Filozofia 2751-PL-S1-1-F

Celem jest zapoznanie studentów z historią filozofii, myślenia filozoficznego i zasadniczymi problemami filozofii. Wykład obejmuje główne kierunki i szkoły myślenia filozoficznego od starożytności do czasów współczesnych oraz analizę podstawowych problemów filozoficznych. Problemowe i historyczne ukazanie dziejów filozofii począwszy od starożytnej Grecji aż po współczesność.
1. Status filozofii.
2. Filozofia starożytna: era przedsokratejska i Sokrates.
3. Filozofia starożytna: Platon.
4. Filozofia starożytna: Arystoteles.
5. Filozofia starożytna: epoka hellenistyczna.
6. Filozofia średniowieczna.
7. Filozofia nowożytna: renesans i humanizm.
8. Filozofia nowożytna: oświecenie.
9. Filozofia nowożytna: XIX wiek (część 1).
10. Filozofia nowożytna: XIX wiek (część 2).
11. Filozofia współczesna: nurty przedwojenne.
12. Filozofia współczesna: okres powojenny (część 1).
13. Filozofia współczesna: okres powojenny (część 2).
14. Filozofia współczesna: okres powojenny (część 3).
15. Problemy współczesnej filozofii.

W cyklu 2022/23Z:

Filozofia stosuje narzędzia poznania rozumowego takie jak metody analizy logicznej do badań nad problemami dotyczącymi inter alia tego, co i w jaki sposób istnieje w naszym wszechświecie (np. czy istnieją tylko konkretne ciała fizyczne, czy również byty abstrakcyjne takie jak relacje pomiędzy nimi czy własności owych ciał); czy i jak możliwa jest wiedza na temat tego, co istnieje oraz kiedy nasze przekonania dotyczące świata są uzasadnione; czym jest narzędzie tego poznania, czyli umysł człowieka, jakie ma on charakterystyki i w jakiej pozostaje relacji do mózgu; czy i jak istnieją wartości – dobro, sprawiedliwość, piękno etc. – czym się charakteryzują oraz czy i jak możemy je poznawać etc. Najogólniej rzecz ujmując, filozofia bada metodami rozumowymi (w przeciwieństwie do metod empirycznych) zagadnienia bytu, poznania i wartości a jej główne działy to, odpowiednio, ontologia (metafizyka), epistemologia (gnozeologia) i aksjologia. Niniejszy kurs filozofii stawia sobie za zadanie przedstawienie wybranych najważniejszych teorii filozoficznych (ontologicznych, epistemologicznych i aksjologicznych) w perspektywie historyczno-problemowej. Kurs kończy się egzaminem w formie testu jednokrotnego wyboru. Podstawą dla wykładu i egzaminu jest Historia filozofii Fredericka Coplestona w zakresie filozofów i teorii analizowanych na wykładzie.

W cyklu 2023/24Z:

W cyklu 2025/26Z:

Całkowity nakład pracy studenta

1) W kontakcie z nauczycielem [2 ECTS] a) udział w zajęciach dydaktycznych - 30 godz. b) konsultacje bezpośrednio, online lub mailowo - 18 godz. c) egzamin i omówienie egzaminu - 2 godz. 2) Indywidualna praca studenta [1 ECTS] a) studia nad wybraną lekturą - 20 godz. b) przygotowanie się do egzaminu - 10 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

W_1 - Student ma pogłębioną wiedzę o ideach filozoficznych kształtujących instytucje publiczne oraz zachodzącej na przestrzeni wieków ewolucji zasad ich organizacji i funkcjonowania - K_W02. W_2 - Student ma podstawową wiedzę o filozoficznych źródłach stosunków społeczno-prawnych zachodzących między różnymi podmiotami w skali państwowej i międzynarodowej - K_W06. W_3 - Student ma podstawową wiedzę o człowieku jako podmiocie indywidualnym oraz jako członku wspólnoty; rozumie zasady nawiązywania, kształtowania, zmiany i rozwiązywania różnych relacji podmiotowych, w tym zwłaszcza z zakresu krajowej i międzynarodowej ochrony praw i wolności jednostki – K_W06. W_4 - Student ma podstawową wiedzę porównawczą w zakresie historycznego rozwoju europejskiej filozofii oraz o źródłach ideowych struktury i funkcjonowania instytucji w ujęciu ewolucyjnym – K_W03.

Efekty uczenia się - umiejętności

U_1 - Student potrafi prawidłowo interpretować zjawiska społeczne zachodzące w skali krajowej i europejskiej. Potrafi wskazać filozoficzne korzenie instytucji politycznych państw europejskich i przyczyny ich ewolucji i dyferencjacji - K_U01. U_2 - Student posiada umiejętność rozumienia i krytycznego analizowania zjawisk społecznych oraz systemów aksjonormatywnych w skali europejskiej kształtowanych przez idee filozoficzne – K_U06.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K_1 - Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia - K_K01. K_2 - Student dostrzega i identyfikuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z wykonywaniem zawodu i poszukuje optymalnych rozwiązań zgodnych z prawem i zasadami etyki zawodowej - K_K04. K_3 - Student zajmuje krytyczne stanowisko względem problemów, koncepcji i teorii filozoficznych - K_K02.

Metody dydaktyczne

Wykład problemowy, wykład informacyjny, dyskusja wokół wykładu

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- klasyczna metoda problemowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Przedmiot dostępny dla wszystkich studentów.

Koordynatorzy przedmiotu

Sławomir Drelich

Kryteria oceniania

Egzamin pisemny:

Część I: Pytania z treści omówionych podczas wykładów
- pojęcia filozoficzne
- koncepcje filozoficzne
- filozofowie i ich dzieła

Część II: Pytania z wybranej lektury
- zobrazowanie głównego problemu filozoficznego zawartego w lekturze
- omówienie szczegółowego zagadnienia lub pojęcia używanego w lekturze
- ukazanie aktualności wskazanego problemu filozoficznego we współczesności

Spełnienie wymagań egzaminacyjnych na określone oceny:
DST - 51% punktów
DST+ - 65% punktów
DB - 75% punktów
DB+ - 85% punktów
BDB - 91% punktów

Literatura

Podręczniki akademickie (do wyboru przez studenta):
Bartnik Cz. S., Historia filozofii, Lublin 2001.
Copleston F., Greece and Rome, London 1951.
Czarnecki P., Historia filozofii, Warszawa 2011.
Ferber R., Podstawowe pojęcia filozoficzne, t. 1-2, Kraków 2008.
Kotarbiński T., Historia filozofii, Wrocław 1995.
Hoffe O., Mała historia filozofii, Kraków 2005.
Magee B., Historia filozofii, Warszawa 2000.
Reale G., Historia filozofii starożytnej, 1-4, Lublin 2001.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii,1-3, Warszawa 2010.

Wykaz lektur egzaminacyjnych (1 lektura do wyboru przez studenta):
Arendt Hannah, O rewolucji, Warszawa 2020.
Arystoteles, Polityka [dowolne wydanie].
Augustyn, Wyznania [dowolne wydanie].
Bauman Zygmunt, Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2000.
Cassirer Ernst, Esej o człowieku [dowolne wydanie].
Foucault Michel, Nadzorować i karać [dowolne wydanie].
Freud Zygmunt, Wstęp do psychoanalizy [dowolne wydanie].
Fromm Erich, Mieć czy być [dowolne wydanie].
Hayek Friedrich-August von, Konstytucja wolności [dowolne wydanie].
Locke John, Dwa traktaty o rządzie [dowolne wydanie].
Nietzsche Friedrich, Tako rzecze Zaratustra [dowolne wydanie].
Nietzsche Friedrich, Wola mocy [dowolne wydanie].
Platon, Państwo [dowolne wydanie].
Rawls John, Prawo ludów, Warszawa 2001.
Rawls John, Teoria sprawiedliwości [dowolne wydanie].
Rawls John, Wykłady z historii filozofii polityki, Warszawa 2010.
Rousseau Jean-Jacques, O umowie społecznej [dowolne wydanie].
Scheler Max, Resentyment a moralność, Warszawa 2008.
Singer Peter, Etyka praktyczna, Warszawa 2007.
Singer Peter, Karol Marks. Jego życie i środowisko, Warszawa 1999.
Singer Peter, Wyzwolenie zwierząt, Warszawa 2018.
Stirner Max, Jedyny i jego własność [dowolne wydanie].
Strauss Leo, O tyranii, Kraków 2009.
Strauss Leo, Sokratejskie pytania, Warszawa 1998.
Szahaj Andrzej, Teoria krytyczna szkoły frankfurckiej, Warszawa 2010.
Śpiewak Paweł, W stronę wspólnego dobra, Warszawa 1998.
Środa Magdalena, Indywidualizm i jego krytycy, Warszawa 2003.
Tocqueville Alexis de, O demokracji w Ameryce [dowolne wydanie].
Warnock Mary, Egzystencjalizm, Poznań 1999.

W cyklu 2022/23Z:

Literatura obowiązkowa: Frederick Copleston, Historia filozofii, t. 1-7, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1998-2006. Obowiązuje wyłącznie w zakresie teorii i filozofów omawianych na wykładzie (spis zagadnień poniżej). Książka dostępna również online w języku angielskim.
Literatura uzupełniająca:
W. Tatarkiewicz, Historia filozofii,1-3, PWN, Warszawa.
O. Hoffe, Mała historia filozofii, Znak, Kraków.
G. Reale, Historia filozofii starożytnej, 1-4, KUL, Lublin.
R. Ferber, Podstawowe pojęcia filozoficzne, t. 1-2, WAM, Kraków.

W cyklu 2023/24Z:

W cyklu 2024/25Z:

W cyklu 2025/26Z:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2751-PL-S1-1-F w USOSweb