Bezpieczeństwo postępowania z materiałem biologicznym 2600-BMPSA4-1-S1

Przedmiot umożliwia uzyskanie wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu bezpieczeństwa postępowania z materiałem biologicznym. Tematyka wykładu obejmuje definicję i klasyfikację szkodliwych czynników biologicznych oraz powiązane z grupą zagrożenia normy obowiązujące na poszczególnych poziomach bezpieczeństwa biologicznego. Podawany jest aktualny stan prawny. Omawiane są przykładowe stanowiska pracy i towarzyszące im zagrożenia biologiczne z podaniem ich charakterystyki. Prezentowane są sposoby zabezpieczania śladów biologicznych i pobierania materiału biologicznego do badań ze szczególnym uwzględnieniem zasad aseptyki. Wykład prezentuje różne typy próbek biologicznych z uwzględnieniem DNA jako śladu biologicznego wykorzystywanego w technice kryminalistycznej, warunki ich przechowywania i czynniki je niszczące. Poruszany jest aspekt dróg kontaktu z materiałem biologicznym i możliwe skutki ekspozycji oraz prawidłowe postępowanie poekspozycyjne. Tematyka dotyczy profilaktyki, prawidłowego stosowania środków ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz ochrony pierwotnej i wtórnej. Ponadto wykład przedstawia czynniki biologiczne jako ewentualne źródło chorób zawodowych oraz bioterroryzmu.
Zajęcia laboratoryjne dotyczą bezpiecznych zasad pobierania, przechowywania oraz analizy prób biologicznych. Studenci zapoznają się z definicją czynników biologicznych oraz z ich klasyfikacją. Ćwiczenia obejmują praktyczne zapoznanie studentów z różnymi metodami pobierania materiału biologicznego, przechowywania prób biologicznych, wpływie kontaminacji prób na wyniki badań oraz wpływie czynników fizycznych i chemicznych na czystość mikrobiologiczną i trwałość materiału biologicznego. Duży nacisk stawiany jest na techniki sterylnej pracy i metody dezynfekcji. Badany jest stan mikrobiologiczny środowiska pracy.

W cyklu 2025/26L:

Wykład:
1. Wiadomości wstępne – grupy zagrożenia biologicznego i poziomy bezpieczeństwa biologicznego (3 godziny).
2. Pobór, transport i przechowywanie materiału biologicznego (2 godziny).
3. Analiza materiału biologicznego (2 godziny).
4. Profilaktyka (2 godziny).
5. Bioterroryzm (1 godziny).

Laboratorium:
1. Stan mikrobiologiczny środowiska pracy (3 godziny).
2. Przechowywanie organizmów oraz techniki sterylnej pracy (4 godziny).
3. Skuteczność działania środków do dezynfekcji z uwzględnieniem wpływu zanieczyszczeń organicznych (3 godziny).

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczyciela (20 godzin) - 0,8 ECTS): - wykład - 10 godzin - laboratorium - 10 godzin Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (5 godzin) - 0,2 ECTS - przygotowanie do zaliczenia na ocenę - 5 godzin Całkowity nakład pracy studenta: 25 godzin (1 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

Student: W1: charakteryzuje i poprawnie dobiera metody analityczne, techniki badawcze oraz metody pomiarowe - K_W02 W2: opisuje zasady prowadzenia obserwacji i dokumentowania wyników badań stosowanych w laboratoriach specjalistycznych - K_W03 W3: wskazuje i tłumaczy praktyczne zastosowania najważniejszych osiągnięć w dziedzinie nauk biologicznych zwiększających bezpieczeństwo pracy z materiałem biologicznym - K_W04 W4: definiuje zasady bezpiecznego postępowania z materiałem biologicznym należącym do różnych klas zagrożenia biologicznego na poszczególnych etapach badań - K_W16

Efekty uczenia się - umiejętności

Student: U1: stosuje techniki pomiarowe i analityczne wykorzystywane w laboratorium mikrobiologicznym do analizy materiału biologicznego - K_U01 U2: dobiera i stosuje odpowiednie metody poboru i zabezpieczenia materiału biologicznego w miejscu zdarzenia z zachowaniem zasad aseptyki - K_U02 U3: wyszukuje informacje naukowe niezbędne do weryfikacji uzyskanych wyników - K_U07 U4: interpretuje otrzymane wyniki badań i formułuje poprawne wnioski - K_U10

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: K1: otwarty jest na pogłębianie wiedzy z zakresu bezpieczeństwa postępowania z materiałem biologicznym - K_K01 K2: świadomy jest ryzyka jakie stwarza materiał biologiczny oraz odpowiedzialności za rzetelne i etyczne wykonywanie badań - K_K03, K_K04 K3: świadomy jest odpowiedzialności za bezpieczeństwo pracy własnej i innych w trakcie badań z materiałem biologicznym oraz powierzonego sprzętu - K_K07, K_08 K4: zdolny jest do pracy w zespole i realizacji w nim różnych funkcji – K_K09

Metody dydaktyczne

Wykład: - metody dydaktyczne podające: wykład informacyjny z prezentacjami multimedialnymi, pogadanka, opis - metody dydaktyczne eksponujące: pokaz filmu i animacji Laboratorium: - metody dydaktyczne poszukujące: laboratoryjna, obserwacji - metody dydaktyczne eksponujące: pokaz Zajęcia laboratoryjne mają charakter eksperymentalno-pokazowy, studenci realizują zadania w zespołach 2 - 3 osobowych z uwzględnieniem metodyki prowadzonych doświadczeń i obserwacji. Wykonują doświadczenia z wykorzystaniem sprzętu laboratoryjnego zgodnie z pisemną instrukcją oraz po omówieniu podstaw teoretycznych i zaprezentowaniu sposobu wykonania poszczególnych czynności, z zachowaniem zasad BHP dotyczących pracy laboratoryjnej z materiałem biologicznym.

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

zaliczenie przedmiotu Mikrobiologia sądowa

Koordynatorzy przedmiotu

Dariusz Laskowski

Kryteria oceniania

Wykład: zaliczenie pisemne (test zamknięty typu prawda/fałsz, jednokrotnego wyboru i pytania otwarte), uwzględniające wymienione efekty uczenia się (wiedza): K_W02, K_W03, K_W04, K_W16

zaliczenie na ocenę: 55-65% dostateczny, >65-75% dostateczny plus, >75-85% dobry, >85-95% dobry plus, >95% bardzo dobry
Poprawa przysługuje w przypadku niezaliczenia przedmiotu. Zasady poprawy i kryteria oceniania są takie same, natomiast ocena końcowa obliczana jest na podstawie średniej ważonej wyniku otrzymanego w I terminie (waga 1) i z poprawy (waga 3).
Średnia ważona = (wynik_z_I_terminu + 3 • wynik_z_poprawy) / 4
Przysługuje jedna poprawka.

Laboratorium:
- kolokwium pisemne (test zamknięty typu prawda/fałsz, jednokrotnego wyboru i pytania otwarte), uwzględniające wymienione efekty uczenia się (wiedza i umiejętności): K_W02, K_W04, K_W16, K_U01, K_U02
- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć, aktywność, praca w grupie nad zadaniem zgodnie z instrukcją), uwzględniająca wymienione efekty uczenia się (umiejętności): K_U01, K_U02, K_U07, K_U10, (kompetencje społeczne): K_K01, K_K03, K_K04, K_K07, K_K08, K_K09.

zaliczenie na ocenę: 55-65% dostateczny, >65-75% dostateczny plus, >75-85% dobry,>85-95% dobry plus, >95% bardzo dobry
Poprawa przysługuje w przypadku niezaliczenia przedmiotu. Zasady poprawy i kryteria oceniania są takie same, natomiast ocena końcowa obliczana jest na podstawie średniej ważonej wyniku otrzymanego w I terminie (waga 1) i z poprawy (waga 3).
Średnia ważona = (wynik_z_I_terminu + 3 • wynik_z_poprawy) / 4
Przysługuje jedna poprawka.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

1. Dorota Kilańska, Aneta Trzcińska "Ekspozycja zawodowa w praktyce" - PZWL 2013.
2. Jacek Dutkiewicz, Radosław Śpiewak, Leon Jabłoński, Jolanta Szymańska "Biologiczne czynniki zagrożenia zawodowego. Klasyfikacja, narażone grupy zawodowe, pomiary, profilaktyka" - Lublin : Ad punctum., 2007.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2600-BMPSA4-1-S1 w USOSweb