Polityka atomowa 2751-PL-S2-PE-PA

Przedmiot „Polityka atomowa”skupia się na analizie roli energii jądrowej w kształtowaniu polityki wewnętrznej i międzynarodowej państw, ze szczególnym uwzględnieniem jej wpływu na bezpieczeństwo energetyczne, geopolitykę oraz stosunki międzynarodowe.

Studenci zapoznają się z historycznym rozwojem programów jądrowych, kluczowymi traktatami międzynarodowymi (np. Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej – NPT), rolą organizacji takich jak Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA) oraz współczesnymi wyzwaniami związanymi z proliferacją broni jądrowej i technologiami jądrowymi. Przedmiot obejmuje również analizę wpływu energii atomowej na środowisko, gospodarkę oraz debatę publiczną, w tym kwestie etyczne i społeczne związane z energią jądrową.

W trakcie zajęć studenci analizują rzeczywiste przypadki, takie jak programy jądrowe Iranu, Korei Północnej czy polityka energetyczna Francji i Japonii, a także omawiają rolę energii atomowej w transformacji energetycznej w kontekście zmian klimatycznych. Zajęcia łączą podejście teoretyczne z praktycznym, umożliwiając studentom rozwijanie umiejętności analitycznych i krytycznego myślenia.

Zajęcia nr 1. Historia i rozwój energetyki jądrowej
Początki badań nad energią jądrową – od Enrico Fermiego do pierwszych elektrowni
Rozwój energetyki jądrowej w XX wieku – kluczowe technologie i pierwsze reaktory
USA jako pionier

Zajęcia nr 2. Polityka energetyki jądrowej na świecie
Rola energetyki jądrowej w miksie energetycznym różnych państw (Francja, Japonia, Chiny, Niemcy)

Zajęcia nr 3. Bezpieczeństwo i regulacje w energetyce jądrowej
Standardy bezpieczeństwa w elektrowniach jądrowych
Polityka zarządzania odpadami promieniotwórczymi
Nowoczesne technologie zwiększające bezpieczeństwo reaktorów

Zajęcia nr 4. Energetyka jądrowa a polityka klimatyczna i gospodarka
Energia jądrowa jako element walki ze zmianami klimatu – czy to rozwiązanie przyszłości?
Koszty budowy i eksploatacji elektrowni jądrowych – porównanie z OZE i paliwami kopalnymi

Zajęcia nr 5. Przyszłość energetyki jądrowej w Polsce i na świecie
Polskie plany budowy elektrowni jądrowych – stan obecny i perspektywy
Wyzwania polityczne i społeczne związane z rozwojem atomu w Polsce

Całkowity nakład pracy studenta

Łącznie 2 pkt ECTS – 51 godzin 1. W kontakcie z nauczycielem – 25,5 godziny a) Zajęcia dydaktyczne – 15 godzin Udział w 5 zajęciach po 3 godziny każda. Podczas zajęć oceniana jest aktywność studenta w formie „plusów” (maksymalnie 1 plus na zajęcia), zgodnie z zasadami oceniania końcowego: Wnoszenie merytorycznego wkładu, zadawanie pytań, współpraca w grupach. b) Konsultacje bezpośrednie / online / mailowe – 10 godzin Omówienie wyników zajęć i przygotowania do kolokwium oraz prezentacji ustnej. Możliwość poprawy niezaliczonych wejściówek lub nieobecności. c) Omówienie wyników kolokwium – 0,5 godziny Krótkie podsumowanie wyników i wskazanie obszarów wymagających powtórzenia lub dodatkowej analizy. 2. Indywidualna praca studenta – 25,5 godziny a) Przygotowanie do zajęć – 15 godzin Czytanie obowiązkowej literatury i materiałów wskazanych przez prowadzącego. Analiza treści wykładów i przygotowanie merytorycznych pytań i komentarzy do dyskusji na zajęciach. b) Przygotowanie prezentacji ustnej – 5 godzin Opracowanie tematu referatu zgodnie z wymaganiami merytorycznymi i formalnymi: kultura wypowiedzi, adekwatne źródła, prezentacja multimedialna (opcjonalnie). c) Przygotowanie do kolokwium – 5,5 godziny Powtórzenie materiału wykładowego oraz obowiązkowej literatury. Rozwiązywanie przykładowych pytań otwartych. Analiza i utrwalenie wiedzy potrzebnej do osiągnięcia wysokiej oceny na kolokwium.

Efekty uczenia się - wiedza

W_1: Student ma pogłębioną wiedzę na temat roli energii atomowej w polityce energetycznej państw oraz jej wpływu na stosunki międzynarodowe i bezpieczeństwo globalne – K_W01. W_2: Student zna historyczne i współczesne uwarunkowania polityki atomowej, w tym rozwój programów jądrowych, traktaty międzynarodowe oraz organizacje nadzorujące (np. IAEA) – K_W04. W_3: Student rozumie zależności między polityką atomową a geopolityką, w tym rywalizację mocarstw w kontekście technologii jądrowych i proliferacji broni jądrowej – K_W03.

Efekty uczenia się - umiejętności

U_1: Student potrafi analizować i interpretować decyzje polityczne dotyczące energii atomowej w kontekście interesów narodowych i globalnych – K_U01. U_2: Student potrafi krytycznie oceniać strategie państw w zakresie polityki atomowej oraz ich wpływ na bezpieczeństwo energetyczne i międzynarodowe – K_U04. U_3: Student potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do analizy rzeczywistych przypadków, takich jak kryzysy jądrowe czy negocjacje międzynarodowe dotyczące proliferacji – K_U03. U_4: Student potrafi przygotować i przedstawić analizę polityczną dotyczącą roli energii atomowej w wybranych państwach lub regionach – K_U06.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K_1: Student jest świadomy złożoności problemów związanych z polityką atomową i rozumie potrzebę ciągłego poszerzania wiedzy w tym zakresie – K_K01. K_2: Student potrafi formułować i uzasadniać stanowiska w debatach dotyczących energii atomowej, uwzględniając aspekty etyczne, polityczne i społeczne – K_K02. K_3: Student wykazuje odpowiedzialność w analizie i ocenie polityk jądrowych, uwzględniając ich długoterminowe konsekwencje dla społeczeństwa i środowiska – K_K04.

Metody dydaktyczne

Praca z literaturą źródłową

Metody dydaktyczne eksponujące

- symulacyjna (gier symulacyjnych)

Metody dydaktyczne podające

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- stolików eksperckich
- punktowana

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- gry i symulacje

Rodzaj przedmiotu

przedmiot fakultatywny

Wymagania wstępne

-brak

Koordynatorzy przedmiotu

Mariusz Popławski

Kryteria oceniania

Ocena końcowa jest ustalana jako średnia arytmetyczna z dwóch ocen cząstkowych:
Aktywność na zajęciach (50% oceny końcowej)
Ocena przyznawana jest na podstawie liczby „plusów” za aktywność w trakcie semestru.
Za każde zajęcia student może otrzymać maksymalnie 1 plus.
Aktywność oceniana jest według kryteriów:
wnoszenie merytorycznego wkładu do dyskusji,
zadawanie pytań pogłębiających temat,
przedstawienie ciekawych przykładów lub odniesień do literatury,
współpraca w grupach zadaniowych i projektach.
Skala ocen na podstawie liczby plusów (przy 5 zajęciach):
5,0 (bardzo dobry) – 5 plusów
4,5 (dobry plus) – 4 plusy
4,0 (dobry) – 3 plusy
3,5 (dostateczny plus) – 2 plusy
3,0 (dostateczny) – 1 plus
2,0 (niedostateczny / niezaliczenie) – 0 plusów

Kolokwium pisemne (50% oceny końcowej)
Kolokwium odbywa się na ostatnich zajęciach i obejmuje treści wykładów oraz obowiązkową literaturę.
Forma: cztery pytania otwarte, wymagające samodzielnej analizy i wykorzystania wiedzy z literatury.
Skala ocen według punktów uzyskanych na kolokwium (przy maksymalnie 20 punktach):
5,0 (bardzo dobry) – 18–20 pkt
4,5 (dobry plus) – 16–17 pkt
4,0 (dobry) – 14–15 pkt
3,5 (dostateczny plus) – 12–13 pkt
3,0 (dostateczny) – 10–11 pkt
2,0 (niedostateczny / niezaliczenie) – 0–9 pkt

Uwagi dodatkowe:
Średnia arytmetyczna jest liczona do dwóch miejsc po przecinku, a następnie zaokrąglana według standardowej praktyki akademickiej.
Student, który otrzyma ocenę niedostateczną z jednej z części, nie może uzyskać zaliczenia przedmiotu, nawet jeśli druga część jest na ocenę bardzo dobrą.
Dodatkowo, studenci mogą podwyższyć ocenę końcową poprzez:
wybitny wkład w dyskusje na zajęciach,
przygotowanie prezentacji ustnej na wysokim poziomie merytorycznym i formalnym.

Praktyki zawodowe

Brak

Literatura

Zajęcia nr 1
Ewa Kaczorowska, Adrian Bożydar Knyziak, Historia odkrycia promieniotwórczości, „Metrologia. Biuletyn Głównego Urzędu Miar” 2011, nr 2, vol. 6, s. 20–30.
James Chater, A History of Nuclear Power, "Focus on Nuclear Power Generation" 2004, s. 28–36.
Samuel Walker, A Short History of Nuclear Regulation, 1946–2009, U.S. Nuclear Regulatory Commission, Washington, D.C. 2010.
Zajęcia nr 2
Niemcy: Piotr Zariczny, Niemiecka polityka energetyczna między ruchami społecznymi, politycznym pragmatyzmem, a geopolityką, "Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne" 2014, nr 42, s. 172–194.
Francja: Tomasz Młynarski, Rola energetyki jądrowej w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Francji, w: Bezpieczeństwo międzynarodowe. Aspekty polityczne i ekonomiczno-społeczne, red. M. Pietraś, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2014, s. 131–144.
Japonia: Krzysztof Rzymkowski, Energetyka jądrowa Japonii po katastrofie w elektrowni Fukushima Daiichi, "Postępy Techniki Jądrowej" 2016, t. 59, z. 1, s. 34–39.
Chiny: Piotr Leśny, Energetyka jądrowa… po chińsku, "Postępy Techniki Jądrowej" 2019, t. 62, z. 4, s. 20–24.
Zajęcia nr 3
Jacek Bartoszcze, 20. rocznica awarii w Czarnobylu, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Otwock 2006. https://www.ncbj.edu.pl/zasoby/awarie/20_rocznica_czarnobyla.pdf
Grzegorz Niewiński, Michał Stępień, Energetyka jądrowa. Bezpieczna technologia czy zagrożenie dla ludzkości?, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy" 2019, nr 1(57), s. 288–303.
Łukasz Młynarkiewicz, Podstawowe zasady systemu ochrony przed promieniowaniem jonizującym Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w polskim prawie atomowym, Prawo i więź, nr 4(47) zima 2024, s. 707–732. https://www.prawoiwiez.edu.pl/index.php/piw/article/view/722/540
Zajęcia nr 4
Jan Kowalski, Wpływ energetyki jądrowej na redukcję emisji CO₂, Elżbieta Mreńca, Stanisław Gawłowski (red.), Energetyka jądrowa a ochrona klimatu: wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Senackie, Warszawa 2023, s. 15–34.
Anna Nowak, Bezpieczeństwo energetyczne a rozwój technologii jądrowych, Wpływ energetyki jądrowej na redukcję emisji CO₂, Elżbieta Mreńca, Stanisław Gawłowski (red.), Energetyka jądrowa a ochrona klimatu: wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Senackie, Warszawa 2023, s. 35–58.
Zajęcia nr 5
Mirosław Sobolewski, Perspektywy energetyki jądrowej, "Infos: zagadnienia społeczno-gospodarcze" 2023, nr 1(303), s. 1–4.
Raport, Energetyka jądrowa w Polsce. Ocena gotowości do budowy pierwszej elektrowni, Polityka Insight, Baker McKenzie, Warszawa 2025.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2751-PL-S2-PE-PA w USOSweb