

Tomasz Karasiewicz
Paweł Molewski

Kryteria oceniania

Metody oceniania
Zaliczenie pisemne wykładu na ocenę i zaliczenie na ocenę pracy ćwiczeniowej, sprawdzające efekty uczenia się:
K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_U02, K_U03, K_U04
Kryteria oceniania
Wykład – zaliczenie na ocenę:
dst – 51%
dst plus – 61%
db – 71%
db plus – 81%
bdb – 91%
Ćwiczenia – zaliczenie na ocenę na podstawie wykonanego ćwiczenia/projektu.

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Mojski J.E., 2005. Ziemie Polskie w czwartorzędzie. Zarys morfogenezy. PIG Warszawa.
Wybrane czasopisma omawiające zagadnienia z zakresu paleogeografii np.Studia Quaternaria
Ławecka D., 2006, Wstęp do archeologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, ss. 1-206.
Rapp, G., Hill, C. L., 2006, Geoarchaeology: The Earth-Science Approach to Archaeological Interpretation (2nd ed.). Yale University Press.
French Ch., 2015, A Handbook of Geoarchaeological Approaches to Settlement Sites and Landscapes, Oxbow Books, 118 pp.
Skoczylas J., Gunia P., 2016, Zastosowanie wiedzy geologicznej w archeologii, Przegląd Geologiczny, 64, 9: 734-738.
Siart Ch., Forbriger M., Bubenzer O. eds., 2018, Digital Geoarchaeology. New Techniques for Interdisciplinary Human-Environmental Research, Springer, 269 pp.
Zbór artykułów, 2018, Wybrane aspekty badań geoarcheologicznych, Acta Geographica Lodziensia, 107, ss. 1-239.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-PAGA-X-S2 w USOSweb