Stosunki państwo - Kościół katolicki w Polsce w latach 1945-2023 2751-OG-SPK

1. Kościół katolicki wobec montowania systemu komunistycznego w Polsce (1945–1948).
2. Relacje państwo – Kościół katolicki w szczytowej fazie prześladowań (1949–1955).
3. Odwilż, przełom październikowy i pozorna „normalizacja” w stosunkach państwo – Kościół katolicki (1956–1957).
4. Relacje państwo – Kościół katolicki w dobie Wielkiej Nowenny, Soboru Watykańskiego II oraz obchodów Milenium Chrztu Polski (1956–1967).
5. Stosunki państwo – Kościół katolicki w okresie wielkich kryzysów społeczno-politycznych i starań o normalizację stosunków dyplomatycznych z Watykanem (1968–1977).
6. Konsekwencje dla relacji państwo – Kościół katolicki wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Apostolską: I Pielgrzymka papieża do Ojczyzny i powstanie NSZZ „Solidarność” (1978–1980).
7. Kościół katolicki wobec stanu wojennego (1981–1983).
8. Rola polityczna i społeczna Kościoła katolickiego w schyłkowej fazie Polski ludowej (1984–1988).
9. Kościół katolicki jako mediator i uczestnik transformacji ustrojowej (1989–1992).
10. Relacje państwo – Kościół katolicki w okresie walki o konkordat (1993–1998).
11. Kościół katolicki w Polsce w ostatnich latach pontyfikatu Jana Pawła II (1999–2005).
12. Czas pozornej równowagi w stosunkach państwo – Kościół katolicki (2006–2015).
13. Kościół katolicki wobec wasalizacji państwa (2016–2023).

Całkowity nakład pracy studenta

1.Godziny realizowane w formie stacjonarnej: - udział w wykładach: 30 godzin - konsultacje: 2 godziny 2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: - czytanie literatury: 22 godziny 3. Czas wymagany do przygotowania się do uczestnictwa w procesie oceniania: - przygotowanie do zaliczenia: 6 godzin 4. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej (-ych) praktyki (praktyk): nie dotyczy. Łączny nakład pracy słuchacza: 60 godzin (2 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: zna podstawowe akty prawne i dokumenty regulujące system stosunków państwo – Kościół katolicki w latach 1945–2023 W2: zna cele polityki władz państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–2023 W3: potrafi identyfikować najważniejszych uczestników relacji między państwem a Kościołem katolickim w latach 1945–2023

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: potrafi analizować podstawowe źródła historyczne i prawne z zakresu stosunków państwo – Kościół katolicki w latach 1945–2023 U2: potrafi scharakteryzować metody represji i szykan administracyjnych władz państwowych wobec Kościoła katolickiego w okresie Polski ludowej U3: potrafi określić sposoby przeciwdziałania Kościoła katolickiego wrogiej polityce władzy państwowych w okresie Polski ludowej U4: potrafi dokonać analizy wpływu Kościoła katolickiego na proces budowy i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: jest świadomy złożoności relacji podmiotowych i przedmiotowych pomiędzy Kościołem katolickim a władzami państwowymi w Polsce w latach 1945–2023 K2: jest świadomy skali oddziaływania politycznego i społecznego Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1945–2023

Metody dydaktyczne

– wykład informacyjny – wykład problemowy – wykład konwersatoryjny

Wymagania wstępne

Wiedza z zakresu historii najnowszej Polski na poziomie szkoły średniej.

Koordynatorzy przedmiotu

Michał Białkowski

Kryteria oceniania

Test wyboru.

Praktyki zawodowe

Brak.

Literatura

Literatura podstawowa:
1. J. Gowin, Kościół w czasach wolności 1989-1999, Kraków 1999.
2. A. Dudek, Historia polityczna Polski 1989–2023, Warszawa 2023.
3. J. Żaryn, Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.
Literatura uzupełniająca:
1. M. Białkowski M., Protokoły konferencji polskich ojców soborowych. Zbiór dokumentów 1962–1965, Lublin 2019.
2. A. Casaroli, Pamiętniki męczeństwo cierpliwości. Stolica Święta i kraje komunistyczne (1963–1989), Warszawa 2001.
3. E. K. Czaczkowska, Kardynał Wyszyński. Biografia, Kraków 2013.
4. A. Dudek, R. Gryz, Komuniści i Kościół w Polsce 1945–1989, Kraków 2003, 2006.
5. B. Fijałkowska, Partia wobec religii i Kościoła w PRL, t. 1: 1944-1955, Olsztyn 1999.
6. B. Fijałkowska, Partia wobec religii i Kościoła w PRL, t. 2, cz. 1: 1956-1963, Olsztyn 2000.
7. B. Fijałkowska, Partia wobec religii i Kościoła w PRL, t. 2, cz. 2: 1964-1970, Olsztyn 2001.
8. W. Hetnar, Udział katolików świeckich w życiu politycznym w Polsce w latach 1989-2004, Kraków 2017.
9. Komunikaty Konferencji Episkopatu Polski 1945–2000, wstęp i oprac. J. Żaryn, Poznań–Warszawa 2006.
10. Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris 1975.
11. Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945-2000, cz. 1-2, red. P. Libera, A. Rybicki, S. Łącki, Marki 2003.
12. Listy pasterskie Prymasa Polski oraz Episkopatu 1975–1981, Paris 1988.
13. R. Łatka, Episkopat Polski wobec stosunków państwo–Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989, Warszawa 2019.
14. Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945–1989, wstęp, wybór dokumentów, red. A. Dziurok; oprac. K. Banaś, Warszawa 2004.
15. B. Noszczak, Antymilenium. Konflikt państwa z Kościołem na tle obchodów tysiąclecia chrztu Polski (1956–1966/1967), Warszawa 2020.
16. B. Noszczak, Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953– 1956, Warszawa 2008.
17. P. Raina, Ks[iądz] Arcybiskup Dąbrowski w służbie Kościoła i narodu. Rozmowy z władzami PRL, t. 1: 1970-1981, Warszawa 1995.
18. P. Raina, Ks[iądz] Arcybiskup Dąbrowski w służbie Kościoła i narodu. Rozmowy z władzami PRL, t. 2: 1982-1989, Warszawa 1995.
19. P. Raina, Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945–1989, t. 1: Lata 1945–1959, Poznań 1994.
20. P. Raina, Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945–1989, t. 2: Lata 1960–1974, Poznań 1995.
21. P. Raina, Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945–1989, t. 3: Lata 1975–1989, Poznań 1996.
22. P. Skibiński, Odnowa tej ziemi. I Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski czerwiec 1979, Warszawa 2020.
23. J. Żaryn, Kościół w Polsce w latach przełomu (1953–1958). Relacje ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej, Warszawa 2000.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2751-OG-SPK w USOSweb