Biologia molekularna 2600-BMOLBIOT-2-S1
Wykłady z przedmiotu Biologia molekularna mają zapoznać studenta z następującymi zagadnieniami:
1. Anatoma genomów prokariotycznych i eukariotycznych. Anatomia genomów wirusów. Paradoks wartości C. Sekwencje kodujące i niekodujące, sekwencje powtórzone. Macierz jądrowa.
2. Molekularne podstawy replikacji DNA. Enzymy biorące udział w procesie replikacji. Właściwości polimerazy DNA. Mechanizm replikacji nici opóźnionej i wiodącej. Porównanie replikacji u Prokariota i Eukariota. Replikacja telomerów.
3. Mechanizmy powstawania mutacji. Mutacje spontaniczne i indukowane. Rodzaje i źródła mutagenów. Rodzaje mutacji (genowe, genomowe, chromosomowe). Skutki mutacji na poziomie genu, komórki i organizmu. Rola mutacji w ewolucji.
4. Mechanizmy naprawy DNA pośrednie i bezpośrednie.
5. Rekombinacja homologiczna. Modele rekombinacji homologicznej (Hollidaya, Meselsona-Raddinga, Szostaka i Nassifa).
6. Mechanizm rekombinacji homologicznej u bakterii. Rola białka RecA. Mechanizm rekombinacji homologicznej u Eukariota. Rola białka Rad51.
7. Rekombinacja umiejscowiona. Typy rekombinaz i mechanizm ich działania. Integracja faga λ z genomem bakterii.
8. Elementy ruchome genomu. Budowa i rodzaje retrotranspozonów oraz mechanizm retrotranspozycji. Budowa i rodzaje transpozonów DNA oraz mechanizm transpozycji. Znaczenie elementu Alu i LINE1 w genomie człowieka. Skutki transpozycji.
9. Poziomy regulacji aktywności genomu.
10. Konwersja genów. Zmiana typu płciowego u drożdży. Rekombinacja VJD w tworzeniu przeciwciał.
11. Hetero - i euchromatyna. Modyfikacje białek histonowych. Metylacja DNA. Wpływ remodelowania chromatyny na ekspresję genów.
12. Struktura genu prokariotycznego i eukariotycznego. Budowa i rola promotora w inicjacji transkrypcji.
13. Transkrypcja genów prokariotycznych. Budowa polimerazy RNA. Rola podjednostki sigma w inicjacji transkrypcji. Terminacja rho-zależna i rho-niezależna.
14. Transkrypcja genów eukariotycznych. Eukariotyczne polimerazy RNA i ich specyficzne promotory. Ogólne czynniki transkrypcyjne, białko TBP. Sekwencje wzmacniające i wyciszające, czynniki transkrypcyjne.
15. Dojrzewanie transkryptów - czapeczkowanie, mechanizm wycinania intronów, rola snRNA U i białek splicingowych. Typy intronów. Alternatywny splicing, transsplicing. Terminacja transkrypcji i poliadenylacja.
Dojrzewanie transkryptów tRNA – dojrzewanie na końcach 5’ i 3’, usuwanie intronów, modyfikacje zasad. Dojrzewanie transkryptów pol I RNA – rola RNaz i snoRNA z motywami C/D oraz H/ACA. Edytowanie RNA.
Stabilność RNA. Mechanizmy degradacji RNA.
16. Translacja – rola białek G. Mechanizm inicjacji translacji. Kontrola inicjacji translacji przez inhibicję zwrotną, inhibitorową fosforylację eIF-2α, stymulującą fosforylację PHAS-1, struktury szpilek do włosów, białka wiążące elementy IRE. Elongacja translacji - udział EF-Tu i EF-G oraz transferazy peptydylowej. Czynniki RF i RRF terminujące translację.
17. Niekodujące RNA. Rybozymy. Rola mi/siRNA w interferencji RNA.
W trakcie ćwiczeń z przedmiotu Biologia molekularna studenci zapoznają się z podstawowymi technikami stosowanymi w inżynierii genetycznej i biologii molekularnej. Pracując w 2-3 osobowych zespołach pod nadzorem prowadzącego studenci przeprowadzają doświadczenia, samodzielnie analizują wyniki i wyciągają wnioski. W trakcie zajęć studenci wykonają następujące doświadczenia:
1. Przygotowanie bakterii chemokompetentnych, transformacja bakterii metodą szoku cieplnego i elektroporacji.
2. Chromatografia bibułowa barwników oka D. melanogaster.
3. Test Amesa.
4. Izolacja DNA plazmidowego oraz DNA genomowego z roślin.
5. Izolacja RNA z roślin.
6. Trawienie restrykcyjne DNA.
7. Elektroforeza kwasów nukleinowych w żelach agarozowych.
8. Analiza spektrofotometryczna kwasów nukleinowych.
9. Mapowanie restrykcyjne
10. Identyfikacja płci człowieka metodą PCR.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
Metody dydaktyczne poszukujące
- laboratoryjna
- ćwiczeniowa
- doświadczeń
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Wykład kończy się egzaminem pisemnym na ocenę. Egzamin składa się z pytań o charakterze otwartym, opisowym i pytań testowych.
K_W02, K_W09, K_W10,
Stosowana jest następująca skala ocen:
100-92% bardzo dobry (5,0)
91-82% dobry plus (4,5)
81-72% dobry (4,0)
71-62% dostateczny plus (3,5)
61-55% dostateczny (3,0)
54-0% niedostateczny (2,0)
Ćwiczenia kończą się pisemnym kolokwium końcowym składającym się z pytań o charakterze otwartym, opisowym.
Konieczne jest uzyskanie oceny pozytywnej z końcowego kolokwium. W trakcie semestru krótkie sprawdziany, ocena aktywności studentów w czasie zajęć.
K_W13, K_W16, K_W18, K_U01, K_U02, K_U06, K_U08, K_U12
Ocena aktywności K_K03, K_K09
Ocena końcowa stanowi średnią ważoną uzyskanych ocen. Ocena z kolokwium końcowego to 70% oceny końcowej, 30% stanowią pozostałe oceny: do 3,39 – dostateczny, 3,40-3,74 – dostateczny plus, 3,75-4,19 – dobry, 4,20-4,50 – dobry plus, powyżej 4,50 – bardzo dobry.
Praktyki zawodowe
Program kształcenia nie przewiduje praktyk zawodowych.
Literatura
Literatura podstawowa:
Brown T.A., Genomy, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Turner P.C., McLennan A.G., Bates A.D., White M.R.H., Biologia molekularna. Krótkie wykłady. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Sadakierska-Chudy A, Dąbrowska G, Goc A. Genetyka ogólna. Skrypt do ćwiczeń dla studentów biologii, Wyd. UMK, 2004.
Literatura dodatkowa:
Lewin B., Genes IX. http://biology.jbpub.com/book/genes/index.cfm.
Węgleński P. (red), Genetyka molekularna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Allison L.A. Podstawy biologii molekularnej. Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa 2009
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: