Przestępczość komputerowa
2751-BW-S2-2-PK
Szczegółowe zagadnienia prezentowane podczas wykładu:
1. Pojęcie przestępczości komputerowej (cyberprzestępczości)
2. Przyczyny rozwoju przestępczości komputerowej
3. Skala przestępczości komputerowej
4. Specyfika przestępczości komputerowej
5. Systematyka przestępstw komputerowych
6. Charakterystyka wybranych przestępstw komputerowych (nieuprawnione uzyskanie dostępu do informacji, nieuprawnione uzyskanie dostępu do systemu informatycznego, naruszenie tajemnicy komunikowania się, oszustwo i fałszerstwo komputerowe, naruszenie integralności informacji, sabotaż informatyczny, grooming, cyberstalking)
7. Tendencje rozwojowe w przestępczości komputerowej - najważniejsze zagrożenia związane z cyberprzestępczością
8. Cyberterroryzm
9. Zasady bezpieczeństwa dla użytkowników komputerów
Całkowity nakład pracy studenta
70 godz.:
- 15 godz. - godziny kontaktowe;
- 15 godz. - praca indywidualna studenta w celu przygotowania się do zajęć: wyszukanie potrzebnych informacji i materiałów, przeczytanie wskazanych dokumentów;
- 40 godz. - przygotowanie się do egzaminu.
Efekty uczenia się - wiedza
Po ukończeniu przedmiotu Cyberbezpieczeństwo student:
Znajomość pojęć i terminologii – posiada podstawową wiedzę na temat kluczowych pojęć związanych z cyberprzestępczością, takich jak cyberterroryzm, cyberstalking, sabotaż informatyczny czy naruszenie integralności informacji.
Zrozumienie specyfiki cyberprzestępczości – rozumie charakterystyczne cechy przestępczości komputerowej, jej różnice w porównaniu do tradycyjnych form przestępczości oraz przyczyny jej dynamicznego rozwoju.
Systematyka przestępstw komputerowych – zna klasyfikację i podział przestępstw komputerowych, w tym mechanizmy ich popełniania oraz najczęściej stosowane metody ataków w cyberprzestrzeni.
Rozwój zagrożeń – rozumie globalne tendencje w rozwoju cyberprzestępczości i najnowsze zagrożenia wynikające z postępu technologicznego, w tym znaczenie ochrony systemów krytycznych i infrastruktury informatycznej.
Regulacje prawne i etyczne – zna podstawowe regulacje prawne dotyczące cyberprzestępczości oraz standardy etyczne związane z użytkowaniem technologii cyfrowych i ochroną danych osobowych.
Metody ochrony – posiada wiedzę na temat zasad bezpieczeństwa informacyjnego, w tym praktyk zapobiegawczych, takich jak stosowanie haseł, szyfrowanie danych, ochrona przed złośliwym oprogramowaniem i monitorowanie systemów.
Cyberterroryzm – zna charakterystykę i potencjalne skutki działań cyberterrorystycznych oraz ich wpływ na bezpieczeństwo międzynarodowe i społeczne.
Zasady działania w cyberprzestrzeni – rozumie, jakie działania użytkowników komputerów mogą zwiększać ryzyko zagrożeń oraz jakie kroki należy podjąć, by je minimalizować.
Efekty uczenia się - umiejętności
Po ukończeniu przedmiotu Cyberbezpieczeństwo student:
Identyfikowanie zagrożeń – potrafi rozpoznawać różnorodne formy cyberprzestępczości oraz wskazywać ich potencjalne skutki dla jednostek, organizacji i społeczeństwa.
Analiza przypadków – jest w stanie przeprowadzić analizę konkretnych przypadków cyberprzestępstw, takich jak nieuprawniony dostęp do danych, cyberstalking czy oszustwa komputerowe, oraz ocenić ich wpływ na bezpieczeństwo informacyjne.
Opracowywanie strategii ochrony – umie zaprojektować i wdrożyć podstawowe zasady bezpieczeństwa, które pozwalają zabezpieczać dane i systemy przed atakami, dostosowując je do specyficznych potrzeb użytkowników lub organizacji.
Wykorzystanie narzędzi i technologii – potrafi posługiwać się narzędziami i technologiami wspierającymi cyberbezpieczeństwo, np. w zakresie ochrony danych, szyfrowania, wykrywania zagrożeń czy audytów bezpieczeństwa.
Zarządzanie ryzykiem – jest zdolny do oceny poziomu ryzyka w kontekście cyberprzestrzeni i zaproponowania działań zapobiegawczych lub minimalizujących skutki potencjalnych incydentów.
Doskonalenie umiejętności ochrony w sieci – posiada praktyczne umiejętności w zakresie zabezpieczania komunikacji, ochrony tożsamości online i zarządzania prywatnością w środowisku cyfrowym.
Przekazywanie wiedzy – potrafi w przystępny sposób wyjaśniać innym użytkownikom komputera zasady bezpiecznego korzystania z internetu oraz sposoby ochrony przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni.
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Po ukończeniu przedmiotu Cyberbezpieczeństwo student:
Świadomość zagrożeń i odpowiedzialności – rozumie znaczenie ochrony danych i systemów informatycznych w kontekście społecznym, zawodowym i etycznym. Wykazuje odpowiedzialność za swoje działania w cyberprzestrzeni i potrafi promować dobre praktyki w zakresie bezpieczeństwa.
Umiejętność współpracy – potrafi współpracować z zespołem przy rozwiązywaniu problemów związanych z cyberprzestępczością, wymieniać się wiedzą oraz efektywnie komunikować z różnymi interesariuszami w celu minimalizacji ryzyka.
Krytyczne myślenie i postawa proaktywna – przejawia zdolność krytycznej oceny zagrożeń w cyberprzestrzeni oraz podejmuje inicjatywę w poszukiwaniu i wdrażaniu rozwiązań zwiększających poziom bezpieczeństwa w otoczeniu społecznym.
Etyka i szacunek dla prawa – ma świadomość etycznych aspektów wykorzystania technologii i działa zgodnie z zasadami prawa, szczególnie w zakresie ochrony danych osobowych i zwalczania cyberprzestępczości.
Popularyzowanie wiedzy – jest gotów dzielić się swoją wiedzą i podnosić świadomość społeczną na temat zagrożeń w cyberprzestrzeni oraz sposobów ich unikania, przyczyniając się do zwiększenia bezpieczeństwa w swoim otoczeniu.
Metody dydaktyczne
etody dydaktyczne w ramach przedmiotu Cyberbezpieczeństwo:
Wykład – Przedstawienie teorii dotyczącej cyberprzestępczości, jej specyfiki, systematyki przestępstw komputerowych oraz zasad ochrony danych i systemów informatycznych. Wykłady umożliwiają studentom zapoznanie się z podstawowymi zagadnieniami teoretycznymi oraz omawianiem globalnych i lokalnych przypadków cyberprzestępczości.
Ćwiczenia praktyczne – Analiza przypadków związanych z cyberprzestępczością, rozwiązywanie kazusów dotyczących bezpieczeństwa w sieci, symulacje ataków cybernetycznych i metod ochrony przed nimi. Celem ćwiczeń jest rozwój umiejętności wykorzystywania wiedzy teoretycznej w praktyce.
Dyskusje i analiza przypadków – Otwarte dyskusje na temat wybranych przykładów cyberprzestępczości oraz omówienie rzeczywistych sytuacji zagrożeń w cyberprzestrzeni. Dyskusje pozwalają na rozwój umiejętności argumentacji i krytycznego myślenia.
Praca indywidualna – Samodzielna analiza przypadków związanych z cyberbezpieczeństwem, przyswajanie literatury źródłowej oraz przygotowanie się do zajęć, co pozwala na pogłębienie wiedzy w obszarze zabezpieczeń w sieci.
Symulacje i warsztaty – Praktyczne ćwiczenia polegające na przeprowadzaniu symulacji ataków na systemy komputerowe i wykorzystywaniu narzędzi do zapewnienia bezpieczeństwa. Celem jest zdobycie praktycznych umiejętności w zakresie ochrony przed cyberzagrożeniami.
Projekty grupowe – Współpraca w zespołach nad rozwiązywaniem problemów związanych z cyberbezpieczeństwem, w tym projektowanie zabezpieczeń dla systemów komputerowych. Wspólna praca umożliwia wymianę doświadczeń i rozwijanie umiejętności pracy zespołowej.
Metody dydaktyczne eksponujące
- pokaz
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne poszukujące
- giełda pomysłów
Wymagania wstępne
Przydatne wcześniejsze zaliczenie przedmiotów podstawy prawa lub wstęp do prawoznawstwa.
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny (test jednokrotnego wyboru i pytania otwarte).
Do zaliczenia wymagane uzyskanie ponad 50% pkt.
Praktyki zawodowe
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Materiały źródłowe:
Kodeks karny, tj. z 20 lipca 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 1600) - wybrane przepisy.
Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa z 5 lipca 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 1560).
Konwencja Rady Europy o cyberprzestępczości z 23 listopada 2001 r.
Protokół dodatkowy do Konwencji Rady Europy o cyberprzestępczości dot. penalizacji czynów o charakterze rasistowskim lub ksenofobicznym popełnionych przy użyciu systemów komputerowych.
2. Opracowania:
Siwicki M., Cyberprzestępczość, Warszawa 2013.
Prawo karne wobec oszustw i innych związanych z nimi przestępstw w handlu internetowym oraz bankowości elektronicznej, Toruń 2018.
Nielegalna i szkodliwa treść w Internecie : aspekty prawnokarne. Warszawa 2011.
Literatura uzupełniająca:
Strategia cyberbezpieczeństwa RP
Kowalewski J., Kowalewski M., Zagrożenia informacji w cyberprzestrzeni, cyberterroryzm, Warszawa 2017.
BHP użytkownika mediów elektronicznych, oprac. K. van Laere, K. Sochocka, E. Biaduń-Korulczyk, Warszawa 2015.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: