Diagnostyka molekularna w biologii rozwoju
2600-DM-DMBR-1-S2
Realizacja przedmiotu w formie wykładów i ćwiczeń laboratoryjnych zakłada:
(1) przekazanie najnowszej wiedzy z zakresu biologii rozwoju zwierząt i roślin oraz mechanizmów komórkowych funkcjonujących podczas procesów reprodukcyjnych u wybranych gatunków modelowych;
(2) przedstawienie różnorodnych metod analizy materiału embriologicznego (od wytworzenia gamet do powstania zarodka) dla różnych celów badawczych i/lub diagnostycznych na poziomie histologicznym, cytologicznym i molekularnym, którego jakość decyduje o liczbie i kondycji potomstwa;
(3) zapoznanie z diagnostyką zaburzeń w przebiegu gametogenezy i/lub embriogenezy, która jest kluczowa w badaniach dotyczących molekularnych podstaw biologii rozwoju organizmów, w których wykorzystuje się bezpłodne mutanty czy męsko-sterylne odmiany roślin.
W trakcie zajęć omówione będą także wybrane zastosowania praktyczne osiągnięć współczesnej embriologii zwierząt dla celów badawczych i medycznych oraz eksperymentalnej embriologii roślin, której postęp umożliwia powstawanie nowych odmian roślin użytkowych, decyduje o wielkości plonów, czy też możliwościach wykorzystania odpowiednich gatunków roślin do fitoremediacji.
Całkowity nakład pracy studenta
1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (35 godz.):
- udział w wykładach – 10 godz.
- udział w ćwiczeniach laboratoryjnych – 20 godz.
- konsultacje z wykładowcą – 2 godz.
- konsultacje z prowadzącym ćwiczenia – 3 godz.
2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta:
- przygotowanie się do zajęć, uzupełnienie notatek, zapoznanie się z literaturą przedmiotu – 20 godz.
3. Czas wymagany do przygotowania się do uczestnictwa w procesie oceniania:
- przygotowanie się do zaliczenia końcowego ćwiczeń – 20 godz.
- przygotowanie się do egzaminu – 25 godz.
Łączna liczba godzin: 100 godz. (4 ECTS)
Efekty uczenia się - wiedza
W1: Student posługuje się terminologią stosowaną w biologii rozwoju oraz definiuje kolejne etapy powstawania gonad u zwierząt (jądra i jajniki) i organów generatywnych u roślin kwiatowych (pręciki i słupki), wytwarzania funkcjonalnych gamet, zapłodnienia i embriogenezy (K_W03, K_W08, K_W11, K_W16).
W2: Student opisuje przebieg wieloetapowych procesów reprodukcyjnych u modelowych gatunków zwierząt i roślin na poziomie tkankowym, komórkowym i molekularnym (K_W03, K_W06, K_W08, K_W14, K_W16).
W3: Student rozumie, że analiza mechanizmów rozwojowych oparta na danych empirycznych wymaga interdyscyplinarnego podejścia z wykorzystaniem różnych metod badawczych i diagnostycznych (K_W03, K_W06, K_W11, K_W12, K_W14, K_W17, K_W19).
W4: Student zna obrazowe metody laboratoryjne i narzędzia badawcze stosowane w klasycznej i eksperymentalnej biologii rozwoju zwierząt i roślin oraz właściwie planuje ich wykorzystanie do rozwiązywania postawionych zadań diagnostycznych (K_W01, K_W06, K_W11, K_W12, K_W14, K_W17, K_W20, K_W21).
Efekty uczenia się - umiejętności
U1: Student ma umiejętności praktyczne w zakresie obserwacji i analizy jakościowej/ilościowej preparatów histologicznych i cytologicznych związanych z biologią rozwoju wybranych gatunków zwierząt i roślin (K_U01, K_U13, K_U16, K_U18).
U2: Student wykorzystuje odpowiednie metody i narzędzia badawcze, w tym techniki laboratoryjne, służące analizie tkanek i komórek kluczowych w biologii rozwoju wybranych gatunków zwierząt i roślin (K_U01, K_U02, K_U08, K_U11, K_U12, ).
U3: Student prawidłowo interpretuje wyniki dokonanych analiz diagnostycznych, wyciąga poprawne wnioski i przygotowuje dokumentację laboratoryjną (K_U01, K_U04, K_U07, K_U12).
U4: Student wykorzystuje naukowe pozycje literaturowe w zakresie biologii rozwoju, posiada umiejętność przygotowywania i wygłaszania wystąpień ustnych, potrafi pracować indywidualnie oraz w zespole (K_U02, K_U14, K_U20, K_U21)
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
K1: Student potrafi w przystępny sposób przekazać wiedzę o najnowszych osiągnięciach biologii rozwoju i embriologii eksperymentalnej oraz wyjaśnić zasadność prowadzenia badań w tym zakresie (K_K01, K_K03, K_K06, K_K07).
K2: Student docenia wartość ustawicznego kształcenia i aktualizowania swojej wiedzy korzystając ze źródeł naukowych i popularnonaukowych, dotyczących specjalistycznych nauk biologicznych (K_K02, K_K05, K_K06).
K3: Student krytycznie odnosi się do obiegowych opinii i analizuje je w oparciu o zdobytą wiedzę oraz potrafi pracować indywidualnie lub w zespole (K_K01, K_K05, K_K06, K_K09, K_K10).
Metody dydaktyczne
Metoda dydaktyczna podająca:
- wykład informacyjny z prezentacjami multimedialnymi
Metody dydaktyczne eksponujące i poszukujące:
- ćwiczenia laboratoryjne o charakterze eksperymentalno-analitycznym; studenci realizują zadania w zespołach 2-osobowych (grupa ćwiczeniowa liczy maksymalnie 8 osób) z uwzględnieniem metodyki prowadzonych doświadczeń i obserwacji diagnostycznych oraz zgodnie z podstawowymi zasadami BHP dotyczącymi pracy laboratoryjnej z materiałem biologicznym i odczynnikami chemicznymi.
Metody dydaktyczne eksponujące
- pokaz
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
Metody dydaktyczne poszukujące
- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- laboratoryjna
- obserwacji
Rodzaj przedmiotu
przedmiot obligatoryjny
Wymagania wstępne
Poszerzony zakres wiedzy z biologii komórki, histologii, genetyki, biochemii i biologii molekularnej (poziom studiów biologicznych I stopnia) oraz wiedza podstawowa w zakresie biologii rozwoju zwierząt i roślin (poziom szkoły średniej).
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metoda oceniania:
zaliczenie na ocenę (ćwiczenia laboratoryjne)
egzamin (wykład)
Kryteria oceniania:
- zaliczenie/egzamin pisemny, test wyboru zamknięty (K_W01, K_W03, K_W06, K_W08, K_W11, K_W12, K_W14, K_W16, K_W17, K_W21).
- wymagany próg na ocenę dostateczną: 51-60%
61-70% - dostateczny plus
71-80% - dobry
81-90% - dobry plus
91-100% - bardzo dobry
Praktyki zawodowe
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Twyman RM „Biologia rozwoju, krótkie wykłady”, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2001
2. Jura C, Klag J „Podstawy embriologii zwierząt i człowieka”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005
3. Bednarska E „Zarys embriologii roślin okrytonasiennych”, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1994
4. Malepszy S „Biotechnologia roślin”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009
5. Maleszewski M „Ćwiczenia z biologii rozwoju zwierząt”, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2007
6. Litwin JA, Gajda M „Podstawy technik mikroskopowych”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011
7. Kurczyńska EU, Borowska-Wykręt D „Mikroskopia świetlna w badaniach komórki roślinnej”, Wydawnictwo Naukowe OWN, 2013
Literatura uzupełniająca:
1. Wybrane publikacje naukowe i popularno-naukowe (polsko- i anglojęzyczne).
Uwagi
|
W cyklu 2022/23L:
|
W cyklu 2023/24L:
|
W cyklu 2024/25L:
|
W cyklu 2025/26L:
|
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: