Prawa obywatelskie w praktyce 2751-OGBK-POWP

Świadomy obywatel to osobą, która posiada nie tylko wiedzę dotyczą istnienia katalogu praw obywatelskich, ale również jest w stanie zidentyfikować najważniejsze z nich oraz w razie konieczności zastosować je w praktyce. Jest to również osoba potrafiąca zidentyfikować naruszenie takich praw w przypadkach życia codziennego. Niestety system szkolny w Polsce pozostawia absolwentów wyłącznie z pobieżną wiedzą dotyczącą tych zagadnień.
W związku z tym celem przedmiotu jest zaznajomienie uczestników z zasadniczą wiedzą dotyczącą przysługujących im praw obywatelskich, jak i z systemem instytucjonalnym, który ma zapewnić im ich ochronę.
W trakcie kursu omówione zostaną podstawowe kategorie dotyczące wolności i praw osobistych, politycznych oraz ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych. Wskazane zostaną przykłady naruszeń tych praw. Zaprezentowany zostanie również system instytucji państwowych oraz międzynarodowych mających zapewnić ochronę praw obywatelskich w przypadku ich naruszenia.
Szczególna uwaga poświęcona zostanie na te aspekty katalogu praw obywatelskich, które mogą mieć zastosowanie w życiu codziennym obywatela. Będzie to m.in. omówienie kwestii możliwość odmowy okazania dokumentu potwierdzającego tożsamość i wydania telefonu komórkowego podczas kontroli, granic wolności wypowiedzi w sferze publicznej, prawa do sprawiedliwego procesu (w tym zapewnienia prawa do odmowy zeznań i prawa do obrony), ale i np. problematyki konieczności wyrażania odmowy zgody na przeszczep organów. Analizie poddane zostaną również zachowania, które spełniają znamiona czynów naruszających prawa obywatelskie, jak znęcanie psychiczne, stalking, mobbing. W końcu wskazane zostaną ścieżki złożenia skargi do rzecznika Praw Obywatelskich, skargi konstytucyjnej, bądź skargi do Trybunału Praw Człowieka.

Całkowity nakład pracy studenta

Udział i praca na zajęciach: 15h Pozyskiwanie wskazanych przez wykładowcę informacji źródłowych potrzebnych do zajęć: 5h Praca własna studenta polegająca na zapoznawaniu się i analizie wskazanych materiałów potrzebnych do właściwego uczestnictwa w zajęciach:25h Pozyskiwanie informacji dodatkowych związanych z aktualnością poruszanych na zajęciach tematów: 10h

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Student ma wiedzę pozwalającą na definiowanie podstawowych pojęć dotyczących praw obywatelskich, jaki i teorii dotyczącej ich funkcjonowania w ramach systemu politycznego państwa. Posługuje się odpowiednią terminologią związaną z systemem ochrony praw obywatelskich. W2: Zna podstawowe podmioty odpowiedzialne za ochronę praw obywatelskich w państwie. W3: Zna najważniejsze ścieżki (w tym procedury prawne) ochrony praw obywatelskich.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Student potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami prawnymi oraz politologicznymi potrzebnymi do analizowania problematyki funkcjonowania systemu ochrony praw obywatelskich. U2: Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną i pozyskiwać informację przydatne do analizowania konkretnych spraw i zjawisk dotyczących problematyki funkcjonowania systemu ochrony praw obywatelskich także w przypadkach dotyczących jego samego. U3: Posiada umiejętność do analizowania, rozumienia i opisywania zjawisk zachodzących w ramach systemu ochrony praw obywatelskich w polskim systemie politycznym.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania i rozwoju osobowego. Dokonuje oceny własnych kwalifikacji i doskonali umiejętności. K2: Potrafi rozszerzać posiadaną wiedzę i umiejętności, (aby wykonywać ją w późniejszym okresie w praktyce), np. w formie samokształcenia, wraz ze zmieniającą się sytuacją społeczną i polityczną.

Metody dydaktyczne

Metody dydaktyczne podające: Wykład konwersatoryjny Metody dydaktyczne poszukujące: Ćwiczeniowa Dyskusja Giełda pomysłów Studium przypadku

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- studium przypadku
- giełda pomysłów
- ćwiczeniowa

Koordynatorzy przedmiotu

Radosław Potorski

Kryteria oceniania

Podstawowym sposobem zaliczenia zajęć jest aktywność studenta w trakcie ich trwania. Może ona wyrażać się bądź to poprzez odpowiadanie na pytania, odnośnie zadanego materiału, bądź też poprzez udział w dyskusji dotyczącej analizowanego tematu. Za aktywny udział w zajęciach uczestnicy otrzymują punkty aktywności.
Trzykrotna aktywność (tzw. „plus”) to równoznaczność zaliczenia (tj. oceny 3,0: dst.). Kolejne aktywności oznaczają podwyższenie oceny końcowej.
W razie uzyskania wymaganego limitu, otrzymują zaliczenie zajęć (wraz ze wzrostem ilości punktów aktywności wzrasta ocena końcowa). Do uzyskania zaliczenia konieczne jest spełnienie wymogów odnośnie obecności na zajęciach (dopuszczalna jest dwukrotna nieobecność).
W razie nie uzyskania wymaganego limitu punktów student przystępuje do zaliczenia pisemnego w postaci testu na zakończenie zajęć (dopuszczalne jest także w takiej sytuacji zaliczenie ustne). Test zaliczeniowy składa się z 15 pytań jednokrotnego wyboru. Do jego zaliczenia konieczne jest uzyskanie min. 8 poprawnych odpowiedzi.

- Aktywność (w zakresie prezentacji wiedzy zdobytej w czasie pracy własnej na wskazanych źródłach do każdych kolejnych zajęć) – K1, K2;
- Aktywny udział w dyskusji (ocena ciągła) – W1, W2, W3, U1, U2, U3;
- Kolokwium – W1, W2, W3, U1, U2, U3.

Literatura

Materiały podstawowe:
M. Chmaj (red.), Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2023
Z. Witkowski, A. Bień-Kacała (red.), Prawo konstytucyjne, Toruń 2015

Proponowana literatura dodatkowa:
W. Brzozowski, A. Krzywoń, M. Wiącek, Prawa człowieka, Warszawa 2023
Z. Hołda, j. Hołda, D. Ostrowska, A. Rybczyńska, Prawa człowieka. Zarys wykładu, Warszawa 2014
M. Nowicki, Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2021
J. Barcz, A Wyrozumska, M. Górka, Instytucje i prawo UE, Warszawa 2010
J. Barcz, S. D., R. Kuligowski, M. Szewczyk, E. Szklarczyk-Amati (red.), Polska w Unii Europejskiej. Nowe wyzwania, Warszawa 2018
J. Adamska, J. Bieluk, M. Kun-Buczko, Procedury antymobbingowe i antydyskryminacyjne. Obowiązki pracodawcy. Komentarz praktyczny, orzecznictwo, kwestie odszkodowawcze, Warszawa 2021
Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, Dz.U. RP z 1987 nr 21 poz. 123 z późń. zm.
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, Dz.U. RP z 1993 nr 61 poz. 284
Dragan A., Korzeniowska D., Krasnowolski A., Organy ochrony prawnej w wybranych krajach Unii Europejskiej, [w:] Kancelaria Senatu. Biuro Analiz i Dokumentacji, http://www.senat.gov.pl,
W. Góralczyk jr, Podstawy prawa i administracji, Warszawa 2019.
Strona Rzecznika Praw Obywatelskich, https://bip.brpo.gov.pl/pl

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2751-OGBK-POWP w USOSweb