Antropologiczne interpretacje kultur: Antropologia zmysłów 2525-s1ETN1Z-AIK-AZ

Antropologiczne interpretacje kultur to przedmiot, na którym podejmowane są konkretne studia w ramach subdyscyplin antropologicznych. W ten sposób studenci uzyskują klucz interpretacyjny do analizy zjawisk społeczno-kulturowych współczesnego świata. Interpretacje kultur mogą dotyczyć konkretnych obszarów, grup i zjawisk, mogą być także poświęcone problematyce utrwalonej w danym obszarze studiów, która przybiera formę zinstytucjonalizowanych zainteresowań antropologicznych (subdyscypliny w ramach antropologii kulturowej). W ramach różnych cyklów tego przedmiotu studenci mogą zapoznać się z problematyką takich subdyscyplin, jak choćby: antropologia turystyki, antropologia jedzenia, antropologia polityki, antropologia religii, antropologia wizualna, antropologia miasta etc. Te różne podejścia interpretacyjne pozwalają na poznanie narzędzi i metod badawczych oraz terminologii i form interpretacji, przydatnych w różnego rodzaju studiach na gruncie współczesnej antropologii kulturowej.

W cyklu 2025/26Z:

1. Podstawy antropologii zmysłów
2. Zmysły, rozum, zdrowy rozsądek
3. Ciało, relacje międzyludzkie i wartości przestrzenne
4. Ukryty wymiar
5. Dotyk – antropologia taktylna
6. Słuch – o konstruowaniu audiosfery
7. Słowo i władza w kulturze oralnej
8. Język – przewodnik po kulturze – na przykładzie kultury głuchych
9. Tradycja oralna a słowo pisane
10. Wzrok – narodziny nowożytnej perspektywy
11. Kulturowa historia zapachu
12. Dobry i zły smak
13. Przedłużenia zmysłów – o cyberczłowieku
14. Etnografia wielozmysłowa
15. Zmysłowe reprezentacje

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: udział w zajęciach 30 godz. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: 45-60 godz.. - praca z literaturą - realizacja zadań Łącznie, całość przedmiotu: 75-90 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

W1: Zakres przedmiotowy etnologii i antropologii kulturowej oraz innych nauk o kulturze i powiązania antropologii kulturowej z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi badającymi zjawiska kulturowe wraz z odnośną terminologią (na podst. K_W02). W2: Zakres metodologii badań etnologii i antropologii kulturowej, w tym metodyki badań terenowych oraz metodologii innych nauk o kulturze wraz z odnośną terminologią (K_W03). W2: W zaawansowanym stopniu - złożoność i zmienność kultury oraz różnorodność metod jej interpretacji. Strukturę i instytucje społeczne oraz ich wpływ na miejsce i rolę jednostki w społeczeństwie (na podst. K_W06)

Efekty uczenia się - umiejętności

U1: Samodzielnie wyszukiwać i pozyskiwać dane badawcze z zastosowaniem rozmaitych technik i metod wykorzystując źródła zastane i wywołane (K_U01). U2: Formułować tezy, przeprowadzać analizę porównawczą źródeł oraz formułować interpretacje elementów kultury w zakresie etnologii i antropologii kulturowej (K_U03). U3: W ramach posiadanej wiedzy analizować przyczyny i przebieg procesów kulturowo-społecznych. Prowadzić na ich temat polemikę, budować argumentację naukową, a także przyjmować krytykę własnych poglądów oraz formułować wnioski z dyskusji (K_U04). U4: Podjąć i przeprowadzać działania badawcze i interpretacyjne pracując w grupie, także interdyscyplinarnej, przyjmując zarówno funkcję lidera, jak i członka zespołu (K_U08).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K1: Identyfikacji i rozstrzygania problemów związanych z doborem technik i metod badawczej pracy terenowej na podstawie krytycznej oceny posiadanej wiedzy i własnych kompetencji (K_K02). K2: Identyfikacji i rozstrzygania problemów etycznych związanych z odpowiedzialnością za prowadzone badania i publikację ich wyników oraz odczuwania potrzeby ochrony światowego dziedzictwa kulturowego (K_K03). K3: 5. Wykazywania empatycznej, zaangażowanej i przedsiębiorczej postawy wobec problemów kulturowo-społecznych współczesnego świata mając na uwadze zasady etyki zawodowej (K_K05).

Metody dydaktyczne

W zależności od oferty dydaktycznej w danym cyklu.

Wymagania wstępne

Brak

Koordynatorzy przedmiotu

Justyna Marcinkowska

Kryteria oceniania

W zależności od oferty dydaktycznej w danym cyklu.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

W zależności od oferty dydaktycznej w danym cyklu.

W cyklu 2025/26Z:

Literatura obowiazkowa:

1. M. Herzfeld, Zmysły, w: Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie, przeł. M. Piechaczek, WUJ, Kraków 2004.
2. W. Ong, (1992). Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii., przeł. J. Japola, WUJ, Warszawa 2011. (fragmenty)
3. N. Elias, Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, przeł. T. Zabłudowski, PIW, Warszawa 1980. (fragmenty)
4. Yi-Fu Tuan, Ciało, relacje międzyludzkie i wartości przestrzenne, w: Przestrzeń i miejsce, PIW, Warszawa 1987.
5. Erwin Panofsky, Perspektywa jako „forma symboliczna”, przeł. G. Jurkowlaniec, WUW, Warszawa 2008 (fragmenty)

Literatura uzupełniająca:

1. M. Topolski, Antropologia taktylna, w: „Teksty Drugie”, nr 1, 2021.
2. C. Classen, Podstawy antropologii zmysłów, w: „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 4/2021.
3. S. Pink, Doing sensory ethnography, Los Angeles, SAGE Publications, London / New Delhi/ Singapore / Washington 2009.
4. M. Gołaszewska, Estetyka pięciu zmysłów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
5. Hall, E.T. (2009). Ukryty wymiar, przeł. T. Hołówka. Wydawnictwo Muza, Warszawa 1997 (fragmenty)

Uwagi

W cyklu 2025/26Z:

Zasady odbywania zajęć w trybie online:

W przypadku konieczności prowadzenia zajęć wyłącznie w trybie zdalnym prowadzący, w razie potrzeby, udostępni materiały lub wskaże miejsca ich dostępności, bądź zaproponuje dostępne materiały alternatywne.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2525-s1ETN1Z-AIK-AZ w USOSweb