Antropologia widowisk 2555-s1KUL1L-AW
- https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=4987 (w cyklu 2022/23L)
- https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=4987 (w cyklu 2023/24L)
- https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=4987 (w cyklu 2024/25L)
Konwersatorium poświęcone najważniejszych zagadnieniom z zakresu antropologii widowisk, jej związkom z antropologią kultury i konkurencyjnymi ujęciami (szczególnie antropologią teatru Eugenia Barby). Podczas zajęć zostaną umówione i przedyskutowane z punktu widzenia walorów poznawczych i ewentualnych słabości najważniejsze koncepcje badania widowisk kulturowych (tzn. przedstawień artystycznych, obrzędów, rytuałów, gier, zabaw, karnawałów), m.in. V. Turnera, L. Kolankiewicza, E. Barby, N. Savarese, W. Dudzika, J. Grotowskiego, R. Schechnera. Zajęcia będą ilustrowane w miarę możliwości przykładami zaczerpniętymi z kultur Dalekiego Wschodu.
W cyklu 2021/22L:
Tematy i lektury 1. Prezentacja tematyki zajęć i lektur obowiązkowych. Przydział referatów. 2. Ku antropologii widowisk – spojrzenie teoretyczne 3. Homo ludens – homo symbolicus – homo performans 4. Film Żegnaj moja konkubino (Bawang bie ji) w reżyserii Kaige Chena (1993) jako opowieść o chińskim xiqu oraz jingju 5. Film Balzak i chińska krawcowa jako opowieść o Wielkiej Rewolucji Kulturalnej w Chinach (wenge). Teatr polityczny. 7. - 9. Formy tradycyjnego teatru japońskiego. Nō – kabuki – bunraku - Eurazjatycki teatr, [hasło w:] E. Barba, N. Savarese, Sekretna sztuka aktora. Słownik antropologii teatru, s. 84-93. 10. Koreański teatr Talchum. Od maski do lalki. Zjawisko "doliny niesamowitości". 11. Elementy gry i zabawy według Rogera Caillois 12. Współczesne musicale japońskie. Zjawisko teatru 2.5 D 13. Łyżwiarstwo figurowe jako widowisko. 14. E-sport jako widowisko 15. Podsumowanie zajęć. Wystawienie zaliczeń. |
W cyklu 2022/23L:
1. Zajęcia organizacyjne Przydział referatów 2. Antropologia widowisk Pojęcia: widowisko, spektakl, rytuał, performance Leszek Kolankiewicz, „Wstęp: ku antropologii widowisk”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 9-31. Victor Turner, “Antropologia widowiska” , Warszawa 2008, s. 111-131. 3. Teatr chiński – opera pekińska Referat: opera pekińska „Żegnaj moja konkubino” (Bawang bie ji), reż. Kaige Chena, 1993. Marta Steiner, „Oblicza teatru masowego w Chinach”, w: „Teatr masowy – teatr dla mas”, red. M. Leyko, Łódź 2011, s. 275–299. 4. Teatr polityczny – ulica jest sceną Referat: chiński teatr huaju „Balzac i mała Chinka”, reż. Dai Sijie, 2002. Richard Schechner, „Ulica jest sceną”, w: tegoż, „Przyszłość rytuału”, przeł. Tomasz Kubikowski, Warszawa 2000, s. 51-96. 5. Mei Lanfang – ciało w sztukach performatywnych Referat o Mei Lanfangu na podstawie: Zbigniew Osiński, „Mei Lanfang, legenda opery pekińskiej”, w: tegoż, „Polskie kontakty teatralne z Orientem w XX wieku. Studia”, Gdańsk 2008, s. 49-89. Yao-Kun Liu, “Peking Opera and Grotowski's Concept of Poor Theatre”, w: “Comparative Literature and Culture”, 12(2), 2010. 6. Japoński teatr no Referat: teatr no Victor Turner, “Zazdrość Rokujo”, w: tegoż, “Antropologia widowiska” , Warszawa 2008, s. 155-195. 7. Teatr japoński bunraku Referat: teatr bunraku Henryk Jurkowski, „Lalka w rytuale”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 628-638. 8. Maska i makijaż. Japoński teatr kabuki i koreański teatr talchum Referat: teatr kabuki Referat: teatr talchum Karl Kerenyi, „Człowiek i maska”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 647-657. Jean-Thierry Maertens, „Maska i lustro. Esej z antropologii okrycia twarzy”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 668-682. 9. Koncert jako widowisko: Eurowizja Susan Sontag, „Notatki o kampie”, w: „Kamp. Antologia przekładów”, red. P. Czapliński, A. Mizerka, Kraków 2012, s. 49-67. Dobrochna Ratajczakowa, „Koncert/widowisko rock’n’rolla”, w: tejże, „Galeria gatunków widowiskowych, teatralnych i dramatycznych”, Poznań 2015, s. 62-69. Referat: estetyka Eurowizji 10. Współczesne musicale japońskie. Zjawisko teatru 2.5 D Referat: musicale w Japonii. 11. Sporty walki jako widowisko. Wrestling Dobrochna Ratajczakowa, „Ludyczny teatr śmierci. Pojedynki i turnieje”, w: tejże, „Galeria gatunków widowiskowych, teatralnych i dramatycznych”, Poznań 2015, s. 70-75. Henry Jenkins, „Never trust a Snake. WWF wrestling as Musculine Melodrama”, w: tegoż, “The wow climax. Tracing the emotional impact of popular culture”, Nowy Jork 2007, s. 75-101. 12. Sport jako widowisko Dobrochna Ratajczakowa, „Mecz piłki nożnej”, w: tejże, „Galeria gatunków widowiskowych, teatralnych i dramatycznych”, Poznań 2015, s. 76-83. 13. E-sport jako widowisko Referat: e-sport. 14. Karnawał Victor Turner, „Karnawał w Rio. Dramat dionizyjski w społeczeństwie modernizującym się”, w: “Antropologia widowiska” , Warszawa 2008, s. 197-222. Michaił Bachtin, „Ludowe formy świąt karnawałowych”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 373-384. Roberto DaMatta, „Karnawał równości i karnawał hierarchii”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 404-414. 15. Podsumowanie zajęć |
W cyklu 2023/24L:
1. Prezentacja tematyki zajęć i lektur obowiązkowych. Przydział referatów. 2. Ku antropologii widowisk – spojrzenie teoretyczne 3. Homo ludens – homo symbolicus – homo performans 4. Film Żegnaj moja konkubino (Bawang bie ji) w reżyserii Kaige Chena (1993) jako opowieść o chińskim teatrze muzycznym xiqu oraz jingju 5. Film Żegnaj moja konkubino (Bawang bie ji) jako opowieść o Wielkiej Rewolucji Kulturalnej w Chinach (wenge) 7. i 8. Formy tradycyjnego teatru japońskiego. Nō – kabuki – bunraku 9. Elementy gry i zabawy według Rogera Caillois 10. i 11. Prezentacje multimedialne wybranych gier i zabaw a) reality show Survivor (w Polsce: Rozbitkowie, Wyprawa Robinson) f) castells (torres humanas) 12. Eurazjatycki teatr, [hasło w:] Eugenio Barba, Nicola Savarese, Sekretna sztuka aktora. Słownik antropologii teatru, s. 84-93. 13. Wojciech Dudzik, Teatr karnawału: zabawa – widowisko – święto, [w:] tenże, Karnawały w kulturze, Warszawa 2005, s. 66-92. 15. Podsumowanie zajęć. Wystawienie zaliczeń. |
W cyklu 2024/25L:
1. Prezentacja tematyki zajęć i lektur obowiązkowych. Przydział referatów. 2. Ku antropologii widowisk – spojrzenie teoretyczne 3. Homo ludens – homo symbolicus – homo performans 4. Film Żegnaj moja konkubino (Bawang bie ji) w reżyserii Kaige Chena (1993) jako opowieść o chińskim teatrze muzycznym xiqu oraz jingju 5. Film Żegnaj moja konkubino (Bawang bie ji) jako opowieść o Wielkiej Rewolucji Kulturalnej w Chinach (wenge) 7. i 8. Formy tradycyjnego teatru japońskiego. Nō – kabuki – bunraku 9. Elementy gry i zabawy według Rogera Caillois 10. i 11. Prezentacje multimedialne wybranych gier i zabaw a) reality show Survivor (w Polsce: Rozbitkowie, Wyprawa Robinson) f) castells (torres humanas) 12. Eurazjatycki teatr, [hasło w:] Eugenio Barba, Nicola Savarese, Sekretna sztuka aktora. Słownik antropologii teatru, s. 84-93. 13. Wojciech Dudzik, Teatr karnawału: zabawa – widowisko – święto, [w:] tenże, Karnawały w kulturze, Warszawa 2005, s. 66-92. 15. Podsumowanie zajęć. Wystawienie zaliczeń. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Metody dydaktyczne poszukujące
- ćwiczeniowa
- referatu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024/25L: | W cyklu 2022/23L: | W cyklu 2021/22L: | W cyklu 2023/24L: |
Kryteria oceniania
1. Obecność na zajęciach - obowiązkowo włączona kamera i mikrofon gotowy do włączenia w razie potrzeby (limit: 3 nieobecności bez konieczności usprawiedliwienia. Przekroczenie limitu, niezależnie od przyczyny
absencji, powoduje konieczność zaliczenia materiału na konsultacjach)
2. Znajomość tekstów obowiązujących na zajęciach, aktywne uczestnictwo w dyskusji
3. Referat prezentowany na zajęciach (prezentacja multimedialna)
4. Kolokwium zaliczeniowe.
Uwaga! Przedmiot będzie kontynuowany na II roku studiów (semestr 3) i zakończy się egzaminem obejmującym zagadnienia z obu zajęć.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
1. Leszek Kolankiewicz, Samba z bogami. Opowieść antropologiczna, Warszawa 2007
2. Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, red. Leszek Kolankiewicz,
Warszawa 2005, s. 9-31.
3. Victor Turner, Proces rytualny, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, s. 121-138.
4. Victor Turner, Teatr w codzienności, codzienność w teatrze, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, s. 450-462.
5. Richard Schechner, Przyszłość rytuału, przeł. T. Kubikowski, Warszawa 2000, s. 31-50.
6. Wojciech Dudzik, Karnawały w kulturze, Warszawa 2005.
7. Eugenio Barba, Nicola Savarese, Sekretna sztuka aktora. Słownik antropologii teatru, przekład zbiorowy, Wrocław 2005.
8. J. Grotowski, Od zespołu teatralnego do Sztuki jako wehikułu, [w:] Grotowski. Teksty zebrane, s. 835-853 lub „Notatnik Teatralny”
1992 nr 4, s. 31-43.
W cyklu 2021/22L:
zob. wyżej |
W cyklu 2022/23L:
zob. wyżej |
W cyklu 2023/24L:
zob. wyżej |
W cyklu 2024/25L:
zob. wyżej |
Uwagi
W cyklu 2021/22L:
Ocena wystawiona jest na podstawie: |
W cyklu 2022/23L:
Ocena wystawiona jest na podstawie: |
W cyklu 2023/24L:
Ocena wystawiona jest na podstawie: |
W cyklu 2024/25L:
Ocena wystawiona jest na podstawie: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: