Integracja europejska 2751-MON-IE

Integracja europejska bezsprzecznie zmieniła oblicze polityczne Europy. Co więcej, proces ten nie pozostaje bez związku wobec wszystkich jego uczestników. A chodzi tu zarówno o państwa, ale również o podmioty niepubliczne, jak prywatne przedsiębiorstwa, czy w końcu obywatele. Wpływ ten stale narasta i co warte podkreślenia, ma miejsce nawet jeżeli nie jesteśmy tego świadomi na co dzień. Stając się częścią Unii Europejskiej (UE) staliśmy się częścią tego procesu. Stąd też wiedza dotycząca funkcjonowania systemu politycznego UE (jego genezy, zaangażowanych podmiotów, pewnych zasad funkcjonowania, a także trybu podejmowania decyzji) staje się niezbędnym zasobem każdego świadomego obywatela by zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość, a także by móc rzetelnie ją ocenić i poruszać się w niej z korzyścią dla siebie.
Wykład ma za zadanie przybliżenie problematyki integracji europejskiej w ujęciu teoretycznym i praktycznym. Najpierw zostaną zatem przedstawione pojęcie, przyczyny i koncepcje integracji europejskiej, następnie zaś jej podstawowe formy oraz etapy rozwoju. Przedstawione zostaną motywacje poszczególnych państw związanych z rozpoczęciem samego procesu integracji, jak i kolejnych, już do niego przystępujących. Wskazane zostaną również motywy skłaniające kolejno uczestników integracji do przekazywania coraz większych uprawnień na rzecz instytucji ponadnarodowych.
W trakcie kursu omówione zostaną cele funkcjonowania oraz wartości na jakich oparta jest Unia Europejska. Zaprezentowane zostaną także najważniejsze zasady tego systemu politycznego. Przede wszystkim uwaga zwrócona zostanie na zasadę podziału kompetencji pomiędzy samą organizację a jej państwa członkowskie. W tym kontekście ważnym będzie wskazanie kompetencji wyłącznych UE oraz tzw. kompetencji dzielonych, a wraz z nimi zasady subsydiarności. Poza tym poruszona zostanie problematyka zasady poszanowania równości i tożsamości narodowej państw członkowskich, zasady lojalnej współpracy, jak i poszanowania praw podstawowych.
Kolejny blok tematyczny wykładu stanowią instytucje UE (sposób wyłaniania, skład, pełnione funkcje).
Kolejny blok tematyczny wykładu stanowić będą instytucje UE. Analizie poddane zostaną Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej (oraz COREPER), Komisja Europejska, Parlament Europejski, Trybunał Sprawiedliwości UE, a także Europejski Bank Centralny oraz Trybunał Obrachunkowy. Szczególna uwaga zwrócona będzie na sposób wyłaniania składu każdej z instytucji, pełnione przez nią funkcje i jej znaczenie dla kreowania polityk publicznych UE. Dodatkowo akcent kładziony będzie na wpływ danej instytucji na funkcjonowanie systemu politycznego Polski.
W trakcie wykładu przedstawione zostaną także zasadnicze kwestie związane z porządkiem prawnym Unii. Tu zwłaszcza zaprezentowane zostaną najważniejsze źródła norm prawnych UE (w tym: traktaty, rozporządzenia, dyrektywy). Wskazane zostaną także podstawowe informacje dotyczące procedury stanowienia prawa w UE.

Całkowity nakład pracy studenta

1. Godziny z bezpośrednim udziałem nauczyciela 1 ects a) Udział i praca na zajęciach: 30h 2. Praca własna studenta a) wybór i zebranie odpowiednich materiałów, czytanie literatury, w tym informacji dodatkowych związanych z aktualnością poruszanych na zajęciach tematów: 45 godzin b) przygotowanie się do egzaminu: 15h

Efekty uczenia się - wiedza

W 1: Student zna terminologię oraz podstawowe teorie dotyczące integracji europejskiej. W 2: Posiada podstawową wiedzę na temat systemu politycznego Unii Europejskiej, jej instytucji, prawa oraz procesów kreowania polityk publicznych. W 3: Zna relacje między strukturami Unii Europejskiej a strukturami systemu politycznego Polski. Jest w stanie wskazać najważniejsze konsekwencje wynikające z członkostwa Polski w UE, tak dla całego systemu politycznego jak i dla pojedynczej jednostki.

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Student interpretuje zjawiska społeczne, w tym przede wszystkim zjawiska polityczne zachodzące w ramach procesu integracji europejskiej. U2: Student potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami politologicznymi potrzebnymi do analizowania problematyki podejmowania decyzji i kreowania polityk publicznych w ramach funkcjonowania systemu politycznego Unii Europejskiej. U3: Posiada umiejętność analizowania i prognozowania procesów i zjawisk politycznych zachodzących w ramach procesów decyzyjnych w Unii Europejskiej, w tym odnoszących się do funkcjonowania polskiego systemu politycznego.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności z zakresu integracji europejskiej, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania i rozwoju osobowego. Dokonuje oceny własnych kwalifikacji i doskonali umiejętności. K2: Potrafi rozszerzać posiadaną wiedzę i umiejętności, (aby wykonywać ją w późniejszym okresie w praktyce), np. w formie samokształcenia, wraz ze zmieniającą się sytuacją społeczną i polityczną.

