Teoria i praktyka dyktatury. Od republiki rzymskiej do naszych czasów 2751-MON-TiPD
1. Dyktatura w republice rzymskiej jako nadzwyczajna i tymczasowa forma sprawowania władzy „konstytucyjnej”. Od dyktatury republikańskiej do cezaryzmu.
2. Rozumienie dyktatury w myśli politycznej nowożytnego republikanizmu (od Machiavellego do angielskich wigów).
3. Dyktatura a suwerenność. Komisarze królewscy we wczesnonowożytnej monarchii absolutnej.
4. Prototyp dyktatury suwerennej w XVII-wiecznej rewolucji angielskiej (Lord Protektor Oliver Cromwell).
5. Pouvoir constitueé i pouvoir constituant w XVIII-wiecznej myśli francuskiej zwolenników absolutyzmu oświeconego (Voltaire i fizjokraci) oraz egalitaryzmu demokratycznego (G.-B. Mably, J.-J. Rousseau).
6. Dyktatura rewolucyjna „ocalenia publicznego” typu jakobińskiego we Francji i u jej naśladowców w XIX-wiecznej Europie i Ameryce Łacińskiej.
7. Dyktatura a cezaryzm bonapartystyczny od I do II Cesarstwa Francuskiego.
8. „Stany wyjątkowe/stany oblężenia” w teorii i praktyce konstytucyjnego „państwa prawa” w XIX i XX wieku (angielskie Martial Law, Prusy, Republika Weimarska, V Republika Francuska).
9. Marksistowska „dyktatura proletariatu” w teorii i praktyce XX-wiecznego komunizmu. Spór bolszewików (W. Lenin, L. Trocki, K. Radek) z „ortodoksyjnymi” marksistami (Karl Kautsky, Róża Luksemburg).
10. „Państwo stanu wyjątkowego” w teorii i praktyce dyktatury totalitarnej typu faszystowskiego (Włochy Mussoliniego i hitlerowska III Rzesza).
11. Kontrrewolucyjne koncepcje „dyktatury królewskiej” (Juan Donoso Cortés, Charles Maurras).
12. Autorytarny i pragmatyczny typ dyktatury na przykładzie teorii i praktyki caudillaje w Hiszpanii frankistowskiej.
13. Dyktatura komisaryczna i dyktatura suwerenna w ujęciu decyzjonistycznym (Carl Schmitt).
14. Dyktatury w świecie współczesnym.
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Literatura
Juan Donoso Cortés, Mowa o dyktaturze [1849], “Res Publica Nowa” 2007, nr 1(191) albo (to samo w innym przekładzie) w: Idem, O katolicyzmie, liberalizmie i socjalizmie. Wybór pism, Kraków 2018
Charles Maurras, Dictateur et Roi [1899], [w:] Idem, Œuvres capitales, Paris 1954
Karl Kautsky, Od demokracji do niewolnictwa państwowego. Odprawa Trockiemu [1918], Lwów 1922
Carl Schmitt, Dyktatura. Od źródeł nowożytnej idei suwerenności do proletariackiej walki klas [1921], Warszawa 2016
Alfred Cobban, Dictatorship: Its History and Theory, London 1939
Francisco Elías de Tejada, La figura del Caudillo. Contribución al derecho público nacional-sindicalista, Sevilla 1939
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: