Metodologia badań politologicznych 2751-PL-S2-1-MBP

Kurs odbywa się w formie wykładu i ćwiczeń.

W ramach wykładu przekazywana jest wiedza o zasadniczych problemach i dylematach metodologicznych politologii. Jego celem jest budowa i umacnianie świadomości metodologicznej studentów oraz ich autorefleksji metodologicznej.
Problematyka wykładu:
1. Zajęcia organizacyjne
2. Wiedza naukowa na tle innych gatunków wiedzy
a. Rodzaje wiedzy i ich cechy charakterystyczne
b. Cechy wyróżniające wiedzę naukową
c. Problem demarkacji
d. Kumulatywny i niekumulatywny model rozwoju nauki
e. Miejsce politologii w systemie nauk
f. Problem naukowości wiedzy politologicznej
3. Ogólna charakterystyka metodologii i metodologii nauk społecznych
a. Czym jest metodologia i w jaki sposób może być uprawiana
b. Metodologia – metoda – technika badawcza
c. Jedność czy pluralizm metod poznania naukowego?
d. Metody jakościowe i ilościowe
e. Najważniejsze metody badawcze w naukach społecznych i w politologii
4. Problemy metodologiczne nauki o polityce
a. Przedmiot badań politologicznych. Kryteria odrębności politologii wobec innych nauk społecznych
b. Specyfika nauk społecznych i politologii w szczególności
c. Politologia jako nauka nomotetyczna
d. Funkcje nauki o polityce i problemy w ich realizacji
e. Uwikłanie aksjologiczne politologii i relacje z praktyką polityczną
f. Społeczny kontekst badań politologicznych. Jedna czy wiele politologii?
g. Etyka w badaniach politologicznych
5. Definiowanie i tworzenie siatki kategorialnej w politologii
a. Definicja definicji. Części składowe definicji
b. Rodzaje definicji
c. Błędy w definiowaniu. Ocena jakości definicji i siatki kategorialnej
d. Eksplikacja
e. Typologie i klasyfikacje
6. Pomiar i skalowanie w politologii
a. Co można zmierzyć, co warto zmierzyć i po co mierzyć?
b. Rodzaje skal używanych w naukach społecznych
c. Procedura konstruowania skali
d. Ocena jakości skali
7. Kierunki rozwoju badań politologicznych
a. Spory o tożsamość politologii. Multidyscyplinarność badań politologicznych
b. Modele badań politologicznych
c. Przemiany przedmiotu badań, celów badawczych i dominujących metod badawczych
d. Problem paradygmatów w naukach społecznych
e. Przemiany społecznego kontekstu badań politologicznych

Ćwiczenia prowadzone są w formie warsztatowej - studenci w grupach prowadzą pod nadzorem prowadzącego zajęcia własne projekty badawcze, których zwieńczeniem jest przygotowanie raportu z badań empirycznych.
Problematyka ćwiczeń:
1. Zajęcia organizacyjne
2. Etapy procesu badawczego
3. Formułowanie problemu badawczego
4. Hipotezy badawcze
5. Dobór metod badawczych i podłoża teoretycznego badań
6. Definiowanie i budowa siatki kategorialnej
7. Operacjonalizacja i dobór wskaźników
8. Budowanie i testowanie skali
9. Budowa i testowanie narzędzi badawczych
10. Dobór próby, badania pilotażowe i badania właściwe
11. Kodowanie i wstępna analiza danych
12. Testowanie hipotez i uogólnianie wniosków
13. Struktura i przygotowanie raportu badawczego
14. Prezentacja wyników badań

Całkowity nakład pracy studenta

200-240 godzin

Efekty uczenia się - wiedza

K_W01 absolwent zna i rozumie w pogłębionym stopniu charakter nauk społecznych, w tym przede wszystkim nauk o polityce, ich miejscu w systemie nauk i relacjach do innych nauk społecznych K_W02 absolwent zna i rozumie zaawansowaną terminologię oraz złożone teorie oraz metodologię badań w zakresie nauk o polityce

Efekty uczenia się - umiejętności

K_U01 absolwent potrafi identyfikować, interpretować i wyjaśniać złożone zjawiska społeczne, w tym przede wszystkim zjawiska polityczne K_U02 absolwent potrafi stosować metody i narzędzia na zaawansowanym poziomie w rozwiązywaniu problemów właściwych dla nauk o polityce K_U07 absolwent potrafi organizować, uczestniczyć i kierować przedsięwzięciami zespołowymi K_U08 absolwent potrafi analizować i prognozować procesy i zjawiska polityczne w kontekście nauk o polityce

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K_K01 absolwent jest gotów do zdobywania wiedzy, informacji i danych potrzebnych w procesie rozwiązywania praktycznych problemów w życiu zawodowym ze szczególnym uwzględnieniem problemów z obszaru nauk o polityce K_K02 absolwent jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy oraz odbieranych informacji z zakresu nauk o polityce

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy
- opowiadanie
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- projektu
- ćwiczeniowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

brak

Koordynatorzy przedmiotu

Wiktor Szewczak

Kryteria oceniania

- egzamin pisemny
- praca semestralna - raport z przeprowadzonego badania empirycznego (w grupach)
- ocena ciągła - ocena przygotowania do zajęć oraz pracy na zajęciach o charakterze warsztatowym

Praktyki zawodowe

Literatura

B. Krauz-Mozer, Metodologiczne problemy wyjaśniania w nauce o polityce, UJ, Kraków 1992.
C. Frankfort-Nachmias, D. Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2001.
Elementy metodologii nauki o polityce. Rozważania pojęciowe, red. M. Surmaczyński, Wydawnictwo UWr, Wrocław 1989.
F. Ryszka, Nauka o polityce. Rozważania metodologiczne, PWN, Warszawa 1984.
J.M. Box-Steffensmeier, H.E. Brady, D. Collier (red.), The Oxford Handbook of Political Methodology, Oxford University Press, Nowy Jork 2008.
J. Such, M. Szcześniak, Filozofia nauki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006.
R. Mayntz, K. Holm, P. Hübner, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, PWN, Warszawa 1985.
S. Nowak, Metodologia nauk społecznych, PWN, Warszawa 1985.
S. Nowak, Metody badań socjologicznych, PWN, Warszawa 1965.
Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker, Wydawnictwo UJ, Kraków 2006.
W. Phillips Shively, Sztuka prowadzenia badań politycznych, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2001.
W.M.K. Trochim, Research Methods Knowledge Base, http://www.socialresearchmethods.net/kb/

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2751-PL-S2-1-MBP w USOSweb