Metody dydaktyczne

Metody dydaktyczne podające: Wykład konwersatoryjny Metody dydaktyczne poszukujące: Giełda pomysłów Studium przypadku

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- giełda pomysłów
- studium przypadku

Wymagania wstępne

Dla pełnego opanowania treści objętych przedmiotem integracja europejska student powinien posługiwać się podstawową terminologią z zakresu teorii państwa i prawa oraz posiadać ogólną wiedzę na temat historii Europy po II wojnie światowej.

Koordynatorzy przedmiotu

Radosław Potorski

Kryteria oceniania

Sposobem zaliczenia zajęć jest podejście do egzaminu końcowego i jego zaliczenie.
Podstawową formą egzaminu jest egzamin pisemny w postaci testu. Test złożony jest z 15 pytań jednokrotnego wyboru. Podczas testu można uzyskać 15 pkt. (1 pkt. za każdą poprawną odpowiedź). Do zaliczenia testu konieczne jest uzyskanie min. 8 pkt.
Oceny / punktacja podczas testu:
- 8-9 pkt. – 3,0 (dst)
- 10 pkt – 3,5 (dst plus)
- 11-12 pkt – 4,0 (db)
- 13 pkt – 4,5 (db plus)
-14-15 pkt – 5,0 (bdb)
Istnieje możliwość zaliczenia kursu w formie egzaminu ustnego. Wolę (i uzasadnienie) zaliczania zajęć w ten sposób należy zgłosić przed rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej. W tej formie egzamin składa się z min. 3 pytań. Za każde pytanie wystawiana jest ocena cząstkowa, po czym następuje ustalenie średniej oceny jako oceny końcowej z egzaminu. W razie wątpliwości co do stanu wiedzy studenta możliwe jest zadanie pytań dodatkowych.

Egzamin końcowy – W1, W2, W3, U1, U2, U3.

Praktyki zawodowe

brak

Literatura

Materiały podstawowe:
J. Barcz, A Wyrozumska, M. Górka, Instytucje i prawo UE, Warszawa 2023
(możliwe jest korzystanie ze starszego wydania, np.: J. Barcz, A Wyrozumska, M. Górka, Instytucje i prawo UE, Warszawa 2011, ale po uwzględnieniu aktualizacji omawianych podczas wykładu)

Proponowane materiały dodatkowe:
J. Barcz, Od lizbońskiej do postlizbońskiej Unii Europejskiej. Główne kierunki reformy ustrojowej procesu integracji europejskiej, Warszawa 2020
J. Galster, A. Szczerba-Zawada (red.), Procedury decyzyjne Unii Europejskiej, Warszawa 2015
A. Cieśliński, A. Grzelak, R. Grzeszczak, D. Kornobis-Romanowska, S. Majkowska-Szulc, A. Wróbel, Traktat o Unii Europejskiej. Komentarz, Warszawa 2023
J. Barcz, S. D., R. Kuligowski, M. Szewczyk, E. Szklarczyk-Amati (red.), Polska w Unii Europejskiej. Nowe wyzwania, Warszawa 2018
M. Baran, Stosowanie z urzędu prawa Unii Europejskiej przez sądy krajowe, Warszawa 2014
P. Kapusta, Sąd krajowy jako sąd unijny, [w:] M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska (red.), Zasada pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej w praktyce działania organów władzy publicznej RP, Wrocław 2015
R. Grzeszczak, Europejski standard sądu niezależnego, [online:] https://www.adwokatura.pl/admin/wgrane_pliki/file-konspekt-prof-grzeszczak-znakwodny-32420.pdf, dostęp 21.06.2021
J. Maliszewska-Nienartowicz, Zakres stosowania dyrektywy 2000/78/WE ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy – uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, [w:] „Praca i zabezpieczenie społeczne” 3/2024
K. Jasiecki, U. Kurczewska, Reprezentacja interesów gospodarczych i społecznych w Unii Europejskiej, Warszawa 2017
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Wersja skonsolidowana, [w:] Dz.U. UE C 202 z 2016 r.
Traktat o Unii Europejskiej. Wersja skonsolidowana, [w:] Dz.U. UE C 202 z 2016 r.
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, [w:] Dz.U. UE C 202 z 2016 r.
Wyjaśnienia dotyczące Karty Praw Podstawowych, [w:] Dz.U. UE 2007 C 303
Komisja Europejska, Oficjalna strona Komisji Europejskiej, https://commission.europa.eu/index_pl
Parlament Europejski, Oficjalna strona Parlamentu Europejskiego, https://www.europarl.europa.eu/portal/pl

W cyklu 2024/25L:

W cyklu 2025/26L:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2751-MON-IE w USOSweb