Gleboznawstwo
2800-GLEB-GiKS-2-S1
Treści wykładowe:
1) Wiadomości wstępne - 1h
2) Funkcje gleby w środowisku - 1h
3) Gleboznawstwo wśród innych nauk - 1h
4) Historia gleboznawstwa - 1h
5) Gleba jako układ trójfazowy – części mineralne - 2h
6) Glebowa materia organiczna - 2h
7) Trójfazowość gleby faza stała, ciekła i gazowa - 4h
8) Poziomy genetyczne - 2h
10) Czynniki glebotwórcze - 4h
9) Procesy glebotwórcze i główne typy gleb świata - 6h
11) Klasyfikacja gleb - Systematyka gleb Polski, WRB, Soil Taxonomy - 2h
12) Podstawowe prawidłowości rozmieszczenie gleb na świecie - 4h
Ćwiczenia laboratoryjne:
doświadczenia i analizy gleb z wykorzystaniem sprzętu i aparatury: uziarnienie metodą sitową oraz metodą areometryczną Bouyoucosa w modyfikacji Casagrande’a i Prószyńskiego, pH metodą potencjometryczną w wodzie i roztworze KCl o stężeniu 1 mol·dm3, zawartość węglanów metodą Scheiblera, barwy poziomów glebowych w stanie wilgotnym i suchym za pomocą atlasu barw Munsella, obliczanie parametrów fizycznych - gęstości właściwej, objętościowej, porowatości, wilgotności, zasobów wody glebowej; analiza i opisy głównych typów gleb występujących na terytorium Polski na podstawie monolitów glebowych i literatury; analiza i aktualizacja map glebowo-rolniczych w skali 1:25 000; wykonanie schematycznej mapy gleb świata.
Całkowity nakład pracy studenta
Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (72 godz.):
- udział w wykładach - 30
- udział w laboratoriach - 30
- udział w konsultacjach - 10
- egzamin – 2
Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (100 godz.):
- przygotowanie do laboratorium - 25
- opracowywanie projektów (sprawozdań) w ramach ćwiczeń laboratoryjnych – 25
- przygotowanie do kolokwiów i egzaminu końcowego - 28
Łącznie: 150 godz. (6 ECTS)
Efekty uczenia się - wiedza
W1: Rozumie złożone procesy powstawania gleb w zależności od układu elementów środowiska przyrodniczego - K_W01, K_W02
W2: Rozumie zależności pomiędzy czynnikami i procesami glebotwórczymi a morfologią i właściwościami gleb - K_W01, K_W02
W3: Ma wiedzę w zakresie najważniejszych aktualnych problemów z zakresu gleboznawstwa - K_W03
W4: Ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii gleboznawczej i rozumie powiązania gleboznawstwa z innymi dyscyplinami przyrodniczymi - K_W05, K_W04
W5: Zna normy prawne dotyczące ochrony gleb w Polsce i w Unii Europejskiej i ma podstawową wiedzę na temat zrównoważonego sposobu gospodarowania środowiskiem glebowym - K_W06
W6: Ma wiedzę w zakresie podstawowych technik i narzędzi badawczych stosowanych w gleboznawstwie - K_W07
W7: Ma wiedzę w zakresie stosowanych specjalistycznych metod, technik informatycznych i geoinformatycznych i narzędzi badawczych w naukach o glebie - K_W08
W8: Rozumie związki między osiągnięciami nauk o glebie a możliwościami ich wykorzystania w życiu społeczno-gospodarczym z uwzględnieniem zrównoważonego użytkowania zasobów środowiska i zachowania różnorodności biologicznej - K_W09
Efekty uczenia się - umiejętności
U1: Wykonuje w terenie i w laboratorium proste pomiary i analizy gleb, umie interpretować wyniki pomiarów i analiz oraz poprawnie wyciąga wnioski - K_U01, K_U04, K_U06 K_U011
U2: Wykorzystuje dostępne źródła informacji, w tym źródła elektroniczne i cyfrowe, wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł - K_U02, K_U03, K_U07
U3: Potrafi rozpoznawać różne typy gleb występujących w Polsce i na świecie i określić ich przydatność dla rolnictwa i leśnictwa - K_U01, K_U02
U4: Stosuje metody statystyczne oraz specjalistyczne narzędzia informatyczne i geoinformatyczne do zbierania, analizy i wizualizacji danych glebowych oraz opisu zjawisk i procesów w środowisku glebowym - K_U05
U5: Stosuje język naukowy w podejmowanych dyskursach ze specjalistami z zakresu gleboznawstwa - K_U08
U6: Potrafi komunikować się z użyciem specjalistycznej terminologii; brać udział w debacie – przedstawiać i oceniać różne opinie i stanowiska oraz dyskutować o nich w zakresie nauk o glebie - K_U09
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
K1: Rozumie potrzebę ustawicznego pogłębiania wiedzy w celu popularyzacji ochrony gleb - K_K01, K_K06
K2: Jest odpowiedzialny za powierzony mu sprzęt oraz bezpieczeństwo pracy własnej i innych - K_K05
K3: Potrafi współdziałać i pracować w grupie - K_K02
K4: Jest w stanie prawidłowo zidentyfikować i rozstrzygać dylematy związane z wykonywaniem zawodu gleboznawcy - K_K04
K5: Potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy i kreatywny - K_K07
K6: Rozumie potrzebę stosowania zasad postępowania wynikających z poczucia odpowiedzialności za stan środowiska glebowego - K_K08
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące:
- pokaz
- wystawa
Metody dydaktyczne podające:
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy
Metody dydaktyczne poszukujące:
- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- laboratoryjna
- obserwacji
- pomiaru w terenie
Metody dydaktyczne eksponujące
- wystawa
- pokaz
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy
Metody dydaktyczne poszukujące
- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- obserwacji
- laboratoryjna
- pomiaru w terenie
Rodzaj przedmiotu
przedmiot obligatoryjny
Wymagania wstępne
Wiedza ogólna z zakresu nauk przyrodniczych.
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
Egzamin pisemny lub ustny obejmujący treści przekazywane na wykładach i ćwiczeniach - K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W05, K_W06, K_W07, K_W08, K_W09, K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_U07, K_U08, K_U09, K_U011
Kryteria oceniania egzaminu:
ndst – 0-50%
dst – 51-60%
dst plus – 61-70%
db – 71-80%
db plus – 81-90%
bdb – 91-100%
Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych: K_W01, K_W02, K_W07, K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U07, K_U011, K_K06
Wymagana obecność na wszystkich zajęciach laboratoryjnych, poprawne wykonanie i zaliczenie wszystkich analiz lub opracowań, zaliczenie kolokwium końcowego.
Kryteria oceniania kolokwium końcowego:
ndst – 0-50%
dst – 51-60%
dst plus – 61-70%
db – 71-80%
db plus – 81-90%
bdb – 91-100%
Praktyki zawodowe
Literatura
1. Mocek, A. (red.), 2015. Gleboznawstwo. PWN.
2. Bednarek, R., Dziadowiec, H., Pokojska, U., Prusinkiewicz, Z., 2004, 2005, 2011. Badania ekologiczno-gleboznawcze, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa;
3. Bednarek R., Prusinkiewicz. Z., 1997, 1999. Geografia gleb, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa;
4. Prusinkiewicz, Z., 1999. Środowisko i gleby w definicjach, Oficyna Wydawnicza TURPRESS, Toruń;
5. PTG, Komisja Genezy, Klasyfikacji i Systematyki Gleb, 2019. Systematyka gleb Polski, Wrocław.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: