Biologia funkcjonalna roślin 2600-BFRBIOL-1-S1

Przedmiot realizowany jest w formie wykładów i ćwiczeń laboratoryjnych
Program wykładów.
1. Przedmiot i główne działy botaniki. Rola roślin i znaczenie botaniki. Informacje podstawowe o sposobach klasyfikacji roślin użytkowych.
2. Chemiczne składniki komórek.
3. Jedność i różnorodność komórek - organizmy prokariotyczne i eukariotyczne, stopnie organizacji.
4. Budowa komórki roślinnej. Charakterystyka elementów składowych komórki roślinnej. Cykl komórkowy.
5. Podstawy histogenezy i różnicowania tkanek. Kształtowanie się organizmu
6. Funkcjonalne układy tkankowe: twórczy, okrywający, fotosyntetyzujący, przewietrzający, chłonny, przewodzący, spichrzowy, wydzielniczy, mechaniczny, ruchowy.
7. Organy wegetatywne i generatywne roślin nasiennych. Morfologia i anatomia korzenia i pędu (łodygi, liści, kwiatów, owoców).
8. Rozmnażanie, klasyfikacja i charakterystyka sposobów rozmnażania roślin.
Program ćwiczeń.
1. Zasady BHP w sali ćwiczeniowej. Wprowadzenie do zajęć: omówienie programu ćwiczeń i warunków zaliczenia. Zapoznanie z aparaturą wykorzystywaną w trakcie ćwiczeń: obsługa mikroskopu świetlnego i stereoskopowego.
2. Komórka roślinna. Protoplast (organella komórkowe, właściwości plazmalemmy, właściwości cytoplazmy). Ściana komórkowa (budowa blaszki środkowej, ściany pierwotnej i wtórnej, wzrost ściany, modyfikacje ścian, sposoby detekcji substancji adkrustujących i inkrustujących ściany komórkowe). Substancje ergastyczne (pierwotne i wtórne produkty przemiany materii). Materiały zapasowe. Przygotowywanie preparatów świeżych.
3. Funkcjonalne układy tkankowe.
4. Budowa anatomiczna organów (preparaty trwałe)
- pierwotna i wtórna budowa korzenia
- pierwotna i wtórna budowa łodygi
- budowa liści
5. Anatomiczna budowa organów generatywnych
6. Budowa morfologiczna roślin osiowych:
- różnice w budowie siewek
- budowa łodygi - typy rozgałęzień pędów, typy łodyg, rodzaje pąków, przekształcenia,
- budowa korzenia – strefowa budowa korzenia, systemy korzeniowe, korzenie boczne i przybyszowe, przekształcenia,
- budowa liści – zawiązki liściowe, rodzaje liści w ontogenezie, modyfikacje liści
- budowa kwiatów (elementy kwiatów, symetrie kwiatów), rodzaje kwiatostanów, budowa owoców i rodzaje)

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (52 godz.): - udział w wykładzie - 15 h - udział w ćwiczeniach - 35 h - udział w konsultacjach – 2 h Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (48 godz.): - praca własna studenta - 48 h Łącznie: 100 godz. (4 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1 – student ma ogólną wiedzę o strukturalno-funkcjonalnej organizacji i funkcjonowaniu roślin, na różnych poziomach organizacji ich budowy (komórki, tkanki, organy), (K_W 02, K_W07, K_W14) W2 - wyjaśnia zależności pomiędzy budową, a pełnioną funkcją poszczególnych tkanek i organów, (K_W 01, K_W 02, K_W03) W3 - ma świadomość postępu naukowego i rozumie możliwości wykorzystania wiedzy naukowej w praktyce, (K_W 12) W4 - zna i potrafi scharakteryzować podstawowe jednostki taksonomiczne roślin użytkowych, (K_W 14) W5 - zna terminologię botaniczną, (K_W 14, K_W21) W6 - interpretuje i porównuje obrazy mikroskopowe przedstawiające anatomiczną budowę poszczególnych komórek, tkanek i organów, (K_W 23) W7 - zna zasady dokumentowania poczynionych obserwacji, (K_W 20)

Efekty uczenia się - umiejętności

U1 – student potrafi obsługiwać mikroskop świetlny i stereoskopowy oraz zastosować podstawowe techniki przegotowywania świeżych preparatów mikroskopowych (K_U 05, K_U10) U2 – student przeprowadza analizy mikroskopowe (K_U 10, K_U15) U3 - potrafi identyfikować elementy komórki roślinnej, tkanki i organy roślinne w preparatach mikroskopowych, potrafi interpretować oraz dokumentować obrazy mikroskopowe (K_U 13, K_U21) U5 - nabywa umiejętności studiowania literatury naukowej, selekcji informacji oraz dyskusji (K_U 09, K_U14, K_U15, K_U18)

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1 - potrafi krytycznie ocenić własną wiedzę i wyniki pracy (K_K05) K2 - dostrzega potrzebę pogłębiania wiedzy (K_K 01) K3 - jest odpowiedzialny za powierzony sprzęt i bezpieczeństwo pracy własnej i innych, umie postępować w sytuacji zagrożenia zdrowia (K_K 09, K_U08) K4 - potrafi efektywnie pracować według wskazówek prowadzącego i organizować odpowiednio swój warsztat pracy (K_K 09) K5 - potrafi pracować w grupie podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych oraz dokonywać interpretacji poczynionych obserwacji poprzez wyciąganie odpowiednich wniosków (K_K 10)

Metody dydaktyczne

Metody dydaktyczne podające: - wykład informacyjny z prezentacjami multimedialnymi Metody dydaktyczne poszukujące: - ćwiczenia laboratoryjne mają charakter doświadczalny (studenci realizują zadania indywidualnie). Zajęcia są prowadzone w grupie 8-12 osób, ponieważ wymaga tego metodyka doświadczeń: dostęp do sprzętu i urządzeń laboratoryjnych, a także praca z materiałem badawczym świeżym oraz preparatami mikroskopowymi. Ćwiczenia laboratoryjne prowadzone są w salach o ograniczonej ilości stanowisk, realizowane zadania wymagają precyzji, wykonywane są na specjalistycznym sprzęcie. Wykonywanie obserwacji i analiz w oparciu o pisemne instrukcje.

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład problemowy
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące

- obserwacji
- laboratoryjna
- ćwiczeniowa

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Koordynatorzy przedmiotu

Krzysztof Jaworski

Kryteria oceniania

Metody oceniania
Egzamin pisemny z całości wiedzy przedstawionej na wykładach i ćwiczeniach (K_W 01, 02, 03, 07, 12, 14, 20, 21, 23)

Ćwiczenia: Ocenianie ciągłe wiedzy, umiejętności i osiągniętych kompetencji. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest opanowanie przez studenta materiału przerabianego na ćwiczeniach oraz pozytywne zaliczenie wykonywanych prac, sprawozdań z pojedynczych ćwiczeń i wszystkich kolokwiów i wejściówek występujących podczas semestru (K_W 01, 02, 03, 07, 12, 14, 20, 21, 23;
K_U 05, 09, 10, 13, 14, 15, 18, 21;
K_K 01, 05, 08, 09, 10)

Kryteria oceniania
zaliczenie wykładów: zaliczenie pisemne w formie pisemnej, wymagany próg na ocenę dostateczną - 55-60%, dostateczny plus - 61-70%, dobry - 71-80%, dobry plus 81-90%, bardzo dobry - 91-100% .
zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych: ocena ciągła (bieżące przygotowanie studentów do zajęć (80%), dokumentacja wykonanych ćwiczeń (20%); wymagany próg na ocenę dostateczną - 55-60%, dostateczny plus - 61-70%, dobry - 71-80%, dobry plus 81-90%, bardzo dobry - 91-100% .

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa

Z. Hejnowicz – Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych
J. Kopcewicz, A. Szmidt-Jaworska, K. Kannenberg – Zarys struktury i fizjologii drzew leśnych
J. Czaplewska, H. Kulikowska-Gulewska – Wstęp do anatomii i morfologii roślin naczyniowych

Literatura uzupełniająca
E.Kurczyńska, D. Borowska-Wykręt – Mikroskopia świetlna w badaniach komórki roślinnej.

Literatura dostępna w Bibliotece UMK oraz w bibliotece Katedry Fizjologii Roślin i Biotechnologii

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2600-BFRBIOL-1-S1 w USOSweb