Anatomia człowieka z elementami antropologii 2600-ACBIOL-1-S1
Omówione zostaną zagadnienia związane ze szczegółową budową anatomiczną ciała człowieka - poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym, topograficznym oraz wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej z uwzględnieniem zmienności osobniczej, międzypopulacyjnej, dymorfizmu płciowego oraz zmienności zachodzącej z wiekiem. Student również pozna antropologiczne metody i techniki badawcze z zakresu pomiarów, jak i opisu części ciała oraz szkieletu ludzkiego, metody oceny płci i wieku oraz oceny budowy ciała. Część praktyczna zajęć laboratoryjnych będzie także obejmowała naukę oraz doskonalenie posługiwania się podstawowymi przyrządami antropometrycznymi (np.: cyrklami kabłąkowymi, taśmami mierniczymi, fałdomierzami, gonimetrem, dynamometrem, analizatorami zawartości tkanki tłuszczowej, analizatorami skóry i innymi).
Zakres tematów laboratoryjnych:
1. Przedmiot badań anatomii człowieka oraz antropologii oraz podział. Zarys historii badań anatomicznych od czasów starożytnych do współczesności.
2. Płaszczyzny i osie ciała człowieka. Okolice ciała człowieka. Symetria i asymetria w budowie ciała i narządów.
3. Definicje punktów antropometrycznych. Ogólny kształt ciała, somatotyp. Wskaźniki proporcji ciała. Ocena komponentów ciała. Ważenie ciała. Określanie procentowej zawartości tkanki tłuszczowej metodą elektrooporową oraz pomiary fałdów skórnych.
4. Układ ruchu. Budowa histologiczna. Tkanka łączna oporowa. Tkanka kostna i chrzęstna. Kostnienie. Część bierna i czynna układu ruchu. Połączenia kości. Typologia kości i stawów. Budowa stawu.
5. Budowa i funkcje szkieletu człowieka (szkielet osiowy i szkielet kończyn). Rozwój i funkcje szkieletu.
6. Część czynna układu ruchu. Tkanka mięśniowa. Budowa mięśnia szkieletowego. Typologia mięśni. Mięśnie ciała człowieka.
7. Układ krążenia. Układ krwionośny i chłonny. Szczegółowa budowa serca i naczyń krwionośnych. Mały i duży obieg krwi. Krążenie w okresie płodowym. Ukrwienie poszczególnych części ciała. Węzły chłonne oraz krążenie limfy. Narządy przychłonne.
8. Układ oddechowy człowieka. Budowa anatomiczna. Górne i dolne drogi oddechowe. Płuca. Mechanika oddychania.
9. Układ trawienny. Szczegółowa budowa układu pokarmowego – odcinki i narządy układu pokarmowego. Gruczoły trawienne budowa i funkcja.
10. Układ wydalniczy. Szczegółowa budowa układu wydalniczego. Budowa i funkcja nerek. Różnice w budowie układu wydalniczego męskiego i żeńskiego.
11. Układ płciowy. Szczegółowa budowa układu płciowego męskiego i układ płciowego żeńskiego. Cykl płciowy kobiety.
12. Układ nerwowy. Szczegółowa budowa ośrodkowego układu nerwowego człowieka (mózgowie i rdzeń kręgowy). Układ nerwowy obwodowy. Nerwy czaszkowe i rdzeniowe. Układ nerwowy autonomiczny. Unerwienie poszczególnych części i okolic ciała człowieka.
13. Układ wewnątrzwydzielniczy. Budowa anatomiczna i rozmieszczenie gruczołów wydzielania dokrewnego człowieka.
14. Narządy zmysłów. Budowa anatomiczna. Narząd wzroku, narząd słuchu i równowagi, narząd powonienia, narząd smaku, narząd czucia skórnego.
15. Powłoka wspólna. Budowa i funkcje skóry. Gruczoły skóry i jej wytwory. Analiza parametrów skóry: wilgotność, natłuszczenie, szorstkość.
Zakres tematów wykładowych:
1. Rozwój, czynniki rozwoju człowieka i jego procesy składowe.
2. Metody badań w anatomii człowieka i antropologii (antropometria). Przyrządy antropometryczne (cyrkle kabłąkowe, taśmy miernicze, fałdomierze, goniometry, dynamometry, analizatory zawartości tkanki tłuszczowej, analizatory skóry). Normy.
3. Etapy ontogenezy – okres życia prenatalnego i postnatalnego.
4. Inwolucja organizmu.
5. Dymorfizm płciowy.
6. Trendy sekularne.
7. Genetyczne podłoże zjawisk rozwojowych - cechy jakościowe i ilościowe.
8. Homeostaza zjawisk rozwojowych.
W cyklu 2021/22Z:
Omówione zostaną zagadnienia związane ze szczegółową budową anatomiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym, topograficznym oraz wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej z uwzględnieniem zmienności osobniczej, międzypopulacyjnej, dymorfizmu płciowego oraz zmienności zachodzącej z wiekiem. |
W cyklu 2022/23Z:
Omówione zostaną zagadnienia związane ze szczegółową budową anatomiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym, topograficznym oraz wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej z uwzględnieniem zmienności osobniczej, międzypopulacyjnej, dymorfizmu płciowego oraz zmienności zachodzącej z wiekiem. |
W cyklu 2023/24Z:
Omówione zostaną zagadnienia związane ze szczegółową budową anatomiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym, topograficznym oraz wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej z uwzględnieniem zmienności osobniczej, międzypopulacyjnej, dymorfizmu płciowego oraz zmienności zachodzącej z wiekiem. |
W cyklu 2024/25Z:
Omówione zostaną zagadnienia związane ze szczegółową budową anatomiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym, topograficznym oraz wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej z uwzględnieniem zmienności osobniczej, międzypopulacyjnej, dymorfizmu płciowego oraz zmienności zachodzącej z wiekiem. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- wykład problemowy
- pogadanka
Metody dydaktyczne poszukujące
- obserwacji
- laboratoryjna
- ćwiczeniowa
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: | W cyklu 2021/22Z: |
Efekty kształcenia
Kryteria oceniania
Wykład:
Egzamin pisemny - W1, W2, W3, W4, W5, K1, K2, K3
Punktacja:
ndst 0-59%
dst 60-69%
dst plus 70-79%
db 80-89%
db plus 90-94%
bdb 95-100%
Laboratorium:
Kolokwium pisemne - W1, W2, W3, W4, W5, K1, K2, K3
Punktacja:
ndst 0-59%
dst- 60-69%
dst plus- 70-79%
db- 80-89%
db plus- 90-94%
bdb- 95-100%
Kolokwium praktyczne – W3, W5, U1, U2, U3, K4
Punktacja:
+ (umiejętność rozpoznawania kości, rozróżniania prawa/lewa, umiejętność przedstawienia jakie kości i w jakim układzie budują dany staw, określanie podstawowych elementów budujących kości, posługiwanie się przyrządami antropometrycznymi i wyjaśnianie zasady ich działania)
- (brak umiejętności rozpoznawania kości, rozróżniania prawa/lewa, umiejętność przedstawienia jakie kości i w jakim układzie budują dany staw, określanie podstawowych elementów budujących kości, posługiwanie się przyrządami antropometrycznymi i wyjaśnianie zasady ich działania)
Prezentacje - W1, W2, W3, W4, W5, K1, K2, K3
Prezentacje przygotowane przez studentów w zespołach. Tematy obejmują zagadnienia związane ze szczegółową budową anatomiczną ciała człowieka - poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym, topograficznym oraz wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej z uwzględnieniem zmienności osobniczej, międzypopulacyjnej, dymorfizmu płciowego oraz zmienności zachodzącej z wiekiem, poza układem kostnym i mięśniowym.
Punktacja:
+ (przygotowanie prezentacji obejmującej wskazane w temacie zagadnienia)
- (nieprzygotowanie/nieprzedstawienie prezentacji obejmującej wskazane w temacie zagadnienia)
1 dopuszczalna nieobecność na zajęciach (10%)
Zaliczenie na ocenę na podstawie dwóch kolokwiów pisemnych dotyczących wiedzy z zakresu anatomii systematycznej, topograficznej i szczegółowej oraz kolokwium praktycznego dotyczącego wiedzy z zakresu anatomii układu kostnego.
Ocena ostateczna z zajęć laboratoryjnych: średnia z uśrednionych ocen cząstkowych uzyskanych na zajęciach i oceny z kolokwiów.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Antropologia, 1989 (praca zbiorowa pod redakcją A. Malinowskiego i J. Strzałko). Wydawnictwo PWN. Poznań - Warszawa.
2. Bochenek A, Reicher M., 2010, Anatomia człowieka, Tom 1-5. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
3. Krechowiecki A., Czerwiński F., 1987, Zarys anatomii człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
4. Malinowski A., 2010, Repetytorium z anatomii człowieka. Tom 1 i 2. Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu, Poznań.
5. Netter F., H., 2011, Atlas anatomii człowieka z polskim mianownictwem anatomicznym. Elsevier.
6. Sobotta J., 2012, Atlas anatomii człowieka, Elsevier Urban & Partner
7. Sokołowska-Pituchowa J. (red.), 2006, Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Gray H. 1991, Gray’s Anatomy, Greenwich Editions.
2. Malinowski A., 1987, Norma biologiczna a rozwój somatyczny człowieka, IWZZ, Warszawa.
3. McMinn R., Hutchings R., Pegington J., Abrahams P., 1994, Kolorowy Atlas Anatomii Człowieka, Wydawnictwo Slovart, Bratysława, Solis, Warszawa.
W cyklu 2021/22Z:
Literatura podstawowa: |
W cyklu 2022/23Z:
Literatura podstawowa: |
W cyklu 2023/24Z:
Literatura podstawowa: |
W cyklu 2024/25Z:
Literatura podstawowa: |
Uwagi
W cyklu 2022/23Z:
Zajęcia laboratoryjne odbywają się w formie stacjonarnej. Student na zajęciach laboratoryjnych jest zobowiązany do noszenia fartucha i rękawiczek dostarczanych we własnym zakresie. Obowiązek noszenia maseczki zakrywającej nos i usta (dostarczonej we własnym zakresie przez studenta) oraz zachowania dystansu społecznego w zależności od sytuacji i odgórnych przepisów. |
W cyklu 2023/24Z:
Zajęcia laboratoryjne odbywają się w formie stacjonarnej. Student na zajęciach laboratoryjnych jest zobowiązany do noszenia fartucha i rękawiczek dostarczanych we własnym zakresie. Obowiązek noszenia maseczki zakrywającej nos i usta (dostarczonej we własnym zakresie przez studenta) oraz zachowania dystansu społecznego w zależności od sytuacji i odgórnych przepisów. |
W cyklu 2024/25Z:
Zajęcia laboratoryjne odbywają się w formie stacjonarnej. Student na zajęciach laboratoryjnych jest zobowiązany do noszenia fartucha i rękawiczek dostarczanych we własnym zakresie. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: