Historia i kultura obszaru języka rosyjskiego 2517-s1LS1Z-HIK-JR

1. Stara Ruś (X-XVII w.): Geneza państwa rosyjskiego (teoria normańska i antynormańska); chrzest i jego następstwa polityczno-historyczne oraz społeczno-kulturowe. Ikona: geneza, symbolika, technika malarska, A. Rublow-główny ikonopisarz staroruski. Jurodstwo (szaleństwo Chrystusowe) – etymologia pojęcia, charakterystyka postaci (obcość, skrajna asceza, osobliwa mowa, ekscentryzm, nagość); interpretacje jurodstwa (pogłębione chrześcijaństwo, wyraz protestu wobec opresyjnej władzy, antyzachowanie, neoszamanizm). Reforma Nikona i schizma w Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej.
2. Czasy nowożytne: dzieło Piotra I (europeizacja, nowa stolica-Petersburg, podboje imperialne, specyfika rosyjskiego baroku). Katarzyna II-Semiramida Północy i jej oświeceniowa wizja Rosji (kwestia kobieca, rozwój nauki i szkolnictwa, rozbiory Polski, podbój Syberii i Krymu)
3. Wiek XIX: Aleksander II-wielki reformator, bunt w Akademii Sztuk Pięknych i powstanie Towarzystwa Pieriedwiżników (program ideowo-estetyczny, sztuka zaangażowana); wielcy kompozytorzy rosyjscy (P. Czajkowski, Rymski-Korsakow, S. Rachmaninow, M. Musorgski)
4. Wiek XX: przewrót bolszewicki i upadek Rosji carskiej; nowa epoka i nowa ideologia: idea komunistycznego raju, nowy typ antropologiczny-homo sovieticus, walka z religią, sztuka na usługach władzy (socrealizm), kult jednostki, propaganda sukcesu, kategoria wroga. Stalinowski terror. Wielka Wojna Ojczyźniana i jej mitologizacja. Ambiwalencje Chruszczowowskiej odwilży. Pieriestrojka i schyłek Imperium (zniesienie cenzury, wolność słowa, otwarcie się na Zachód, jawność). Chaos lat 90.
5. Wiek XXI-Rosja Putina: wielkie nadzieje na demokrację i ich rychły upadek; powrót do polityki wielkomocarstwowej (aneksja Krymu, wojna w Ukrainie); nostalgie za przeszłością; ograniczenie swobód obywatelskich.

Całkowity nakład pracy studenta

Godziny realizowane z udziałem nauczyciela (35 godzin): - udział w ćwiczeniach: 30 godzin - konsultacje i praca z nauczycielem akademickim: 5 godzin Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (15 godzin): - przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w zajęciach: 5 godzin - przygotowanie do kolokwium: 10 godzin Łącznie: 50 godz. (2 ECTS).

Efekty uczenia się - wiedza

Student: K_W08 – ma zaawansowaną wiedzę o wybranych zagadnieniach historycznych, społecznych, religijnych, filozoficznych i politycznych warunkujących rozwój Rosji K_W09 – ma zaawansowaną wiedzę o szeroko pojętej kulturze Rosji

Efekty uczenia się - umiejętności

Student: K_U08 – potrafi pracować w zespole, przyjmując różne role K_U14 – potrafi rozpoznać różne typy pozaliterackich wytworów kultury

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student: K_K07 – rozumie odmienne postrzeganie życia społecznego przez osoby pochodzące z różnych środowisk i kultur

Metody dydaktyczne

Metody dydaktyczne eksponujące: prezentacje multimedialne Metody dydaktyczne podające: opis, wykład problemowy Metody dydaktyczne poszukujące: biograficzna, klasyczna metoda problemowa

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy
- pogadanka

Metody dydaktyczne poszukujące

- referatu

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji
- metody oparte na współpracy
- metody rozwijające refleksyjne myślenie

Wymagania wstępne

ogólna wiedza o kulturze i historii Rosji

Koordynatorzy przedmiotu

Marta Kaliska
Bożena Zilborowicz

Kryteria oceniania

Zaliczenie z oceną po semestrze: obecność i aktywność na zajęciach; referaty, bieżące przygotowanie; kolokwium ustne na koniec semestru (zakres tematyczny zaliczenia pokrywa się z tematami wymienionymi w opisie szczegółowym przedmiotu).
Student ma prawo do jednej nieusprawiedliwionej nieobecności. Przekroczenie tego limitu oznacza konieczność zaliczenia opuszczonego materiału (w formie ustnej na dyżurze).
Istnieje możliwość zwolnienia z kolokwium, jeśli student wykazał się w ciągu semestru wzorcową aktywnością i przygotowaniem na każde zajęcia, wykonał zadanie dodatkowe w postaci referatu.

Praktyki zawodowe

Literatura

Literatura podstawowa:
Etkind A., Rosja kontra nowoczesność, tłum. A. Wojtasik, Warszawa 2024.
Miedwiediew S., Wojna „Made in Russia”, tłum. H. Pustuła-Lewicka, Warszawa 2024.
Klimowicz T., Pożegnanie z Rosją, Kielce 2022.
Przebinda G., Ostatnia wojna Putina. Rozprawa filologa z Rosją, Kraków 2023.
Heller M., Historia Imperium Rosyjskiego, Warszawa 1999.
Thompson E., Zrozumieć Rosję, Warszawa 2019.
Billington J.H., Ikona i topór, Kraków 2007.
Pipes R., Rosja bolszewików, Warszawa 2005.
Smaga J., Narodziny i upadek imperium: ZSRR 1917-1991, Kraków 1992.
Drużnikow J., Rosyjskie mity. Od Puszkina do Pawlika Morozowa (ksero rozdziału o Pawliku Morozowie dostępne u wykładowcy), Warszawa 1998.

Literatura uzupełniająca:
Figes O., Szepty. Życie w stalinowskiej Rosji, tłum. W. Jeżewski, Warszawa 2007.
Plokhy S., Kwestia rosyjska. Jak budowano naród i imperium, tłum. Ł. Witczak, Kraków 2019.
„Ani żadnej wyspy. Rozmowy o Rosji i Ukrainie”, Fundacja Sąsiedzi 2016.
Sobczak J., Mikołaj II - ostatni car Rosji: studium postaci i ewolucji władzy, Warszawa – Pułtusk 2009.
Pipes R., Krótka historia rewolucji rosyjskiej, Warszawa 2007.
Tomasik W., Okolice socrealizmu: prawie tuzin szkiców, Bydgoszcz 2009.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2517-s1LS1Z-HIK-JR w USOSweb