Prowadzony w cyklach: 2022/23L, 2023/24L, 2024/25L

Kod ISCED: 1014

Punkty ECTS: 1

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej

Higiena i medycyna sportu 2800-HMSTIR-3-S1

W zakres higieny i medycyny sportu wchodzą dyscypliny medyczne wiążące się ze sportem lub innymi formami aktywności fizycznej. Ponadto, niezwykle ważne są w medycynie sportowej aspekty profilaktyczne. Tak więc dyscyplina ta dotyczy różnorodnych problemów.

Wykłady.

Higiena sportu

Wprowadzenie do higieny sportu
Znaczenie higieny w sporcie
Czystość ciała i ubrania sportowca
Higiena rąk przed i po treningu
Higiena sprzętu sportowego
Higiena w miejscach publicznych (np. siłownie, baseny)
Higiena w trakcie treningu
Higiena w trakcie zawodów
Higiena w trakcie podróży sportowca
Higiena w trakcie rekonwalescencji
Higiena w trakcie diety sportowej
Higiena w trakcie suplementacji
Higiena psychiczna sportowca
Higiena snu i odpoczynku
Higiena w kontekście kontuzji
Higiena w kontekście chorób zakaźnych
Higiena w kontekście alergii
Higiena w kontekście astmy
Higiena w kontekście dopingowania
Higiena w kontekście treningu w różnych warunkach atmosferycznych
Higiena w kontekście treningu w różnych środowiskach (np. wodnych, górskich)
Higiena w kontekście treningu w różnych dyscyplinach sportowych
Higiena w kontekście treningu dzieci i młodzieży
Higiena w kontekście treningu osób starszych
Podsumowanie i wnioski

Medycyna sportu

Wstęp

Rozdział 1. FIZJOLOGICZNE PODSTAWY WYSIŁKÓW FIZYCZNYCH. ZMIANY TRENINGOWE W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA
Zdolność organizmu człowieka do wysiłku fizycznego
Reakcje organizmu człowieka na wysiłek fizyczny
Zmiany treningowe w organizmie człowieka
Repetytorium

Rozdział 2. WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA PODSTAWĄ PROGRAMOWANIA OBCIĄŻEŃ TRENINGOWYCH
Ocena wydolności fizycznej
Ogólne zasady stosowania testów wysiłkowych określających zdolność do wysiłków
Repetytorium

Rozdział 3. MEDYCZNE ASPEKTY SPORTU DZIECI I MŁODZIEŻY
Formalno-prawne aspekty opieki nad dziećmi uprawiającymi sport
Elementy fizjologii rozwojowej
Kwalifikacja do sportu a wiek dziecka
Periodyzacja treningu sportowego w wieku rozwojowym
Badanie lekarskie w aspekcie kwalifikacji dzieci i młodzieży do sportu
Zasady żywienia w sporcie dzieci i młodzieży
Problemy i zagrożenia współczesnego sportu
Sport dzieci i młodzieży z chorobami przewlekłymi
Zadania lekarza rodzinnego w opiece nad młodym sportowcem
Repetytorium

Rozdział 4. REGULARNA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA JAKO WAŻNY ELEMENT PROMOCJI ZDROWIA I PREWENCJI CHORÓB PRZEWLEKŁYCH
Aktywność fizyczna w promocji zdrowia i prewencji chorób przewlekłych
Fizjologiczne efekty regularnej aktywności fizycznej
Zalecenia aktywności fizycznej w promocji zdrowia i prewencji pierwotnej chorób przewlekłych
Kwalifikacja do treningu fizycznego osób klinicznie zdrowych
Tolerancja wysiłku fizycznego oraz możliwość wystąpienia powikłań
Wysiłek fizyczny w wybranych chorobach przewlekłych
Repetytorium

Rozdział 5. WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU ORTOPEDII I TRAUMATOLOGII SPORTOWEJ
Zasady badania ortopedycznego i kwalifikacja do uprawiania sportu
Urazowe sportowe uszkodzenia narządu ruchu oraz zasady postępowania leczniczego
Repetytorium

Rozdział 6. ZASADY OCENY I MONITOROWANIA MOBILNOŚCI NARZĄDU RUCHU
Metody pomiarowe
Zasady przeprowadzania i interpretacji pomiarów zakresu ruchomości (ROM)
Hipermobilność
Diagnostyka czynnościowa stawów po urazach sportowych (monitorowanie procesu rehabilitacji)
Złożone (trójwymiarowe) formy rejestracji ruchu
Znaczenie ćwiczeń rozciągających (stretching)
Repetytorium

Rozdział 7. DOZWOLONE I ZABRONIONE WSPOMAGANIE ZDOLNOŚCI WYSIŁKOWYCH CZŁOWIEKA
Dozwolone wspomaganie zdolności wysiłkowych człowieka
Zabronione wspomaganie zdolności wysiłkowych człowieka
Repetytorium

Rozdział 8. PODSTAWY ORZEKANIA O ZDOLNOŚCI DO UPRAWIANIA SPORTU
Formalno-prawne podstawy orzekania o zdolności do uprawiania sportu
Medyczne podstawy orzekania o zdolności do uprawiania sportu
Repetytorium

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (20 godz.): - udział w wykładach - 15 - udział w konsultacjach - 5 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (25 godz.): - praca własna nad opracowaniem projektu, pracy zaliczeniowej, sprawozdania, referatu lub prezentacji - 10 - przygotowanie do zaliczenia końcowego i obecność na zaliczeniu - 15 W sumie 45 godz. = 1 ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

W zakresie: wiedzy: K_W01 - ma wiedzę w zakresie kategorii pojęciowych oraz terminologii turystyki i sportu, interdyscyplinarnego charakteru zjawiska turystyki, miejsca i znaczenia turystyki i sportu w systemie nauk i ich powiązania z innymi dyscyplinami naukowymi z obszaru nauk przyrodniczych, społecznych oraz obszaru nauk medycznych, nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej K_W05 - w zaawansowanym stopniu zna i rozumie zjawiska i procesy przyrodnicze, ekologiczne, fizycznogeograficzne i społeczno-ekonomiczne, kształtujące i organizujące przestrzeń turystyczną (w tym walory przyrodnicze i antropogeniczne) K_W06 - posiada wiedzę z zakresu ochrony przyrody i zasady zrównoważonego rozwoju i zachowania bioróżnorodności K_W07 - posiada wiedzę na temat historii, kultury, architektury, sztuki, dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, krajoznawstwa oraz ich znaczenia dla turystyki i aktywnego wypoczynku K_W08 - w zaawansowanym stopniu wie jak wykorzystywać potencjał, walory przyrodnicze i antropogeniczne na potrzeby tworzenia przedsięwzięć związanych z zagospodarowaniem turystycznym i rekreacyjnym przestrzeni geograficznej K_W09 - ma wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń

Efekty uczenia się - umiejętności

W zakresie: umiejętności: K_U01 - potrafi wykorzystywać różne źródła informacji dotyczące branży turystycznej i sportowo-rekreacyjnej, w tym literaturę przedmiotu K_U08 - posiada specjalistyczne umiejętności ruchowe z zakresu wybranych form aktywności fizycznej (rekreacyjnych, zdrowotnych, sportowych i estetycznych) uwzględniając elementy środowiska przyrodniczego, uwarunkowania zdrowotne, poznawcze, dydaktyczne oraz wychowawcze

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

W zakresie: kompetencji społecznych: K_K01 - rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie oraz potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy i uczestnictwa w różnych formach doskonalenia z zakresu turystyki, rekreacji i sportu K_K08 - stosuje zasady bezpieczeństwa w pracy własnej i innych wykazując odpowiedzialność zwłaszcza w stanach zagrożenia

Metody dydaktyczne

Wykład informacyjny i problemowy z prezentacjami multimedialnymi.

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- opis

Metody dydaktyczne poszukujące

- referatu
- biograficzna
- seminaryjna

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza z zakresu nauk o zdrowiu i kultury fizycznej, a w szczególności antropomotoryki.

Koordynatorzy przedmiotu

Walerij Żukow

Kryteria oceniania

Wiedza
K_W01, K_W05, K_W06, K_W07, K_W08, K_W09 - Sprawdziany ustne.

Umiejętności
K_U01, K_U08 - Sprawdziany ustne i praktyczne w formie sprawozdań ustnych, prezentacje opracowanego i przyswojonego materiału.

Kompetencje społeczne
K_K01, K_K08 – praktyczna realizacja testów sprawnościowych, obserwacja rozwoju naukowego studenta, obserwacja umiejętności ruchowych studenta i interpretacji wyników testów sprawności fizycznej.

Podstawą zaliczenia przedmiotu jest:
- teoretyczne przygotowanie i odbycie seminariów, ocena w zakresie 2-5 punktów każde zajęcia. Opuszczenie zajęć wymaga indywidualnego odrobienia po uprzednim przedstawieniu zwolnienia lekarskiego lub urzędowego;
- przedstawienie prezentacji z wybranych wcześniej tematów, ocena w zakresie 2-5 pkt.);
- wykazanie opanowania wiedzy teoretycznej i praktycznej na sprawdzianie (kolokwium), ocena w zakresie 2-5 punktów.

O końcowej ocenie z przedmiotu decyduje średnia arytmetyczna ocena ze sprawdzianów (kolokwiów), uzyskanych w czasie semestru, zaliczenie ustne z oceną.

Co odpowiada
Wykład
Zaliczenie z oceną ustny z trzech losowanych zagadnień.
Określenie poziomu opanowania realizowanych efektów kształcenia odbywa się w formie oceniania podsumowującego semestralny cykl kształcenia w formie sprawdzianu ustnego.
Kryteria różnicujące oceny.
1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 55-60% - ocena dostateczna (3,0).
Bardzo ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 65-70% - ocena dostateczna plus (3,5).
Ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 75-80% - ocena dobra (4,0).
Poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 85-90% - ocena dobra plus (4,5).
Bardzo poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 95-100% - ocena bardzo dobra (5,0)
Bardzo poszerzony i pogłębiony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

Ćwiczenia
Zaliczenie z oceną z trzech losowanych zagadnień, 2 kolokwiumy poprzedzające z dwóch zagadnień, sprawdzające wiedzę z zakresu realizowanych efektów kształcenia.
Określenie poziomu opanowania realizowanych efektów kształcenia odbywa się w formie oceniania podsumowującego semestralny cykl kształcenia w formie sprawdzianu ustnego.
Kryteria różnicujące oceny.
1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 55-60% - ocena dostateczna (3,0).
Bardzo ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 65-70% - ocena dostateczna plus (3,5).
Ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 75-80% - ocena dobra (4,0).
Poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 85-90% - ocena dobra plus (4,5).
Bardzo poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 95-100% - ocena bardzo dobra (5,0)
Bardzo poszerzony i pogłębiony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

lub testu w Moodle.
Kryteria różnicujące oceny.
1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 75-79,99% - ocena dostateczna (3,0).
Bardzo ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 80-84,99% - ocena dostateczna plus (3,5).
Ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 85-89,99% - ocena dobra (4,0).
Poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 90-94,99% - ocena dobra plus (4,5).
Bardzo poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 95-100% - ocena bardzo dobra (5,0)
Bardzo poszerzony i pogłębiony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

Praktyki zawodowe

brak

Literatura

W cyklu 2022/23L:

Literatura obowiązkowa:
1. Higiena profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych. Red. Marcinkowski, Jerzy T. PZWL. Warszawa. 2003.
2. Jegier A., Krawczyk J. Wybrane zagadnienia medycyny sportowej. PZWL. 2012.
3. Mendraś M. Medycyna sportowa. Medsportpres. 2004.
4. Jegier A., Nazar K., Dziak A. Medycyna sportowa. PTMS. Warszawa. 2013.
5. Dziak A., Tayara S. Urazy i uszkodzenia w sporcie. Kasper. Kraków. 1999.
6. Garlicki J., Kuś M.W. Traumatologia sportowa. PZWL. Warszawa. 1978.
7. Kozłowski S., Rewerski R. Doping. PZWL. Warszawa. 1977.
8. Kurzbauer R., Kalinowska-Waniek D. Wybrane zagadnienia z zakresu medycyny sportowej. AWF. Katowice. 1996.
9. Dziak A., Nazar K. Medycyna sportowa. Wybrane zagadnienia. Prespol Warszawa. 1991.
10. Żuk T., Dziak A. Propedeutyka ortopedii. Wyd. II. PZWL. Warszawa. 1973.
Literatura uzupełniająca:
1. Dobrzański T.: Medycyna wychowania fizycznego i sportu. Wybrane zagadnienia. AWF Kraków 1984.
2. Driscołl P., Skinner D., Earlam R.: ABC postępowania w urazach. Wyd. I polskie pod redakcją Juliusza Jakubaszki. Górnicki Wydawnictwo Medyczne. Wrocław 2003.
3. Dziak A. (red.): Zamknięte uszkodzenia tkanek miękkich narządu ruchu. PZWL Warszawa 1985.
4. Gawroński W., Szyguła Z.: ABC medycyny sportowej. Medicina Sportiva 2002. Vol.6, Suppl.1.
5. Kozłowski S.: Granica przystosowań. Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.
6. Kozłowski S., Nazar K.: Wprowadzenie do fizjologii klinicznej. PZWL Warszawa 1984.
7. Kubacki J.: Zarys ortopedii i traumatologii. AWF Katowice 1996.
8. Kuński H., Janiszewki M.: Medycyna aktywności ruchowej dla pedagogów. Łódź 1999. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
9. Zajączkowski Z., (red.): Medycyna sportowa w praktyce.

Uwagi

W cyklu 2022/23L:

Grupa VII:
Grupa
przedmiotów
specjalnościowych
Zajęcia prowadzone poprzez platformę MS Teams.

W cyklu 2023/24L:

Grupa VII:
Grupa
przedmiotów
specjalnościowych

W cyklu 2024/25L:

Grupa VII:
Grupa
przedmiotów
specjalnościowych
Zajęcia prowadzone poprzez platformę MS Teams.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-HMSTIR-3-S1 w USOSweb