Ćwiczenia ogólnogeograficzne regionalne-Polska Północna 2800-CRPN-G-2-S1
Treści przedmiotu (program nauczania): Wybrane elementy środowiska geograficznego północnej Polski (Pobrzeży Południowobałtyckich, Pojezierzy Pomorskich, Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej i Doliny Dolnej Wisły oraz Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego): budowa geologiczna i stratygrafia osadów czwartorzędowych, w tym głównie osadów młodszego plejstocenu; ukształtowanie, geneza i ewolucja rzeźby młodoglacjalnej; geomorfologia i rozwój paleogeograficzny wybrzeża Bałtyku; współczesne procesy geomorfologiczne w strefie wybrzeża Bałtyku (procesy wydmotwórcze, procesy geodynamiczne klifów morskich); geneza i hydrologia jezior; reżim hydrologiczny rzek oraz gospodarka i ochrona wód; zróżnicowanie pokrywy glebowej i roślinnej; walory krajobrazowe i stan środowiska przyrodniczego obszarów chronionych (parki narodowe, rezerwaty, parki krajobrazowe); charakterystyka i rozwój sieci osadniczej; zróżnicowanie funkcjonalne i przestrzenne gospodarki; charakterystyka i rozwój turystyki.
Dzień 1
Wyjazd z Torunia o godz. 8.00
Trasa: Toruń – Borne Sulinowo – Biała Góra
Problematyka i najważniejsze punkty:
Walory turystyczne i rekreacyjne Pojezierza Drawskiego. Pomorze Zachodnie jako przykład Ziem Odzyskanych.
Dojazd do Białej Góry ok. godz. 20.00.
Nocleg w Białej Górze.
Dzień 2
Trasa: Biała Góra – Świnoujście – Biała Góra
Problematyka: Uwarunkowania rozwoju turystyki nad Zalewem Szczecińskim. Zagospodarowanie turystyczne miejscowości nadmorskich na przykładzie Świnoujścia. Potencjał uzdrowiskowy Wyspy Uznam. Latarnie morskie jako produkt turystyczny. Najważniejsze punkty: Stawa Młyny (plaża), park uzdrowiskowy, Fort Gerharda, latarnia morska.
Nocleg w Białej Górze.
Dzień 3
Trasa: Biała Góra – Wolin – Wapnica – Międzyzdroje – Biała Góra
Problematyka:
Problemy ochrony i udostępniania walorów przyrodniczych na obszarze Wolińskiego Parku Narodowego. Zagospodarowanie turystyczne Wyspy Wolin.
Najważniejsze punkty:
- Woliński Park Narodowy: punkt widokowy Góra Zielonka koło Lubina (wsteczna delta Świny), Jezioro Turkusowe).
- Wolin – legendarna stolica Wikingów, skansen Wioska Wikingów.
- Międzyzdroje – Promenada.
Nocleg w Białej Górze.
Dzień 4
Trasa: Biała Góra – Kamień Pomorski – Trzęsacz – Kołobrzeg – Łeba
Problematyka: Historia i kultura Pomorza Zachodniego. Kamień Pomorski i Łeba jako ośrodki turystyczno-rekreacyjne. Zagospodarowanie turystyczne ruin kościoła w Trzęsaczu.
Kołobrzeg jako uzdrowisko.
Najważniejsze punkty:
- Kamień Pomorski: średniowieczne fortyfikacje obronne, katedra, marina.
- Trzęsacz
- Kołobrzeg: latarnia morska, molo.
Nocleg w Łebie.
Dzień 5
Trasa: Łeba – Czymanowo – Rąbka – Łeba
Problematyka: Elektrownie wodne jako obiekty turystyczne. Atrakcje turystyczne Słowińskiego Parku Narodowego.
Najważniejsze punkty:
- Czymanowo (elektrownia Żarnowiec),
- Rąbka – ruchome wydmy w Słowińskim Parku Narodowym.
Nocleg w Łebie.
Dzień 6
Trasa: Łeba – Czymanowo – Rąbka – Łeba
Problematyka: Historia i kultura Kaszub. Społeczno-gospodarcze konsekwencje rozwoju turystyki w regionie Kaszub.
Najważniejsze punkty:
- Kartuzy – Muzeum Kaszubskie,
- Wieżyca – najwyższe wzniesienie Niżu Polskiego,
- Szymbark – Centrum Edukacji i Promocji Regionu.
Powrót do Torunia ok. 20.00.
Łączna długość trasy: ok. 1400 km.
Szacowane koszty wyjazdu na 1 osobę: około 370 zł (transport, noclegi; wpłata na konto UMK) + 80 zł (bilety wstępu; opłaty na miejscu).
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- wykład problemowy
- pogadanka
- opowiadanie
Metody dydaktyczne poszukujące
- obserwacji
- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- seminaryjna
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
kolokwium – test, oceny za wykonane projekty i zadania (w formie posterów i/lub esejów i sprawozdań) na podstawie obserwacji terenowych:
pon. 50% – 2,0
50-60% – 3,0
61-70% – 3,5
71-80% – 4,0
81-90% – 4,5
90-100% – 5,0
Literatura
Materiały dla studentów przygotowane w oparciu o literaturę: ramowy opis trasy, opisy stanowisk z załączoną szczegółową literaturą oraz mapami geomorfologicznymi i topograficznymi, mapami jednostek fizycznogeograficznych i geomorfologicznych, przekrojami geologicznymi i profilami hipsometrycznymi, modele i schematy rozwoju rzeźby, wykresy, plany batymetryczne.
Literatura uzupełniająca:
Augustowski B., 1982, Charakterystyka geomorfologiczna, (w:) Dolina dolnej Wisły, red. B. Augustowski, Wyd. PAN, s. 61-79.
Bogdanowicz R.,2009, Zasoby rzek Przymorza i ich zmienność,w: Zasoby i ochrona wód, Bogdanowicz R., Fac-Beneda J. (red.), s. 47-62
Borówka R. K., 1980b: Present-day dune processes and dune morphology on the Leba Barrier, Polish coast of the Baltic. Geografiska Annaler, 62A, 75-82
Borówka R.K., Goslar T., Pazdur A., 1999: Wolińska morena czołowa: wiek struktur glacitektonicznych w świetle danych litostratygraficznych oraz datowań radiowęglowych. W: R.K.
Borowka, Z. Młynarczyk, A. Wojciechowski (red.) Ewolucja geosystemow nadmorskich Południowego
Bałtyku. Bogucki Wydawnictwo Naukowe. Poznań-Szczecin, 43-47.
Borówka R.K., Młynarczyk Z., Wojciechowski A., (red.) 1999: Ewolucja geosystemow nadmorskich
Południowego Bałtyku. Bogucki Wydawnictwo Naukowe. Poznań-Szczecin, pp. 1-198.
Borówka R.K., Osadczuk A., 2003: Zmiany hydrograficzne w obszarze ujściowym Odry podczas poźnego glacjału i holocenu. Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu, Polskiej Akademii Umiejętności, T. I: 139-144.
Borówka R.K., Rotnicki K., 1997: Problems of the Lower and Middle Quaternary on the Gardno-Łeba Coastal Plain. Quaternary Studies in Poland, 14, 5-15.
Budowa geologiczna Polski (1972-1984), Wyd. Geologiczne, Warszawa.
Chlost I., 2009, Stany wody a bilans wodny jeziora Łebsko, w: Zasoby i ochrona wód, Bogdanowicz R., Fac-Beneda J. (red.), s.211-220
Galon R., 1961, Morphology of the Noteć-Warta (or Toruń-Eberswalde) ice marginal streamway, Pr. Geogr. IGiPZ PAN, 29, s. 1-129.
Dylikowa A., 1973, Geografia Polski, Krainy geograficzne, PZWSz, Warszawa.
Florek W., Kaczmarzyk J., Majewski M., Olszak I.J., 2008: Zmiany rzeźby klifu w rejonie Ustki jako efekt warunków litologicznych oraz procesów ekstremalnych i przeciętnych. Landform Analysis 7: 53-68.
Galon R. (red), 1972, Geomorfologia Polski, Niż Polski, t. 2, PWN, Warszawa.
Galon R., Roszkówna L., 1961, Extens of the Scandunavian Glaciations and of their Recession Stages on the Territory of Poland in the Light of an Analysis of the Marginal Forms of Inland Ice, Przegl. Geogr. t. XXXIII, z. 3, s. 347-364.
Geografia Polski, Środowisko Przyrodnicze, 1991, red. L. Starkel, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, s. 1-670.
