Bałkańskie literatury emigracyjne 2511-s2BAL1L-BLE
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią i stanem współczesnych literatur bałkańskich (zatem w ujęciu porównawczym), powstających na emigracji (zarówno w językach rodzimych, jak i – zwłaszcza w przypadku drugiego czy trzeciego pokolenia emigracji – również w językach kultur przyjmujących). W związku z godzinowym wymiarem zajęć ograniczono się do wyboru podstawowych przykładów z poszczególnych, wybranych literatur bałkańskich, tzn. tego, co kluczowe i najistotniejsze z punktu widzenia znajomości przez studentów zagadnień twórczości emigracyjnej: geografii i historii emigracyjnej, głównych kierunków rozwoju tych literatur, nurtów, problematyki, najważniejszych autorów, emigracyjnego życia literackiego i kulturalnego itd. Przy czym za każdym razem kwestia ta zostanie usytuowana kontekstowo: (1) w odniesieniu zarówno do danej literatury rodzimej, jak i tej z kultury przyjmującej; (2) we wzajemnej relacji różnych kręgów, generacji, literatur emigracyjnych z Bałkanów, ale (3) również innych emigracyjnych (np. tureckiej w Niemczech); (4) w związku z kulturami i historią bałkańską (i emigracyjną) jako całością. Wreszcie ostatnim zagadnieniem ogólnym, które stale będzie obecne na poszczególnych zajęciach, jest kwestia języka: języka ojczystego czy macierzystego, ale również zagadnień bi- i translingwalizmu, stale obecnych w sytuacjach emigracyjnych. Ramą dla całości zajęć będzie współczesna teoria komparatystyczna, zwłaszcza zaś różnego rodzaju ujęcia skupiające się na literaturze światowej.
Zakres tematów:
Tematy szczegółowe dobierane są przez prowadzącego i znajdą się w opisie cyklu.
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
Metody dydaktyczne poszukujące
- biograficzna
- seminaryjna
- ćwiczeniowa
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- metody wymiany i dyskusji
Kryteria oceniania
Przedmiot kończy się egzaminem ustnym, podczas którego studenci powinni wykazać się wiedzą teoretyczną z zakresu realizowanego na zajęciach materiału.
Sposoby weryfikacji umiejętności uczenia się studentów:
- egzamin (K_W04, K_W05, K_W06, K_W07, K_W08, K_U01, K_U02, K_U06, K_U13, K_K01),
- uczestniczenie w realizacji zajęć (np. przygotowanie prezentacji, referatu itp.) (K_W04, K_W05, K_W06, K_W07, K_W08, K_U01, K_U02, K_U05, K_U06, K_U08, K_U12, K_U13, K_K01),
- aktywność na zajęciach (K_K01).
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
W związku z powyższym (zakres tematów) również literatura przedmiotu zawiera opracowania ogólne dot. (historii) literatur bałkańskich, zaś wybrane przykłady poszczególnych tekstów zostaną zamieszczone w opisie cyklu.
A. Barac, Književnost ilirizma. Zagreb 1954
A. Barac, Književnost 50- i 60-tih godina XIX stoljeća
Besemeres, Mary, and Anna Wierzbicka. Translating Lives. Living with Two Languages and Cultures. St Lucia: U of Queensland P, 2007.
Block, David. Second Language Identities. London & New York: Continuum 2010 [2007].
Blommaert, Jan. The Sociolinguistics of Globalization. Cambridge: Cambridge UP 2012 [2010].
Bobrownicka, Maria
1973 /red./, Modernizm w literaturach słowiańskich (zachodnich i południowych), red. M. Bobrownicka, Wrocław: Ossolineum.
1976 Z problemów literatur słowiańskich, Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
1992 /red./, Mity narodowe w literaturach słowiańskich, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
1995 Narkotyk mitu. Szkice o świadomości narodowej i kulturowej Słowian zachodnich i południowych, Kraków: Universitas.
1996 /red./, Symbioza kultur słowiańskich i niesłowiańskich w Europie Środkowej, Kraków: Universitas.
2003 Pogranicza w centrum Europy. Slavica, Kraków: Universitas
2006 Patologie tożsamości narodowej w postkomunistycznych krajach słowiańskich. Uwagi o genezie i transformacjach kategorii tożsamości, Kraków: Universitas.
Canagarajah, Suresh. Translingual Practice. Global English and Cosmopolitan Relations. London & New York: Routledge, 2013.
Chow, Ray. Not Like a Native Speaker. On Languaging as a Postcolonial Experience. New York: Columbia UP, 2014.
Cornis-Pope, Marcel and John Neubauer, eds. History of the Literary Cultures of East-Central Europe: Junctures and Disjunctures in the 19th and 20th Centuries. Amsterdam: Benjamins. Vol. 1 – 2004, vol. 2 – 2006, vol. 3 – 2007, vol. 4 – 2010.
Crystal, David. English as a Global Language. 2nd ed. Cambridge: Cambridge UP, 2012.
Czapik-Lityńska Barbara
2005 Chorwacka i serbska awangarda literacka w perspektywie badań porównawczych, Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Damrosch, David, ed. World Literature in Theory. Malden & Oxford: Wiley Blackwell, 2014.
---. How to Read World Literature. Chichester: Wiley-Blackwell, 2009.
---, Natalie Melas, and Mbongiseni Buthelezi, eds. The Princeton Sourcebook in Comparative Literature. From the European Enlightenment to the Global Present. Princeton & Oxford: Princeton UP, 2009.
---. What is World Literature? Princeton & Oxford: Princeton UP, 2003.
---, Djelal Kadir, and Theo D’haen, eds. The Routledge Companion to World Literature. New York: Routledge, 2013.
Dąbek-Wirgowa, Teresa i Jan Wierzbicki
1986 Kategorie peryferii i centrum w kształtowaniu się kultur narodowych, materiały konferencji naukowej dla uczczenia 1100-ej rocznicy śmierci świętego Metodego, Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Dąbrowska-Partyka Maria
2003 Świadectwa i mistyfikacje. Przed i po Jugosławii, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
2004 Literatura pogranicza, pogranicza literatury, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
2005 /red./, W poszukiwaniu nowego kanonu. Reinterpretacja tradycji kulturalnej w krajach postjugosłowiańskich po 1995 roku, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
2009 /red./, Kultury słowiańskie między postkomunizmem a postmodernizmem. 1989-2004, Kraków: WUJ.
Dąbrowski Mieczysław
2005 /red./, Literatury słowiańskie po roku 1989. Nowe zjawiska, tendencje, perspektywy, tom IV, Mniejszości, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa
Felczak, Wacław i Tadeusz Wasilewski
1985 Historia Jugosławii, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo.
Glenny, Misha
1996 The Fall of Yugoslavia. The Third Balkan War, Third edition with a new epilogue, London: Penguin Books.
1999 The Balkans. 1804 – 1999. Nationalism, War and the Great Powers, London: Granta Books.
Gołembski Franiciszek
2001 Stosunki kulturalne na Bałkanach, Warszawa: Elipsa.
Hoffman, Eva. Lost in Translation. Life in a New Language. New York & London: Penguin Books, 1990.
Hrvatska književnost prema evropskim književnostima. Zagreb 1970
Hrvatska književnost u evropskim kontekstu. Zagreb 1978
Janaszek-Inaničková, Halina
1980 O współczesnej komparatystyce literackiej, Warszawa: PWN.
1987 Misjonarze i konsumenci. Literatura i wartości w krajach słowiańskich, Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
2002 Nowa twarz postmodernizmu, Katowice: Wydawnictwo UŚ.
2005 /red./, Literatury słowiańskie po roku 1989. Nowe zjawiska, tendencje, perspektywy, tom I, Transformacja, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Jezernik Božidar
2007 Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, przeł. Piotr Oczko, przedmowa Joel Martin Halpern, Kraków: Universtas.
Juda Celina
2009 /red./, Słowiańskie diaspory. Studia o literaturze emigracyjnej, Kraków: WUJ.
Kamusella, Tomasz. The Politics of Language and Nationalism in Modern Central Europe. Foreword Peter Burke. Palgrave Macmillan 2012.
Kellman, Steven, ed. Switching Languages. Translingual Writers Reflect on Their Craft. Lincoln & London: U of Nebraska P, 2003.
---. The Translingual Imagination. Lincoln & London: U of Nebraska P, 2000.
Kornhauser, Julian
1994 Literatury zachodnio- i południowosłowiańskie XX wieku w ujęciu porównawczym, Kraków.
Kraskowska Ewa
2005 /red./, Literatury słowiańskie po roku 1989. Nowe zjawiska, tendencje, perspektywy, tom II, Feminizm, Warszawa: Kolor Plus
Lešić Zdenko
1995 /red./, Children of Atlantis: Voices from the Former Yugoslavia, wstęp Celia Hawkesworth, Budapest: Central European University Press.
Mały słownik pisarzy zachodniosłowiańskich i południowosłowiańskich
1973 /red./ Józef Magnuszewski, Warszawa.
Novak, Slobodan Prosperov
2003 Povijest hrvatske književnosti. Od Baščanske ploče do danas, Zagreb: Golden marketing.
M. Pavić, Istorija srpske književnosti klasicizma i predromantizma. Beograd 1979 lub in. wyd.
Pavličević, Dragutin
2004 Historia Chorwacji, przeł. Łucja Danielewska, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Perica, Vjekoslav
2002 Balkan Idols. Religion and Nationalism in Yugoslav States, Oxford: Oxford University Press.
Pieniążek-Marković, Krystyna i Goran Rem, Bogusław Zieliński
2005 /red./, Widzieć Chorwację. Panorama literatury i kultury chorwackiej. 1990-2005, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Pirjevec Jože
2000 Jugoslávie 1918-1992. Vznik, vývoj a rozpad Karadjord-jevićovy a Titovy Jugoslávie, przeł. Jana Špirudová, Praha: Argo.
Rapacka Joanna
1995 Godzina Herdera. O Serbach, Chorwatach i idei jugosłowiańskiej, Warszawa: Energeia.
1997 Leksykon tradycji chorwackich, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
2002 Śródziemnomorze. Europa Środkowa. Bałkany. Studia z literatur południowosłowiańskich, /red./ Maria Dąbrowska-Partyka, Kraków: Universitas.
Said, Edward
1991 Orientalizm, przeł. Witold Kalinowski, wstęp Zdzisław Żygulski jun., Warszawa: PIW.
Skowronek, Jerzy i Mieczysław Tanty, Tadeusz Wasilewski
1977 Historia Słowian południowo-zachodnich, Warszawa: PWN.
Tanty, Mieczysław
2003 Bałkany w XX wieku. Dzieje polityczne, Warszawa: Książka i Wiedza.
Todorova Maria
2008 Bałkany wyobrażone, przeł. Piot Szymor, Magdalena Budzińska, Wołowiec: Czarne.
Waldenberg Marek
2005 Rozbicie Jugosławii. Jugosłowiańskie lustro międzynarodowej polityki, tom 1 – 1991-2002, tom 2 – 2002-2004, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Walkiewicz Wiesław
2000 Jugosławia. Byt wspólny i rozpad, Warszawa: Trio.
Wierzbicki Jan
1970 Z dziejów chorwacko-polskich stosunków literackich XIX wieku. Wrocław.
Wanner, Adrian. Out of Russia: Fictions of a New Translingual Diaspora. Northwestern UP, 2011.
Yildiz, Yasemin. Beyond Mother Tongue. The Postmonolingual Condition. New York: Fordham, 2012.
Zieliński Bogusław
2008 red., Tradycje pogranicza i przestrzeganie tradycji. Od komunizmu do postmodernizmu i postkolonializmu, Poznań: Wyd. UAM.
D. Živković, Evropski okviri srpske književnosti. Beograd 1972
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: