Ochrona i rekultywacja elementów przyrody nieożywionej 2800-OREPN-GPG-2-S2

Program wykładów obejmuje:
- przedstawienie podstawowych zagadnień z zakresu zasobów wodnych ich struktury, bilansu wodnego i gospodarki wodnej, wód gruntowych, limnologii (typy troficzne, ich transformacja, typy miktyczne) i potamologii (reżimy rzeczne i ich zmiany)
- problematykę sztucznych zbiorników wodnych i ich funkcji,
- wielkość odpływu z obszaru Polski i jego wahania, klasy zasobności w wodę (relacje Polska/Europa/Świat),
- zagadnienia dotyczące poboru wody (proces uzdatniania) i rodzajów ścieków (proces oczyszczania),
- zanieczyszczenie, skażenie, zatrucie wód – definicje,
- wybrane zagadnienia dotyczące niekorzystnego wpływu działalności człowieka na zasoby wodne (zarówno pod względem ilości, jak i jakości),
- wybrane zagadnienia dotyczące ochrony wód podziemnych i powierzchniowych,
- pojęcie stanu ekologicznego i uwarunkowań mających wpływ na stan ekologiczny,
- omówienie metod rekultywacji i towarzyszących im zagrożeń,
- przedstawienie konkretnych przykładów planów/działań rekultywacyjnych w obrębie mis jeziornych oraz ochronnych w ich zlewni,
- zagrożenia dla środowiska wodnego oraz problemy gospodarki wodnej wynikające z prognozowanych zmian klimatycznych.
- podstawowe pojęcia, uwarunkowania ochrony i rekultywacji powierzchni terenu;
- źródła informacji i ich wykorzystanie;
- działania ochronne w przypadku geozagrożeń dotyczących zmian morfologii powierzchni terenu;
- analiza zmian antropogenicznych powierzchni terenu i terenów zdegradowanych oraz możliwości ich rekultywacji;
- tereny poeksploatacyjne – przykłady terenów niezrekultywowanych i zrekultywowanych;
- rekultywacja techniczna (podstawowa) w zakresie niekorzystnych zmian morfologii powierzchni terenu.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (godz.): 30 - udział w wykładach – 15 godz. - udział w ćwiczeniach kameralnych – 15 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (godz.): 40 - przygotowanie do wykładu – 5 godz. - przygotowanie do laboratorium – 10 godz. - pisanie prac, projektów – 6 godz. - czytanie literatury – 1 godz. - przygotowanie do kolokwium – 3 godz. - przygotowanie do egzaminu – 15 godz. Łącznie 70 godz. (3 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Opisuje i rozumie podstawowe prawa, procesy, zjawiska związane z wykorzystaniem, ochroną rzeźby terenu i terenów poeksploatacyjnych, wód powierzchniowych i podziemnych, pokrywy glebowej; wyjaśnia pojęcia z zakresu gospodarowania i ochrony i rekultywacji wód powierzchni terenu - K_W02 W2: ma pogłębioną wiedzę z zakresu ochrony rzeźby terenu przed procesami geodynamicznymi i geozagorżeniami oraz rekultywacja powierzchni terenu, w tym pokrywy glebowej, terenów górnictwa odkrywkowego, dolin rzecznych i in. - K_W02, - K_W05, - K_W11 W3: Ma pogłębioną wiedzę z zakresu źródeł danych służących do rozpoznania, analizy i planowania działań w zakresie rekultywacji i ochrony elementów przyrody nieożywionej; ma podstawową wiedzę z zakresu ochrony i rekultywacji wód, gleby, rzęźby terenu ze szzególnym uwzględnieniem procesów erozyjnych i geozagrożeń (naturalnych i antropogenicznych), rozumie ich najważniejsze problemy badawcze oraz ich powiązania z innymi dyscyplinami naukowym, ma wiedzę z zakresu działań ochronnych w przypadku geozagrożeń dotyczących zmian morfologii powierzchni terenu; m wiedzę z zakresu rekultywacji technicznej w zakresie niekorzystnych zmian morfologii powierzchni terenu - K_W05, K_W11.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Analizuje i interpretuje zachodzące w przestrzeni zjawiska przyrodnicze; wykorzystuje wiedzę z zakresu geologii, geomorfologii, hydrologii, klimatologii i hydrogeologii w analizie zjawisk i procesów przyrodniczych - K_U04 U2: Potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać procesy i zjawiska związane z ochroną wód, rzey terenu, gleb i litosfery, stawia poprawne hipotezy naukowe oparte na logicznym rozumowaniu; wykorzystuje dostępne źródła informacji, w tym źródła elektroniczne dotyczące zasobów wód (bazy danych, mapy, atlasy) - K_U010 U3: ma umiejętność pozyskania danych i analizy zmiany antropogeniczne powierzchni terenu i terenów zdegradowanych oraz możliwości ich rekultywacji – K_U01, K_U02, K_U12, K_U13

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego zadania, jest świadomy istniejących zagrożeń w wyniku stosowania nowoczesnych technik badawczych i wykazuje odpowiedzialność za ich właściwą ocenę – K_K02 K2: wykazuje analityczne myślenie: samodzielnie i efektywnie pracuje z dużą ilością informacji, dostrzega zależności pomiędzy zjawiskami, działaniem i poprawnie wyciąga wnioski posługując się zasadami logiki – K_K04

Metody dydaktyczne

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy
- opis
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- klasyczna metoda problemowa
- laboratoryjna
- ćwiczeniowa
- seminaryjna
- obserwacji

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody oparte na współpracy
- metody służące prezentacji treści

Rodzaj przedmiotu

przedmiot fakultatywny

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza z zakresu geografii, hydrologii, ochrony środowiska, geomorfologii, gleboznawstwa, geologii, teoretyczne podstawy gospodarki przestrzennej.

Koordynatorzy przedmiotu

Piotr Weckwerth

Kryteria oceniania

Test jednokrotnego wyboru, kryteria oceniania
<51% ndst
51-65% dst
66-74% db
75-89% db+
90-100% bdb

Literatura

PODSTAWOWA
Mikulski Z., 1998, Gospodarka Wodna, PWN.
Siemieniuk A., Szczykowska J., 2020, Gospodarowanie zasobami wodnymi – wybrane zagadnienia, Politechnika Białostocka.
Chełmicki W., 2001, Woda: zasoby, degradacja, ochrona, PWN.
Pawłowski B. (red.), 2014, Problemy rekultywacji jezior ze szczególnym uwzględnieniem Jeziora Suskiego, Turpress, Toruń.
Dunalska J. A., 2019, Rekultywacja jezior – teoria i praktyka, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska vol. 148, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk
Kleczkowski A. S., 1984, Ochrona wód podziemnych, Wydawnictwa Geologiczne Warszawa
Bogdanowicz R., Fac-Beneda J., 2009, Zasoby i ochrona wód, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego
Maciejowska M., 1984, Ochrona wód Bałtyku, Liga Ochrony Przyrody, Warszawa
Głowiak B., Kempa E., Winnicki T. 1985, Podstawy ochrony środowiska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa,
Hartmann L., 1996, Biologiczne oczyszczanie ścieków, Wyd. Instalator Polski, Warszawa,
Cymerman R. 1988. Rekultywacja gruntów zdewastowanych. Skrypty Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Wydawnictwo ART.
Glapa W. 2001. Rekultywacja gruntów i zasady aktywnego zagospodarowania terenów w górnictwie kopalin pospolitych. Kopaliny Podstawowe i Pospolite Górnictwa Skalnego, nr 2.
Gołda T. 2005. Rekultywacja. Skrypty uczelnianie Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Skrypt nr 1678. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne.
Gołda T.: Rekultywacja, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków 2005.
Maciejewska A. 2000. Rekultywacja i ochrona środowiska w górnictwie odkrywkowym. Politechnika Warszawska.
Malewski J. 1999. Zagospodarowanie wyrobisk. Technologiczne, przyrodnicze i gospodarcze uwarunkowania zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych surowców skalnych Dolnego Śląska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
Ostręga A.: Formalnoprawne problemy rewitalizacji terenów poprzemysłowych, w tym pogórniczych, Górnictwo i Geoinżynieria, Kraków 2005.
Polska Norma PN-G-07800:2002 Górnictwo odkrywkowe. Rekultywacja. Ogólne wytyczne projektowania
Sobczyk W., Pawul M.: Społeczne aspekty rewitalizacji terenów zdegradowanych w wyniku odkrywkowej eksploatacji siarki w Tarnobrzegu, w: Innowacyjne rozwiązania rewitalizacji terenów zdegradowanych, Lędziny -Katowice 2010.
Uchwała nr 301 Rady Ministrów z dnia 6 września 1966 r. w sprawie rekultywacji i zagospodarowania gruntów przekształconych w związku z poszukiwaniem i eksploatacją kopalin (M.P. 1966 Nr 50, poz. 247). Uchylona 24.11.1972 r.

UZUPEŁNIAJĄCA
Jokiel P., Marszelewski W., Pociask-Karteczka J. (red.), 2017, Hydrologia Polski,
PWN.
Byczkowski A., 1996, Hydrologia t. I i II, Wydawnictwo SGGW.
Ozga-Zielińska M., Brzeziński J., 1996, Hydrologia stosowana, PWN.
Kowalczak P., 2007, Konflikty o wodę, Wydawnictwo Kurpisz.
Szpindor A., 1998, Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi, Wyd. ARKADY, Warszawa,
Bartkiewicz B. 2002, Oczyszczanie ścieków przemysłowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Allison R. J. (red.) 2002, Applied geomorphology Wiley & Sons, LTD.
Gruszczyński S., Trafas M.: Klasyfikacja poprzemysłowych obiektów bezglebowych dla potrzeb rekultywacji, ZN AGH Inżynieria Środowiska, Kraków 2001.
Majewska A., Słowańska B. (red.), 1999. Instrukcja sporządzania mapy warunków geologiczno-inżynierskich w skali 1:10 000 i większej dla potrzeb planowania przestrzennego w gminach. PIG, Warszawa.
Stawicki H.,2003. Kształtowanie krajobrazu wyrobisk poeksploatacyjnych w górnictwie skalnym, w: Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie, materiały międzynarodowej konferencji naukowej, Kraków.
Pruszak Z., 1998, Dynamika brzegu i dna morskiego IBW PAN, Gdańsk.
Przedwojski B. 1998, Morfologia rzek i prognozowanie procesów rzecznych, Wydaw. Akademii Rolniczej, Poznań.
Szponar A., 2003, Fizjografia urbanistyczna, PWN, Warszawa.
Zabuski L., Thiel K. Bober L. 1999, Osuwiska we fliszu Karpat polskich: Geologia, Modelowanie, Obliczenia Stateczności, IBW PAN, Kraków.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-OREPN-GPG-2-S2 w USOSweb