Jasiewicz, J. (2001): Wpływ struktury galcitektonicznej na rzeźbę moreny czołowej na przykładzie form marginalnych fazy gardnieńskiej. – In: ROTNICKI, K. (ed.): Przemiany środowiska geograficznego nizin nadmorskich południowego Bałtyku w vistulainie i holocenie: 57-61; Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Jasiewicz, J. (2005): Stratygrafia glin morenowy i struktura glacitektoniczna gardnieńskiej moreny czołowej [Stratigraphy of the glacial tills and glacitectonic structure of Gardno Phase end moraine]. –Wydawnictwo naukowe PTPN: 161 pp.; Poznań.
Karczewski A., 1989, Morfogeneza strefy marginalnej fazy pomorskiej na obszarze lobu Parsęty w vistulianie (Pomorze Środkowe), Wydaw. Nauk. UAM, Seria Geografia nr44, s. 1-48.
Kondracki J., 2000, Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa
Kostrzewski A., Zwoliński Z., 1988, Morphodynamics of the cliffed coast, Wolin Island. Geogr. Polon. 55:69-81.
Kozarski S., 1995, Deglacjacja północno-zachodniej Polski: warunki środowiska i transformacje geosystemu (~ 20 ka 10ka BP), Dokument. Geogr. 1, s. 1-82.
Krajewska Z., Bogdanowicz R., 2009, Zmienność czasowa i przestrzenne zróżnicowanie składu chemicznego wód w ujściowych odcinkach cieków zlewiska Zatoki Puckiej, w: Zasoby i ochrona wód,
Krzyszkowski, D., Dobradzka, D., Dobradzki, R., Czerwonka, J. & Kuszell, T. (1999): Stratigraphy of Weichselian deposits in the cliff sections between Łukęcin and Niechorze Baltic coast, North-western Poland. – Quatern. Stud. Pol., 16: 27-45; Warsaw.
Łomniewski K., 1975, Morze Bałtyckie
Mojski J.E., 2005, Ziemie polskie w czwartorzędzie, Zarys morfogenezy, Wyd. PIG, Warszawa.
Niewiarowski W., 1959, Formy polodowcowe i typy deglacjacji na wysoczyźnie Chełmińskiej, Stud. Soc. Sci. Torun. 4, 1, s. 1-171.
Pasierbski M. 1984. Struktura moren czołowych jako jeden ze wskaźnikow sposobu deglacjacji obszaru ostatniego zlodowacenia w Polsce. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń
Pasierbski M., 2003, Rzeźba, budowa wewnętrzna i mechanizm przekształceń więcborskiej strefy marginalnej, Top Kurier, Toruń
Pietrucień Cz., 1983, Regionalne zróżnicowanie warunków dynamicznych i hydrochemicznych wód podziemnych w strefie brzegowej południowego i wschodniego Bałtyku
Fac-Beneda J., 208, Naturalne wypływy wód podziemnych na obszarach chronionych w północnej Polsce, w: Wody na obszarach chronionych Partyka J, Pociask-Karteczka J. (red.), Kraków, s. 133-141
Pawlowski, S., 1922. Charakterystyka morfologiczna wybrzeza polskiego. Poznan, 1-107
Rosa, B., 1984. Rozwój brzegu i jego odcinki akumulacyjne. W: Augustowski, B. (ed.) Pobrzeze Pomorskie. Ossolineum, 67-120
Seul C., 1997: Zmiany cech morfometrycznych wybrzeŜy mierzejowo-wydmowych Pomorza Zachodniego w latach 1992-1996. Geologia i geomorfologia PobrzeŜa i Południowego Bałtyku 3, 243-250
Stankowski W., 1996, Wstęp do geologii keneozoiku, Wyd. Naukowe UAM.
Starkel L., 2001, Historia doliny Wisły od ostatniego zlodowacenia do dziś, Monografie, 2, PAN , Warszawa 2001, s. 1-263.
Stupnicka E., 1997, Geologia regionalna Polski, Wyd. UW.
Tomczak, A., 1993. The Hel Peninsula - relief, geology, evolution. Guide-Book of the excursion. The Baltic -IIIth Marine Geological Conference, Sopot, 17-20.
Tomczak, A., Domachowska, I., 1992. O kształcie Pólwyspu Helskiego w czasach historycznych w świetle zródel kartograficznych. Przeglad Geologiczny, 8, 485-490.
Weckwerth P., 2006, Problem bifurkacji Wisły pod Fordonem (Bydgoszcz) na tle ewolucji Kotliny Toruńskiej pod koniec plenivistulianu, Przegląd Geograficzny, t. 78, z. 1, s. 47-68.
Weckwerth, P., 2010. Evolution of the Toruń Basin in the Late Weichselian. Landform Analysis 14, 57–84.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: