Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce 2751-KON-KZWP

1/ Zasady instytucjonalnych relacji państwa z Kościołami i związkami wyznaniowymi w Polsce, cz. 1: do 1989 r.
2/ Zasady instytucjonalnych relacji państwa z Kościołami i związkami wyznaniowymi w Polsce, cz. 2: po 1989 r.
3/ Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczypospolitą Polską - przykład szczególnych relacji państwo-Kościół.
4/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, cz. 1: 1945-1989.
5/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, cz. 2: 1989-2005.
6/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, cz. 3: 2005-2020.
7/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna obrządków wschodnich Kościoła katolickiego w Polsce (bizantyjsko-ukraiński, ormiański, bizantyjsko-słowiański).
8/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, Kościoła Katolickiego Mariawitów oraz Kościoła Polskokatolickiego.
9/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
10/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce.
11/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, Kościoła Chrześcijan Baptystów, Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego i Kościoła Zielonoświątkowego w Polsce.
12/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Chrześcijańskiego Zboru Świadków Jehowy w Polsce.
13/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej, Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej i Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Całkowity nakład pracy studenta

- 30 godzin zajęcia dydaktyczne – konwersatorium (1 ECTS); - 30 godzin indywidualna praca studenta, w szczególności studiowanie literatury zaleconej przez wykładowcę (3 ECTS).

Efekty uczenia się - wiedza

Po ukończeniu konwersatorium student/studentka: - zna zasady instytucjonalnych relacji państwa z Kościołami i związkami wyznaniowymi w Polsce; - zna demografię, organizację, strukturę, działalność duszpasterską i rolę społeczną Kościoła katolickiego w Polsce; - zna demografię, organizację, strukturę, działalność duszpasterską i rolę społeczną innych Kościołów chrześcijańskich w Polsce; - zna demografię, organizację, strukturę, działalność duszpasterską i rolę społeczną niechrześcijańskich związków wyznaniowych w Polsce.

Efekty uczenia się - umiejętności

Po ukończeniu konwersatorium student/studentka: - potrafi wskazać podstawowe różnice pomiędzy Kościołami a związkami wyznaniowymi; - potrafi zinterpretować zasady relacji 'Kościołów i związków wyznaniowych z władzami państwowymi; - potrafi opisać zależności pomiędzy strukturą religijną, narodowościową i językową współczesnej Polski; - potrafi analizować procesy i zjawiska zachodzące wewnątrz Kościołów i związków wyznaniowych, w tym umiejętnie interpretuje ich konsekwencje społeczne.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student posiada kompetencje społeczne w postaci zdolności samodzielnego wykorzystania i zastosowania wiedzy oraz umiejętności uzyskanych w procesie dydaktycznym.

Metody dydaktyczne

1/ Pogadanka. 2/ Prezentacja multimedialna. 3/ Wykład konwersatoryjny.

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- pogadanka

Metody dydaktyczne poszukujące

- studium przypadku
- referatu

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody wymiany i dyskusji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody oparte na współpracy
- metody służące prezentacji treści

Wymagania wstępne

Wiedza dotycząca Kościoła katolickiego, Kościołów chrześcijańskich oraz wyznań niechrześcijańskich na poziomie szkoły średniej.

Koordynatorzy przedmiotu

Michał Białkowski

Kryteria oceniania

1/ Udział w konwersatorium (dopuszczalne są 2 nieobecności, pozostałe wymagają usprawiedliwienia w formie zwolnienia lekarskiego).
2/ Przygotowanie prezentacji oraz wygłoszenie referatu.
3/ Aktywny udział w dyskusji.

Praktyki zawodowe

Brak.

Literatura

Akty prawne:

1/ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
2/ Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczypospolitą Polską podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318).
3/ Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1347).
4/ Ustawa z dnia z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 1726).
5/ Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 43).
6/ Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 483);
7/ Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1712).
8/ Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 169).
9/ Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1889).
10/ Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Polskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1599.).
11/ Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1798).
12/ Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 44).
13/ Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 14).
14/ Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Zielonoświątkowego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 13).
15/ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego, nie posiadającego hierarchji duchownej (Dz. U. Nr 38, poz. 363, z późn. zm.).
16/ Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 30, poz. 240, z późn. zm.).
17/ Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 30, poz. 241, z późn. zm.).

Literatura:

1/ Dębowski T. R., Kościoły chrześcijańskie w Polsce wobec wybranych zagadnień międzynarodowych w latach 1989–2004, Wrocław 2011.
2/ Doktór T., Nowe ruchy religijne i parareligijne w Polsce. Mały słownik, Warszawa 1999.
3/ Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce 1945–1989, Kraków 2003, 2006.
4/ Dudra S., Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w obszarze polityki wyznaniowej oraz polityki narodowościowej Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej, Warszawa 2019.
5/ Gowin J., Kościół w czasach wolności 1989–1999, Kraków 1999.
6/ Grelewski S., Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej, Lublin 1937.
7/ Kępa M., Sytuacja Kościoła i związków wyznaniowych w świetle Konstytucji RP jako realizacja prawa do wolności sumienia i wyznania, w: Duch praw w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, red. M. Kępa, M. Marszał, Wrocław 2016, s. 91-103.
8/ Kościół i religijność Polaków, red. W. Zdaniewicz, Warszawa 2000.
9/ Kościół katolicki w Polsce 1945–1982, oprac. W. Zdaniewicz, Poznań–Warszawa 1983.
10/ Kościół katolicki w Polsce 1918–1990. Rocznik statystyczny, red. L. Adamczuk, W. Zdaniewicz, Warszawa 1991.
11/ Kościół katolicki w Polsce 1991–2011. Rocznik statystyczny, red. P. Ciecieląg, P. Łysoń, W. Sadłoń, W. Zdaniewicz, Warszawa 2014.
12/ Kościół prawosławny w Polsce dawniej i dziś, red. L. Adamczuk, A. Mirowicz, Warszawa 1993.
13/ Kozłowski J., Langer J., Zagajewski T., Atlas wyznań w Polsce, Warszawa 1989.
14/ Libiszowska-Żółtkowska M., Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce. Mały słownik, Warszawa 2001.
15/ Michalak R., Polityka wyznaniowa państwa polskiego wobec mniejszości religijnych w latach 1945–1989, Zielona Góra 2014.
16/ Religia i polityka. Zarys problematyki, red. P. Burgoński, M. Gierycz, Warszawa 2014.
17/ Religijność Polaków 1991–1998, red. W. Zdaniewicz, Warszawa 2001.
18/ Rykała A., Trwanie i powroty do żydostwa – Żydzi we współczesnej Polsce, „Folia geographica” 2002, 6, 54–68.
19/ Rzemieniuk F., Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego (neounia), Lublin 1999.
20/ Skalik A., Kościół greckokatolicki w Polsce po II wojnie światowej – zmiany w strukturze i przestrzeni geograficznej, „Peregrinus Cracoviensis” 2001, 12, 83–100.
21/ Sowiński S., Boskie – cesarskie – publiczne. Debata o legitymizacji Kościoła katolickiego w Polsce w sferze publicznej w latach 1989-2010, Warszawa 2012.
22/ Stopka K., Ormianie w Polsce dawnej i dzisiejszej, Kraków 2000.
23/ Urban K., Kościół prawosławny w Polsce 1945–1970 (Rys historyczny), Kraków 1996.
24/ Urban K., Wyznanie mojżeszowe w Polsce 1945-1961 (zarys działalności), „Zeszyty Naukowe AE w Krakowie" 2006, nr 706, s. 61-80.
25/ Urban K., Związek Religijny Wyznania Mojżeszowego w Polsce w latach 1965-1985 (zarys problematyki), „Zeszyty Naukowe AE w Krakowie" 2007, nr 749, s. 57-74.
26/ Urban K., Mniejszości religijne w Polsce 1945–1991 (zarys statystyczny), Kraków 1994.
27/ Warchoł E., Starokatolicki Kościół mariawitów w okresie II Rzeczypospolitej, Sandomierz 1997.
28/ Wojewoda Z., Zarys historii Kościoła greckokatolickiego w Polsce w latach 1944–1989, Kraków 1994.
29/ Zenderowski R., Michalak R., Polityka wyznaniowa. Aspekty teoretyczne i egzemplifikacje, Zielona Góra 2018.
30/ Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944–2007, Poznań 2009.
31/ Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.
32/ 500 lat Reformacji w Polsce red. P. Ciecieląg, E. Jóźwiak, A. Godfrejów-Tarnogórska, Warszawa 2017.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2751-KON-KZWP w USOSweb