Klimat Polski i świata 2800-OG-BK-KPS

Wykład obejmuje następujące zagadnienia: Historia obserwacji i pomiarów meteorologicznych oraz badań klimatologicznych w Polsce i na świecie, system klimatyczny Ziemi, procesy klimatotwórcze i czynniki geograficzne klimatu, geograficzny rozkład wybranych elementów meteorologicznych, klasyfikacje klimatów kuli ziemskiej, podstawowe informacje na temat ważniejszych typów klimatu. Ponadto w formie bardziej szczegółowej zostaną omówione klimaty poszczególnych kontynentów i Polski.
Na ćwiczeniach omawiane są zasady pomiarów elementów meteorologicznych, podstawowe źródła materiałów klimatologicznych oraz zasady ich prawidłowego opracowania. Strefy i regiony klimatyczne. Klimat wybranego kontynentu, klimat Polski, klimat wybranej stacji w Polsce.
Wykład - tematy:
1. Wstęp. Klimatologia i jej miejsce wśród nauk przyrodniczych. Historia badań meteorologicznych i klimatologicznych. Metody badań atmosfery i klimatu
2. Klimat kuli ziemskiej – definicja, system klimatyczny. Czynniki i procesy klimatotwórcze
3-4. Rozkład przestrzenny elementów klimatycznych na kuli ziemskiej (promieniowanie słoneczne i usłonecznienie, temperatura powietrza, ciśnienie atmosferyczne, ogólna cyrkulacja atmosfery, wiatr, wilgotność powietrza, chmury i zachmurzenie, opady atmosferyczne,
5. Klasyfikacje klimatów. strefy klimatyczne, Klimat kontynentów
6. Klimat Polski, Czynniki wpływające na warunki klimatyczne Polski, Rozkład przestrzenny poszczególnych elementów klimatu w Polsce, Klimat lokalny (topoklimat). Klimat lasu. Klimat miasta
7. Ekstremalne zjawiska pogodowe w Polsce i na świecie, Fale upałów, Fale mrozów i przymrozki, Burze, trąby powietrzne, Cyklony tropikalne , Orkany, wiatr fenowy i katabatyczny

Ćwiczenia
1. 1. Materiały archiwalne i klimatologiczne bazy danych
2. 2. Klimat wybranej stacji
3. 3. Termiczne pory roku i okres wegetacyjny
4. 4. Rozkład temperatury powietrza w Polsce
5. 5. Rozkład opadów atmosferycznych w Polsce
6. 6. Klasyfikacje klimatyczne
7. 7. Oceanizm i kontynentalizm klimatu

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny kontaktowe: Wykład – 15 godzin Ćwiczenia – 15 godzin Przygotowanie do zaliczenia i obecność na egzaminie – 5 godzin Czas poświęcony na pracę indywidualną – 15 godzin (wykonanie prac zaliczeniowych, uzupełnienie notatek; powtórzenie materiału, pisanie prac, czytanie literatury Czas wymagany do przygotowania się zaliczenia wykładów i ćwiczeń – 5 godzin W sumie 55 godzin = 2 ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Rozumie całokształt procesów kształtujących klimat kuli ziemskiej W2: W interpretacji zjawisk i procesów zachodzących w atmosferze potrafi wykorzystać metody matematyczne i statystyczne W3: Posiada wiedzę na temat przyczyn zróżnicowania klimatu na kuli ziemskiej oraz w Polsce

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Potrafi wyszukiwać potrzebne informacji pochodzących ze źródeł analogowych i elektronicznych baz danych z zakresu klimatologii U2: Wykorzystuje w analizie warunków klimatycznych dostępne źródła informacji (bazy danych, roczniki meteorologiczne, atlasy, mapy, literatura przedmiotu) U3: Przeprowadza analizy oraz interpretuje uzyskane wyniki zgodnie z metodyką opracowań klimatologicznych i wyciąga wnioski

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, poszerzania wiedzy z zakresu klimatologii K2: Potrafi współdziałać i pracować w grupie przyjmując w niej różne role w procesie organizacji wspólnych prac badawczych z zakresu klimatologii K3: Potrafi w sposób wiarygodny i rzetelny ocenić konsekwencje zmian klimatu dla społeczeństw różnych rejonów świata, w tym Polski K4: Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania K5: Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych oraz umie postępować w stanie zagrożenia

Metody dydaktyczne

Wykład informacyjny i problemowy z prezentacjami multimedialnymi. Ćwiczenia: wykonywanie analiz klimatologicznych na podstawie zbiorów danych meteorologicznych, map, atlasów i dostępnej literatury

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- referatu
- doświadczeń
- ćwiczeniowa
- obserwacji
- projektu
- seminaryjna

Rodzaj przedmiotu

przedmiot fakultatywny

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza geograficzna na poziomie szkoły średniej. Znajomość podstawowych praw fizyki i procesów zachodzących w środowisku, a zwłaszcza w atmosferze.

Koordynatorzy przedmiotu

Marek Kejna

Kryteria oceniania

Zaliczenie wykładów: test pisemny do uzupełnienia, wymagany próg na ocenę dostateczną - 51-60%, 61-70% - dostateczny plus, 71-80% - dobry, 81-90% - dobry plus, 91-100% - bardzo dobry.
Zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych: oceny z ćwiczeń zaliczeniowych w postaci sprawozdań i opracowań, ocena ciągła (bieżące przygotowanie studentów do zajęć i ich aktywność); ocena końcowa wyliczana jako średnia uzyskanych ocen; do 3,39 – dostateczny, 3,40-3,74 – dostateczny plus, 3,75-4,19 – dobry, 4,20-4,50 – dobry plus, powyżej 4,50 – bardzo dobry.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa:
Kożuchowski K., 2005, Meteorologia i klimatologia, PWN, Warszawa.
Kożuchowski K., 2011, Klimat Polski. Nowe spojrzenie, PWN, Warszawa
Popkiewicz M., Kardaś A. Malinowski S., 2018, Nauka o klimacie, Wydawnictwo Sonia Draga, Warszawa.
Woś A., 2010, Klimat Polski w drugiej połowie XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Literatura uzupełniająca:
Błażejczyk K., Kunert A., 2011, Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce, Wyd. IGiPZ PAN, Monografie 13, Warszawa; Kożuchowski K., 2012, Meteorologia i klimatologia, Wydawnictwo Naukowe PWN.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-OG-BK-KPS w USOSweb