Historia myśli etnologicznej /antropologicznej 2525-s1ETN2L-HME/A

W ramach przedmiotu zostaną przybliżone oraz omówione główne kierunki i nurty w historii myśli etnologicznej/antropologicznej. Przedmiot stanowi przegląd klasycznych i współczesnych stanowisk teoretycznych i realizowanych w ramach danych ujęć badań empirycznych.Studenci zostaną zapoznani z węzłowymi problemami i głównymi postaciami z zakresu historii myśli etnologicznej/antropologicznej. Na zajęciach podane zostaną szczegółowe informacje dotyczące: ram czasowych, kontekstu historycznego i społecznego, źródeł inspiracji, głównych przedstawicieli, zaplecza teoretycznego oraz metod i terminologii. Wykład ma charakter w głównej mierze chronologiczno-problemowy. Druga część kursu koncentruje się na problematyce współczesnej (II semestr: od strukturalizmu do ujęć w XXI wieku), pierwsza na historycznych i klasycznych problemach i podejściach badawczych (I semestr: od protoantropologii i ewolucjonizmu po strukturalizm).

Całkowity nakład pracy studenta

- uczestnictwo w wykładach (30 godz.) - czytanie literatury (60 godz.) - przygotowanie do egzaminu (60 godz.) Łącznie 150 godz. (5 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Rozumie odrębność etnologii i jej powiązania z innymi dyscyplinami nauki (historią, socjologią, historią sztuki, teorią kultury, folklorystyką) oraz pojmuje drogi i kierunki jej rozwoju w przeszłości i współcześnie (K_W02). W2: Zna podstawową terminologię z zakresu etnologii i antropologii kulturowej, antropologii społecznej oraz innych nauk o kulturze w perspektywie historycznej (K_W03). W3: Posiada podstawową wiedzę z zakresu terminologii i metodologii badań etnologii i antropologii kulturowej, w tym metodyki badań terenowych oraz metodologii innych dziedzin badań nad kulturą, stosowanych w toku rozwoju dyscypliny (K_W04). W4: Ma świadomość złożoności i zmienności kultury oraz ciągłego rozwoju i zmienności metod jej interpretacji w zależności od przyjmowanych koncepcji teoretycznych w historii myśli etnologicznej/antropologicznej (K_W13).

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Potrafi formułować tezy i przeprowadzać analizę porównawczą źródeł w zakresie historii myśli etnologicznej/antropologicznej (K_U03). U2: Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę wykorzystując publikacje, konsultacje i źródła internetowe, dotyczące historii myśli etnologicznej/antropologicznej (K_U05). U3: Potrafi w zakresie podstawowym określić konsekwencje zastosowania w badaniach różnych sposobów interpretacji kultur, wiązanych z historycznymi i współczesnymi koncepcjami etnologiczno-antropologicznymi (K_U08).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Identyfikuje i rozstrzyga problemy związane z doborem prób, technik i metod pracy terenowej, korzystając z dorobku historii dyscypliny (K_K02). K2: Ma świadomość potrzeby ochrony oraz odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego, stanowiącego przedmiot refleksji w historii dyscypliny (K_K04).

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- klasyczna metoda problemowa
- biograficzna

Wymagania wstępne

W momencie przystąpienia do zajęć student powinien dysponować znajomością treści przekazanych w ramach "Wstępu do etnologii i antropologii kulturowej": powinien umieć definiować podstawowe pojęcia i kategorie etnologiczne, potrafić się nimi posługiwać, a także mieć ogólną wiedzę na temat historii dyscypliny, jej celów poznawczych oraz specyfiki na tle innych nauk o kulturze. Powinien również dysponować znajomością treści przekazanych w ramach I semestru "Historii myśli etnologicznej" i zaliczyć ten komponent pozytywnie.

Koordynatorzy przedmiotu

Rafał Kleśta-Nawrocki

Kryteria oceniania

Zaliczenie w formie egzaminu ustnego. W trakcie egzaminu studenci odpowiadają na trzy pytania. Jedno pytanie obejmuje zagadnienie z wykładów, drugie dotyczy wybranego podręcznika, trzecie dotyczy wybranego dzieła antropologicznego.
Studenci losują pierwsze pytanie z przedstawionej na 2 tyg. przed egzaminem listy pytań-zagadnień, w zbliżonej formie do tematów wykładów. Referują jeden z wybranych podręczników z listy. Referują przeczytany tekst antropologiczny. Lista pytań-zagadnień i literatury, obowiązujących na zaliczeniu jest zarchiwizowana przez prowadzącego i udostępniana.

Literatura

Lista podręczników (student wybiera obligatoryjnie jeden na zaliczenie, reszta pomocniczo do wykładów, nieobligatoryjnie):
Hastrup Kirsten, Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, Kraków 2008.
Herzfeld Michael, Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie, Kraków 2004.

Lista dzieł antropologicznych (student wybiera jedno na zaliczenie, reszta pomocniczo do wykładów, nieobligatoryjnie, można także wybrać samemu spoza listy po skonsultowaniu z prowadzącym):
Barthes Roland, System mody, Kraków 2005.
Barthes Roland, Mitologie, Warszawa 2020.
Bourdieu Pierre, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa 2005.
Bourdieu Pierre, Loїc J. D. Wacquant, Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, Warszawa 2001.
Bourdieu Pierre, Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, z Jean-Claude’em Passeronem, Warszawa 2006.
Bourdieu Pierre, Rozum praktyczny. O teorii działania, Kraków 2009.
Bourdieu Pierre, Szkic teorii praktyki, poprzedzony trzema studiami na temat etnologii Kabylów, Kęty 2007.
Bourdieu Pierre, Zmysł praktyczny, Kraków 2008.
Clifford James, Kłopoty z kulturą: Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, Warszawa 2000.
Douglas Mary, Symbole naturalne. Rozważania o kosmologii, Kraków 2004.
Douglas Mary, Czystość i zmaza, Warszawa 2007.
Douglas Mary, Ukryte znaczenia. Wybrane szkice antropologiczne, Kęty 2007.
Douglas Mary, Jak myślą instytucje?, Warszawa 2010.
Geertz Clifford, Dzieło i życie. Antropolog jako autor, Warszawa 2000.
Geertz Clifford, Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne, Kraków 2003.
Geertz Clifford, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, Kraków 2005.
Geertz Clifford, Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, Kraków 2005,
Geertz Clifford, Negara. Państwo-teatr na Bali w XIX wieku, Kraków 2006.
Geertz Clifford, Po fakcie. Dwa kraje, cztery dekady, jeden antropolog, Kraków 2010.
Latour Bruno, Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, Warszawa 2011.
Latour Bruno, Steve Woolgar, Życie laboratoryjne. Konstruowanie faktów naukowych, Warszawa 2020.
Rabinow Paul, Refleksje na temat badań terenowych w Maroku, Kęty 2010.
Sperber Dan, Symbolizm na nowo przemyślany, Kraków 2008.
Turner Victor, Gry społeczne, pola i metafory. Symboliczne działanie w społeczeństwie, Kraków 2005.
Turner Victor, Od rytuału do teatru. Powaga zabawy, Warszawa 2005.
Turner Victor, Las symboli. Aspekty rytuałów u ludu Ndembu, Kraków 2007.
Turner Victor, Antropologia widowiska, Warszawa 2008.
Turner Victor, Proces rytualny. Struktura i antystruktura, Warszawa 2010.

W cyklu 2022/23L:

Lista dzieł antropologicznych (student wybiera jedno na zaliczenie, reszta pomocniczo do wykładów, nieobligatoryjnie):
Barthes Roland, System mody, Kraków 2005.
Barthes Roland, Mitologie, Warszawa 2020.
Bourdieu Pierre, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa 2005.
Bourdieu Pierre, Loїc J. D. Wacquant, Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, Warszawa 2001.
Bourdieu Pierre, Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, z Jean-Claude’em Passeronem, Warszawa 2006.
Bourdieu Pierre, Rozum praktyczny. O teorii działania, Kraków 2009.
Bourdieu Pierre, Szkic teorii praktyki, poprzedzony trzema studiami na temat etnologii Kabylów, Kęty 2007.
Bourdieu Pierre, Zmysł praktyczny, Kraków 2008.
Clifford James, Kłopoty z kulturą: Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, Warszawa 2000.
Douglas Mary, Symbole naturalne. Rozważania o kosmologii, Kraków 2004.
Douglas Mary, Czystość i zmaza, Warszawa 2007.
Douglas Mary, Ukryte znaczenia. Wybrane szkice antropologiczne, Kęty 2007.
Douglas Mary, Jak myślą instytucje?, Warszawa 2010.
Geertz Clifford, Dzieło i życie. Antropolog jako autor, Warszawa 2000.
Geertz Clifford, Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne, Kraków 2003.
Geertz Clifford, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, Kraków 2005.
Geertz Clifford, Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, Kraków 2005,
Geertz Clifford, Negara. Państwo-teatr na Bali w XIX wieku, Kraków 2006.
Geertz Clifford, Po fakcie. Dwa kraje, cztery dekady, jeden antropolog, Kraków 2010.
Latour Bruno, Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, Warszawa 2011.
Latour Bruno, Steve Woolgar, Życie laboratoryjne. Konstruowanie faktów naukowych, Warszawa 2020.
Rabinow Paul, Refleksje na temat badań terenowych w Maroku, Kęty 2010.
Sperber Dan, Symbolizm na nowo przemyślany, Kraków 2008.
Turner Victor, Gry społeczne, pola i metafory. Symboliczne działanie w społeczeństwie, Kraków 2005.
Turner Victor, Od rytuału do teatru. Powaga zabawy, Warszawa 2005.
Turner Victor, Las symboli. Aspekty rytuałów u ludu Ndembu, Kraków 2007.
Turner Victor, Antropologia widowiska, Warszawa 2008.
Turner Victor, Proces rytualny. Struktura i antystruktura, Warszawa 2010.

W cyklu 2023/24L:

W cyklu 2024/25L:

Uwagi

W cyklu 2022/23L:

W przypadku zagrożenia rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 i konieczności zdalnej organizacja kształcenia wykład w semestrze letnim roku akademickiego 2022/2023 będzie prowadzony z wykorzystaniem metod i technik nauczania na odległość w formie zdalnej jako zajęcia on-line przy pomocy synchronicznej wideokonferencji (Microsoft Teams). Egzamin odbędzie się tradycyjnie formie stacjonarnej w wyznaczonym terminie po zakończeniu zajęć. W szczególnie uzasadnionych przypadkach egzamin może odbyć się w formie ustnej z wykorzystaniem technologii informatycznych przy pomocy synchronicznej wideokonferencji (Microsoft Teams).

W cyklu 2023/24L:

W przypadku zagrożenia rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 i konieczności zdalnej organizacja kształcenia wykład w semestrze letnim roku akademickiego 2023/2024 będzie prowadzony z wykorzystaniem metod i technik nauczania na odległość w formie zdalnej jako zajęcia on-line przy pomocy synchronicznej wideokonferencji (Microsoft Teams). Egzamin odbędzie się tradycyjnie formie stacjonarnej w wyznaczonym terminie po zakończeniu zajęć. W szczególnie uzasadnionych przypadkach egzamin może odbyć się w formie ustnej z wykorzystaniem technologii informatycznych przy pomocy synchronicznej wideokonferencji (Microsoft Teams).

W cyklu 2024/25L:

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2525-s1ETN2L-HME/A w USOSweb