Folklor w kulturze polskiej 2555-s1KUL2Z-FWKP

1. Folklor, folkloryzm, folklorystyka, folklor tradycyjny a folklor współczesny, odmiany folkloru – kwestie terminologiczne i pojęciowe.
2-5. Związki tradycyjnego folkloru polskiego z kulturą duchową wsi; folklor obrzędowy i powszechny i jego obecność w kulturze polskiej.
6-8. Podstawowe gatunki tradycyjnej prozy ludowej (bajka – zwierzęca i magiczna, podanie, legenda, humoreska i kawał, przysłowie,
zagadka, zamawianie, pieśń); metody klasyfikacji, opisu i próby interpretacji.
9-10. Folklor muzyczny i jego obecność w kulturze polskiej.
11. Folklor współczesny i jego związki z kulturą.
12. Formy folkloru miejskiego - ulicznego (vlepki, graffiti, szablony).
13-14. Folklor internetowy - gatunki wypowiedzi internetowej (m.in. łańcuszki szczęścia, demotywatory, dowcipy) i ich funkcje.
15. Posumowanie.

Całkowity nakład pracy studenta

Student/ka za zaliczenie przedmiotu uzyskuje 4 punkty ECTS, odpowiadające nakładowi ok. 100 godzin pracy, z tego: 2 pkt ECTS za udział w zajęciach (30 godz. pracy) i za konsultacje z osobą prowadzącą; 2 pkt ECTS za pracę własną (70 godz. pracy): przygotowanie się do zajęć i do egzaminu.

Efekty uczenia się - wiedza

Po ukończeniu zajęć student uzyskuje wiedzę z zakresu folklorystyki antropologicznej. Zna podstawowe pojęcia z tej dziedziny, m.in. takie jak folklor, folkloryzm, folkloryzacja, oraz nazwy form i obrzędów szeroko rozumianego folkloru polskiego (K_W03). Orientuje się w zakresie zjawisk współczesnego folkloru (K_W02).

Efekty uczenia się - umiejętności

Student potrafi odróżnić przekazy folkloru od innych typów przekazów. Potrafi rozpoznać ich przynależność gatunkową i środowiskową. Umie określić podstawowe cechy i funkcje każdej ze znanych form folkloru oraz wskazać na związek z określoną sferą kultury (K_U02, K_U03).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student czyta i interpretuje literaturę z zakresu folklorystyki i antropologii oraz przekazy folklorystyczne – dawne oraz współczesne. Zyskuje orientację w zakresie zmian dotyczących zjawisk folkloru, wiążąc je ze zmianami kulturowymi i dostrzegając ich rangę (K_K 01). Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, Polski, Europy i świata w zakresie ochrony (zbieranie, selekcjonowanie, katalogowanie) folkloru tradycyjnego i współczesnego (K_K12).

Metody dydaktyczne

- wykład informacyjny (konwencjonalny) - wykład konwersatoryjny - wykład problemowy

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- studium przypadku

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody ewaluacyjne
- metody służące prezentacji treści

Wymagania wstępne

Brak

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23Z:

Artur Duda
Violetta Wróblewska

W cyklu 2021/22Z:

Artur Duda
Piotr Grochowski
Violetta Wróblewska

W cyklu 2023/24Z:

Artur Duda
Violetta Wróblewska

W cyklu 2024/25Z:

Marzenna Wiśniewska
Violetta Wróblewska

Kryteria oceniania

Podstawą oceny będzie egzamin pisemny z tematyki wykładu. Będą 4 zagadnienia, z których każde będzie oceniane na 3 punkty. Łącznie
można uzyskać 12 punktów. Na ocenę dostateczną należy uzyskać minimum 6,5 punktów, czyli ok. 51%. Na ocenę bardzo dobrą 10,5 pkt. W wypadku nauczania zdalnego - egzamin pisemny będzie zastąpiony egzaminem ustnym - na zasadach jak powyżej.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

Teksty
Bystroń J. S., Polska pieśń ludowa, Kraków 1925.
Kolberg O., Pieśni ludu polskiego, [w:] tegoż, Lud, t. 1, Warszawa 1857 (= tegoż, Dzieła wszystkie, t. 1, Wrocław 1961)
Księga bajek polskich, t. 1, wyb. i oprac. H. Kapełuś, Warszawa 1988.
Kumotry diabła. Opowieści ludowe Śląska Opolskiego, zebr., oprac. i wstęp Dorota Simonides, Warszawa 1977.
Nie wszystko bajka. Polskie ludowe podania historyczne, wyb. i oprac. J. Hajduk-Nijakowska, Warszawa 1983.
Nowa księga przysłów polskich, t. 1-3, Warszawa 1969-1972, pod red. J. Krzyżanowskiego.
Polskie zagadki ludowe, wyb. i oprac. S. Folfasiński, Warszawa 1975.
Sto baśni ludowych, oprac. J. Krzyżanowski i H. Kapełuś, Warszawa 1957.
Współczesne podania ludowe, wybór, wstęp i oprac. Michał Łesiów, Lublin 1982.
Opracowania
Bartmiński J., Klasyfikacje gatunkowe a systematyka tekstów folkloru, [w:] Literatura popularna – folklor – język, pod red. W. Nawrockiego i
M. Walińskiego, t. 2, Katowice 1981.
Czubala D., Opowieści z życia. Z badań nad folklorem współczesnym, Katowice 1985; [lub:] tegoż, Współczesne legendy miejskie,
Katowice 1993.
Engelking A., Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa, Wrocław 2000 [tu rozdz. II Magia ludowych rytuałów słownych].
Ferfecka E., Święci i grzesznicy. Bohater jako jeden z wyznaczników gatunkowych legendy ludowej, [w:] Genologia literatury ludowej.
Studia folklorystyczne, pod red. A. Mianeckiego i V. Wróblewskiej, Toruń 2002.
Kowalski P., Współczesny folklor i folklorystyka. O przedmiocie poznania w dzisiejszych badaniach folklorystycznych, Wrocław 1990.
Simonides D., Bajka i podanie jako podstawowe gatunki tradycyjnej prozy ludowej, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu”, Historia Literatury
V, Opole 1968; [lub w:] tejże, Współczesna śląska proza ludowa, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu”, seria B, nr 24, Opole 1969, rozdz.
„Podstawowe kategorie tradycyjnej prozy ludowej”.
Stomma L., Antropologia kultury wsi polskiej XIX w., Warszawa 1986 i wyd. nast.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2555-s1KUL2Z-FWKP w USOSweb