Fonetyka języka francuskiego
2513-s1ROM1Z-FON
Zajęcia laboratoryjne z fonetyki wspierają nabywanie przez studentów sprawności rozpoznawania, interpretowania, artykułowania a także rozumienia segmentów oraz grup rytmicznych łańcucha mowy w języku francuskim. Różnorodne ćwiczenia (słuchu fonematycznego, dykcji, literowania, wymowy wyrazów, zdań, czytania i odtwarzania tekstów) umożliwiają studentom poznanie cech dystynktywnych francuskich głosek w różnych kontekstach.
Kładzie się szczególny nacisk na ćwiczenia w rozpoznawaniu i poprawnej artykulacji samogłosek wielobrzmieniowych i nosowych oraz poprawnej intonacji. Student uczy się podstawowych zasad segmentacji wypowiedzeń na grupy rytmiczne. Ćwiczenia obejmują zjawiska elizji, rozziewu, elementy fakultatywne i zmienne w wymowie (np. e niestałe) oraz podstawowe typy łączenia międzywyrazowego i związane z nimi reguły. Student uczy się dzielić zapisane wyrazy oraz jednostki łańcucha mowy na sylaby.
Ponadto student opanowuje, w dużej mierze samodzielnie, zasady zapisu poszczególnych wyrazów i jednostek łańcucha mowy w API.
Po pierwszym semestrze nauki przedmiotu student:
• zna opis i działanie aparatu mowy (po polsku i po francusku),
• zna zapis głosek francuskich w API,
• zna opis artykulacyjny samogłosek jedno i wielobrzmieniowych (po polsku i po francusku),
• zna i definiuje reguły łączenia międzywyrazowego (po polsku i po francusku),
• zna zasady podziału łańcucha mowy na sylaby i grupy rytmiczne,
• zna schematy intonacyjne podstawowych typów zdań,
• zna wybraną terminologię z zakresu fonetyki artykulacyjnej i fonologii języka francuskiego.
• świadomie używa aparatu mowy
• potrafi rozpoznać głoski i matryce sylab oraz wyrazów francuskich
• potrafi poprawnie wymawiać głoski francuskie (zwłaszcza samogłoski)
• potrafi interpretować znaczenie wyrazów pozostających w opozycji fonologicznej
• potrafi literować i dzielić wyrazy oraz ciągi słów na sylaby
• potrafi zapisywać krótkie sekwencje w API
• potrafi zapisać usłyszany tekst zgodnie z podstawowymi regułami ortografii francuskiej
• potrafi poprawnie czytać i powtarzać wyrazy i sekwencje zdań oraz teksty (z podziałem na role)
• ma świadomość konieczności doskonalenia wymowy w języku francuskim
• potrafi porozumiewać się z nauczycielem oraz innymi studentami za pomocą technik poznanych w laboratorium językowym zgodnie z odgrywaną rolą
• korzysta z technologii (oprogramowania i aplikacji dostępnych w laboratoriach fonetycznych)
|
W cyklu 2021/22Z:
Treści programowe zawierają się w następujących modułach (ćwiczenia z poszczególnych modułów mogą się powtarzać w zależności od potrzeb i progresji studentów):
1. Prezentacja typologii i sekwencji ćwiczeń (oddechowe, poprawiające dykcję, rozwijające słuch fonematyczny, wprowadzające korelację między wymową i ortografią) oraz zasad obsługi modułów laboratorium (odsłuch, nagrywanie, przesyłanie zadań, komunikacja z nauczycielem i studentami)
2. Omówienie podstawowych cech systemu fonologicznego i specyfiki fonetycznej języka francuskiego. Wprowadzenie opisu aparatu mowy i głosek. Literowanie i podział łańcucha mowy na sylaby.
3. Zapis fonetyczny i ortograficzny. Progresywne wprowadzanie korelacji między wymową i ortografią francuską. Symbole i znaki diakrytyczne zapisu API.
4. Rozpoznawanie i poprawna artykulacja samogłosek jedno- oraz wielobrzmieniowych w ujęciu dystynktywnym (rozpoznawanie i wymowa samogłosek pozostających w opozycji na poziomie sylaby i wyrazu; interpretacja znaczeń wyrazów wynikająca z opozycji fonologicznych). Neutralizacja opozycji fonologicznych.
5. Ćwiczenie schematów intonacji, akcentowania i podstawowych zasad segmentacji wypowiedzeń.
6. Prezentacja i ćwiczenia związane ze zjawiskami elizji, rozziewu oraz podstawowymi regułami łączenia międzywyrazowego (wokalicznego, konsonantycznego, liaison).
7. Zasady artykulacji e niestałego. Omówienie i ćwiczenia wymowy samogłosek w określonym typie sylaby.
8. Lektura
a) w oparciu o nagranie lub lekturę modelową
b) samodzielna (z wykorzystaniem słowników wymowy ) z uwzględnieniem odpowiedniej ekspresji, akcentowania i interpretacji tekstu ukierunkowanego na wybrany problem fonetyczny.
9. Zapisywanie i przekształcanie (ustne oraz pisemne) usłyszanych sekwencji zawierających cechy ustnego stylu potocznego.
10. Korelacja wymowy z ortografią i ćwiczenie dykcji: lektura tekstów z uwzględnieniem h niemego, rozziewu, geminat, łączenia międzywyrazowego). |
W cyklu 2022/23Z:
Treści programowe zawierają się w następujących modułach (ćwiczenia z poszczególnych modułów mogą się powtarzać w zależności od potrzeb i progresji studentów):
1. Prezentacja typologii i sekwencji ćwiczeń (oddechowe, poprawiające dykcję, rozwijające słuch fonematyczny, wprowadzające korelację między wymową i ortografią) oraz zasad obsługi modułów laboratorium (odsłuch, nagrywanie, przesyłanie zadań, komunikacja z nauczycielem i studentami)
2. Omówienie podstawowych cech systemu fonologicznego i specyfiki fonetycznej języka francuskiego. Wprowadzenie opisu aparatu mowy i głosek. Literowanie i podział łańcucha mowy na sylaby.
3. Zapis fonetyczny i ortograficzny. Progresywne wprowadzanie korelacji między wymową i ortografią francuską. Symbole i znaki diakrytyczne zapisu API.
4. Rozpoznawanie i poprawna artykulacja samogłosek jedno- oraz wielobrzmieniowych w ujęciu dystynktywnym (rozpoznawanie i wymowa samogłosek pozostających w opozycji na poziomie sylaby i wyrazu; interpretacja znaczeń wyrazów wynikająca z opozycji fonologicznych). Neutralizacja opozycji fonologicznych.
5. Ćwiczenie schematów intonacji, akcentowania i podstawowych zasad segmentacji wypowiedzeń.
6. Prezentacja i ćwiczenia związane ze zjawiskami elizji, rozziewu oraz podstawowymi regułami łączenia międzywyrazowego (wokalicznego, konsonantycznego, liaison).
7. Zasady artykulacji e niestałego. Omówienie i ćwiczenia wymowy samogłosek w określonym typie sylaby.
8. Lektura
a) w oparciu o nagranie lub lekturę modelową
b) samodzielna (z wykorzystaniem słowników wymowy ) z uwzględnieniem odpowiedniej ekspresji, akcentowania i interpretacji tekstu ukierunkowanego na wybrany problem fonetyczny.
9. Zapisywanie i przekształcanie (ustne oraz pisemne) usłyszanych sekwencji zawierających cechy ustnego stylu potocznego.
10. Korelacja wymowy z ortografią i ćwiczenie dykcji: lektura tekstów z uwzględnieniem h niemego, rozziewu, geminat, łączenia międzywyrazowego). |
W cyklu 2023/24Z:
Treści programowe zawierają się w następujących modułach (ćwiczenia z poszczególnych modułów mogą się powtarzać w zależności od potrzeb i progresji studentów):
1. Prezentacja typologii i sekwencji ćwiczeń (oddechowe, poprawiające dykcję, rozwijające słuch fonematyczny, wprowadzające korelację między wymową i ortografią) oraz zasad obsługi modułów laboratorium (odsłuch, nagrywanie, przesyłanie zadań, komunikacja z nauczycielem i studentami)
2. Omówienie podstawowych cech systemu fonologicznego i specyfiki fonetycznej języka francuskiego. Wprowadzenie opisu aparatu mowy i głosek. Literowanie i podział łańcucha mowy na sylaby.
3. Zapis fonetyczny i ortograficzny. Progresywne wprowadzanie korelacji między wymową i ortografią francuską. Symbole i znaki diakrytyczne zapisu API.
4. Rozpoznawanie i poprawna artykulacja samogłosek jedno- oraz wielobrzmieniowych w ujęciu dystynktywnym (rozpoznawanie i wymowa samogłosek pozostających w opozycji na poziomie sylaby i wyrazu; interpretacja znaczeń wyrazów wynikająca z opozycji fonologicznych). Neutralizacja opozycji fonologicznych.
5. Ćwiczenie schematów intonacji, akcentowania i podstawowych zasad segmentacji wypowiedzeń.
6. Prezentacja i ćwiczenia związane ze zjawiskami elizji, rozziewu oraz podstawowymi regułami łączenia międzywyrazowego (wokalicznego, konsonantycznego, liaison).
7. Zasady artykulacji e niestałego. Omówienie i ćwiczenia wymowy samogłosek w określonym typie sylaby.
8. Lektura
a) w oparciu o nagranie lub lekturę modelową
b) samodzielna (z wykorzystaniem słowników wymowy ) z uwzględnieniem odpowiedniej ekspresji, akcentowania i interpretacji tekstu ukierunkowanego na wybrany problem fonetyczny.
9. Zapisywanie i przekształcanie (ustne oraz pisemne) usłyszanych sekwencji zawierających cechy ustnego stylu potocznego.
10. Korelacja wymowy z ortografią i ćwiczenie dykcji: lektura tekstów z uwzględnieniem h niemego, rozziewu, geminat, łączenia międzywyrazowego). |
W cyklu 2024/25Z:
Treści programowe zawierają się w następujących modułach (zagadnienia i ćwiczenia z poszczególnych modułów mogą się powtarzać w zależności od potrzeb oraz progresji studentów):
1. Prezentacja i omówienie sylabusa przedmiotu. Wyjaśnienie ogólnych zasad pracy w laboratorium oraz wprowadzenie do pracy z podręcznikami i innymi materiałami. Zasady pracy w laboratorium fonetycznym (odsłuch, nagrywanie, przesyłanie zadań, komunikacja z nauczycielem i studentami).
2. Zapis fonetyczny i ortograficzny. Progresywne wprowadzanie korelacji między wymową i ortografią francuską. Symbole i znaki diakrytyczne zapisu API. Literowanie w języku francuskim.
3. Elementy fonetyki opisowej: wprowadzenie opisu aparatu mowy, omówienie fonacji oraz artykulacji głosek francuskich z odniesieniem do języka ojczystego (terminologia francuska i polska).
4. Cechy charakterystyczne prozodii francuskiej, podział łańcucha mowy grupy i na sylaby. Ćwiczenia związane ze zjawiskami elizji, rozziewu oraz regułami łączenia międzywyrazowego (wokalicznego, konsonantycznego, liaison). Ćwiczenie schematów intonacji, akcentowania i podstawowych zasad segmentacji wypowiedzeń.
5. Typologia i sekwencje ćwiczeń (oddechowe, poprawiające dykcję, rozwijające słuch fonematyczny, wprowadzające korelację między wymową i ortografią).
6. Rozpoznawanie i poprawna artykulacja samogłosek (jedno- oraz wielobrzmieniowych) w ujęciu dystynktywnym (rozpoznawanie i wymowa samogłosek pozostających w opozycji na poziomie sylaby i wyrazu; interpretacja znaczeń wyrazów wynikająca z opozycji fonologicznych). Neutralizacja opozycji fonologicznych. Zasady artykulacji e niestałego. Omówienie i ćwiczenia wymowy samogłosek w określonym typie sylaby.
7. Rozpoznawanie i poprawna artykulacja półsamogłosek francuskich oraz samogłosek nosowych.
8. Rozpoznawanie i poprawna artykulacja półsamogłosek francuskich oraz spółgłosek ze szczególnym uwzględnieniem [R].
9. Lektura
a) w oparciu o nagranie lub lekturę modelową;
b) samodzielna (z wykorzystaniem słowników i źródeł wymowy ) z uwzględnieniem odpowiedniej ekspresji, akcentowania i interpretacji tekstu ukierunkowanego na wybrany problem fonetyczny.
10. Korelacja wymowy z ortografią i ćwiczenie dykcji: lektura oraz zapis tekstów z uwzględnieniem h niemego, rozziewu, geminat, łączenia międzywyrazowego). Zapisywanie i przekształcanie (ustne oraz pisemne) usłyszanych sekwencji zawierających cechy ustnego stylu potocznego. |
Całkowity nakład pracy studenta
1. Godziny kontaktowe (zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela – ćwiczenia w laboratorium językowym, konsultacje osobiste i internetowe): średnio 36 godzin = 1,2 ECTS
2. Praca własna studenta (praca z poleconymi przez nauczyciela podręcznikami i innymi materiałami (teksty, nagrania piosenek, ćwiczenia etc.): średnio 24 godziny = 0,8 ECTS
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się w zakresie wiedzy (odpowiadają następującym efektom kierunkowym):
K_W02 zna gramatykę, leksykę i sposób zapisu właściwy dla języka (francuskiego) romańskiego obszaru kulturowego w stopniu pozwalającym na kontynuowanie kształcenia
- ma zaawansowaną wiedzę o podstawowej terminologii i metodologii badań w dziedzinie filologii
- ma zaawansowaną wiedzę o wybranych zagadnieniach językowych w aspekcie porównawczym,
kontrastywnym i międzykulturowym
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się w zakresie umiejętności (odpowiadają następującym efektom kierunkowym):
K_U01 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje przy użyciu różnych źródeł, sposobów oraz narzędzi /technik informacyjno-komunikacyjnych
- potrafi czytać ze zrozumieniem teksty z języka (francuskiego) romańskiego obszaru kulturowego
- potrafi rozpoznać różne rejestry i odmiany języka (francuskiego) romańskiego obszaru kulturowego
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Efekty uczenia się w zakresie kompetencji społecznych (odpowiadają zwłaszcza efektowi kierunkowemu K_K01):
- ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju
Metody dydaktyczne eksponujące
- symulacyjna (gier symulacyjnych)
- pokaz
Metody dydaktyczne podające
- opis
- tekst programowany
Metody dydaktyczne poszukujące
- sytuacyjna
- laboratoryjna
- ćwiczeniowa
- obserwacji
- punktowana
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody oparte na współpracy
- metody integracyjne
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji
- metody ewaluacyjne
Rodzaj przedmiotu
przedmiot obligatoryjny
Wymagania wstępne
Dla studentów rozpoczynających naukę języka - brak wymagań wstępnych.
Pozostałe grupy tworzone są po teście weryfikującym poziom biegłości językowej lub na podstawie wyniku egzaminu maturalnego/certyfikatu poziomu biegłości językowej.
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2021/22Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Kryteria oceniania
Zaliczenie zajęć w laboratorium fonetycznym odbywa się na podstawie aktywnego udziału w zajęciach, pozytywnych wyników ze wszystkich testów/zadań w semestrze oraz sprawdzianu końcowego.
Efekty kształcenia w zakresie wiedzy są weryfikowane w trakcie zajęć (ocena formująca) i na zakończenie semestru (ocena podsumowująca) i obejmują:
testy sprawdzające znajomość zapisu API, literowania i podziału na sylaby, testy sprawdzające znajomość podziału łańcucha mowy na grupy rytmiczne, reguł łączenia międzywyrazowego i schematów intonacyjnych, dyktanda, głośne czytanie rejestrowane przez nauczyciela, rozpoznawanie głosek i ciągów wyrazów, końcowy sprawdzian weryfikujący znajomość terminologii i reguł.
Efekty kształcenia w zakresie umiejętności są weryfikowane w trakcie zajęć (ocena formująca) i na zakończenie semestru (ocena podsumowująca) i obejmują:
dyktanda z lukami sprawdzające słuch fonematyczny (rozpoznawanie głosek w różnych kontekstach);ćwiczenia laboratoryjne (powtarzanie według modelu, przekształcanie, interpretacja i dopasowywanie sekwencji do modelu, czytanie zapisanego tekstu i jego nagrywanie, czytanie dialogów z podziałem na role, etc.); semestralną diagnozę fonetyczną na podstawie nagrania lektury tekstu (zasób leksykalny znany z zajęć oraz materiałów do pracy własnej)
Efekty kształcenia w zakresie kompetencji społecznych są weryfikowane w trakcie zajęć (ocena formująca) i na zakończenie semestru (ocena podsumowująca) i obejmują:
aktywny udział w proponowanych przez nauczyciela ćwiczeniach; weryfikację postępów w nauce na podstawie przeprowadzonych testów, nagrań, oceny pracy własnej studenta.
Uwaga:
Przewidziane dla każdej aktywności oceny lub pula punktów (np. za obecność, aktywny udział w ćwiczeniach, terminowe oddawanie zadań/projektów etc.) pozwalają odpowiednio zweryfikować wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne oraz sprawiedliwie ocenić zaangażowanie studentów. Zasady ewaluacji są przekazywane studentom przez nauczyciela prowadzącego zajęcia w cyklu.
Praktyki zawodowe
Literatura
w informacjach o prowadzeniu przedmiotu w cyklu 2024/2025
|
W cyklu 2021/22Z:
|
W cyklu 2022/23Z:
|
W cyklu 2023/24Z:
|
W cyklu 2024/25Z:
Podstawowa literatura do zajęć i pracy własnej:
Uwaga:
Ponieważ wybrane pozycje bibliograficzne z poniższej listy są dostępne tylko w jednym egzemplarzu a biblioteka wydziałowa neofilologów została zlikwidowana, nauczyciel przekazuje studentom fragmenty konieczne do realizacji zajęć oraz pracy własnej w ramach dozwolonego użytku w klasie oraz częściowo na platformie MOODLE
ABRY, D., CHALARON, M-L., Les 500 exercices de phonétique A1/A2, Hachette, Paris. (CD audio MP3).
ABRY, D., CHALARON, M-L., Les 500 exercices de phonétique B1/B2, Hachette, Paris. (CD audio MP3).
CHARLIAC, L., Phonétique progressive, Niveau Débutant, Clé International, Paris, 2003.
CHARLIAC, L., Phonétique progressive, Niveau Intermédiaire, Clé International, Paris, 2007.
CHOLLET, I., ROBERT, J.-M., Orthographe progressive du français , Clé International, Paris, 2004.
MABILAT J. et C. MARTINS, «Sons et intonation», Didier, 2004 (+ 3 CD).
MARTINI, B., WACHS, S., Phonétique en dialogues, Niveau Débutant, Clé International, Paris, 2007.(+ CD)
TAULELLE, D., Le Robert Oral-Ecrit. L’orthographe par la phonétique, Paris, 1989.
Inne pozycje bibliograficzne (w tym źródła internetowe) są sukcesywnie podawane i wykorzystywane w trakcie zajęć.
|
Uwagi
|
W cyklu 2021/22Z:
W bieżącym cyklu kształcenie stacjonarne w laboratorium językowym jest wspomagane lub, po decyzji władz uczelni o zmianie trybu pracy, realizowane w całości zdalnie z wykorzystaniem narzędzi :
1) platforma e-learningowa Moodle;
2) system wideokonferencji BigBlueButton;
3) Microsoft Teams.
Prowadzący przedmiot ma prawo do realizacji 20% zajęć w semestrze (6 godzin) w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem wyżej wymienionych narzędzi informatycznych. |
W cyklu 2022/23Z:
W bieżącym cyklu kształcenie stacjonarne w laboratorium językowym jest wspomagane lub, po decyzji władz uczelni o zmianie trybu pracy, realizowane w całości zdalnie z wykorzystaniem narzędzi :
1) platforma e-learningowa Moodle;
2) system wideokonferencji BigBlueButton;
3) Microsoft Teams.
Prowadzący przedmiot ma prawo do realizacji 20% zajęć w semestrze (6 godzin) w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem wyżej wymienionych narzędzi informatycznych. |
W cyklu 2023/24Z:
W bieżącym cyklu kształcenie odbywa się w trybie stacjonarnym w laboratorium językowym.
Prowadzący przedmiot ma prawo do realizacji 4 godzin zajęć w semestrze w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem następujących narzędzi informatycznych:
1) platforma e-learningowa Moodle;
2) system wideokonferencji BigBlueButton;
3) Microsoft Teams. |
W cyklu 2024/25Z:
W bieżącym cyklu kształcenie odbywa się w trybie stacjonarnym w laboratorium językowym.
Prowadzący przedmiot ma prawo do realizacji 20% godzin zajęć w semestrze jako zajęcia zdalne (w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem następujących narzędzi informatycznych):
1) platforma e-learningowa Moodle;
2) system wideokonferencji BigBlueButton;
3) Microsoft Teams. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: