Państwa upadłe i konflikty asymetryczne w XX i XXI wieku 2751-MON-PUiKA

Na zajęciach wykładowych poruszane są następujące zagadnienia:

1. Pojęcie zagrożeń i konfliktów asymetrycznych.
2. Podmiotowość w prawie międzynarodowym (pojęcie i pierwotna podmiotowość państw, podmiotowość organizacji międzynarodowych);
3. Pozostałe podmioty prawa międzynarodowego;
4. Państwo jako podmiot prawa międzynarodowego (definicja państwa, suwerenność, trzy elementy pojęcia państwa;
5. Sposoby powstania i upadku państwa oraz uznanie za państwo;
6. Cechy charakterystyczne „państw upadłych” (zmieniająca się pozycja państwa, pojęcie „państwa upadłego”, indeks „państw upadłych” i kryteria jego sporządzania;
7. Przyczyny kryzysu „państw upadłych”;
8. Skutki stanu upadłości bądź kryzysu państwa;
9. Przykłady „państw upadłych” (np. Afganistan, Irak, Demokratyczna Republika Konga (DRK), Somalia);
10. Wyzwania stojące przed prawem międzynarodowym i społecznością międzynarodową ("państwo upadłe” zagrożeniem bezpieczeństwa międzynarodowego, rola społeczności międzynarodowej);
11. Kwestia podmiotowości „państw upadłych” (stosunki dyplomatyczne i traktatowe „państw upadłych” (w tym z zakresu prawa międzynarodowego praw człowieka), obowiązywanie międzynarodowego prawa humanitarnego, indywidualna odpowiedzialność karna sprawców zbrodni międzynarodowych); 12. Możliwe rozwiązania problemu „państw upadłych” (Rada Powiernicza ONZ i wspomaganie zarządzania przez ONZ; Komisja Budowania Pokoju; użycie „miękkiej siły” czyli transfer sprawnych instytucji i administracji; rozwiązanie problemu „państw upadłych” „własnymi siłami”; interwencja humanitarna i „odpowiedzialność za ochronę”; tymczasowa administracja ONZ; proponowane rozwiązanie).

Całkowity nakład pracy studenta

- 30 h wykładu - 30 h pracy własnej studenta w oparciu o literaturę przedmiotu, doniesienia prasowe, media elektroniczne (razem 60 h).

Efekty uczenia się - wiedza

W 1: student poznaje czynniki wywołujące konflikty asymetryczne oraz kształtujące niestabilność państw; W 2: student uzyskuje wiedzę na temat bieżących konfliktów asymetrycznych i procesu rozpadu państw; W 3: student pozyskuje wiedzę na temat wpływu państw dysfunkcyjnych na bezpieczeństwo międzynarodowe.

Efekty uczenia się - umiejętności

U 1: student umiejętnie posługuje się terminologią i pojęciami z zakresu konfliktów asymetrycznych i państw upadłych; U 2: student umiejętnie porównuje czynniki kształtujące dysfunkcyjność państw w poszczególnych regionach świata; U 3: student umiejętnie analizuje i interpretuje zjawiska oraz procesy polityczne zachodzące w państwach i regionach świata.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1 Student/ka samodzielnie i niezależnie myśli i przedstawia i argumentuje własne zdanie; K2 Student/ka jest świadomy/a konieczności samokształcenia.

Metody dydaktyczne

- metoda monograficzna, - wykład konwersatoryjny.

Metody dydaktyczne podające

- opis
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody służące prezentacji treści

Wymagania wstępne

- wstęp do nauki o państwie i prawie - międzynarodowe stosunki polityczne 1945-1989 - międzynarodowe stosunki polityczne po 1989 r. - międzynarodowe prawo publiczne - konflikty zbrojne w XX i XXI w.

Koordynatorzy przedmiotu

Agnieszka Szpak

Kryteria oceniania

Wykład monograficzny - zaliczenie za obecność.

Literatura

Literatura podstawowa:
- Białocerkiewicz J., Prawo międzynarodowe publiczne. Zarys wykładu, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2007
- Fukuyama F., Budowanie państwa. Władza i ład międzynarodowy w XXI wieku, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2005
- Gil G., Upadanie państwa w stosunkach międzynarodowych po zimnej wojnie, Lublin 2015
- Madej M., Zagrożenia asymetryczne bezpieczeństwa państw obszaru transatlantyckiego, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2007
- Michałowska G., Problemy ochrony praw człowieka w Afryce, Warszawa 2008
- Ndiaye B., Współczesna Afryka Subsaharyjska: wybrane zagadnienia, Olsztyn 2011
- Odziemkowski J., Konflikty międzynarodowe po 1945 roku, Warszawa 2011
- Państwa dysfunkcyjne i ich destabilizujący wpływ na stosunki międzynarodowe, red. R. Kłosowicz, Kraków 2013
- Państwa dysfunkcyjne i międzynarodowe wysiłki zmierzające do ich naprawy, red. R. Kłosowicz, Kraków 2014
- Problem upadku państw w stosunkach międzynarodowych, red. R. Kłosowicz, A. Mania, Kraków 2012
- Szpak A., Fenomen „państw upadłych” w świetle prawa międzynarodowego, Toruń 2014
- Zajadło J., Dylematy humanitarnej interwencji. Historia-etyka-polityka-prawo, Wydawnictwo Arche s.c., Gdańsk 2005.

Literatura obcojęzyczna:
- Chomsky N., Failed States: The Abuse of Power and the Assault on Democracy, Holt Paperbacks, 2007
Castillo del G., Rebuilding War-Torn States. The Challenge of Post-Conflict Economic Reconstruction, Oxford University Press, 2008;
Crawford J., The Creation of States In International Law, Clarendon Press, Oxford 1979;
Ghani A. i Lockhart C., Fixing Failed States. A Framework for Rebuilding
a Fractured World, Oxford University Press, Oxford, 2008;
Kreijen G., State Failure, Sovereignty and Effectiveness. Legal Lessons from the Decolonization of Sub-Saharan Africa, Martinus Nijhoff Publishers, Lejda-Boston 2004;
Muggah R. (red.), Security and Post-Conflict Reconstruction, Routledge, 2009;
Rotberg I. (red.), When States Fail: Causes and Consequences, Princeton University Press, Princeton/Oxford.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2751-MON-PUiKA w USOSweb