Genetyczne podłoże chorób człowieka 2600-DM-GPC-2-S2
Celem przedmiotu jest przekazanie wiedzy z zakresu genetyki człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem molekularnych podłoży chorób genetycznych. Zapoznanie się ze schorzeniami genetycznymi i warunkującymi je mutacjami. Zademonstrowanie że pacjenci dotknięci tym samym schorzeniem mogą różnić się pod względem posiadanych mutacji, i wykazanie, że różnorodność posiadanych zmian genetycznych może wpływać na przebieg choroby oraz postępowanie terapeutyczne. Celem zajęć będzie klasyfikacja chorób genetycznych pod względem rodzajów determinujących je zmian genetycznych, tj. na choroby monogenowe, choroby wynikające z zaburzeń chromosomów, zarówno liczbowych, jak i strukturalnych, choroby związane z dziedziczeniem mitochondrialnym oraz choroby poligonowe, uwarunkowane współdziałaniem wielu genów. Zostanie także podjęty temat współdziałania zmian genetycznych i warunków środowiskowych w rozwoju chorób genetycznych w krytycznej ocenie znaczenia występowania zmian genetycznych jako czynników predysponujących do wystąpienia danej choroby. Celem kursu będzie uzmysłowienie, że częstość ujawniania się cechy kodowanej przez dany gen, czyli tzw. penetracja może zależeć od różnych czynników, np. od warunków środowiska lub wieku chorego, co może zaburzać obraz kliniczny choroby genetycznej. W oparciu o przykładowe choroby genetyczne uwarunkowane pojedynczymi mutacjami zostanie przekazana wiedza na temat powstawania mutacji de novo w komórkach somatycznych lub też rozrodczych, oraz sposoby w jakich mutacje mogą być przekazywane z pokolenia na pokolenie, zgodnie z powszechnie znanymi prawami dziedziczenia. Studenci zapoznają się z wiedzą użyteczną na temat różnych dróg dziedziczenia mutacji, które można określić przeprowadzając analizy rodowodów. Zapoznają się ze znaczeniem przeprowadzania wywiadu rodzinnego oraz zasadami konstruowania rodowodów. Zostaną także przedstawione aspekty prawno - etyczne związane z diagnostyką genetyczną oraz obecne możliwości diagnozowania chorób zarówno w rutynowej diagnostyce medycznej jak i w ramach badań klinicznych.
Ćwiczenia laboratoryjne mają za zadanie umożliwić studentom praktyczne zastosowanie poznanych metod stosowanych w diagnostyce genetycznej człowieka, takich jak: izolacja materiału genetycznego DNa i RNA, analiza jakościowa i ilościowa DNA i RNA, metody amplifikacji DNA, analizy elektroforetyczne produktów PCR, identyfikacja płci za pomoca reakcji multiplex-PCR, metody genotypowania zmian pojedynczego nukleotydu, tj. PCR-RFLP oraz real-time PCR z użyciem sond, a także ilościowa ocena kwasu nukleinowego za pomocą ilościowego PCR (QPCR). Student nabywa umiejętności związane z technikami wykrywania mutacji stosowanymi w diagnostyce medycznej. Poszczególne zadania laboratoryjne kończą się uzyskaniem wyniku genetycznego, co stanowi dobry wstęp dla przyszłej pracy laboratoryjnej.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
- doświadczeń
- laboratoryjna
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
Egzamin pisemny – W01, W02, W07, W11, U01, U02, U05, K01
Kolokwium – W03, W04, W07, W09, U01, U03, U05, U10, K01, K09, K10
Prezentacja –
Aktywność –
Kryteria oceniania:
zaliczenie wykładów: egzamin pisemny w formie testu
zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych:
- śródsemestralne pisemne kolokwia kontrolne, obejmujące określoną tematykę treści realizowanych na zajęciach;
- ocena referatu lub prezentacji multimedialnej przygotowana przez studenta na określony temat podany przez prowadzącego;
- ocena ciągła (bieżące przygotowanie studentów do zajęć i ich aktywność);
Praktyki zawodowe
Praktyki zawodowe nie są przewidziane.
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Bal J. Biologia molekularna w medycynie. Elementy genetyki klinicznej. Warszawa: PWN..
2. Jorgensen J.T. i H. Winther: “Molecular diagnostics. The Key Driver in Personalized Cancer Medicine”, Pan Stanford Publishing Pte. Ltd. Singapore.
3. Epstein RJ. Biologia molekularna człowieka. Lublin: Czelej.
4. Korf BR. Genetyka człowieka rozwiązywania problemów medycznych. Warszawa: PWN.
5. Chabner B.A., Lynch T.J. i D.L. Longo: “Harrison Onkologia”, wyd. polskie pod red. D. Perek, Wydawnictwo Czelej, Lublin
6. Buchowicz J. Biotechnologia molekularna. Warszawa: PWN.
7. Lewiński A, Liberski P, red. Biologia molekularna człowieka. Lublin: Czelej.
8. Drewa G, Ferenc T. Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy. Red. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław.
9. Szala S.Terapia genowa. Wydawnictwo Naukowe PWN
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: