Historia języka albańskiego
2511-s1BAL3Z-HJA
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią języka albańskiego, podstawami gramatyki historycznej i dialektologii. Zajęcia ukazują proces kształtowania się albańskiej normy literackiej oraz przedstawiają w dokładny sposób proces kodyfikacji języka albańskiego. Uwidocznione zostają także wpływy czynników zewnętrznych na proces rozwoju języka i normy.
1. Fakty z zakresu historii języka:
• pierwsze świadectwa językowe,
• wczesne zabytki,
• historia kodyfikacji,
• kongresy „alfabetyczne” (Bitola 1908, 1910, Komisja letrare 1916-1917),
• alfabety (łacińskie, greckie, oryginalne),
• gegijski język literacki,
• rola ośrodka katolickiego,
• szkolnictwo (kongres w Elbasan),
• rola towarzystw kulturalnonaukowych,
• ośrodek bukaresztański, kairski, znaczenie Rilindji.
2. Fakty z zakresu gramatyki historycznej:
• miejsce języka albańskiego w rodzinie indoeuropejskiej,
• satemowość, ślady labiowelarnych,
• problem pochodzenia (hipoteza iliryjska, hipoteza tracka, hipoteza mieszana),
• problem kolebki języka,
• pochodzenie nazwy,
• związki albańsko-łacińskie,
• związki albańsko-rumuńskie,
• powstanie grup ND,
• powstanie szwy,
• rotacyzm,
• rozwój okluzywów,
• rozwój sonantów,
• rozwój nazalizacji,
• aglutynacja jako zasada kształtowania się struktury frazy nominalnej,
3. Dialektologia języka albańskiego:
• podział na dwa kompleksy dialektalne,
• cechy gegijskie,
• cechy toskijskie,
• dialekt Czamerii,
• dialekt Laberii,
• czytanie tekstów gegijskich
Całkowity nakład pracy studenta
Łącznie 2 punkty ECTS = ok. 50 godz.
Godziny kontaktowe: obecność na zajęciach 30 godz. + konsultacje: do 5 godz.
Praca własna studenta: przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w zajęciach (lektury obowiązkowe, zdobywanie informacji we własnym zakresie na podstawie lektur dodatkowych): 10 godz.
Przygotowanie do zaliczenia końcowego zajęć: 5 godz.
Efekty uczenia się - wiedza
Przedmiot Historia języka albańskiego umożliwia studentom zdobycie wiedzy o języku albańskim, jego powstaniu i rozwoju (K_W01).
Student zna gramatykę, leksykę i sposób zapisu właściwy językowi albańskiemu w stopniu pozwalającym na kontynuowanie kształcenia (K_W02).
Student zdobywa i utrwala podstawową wiedzę z językoznawstwa (K_W03) oraz ma podstawową wiedzę o wybranych zagadnieniach historycznych, społecznych, religijnych, filozoficznych i politycznych warunkujących rozwój albańskiego obszaru kulturowego (K_W08). Konserwatorium umożliwia także zdobycie podstawowej wiedzy o wybranych zagadnieniach językowych w aspekcie porównawczym, kontrastywnym i międzykulturowym (K_W13).
Efekty uczenia się - umiejętności
Student po kursie Historii języka albańskiego z elementami gramatyki historycznej i dialektologii potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje dotyczące języka albańskiego przy użyciu różnych źródeł i sposobów (K_U01). Potrafi czytać ze zrozumieniem teksty albańskiego obszaru kulturowego (K_U02). Umie umiejscowić wzmianki i pierwsze informacje odnośnie języka albańskiego oraz najważniejsze pierwsze utwory literackie w ogólnym kontekście historyczno - kulturowym (K_U09). Potrafi rozpoznać różne rodzaje tekstów, w różnych alfabetach (używanych do początków XX w. na terenach albańskojęzycznych) i różnych dialektach (gegijski, toskijski), umie przeprowadzić ich analizę i interpretację z zastosowaniem odpowiednich metod (K_U12), (K_U21).
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Student poprzez uczęszczanie na zajęcia nabiera i utrwala w sobie takie cechy jak sumienność i pracowitość, ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę
ciągłego dokształcania się i rozwoju (K_K01). Docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe albańskiego obszaru kulturowego (K_K05). Dzięki kompetencjom językowym jest przygotowany do sprawnego poruszania się w albańskim obszarze kulturowym (K_K08). Uczy się zarządzania czasem poprzez terminowe oddawanie prac i zadań domowych. Ćwiczy umiejętności interpersonalne i umiejętność pracy w grupie(K_K02).
Metody dydaktyczne
Wykładowca prowadzi wykłady konwersatoryjne ze studentami z zakresu historii języka albańskiego, gramatyki historycznej i dialektologii. W ramach konwersacji przypomniana i ugruntowana zostaje wiedza zdobyta przez studenta podczas zajęć z Historii literatury albańskiej. Każdy student dostaje do przygotowania i przedstawienia referat na dany temat związany z najważniejszymi wydarzeniami, które kształtowały język albański. Jeżeli temat jest obszerny, zostaje on przydzielony grupie studentów. Zaliczenie na ocenę następuję w wyniku zaliczenia testu pisemnego, przeprowadzonego na zakończenie zajęć. Aby uzyskać zaliczenie konieczne jest także przygotowanie i przedstawienie referatu tematycznego.
Metody dydaktyczne podające
- wykład problemowy
- opis
- wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne poszukujące
- klasyczna metoda problemowa
- ćwiczeniowa
- referatu
Wymagania wstępne
-
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Metody oceniania:
zaliczenie na ocenę - forma pisemna.
Kryteria oceniania:
Podstawą oceny i zaliczenia przedmiotu jest obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach (swobodna konwersacja wynikająca z uprzedniego przygotowania do zajęć), przygotowanie i przedstawienie zadanego referatu oraz zdanie końcowego testu zaliczeniowego (w formie pisemnej, 60% na zaliczenie - ocena dostateczna, 70% - dostateczny plus, 75% na ocenę dobrą, 80% - dobry plus, 85% na ocenę bardzo dobrą).
Praktyki zawodowe
Literatura
Pozycje obowiązujące studenta:
Informacje o języku albańskim z Elsie R., Zarys historii literatury albańskiej, zeszyty 2-4, Wydawnictwo UMK, Toruń 2004.
Pozycje dostępne w bibliotekach UMK i u prowadzącego zajęcia:
L. Bednarczuk, Indoeuropejskie języki Bałkanów, w: Języki indoeuropejskie, tom I, PWN
1987
W. Cimochowski, Studia Albanica, Toruń 2001 (części polskojęzyczne)
E. Raka, Historia e gjuhës shqipe
E. Cabej, Hyrje në historinë e gjuhës shqipe
J. Gjinari, Dialektologjija shqiptare.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: