Skuteczny obywatel 2751-OGBK-SO

Współcześnie funkcjonowania obywatela w systemie politycznym wymaga od niego umiejętności poruszania się w zawiłym systemie procedur i formalnych ścieżek postępowania, nawet w sprawach, które wydawać by się mogło powinny być niezwykle proste do załatwienia w życiu codziennym. W coraz większym stopniu wymagana jest od obywatela wiedza i umiejętności w zakresie szeroko pojętej partycypacji publicznej. Zarówno jeżeli chodzi o same jej formy jak i o okoliczności ich zastosowania.
Z uwagi na rozrost sformalizowania życia codziennego kontakty z administracją publiczną stają się dla nas koniecznością, jednakże dla wielu osób sama myśl o kontakcie z urzędem powoduje odczuwalny dyskomfort. Tymczasem, jeżeli każdy z nas będzie świadom pewnych zasad obowiązujących w zetknięciu z administracja, w tym praw i obowiązków obywatela i urzędu – załatwienie spraw stanie się prostsze, szybsze i mniej stresujące. Także wiedza i umiejętności w tym zakresie pozwolą nam sprawniej zabezpieczać swoje interesy i skuteczniej osiągać zamierzone cele. Dlatego celem kursu jest m.in. zapoznanie uczestników z najważniejszymi informacjami odnoszącymi się do sposobów załatwiania spraw urzędowych, w tym prawa uzyskiwania informacji, prawa udziału w postępowaniu, prawa złożenia skargi i odwołania do wyższej instancji, czy prawa do złożenia skargi do sądu administracyjnego.
Pamiętać trzeba również, że demokratyczny system polityczny w obecnym kształcie stawia przed obywatelem wiele nowych wymagań, ale i otwiera zupełnie nowe możliwości wywierania wpływu na podejmowane decyzje publiczne, które mają go dotyczyć. Rozwój cywilizacyjny w zakresie zasad funkcjonowania państw demokratycznych sprawił, że podstawowa wiedza dotycząca zasad funkcjonowania demokracji przedstawicielskiej może być niewystarczająca do tego aby obywatel skutecznie zaspakajał swoje podstawowe potrzeby i zabezpieczał swoje interesy w ramach współczesnego systemu kreowania polityk publicznych. Niejednokrotnie w życiu każdego z nas pojawia się bowiem chęć wyrażenia sprzeciwu wobec sposobu uregulowania spraw, które nas dotyczą, czy też zaproponowania pewnych rozwiązań, które mogą usprawnić nasze funkcjonowanie. Celem niniejszego kursu jest w związku z tym również wskazanie technik, które mogą zapewnić nam takie możliwości. W jego trakcie zaprezentowane i poddane analizie zostaną między innymi prawo do składania petycji, wniosków i skarg, budżet obywatelski, obywatelska inicjatywa ustawodawcza czy organizacja referendum.

Całkowity nakład pracy studenta

Udział i praca na zajęciach: 15h Pozyskiwanie wskazanych przez wykładowcę informacji źródłowych potrzebnych do zajęć: 5h Praca własna studenta polegająca na zapoznawaniu się i analizie wskazanych materiałów potrzebnych do właściwego uczestnictwa w zajęciach:25h Pozyskiwanie informacji dodatkowych związanych z aktualnością poruszanych na zajęciach tematów: 10h

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Student ma wiedzę pozwalającą na definiowanie podstawowych pojęć dotyczących metod partycypacji publicznej w ramach systemu politycznego państwa. Posługuje się odpowiednią terminologią związaną z wywieraniem wpływu na kreowanie decyzji publicznych, które mogą go dotyczyć. W2: Zna podstawowe podmioty odpowiedzialne za kreowania decyzji publicznych, które mogą go dotyczyć. W3: Zna najważniejsze ścieżki (w tym procedury prawne) wywierania wpływu na proces kreowania decyzji publicznych, które mogą go dotyczyć.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Student potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami prawnymi oraz politologicznymi potrzebnymi do analizowania problematyki partycypacji publicznej we współczesnym systemie politycznym. U2: Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną i pozyskiwać informację przydatne do analizowania konkretnych spraw i zjawisk dotyczących problematyki partycypacji publicznej także w przypadkach dotyczących jego samego. U3: Posiada umiejętność do analizowania, rozumienia i opisywania zjawisk zachodzących w ramach systemu kreowania decyzji publicznych w polskim systemie politycznym, również z perspektywy możliwości zastosowania metod partycypacji publicznej (jak uczestnictwo w postępowaniu administracyjnym, zgłaszanie skarg i wniosków, udział w budżecie partycypacyjnym czy referendum).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania i rozwoju osobowego. Dokonuje oceny własnych kwalifikacji i doskonali umiejętności. K2: Potrafi rozszerzać posiadaną wiedzę i umiejętności, (aby wykonywać ją w późniejszym okresie w praktyce), np. w formie samokształcenia, wraz ze zmieniającą się sytuacją społeczną i polityczną.

Metody dydaktyczne

Metody dydaktyczne podające: Wykład konwersatoryjny Metody dydaktyczne poszukujące: Ćwiczeniowa Dyskusja Giełda pomysłów Studium przypadku

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa
- studium przypadku
- giełda pomysłów

Kryteria oceniania

Podstawowym sposobem zaliczenia zajęć jest aktywność studenta w trakcie ich trwania. Może ona wyrażać się bądź to poprzez odpowiadanie na pytania, odnośnie zadanego materiału, bądź też poprzez udział w dyskusji dotyczącej analizowanego tematu. Za aktywny udział w zajęciach uczestnicy otrzymują punkty aktywności.
Trzykrotna aktywność (tzw. „plus”) to równoznaczność zaliczenia (tj. oceny 3,0: dst.). Kolejne aktywności oznaczają podwyższenie oceny końcowej.
W razie uzyskania wymaganego limitu, otrzymują zaliczenie zajęć (wraz ze wzrostem ilości punktów aktywności wzrasta ocena końcowa). Do uzyskania zaliczenia konieczne jest spełnienie wymogów odnośnie obecności na zajęciach (dopuszczalna jest dwukrotna nieobecność).
W razie nie uzyskania wymaganego limitu punktów student przystępuje do zaliczenia pisemnego w postaci testu na zakończenie zajęć (dopuszczalne jest także w takiej sytuacji zaliczenie ustne). Test zaliczeniowy składa się z 15 pytań jednokrotnego wyboru. Do jego zaliczenia konieczne jest uzyskanie min. 8 poprawnych odpowiedzi.

- Aktywność (w zakresie prezentacji wiedzy zdobytej w czasie pracy własnej na wskazanych źródłach do każdych kolejnych zajęć) – K1, K2;
- Aktywny udział w dyskusji (ocena ciągła) – W1, W2, W3, U1, U2, U3;
- Kolokwium – W1, W2, W3, U1, U2, U3.

Literatura

Materiały podstawowe:

A. Olech (red.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej, Warszawa 2011

W. Góralczyk jr, Podstawy prawa i administracji, Warszawa 2019

Proponowana literatura dodatkowa:

P. Drembkowski, Pisma, postępowania, decyzje i odwołania z zakresu postępowania administracyjnego z objaśnieniami, Warszawa 2017

B. Dauter, J. Drachal, M. Niezgódka-Medek, Wzory pism i orzeczeń w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2013

A. Krasnowolski, Budżety obywatelskie (partycypacyjne). Historia instytucji i jej funkcjonowanie w polskich samorządach (Kancelaria Senatu), Warszawa 2020

K. Noworól, Wyzwania partycypacji w zarządzaniu publicznym, Kraków 2020

E. Zielińska, D. Kraszewski, Narzędzia partycypacji lokalnej w Polsce w latach 2014–2017, Warszawa 2019

D. Długosz, J. J. Wygnański, M. Tański (wstęp i redakcja), Obywatele współdecydują. Przewodnik po partycypacji społecznej, Warszawa 2005

Ł. Krzyżanowska, Ł. Faciejew, Partycypacja obywatelska w Polsce. Menu raportudlaFundacjiBatorego, Warszawa 2009

R. A. W. Rhodes, Understanding Governance. Policy Networks, Governance, Reflexivity and Accountability, Maidenhead 2008

M. Bevir (red.), Encyclopedia of Governance, Thousand Oaks-London-New Delhi 2007

M. Chmaj (red.), Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce, Warszawa 2023

Z. Witkowski, A. Bień-Kacała (red.), Prawo konstytucyjne, Toruń 2015

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2751-OGBK-SO w USOSweb