Gramatyka języka serbskiego
2511-s1BAL2Z-GJS-C
Wykład ma za zadanie zapewnienie ogólnej wiedzy teoretycznej na temat metod badania i opisu struktur języka serbskiego oraz wiedzy szczegółowej na temat zjawisk na poszczególnych poziomach.
Ćwiczenia poświęcone są rozwijaniu kompetencji w zakresie reguł tworzenia i użycia jednostek systemowych poprzez zadania wprowadzające, utrwalające i powtarzające.
Zakres tematów:
A. Opis formalny języka serbskiego.
I. Klasyfikacja gramatyczna leksemów serbskich.
1. Zasady klasyfikacji, kryteria podziału i klasyfikacji: cechy morfologiczne i składniowe.
2. Wynik zastosowania cech morfologicznych i składniowych – klasy odmiennych jednostek leksykalnych.
II. Cechy gramatyczne (dystrybucyjne) leksemów serbskich.
1. Cechy fleksyjne leksemów serbskich.
2. Relacje składniowe między jednostkami w zdaniu.
3. Funkcje składniowe w zdaniu.
4. Cechy selektywne leksemów serbskich.
III. Charakterystyka fleksyjna poszczególnych klas jednostek leksykalnych: typy paradygmatyczne rzeczowników, przymiotników, liczebników, zaimków osobowych, czasowników.
IV. Klasyfikacja gramatyczna (dystrybucyjna i funkcjonalna) morfemów serbskich.
1. Zasady klasyfikacji: cechy składniowe morfemów.
2. Wyniki zastosowania cech klasyfikacyjnych – dystrybucyjne typy morfemów; typy słowotwórcze.
V. Charakterystyka fonetyczna i fonologiczna języka serbskiego.
1. Samogłoski – fonemy samogłoskowe; alofonia obowiązkowa i fakultatywna; restrykcje.
2. Sonanty – alofonia obowiązkowa i fakultatywna; dystrybucja sonantów.
3. Spółgłoski – fonemy spółgłoskowe; alofonia obowiązkowa i fakultatywna; dystrybucja spółgłosek.
4. Struktura sylaby.
5. Prozodia.
Całkowity nakład pracy studenta
Łącznie cały przedmiot wykłady + ćwiczenia (2 semestry) 10 punktów ECTS = ok. 250 godz.
Wykłady 6 pkt. ECTS - (1 semestr - 3 pkt. ECTS, 2 semestr - 3 pkt. ECTS)
Ćwiczenia 4 pkt. ECTS - (1 semestr - 2 pkt. ECTS, 2 semestr - 2 pkt. ECTS)
Godziny kontaktowe dla całego przedmiotu: obecność na zajęciach 120 godz.(60 godz. wykłady, 60 godz. ćwiczenia) + konsultacje: 20 godz.
Praca własna studenta: przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w zajęciach (literatura obowiązkowa, zadania domowe, ćwiczenia, zdobywanie informacji we własnym zakresie na podstawie literatury uzupełniającej): 60 godz.
Przygotowanie do kolokwiów w obydwu semestrach ok. 25 godz.
Przygotowanie do zaliczenia końcowego zajęć (łącznie w 2 semestrach): ok 25 godz.
Łączny nakład pracy studenta dla gramatyka języka serbskiego - ćwiczenia w jednym semestrze nauki - 2 pkt. ECTS (30 godz. zajęć) - ok. 50 godz.:
godziny kontaktowe: zajęcia 30 godz. + konsultacje do 5 godz.,
praca własna studenta - około 10 godz.,
przygotowanie do zaliczenia/egzaminu - ok 5 do 10 godz.
Efekty uczenia się - wiedza
Student po ukończeniu całego przedmiotu zdobywa wiedzę w zakresie:
W01 - ma zaawansowaną wiedzę o objętym programem nauczania języku serbskim (K_W01),
W02 - zna gramatykę, leksykę i sposób zapisu właściwy dla objętego programem nauczania języka serbskiego w stopniu pozwalającym na kontynuowanie kształcenia (K_W02),
W03 - ma zaawansowaną wiedzę z zakresu językoznawstwa ogólnego i bałkanologii (K_W03),
W07 - ma wiedzę o terminologii i metodologii badań w dziedzinie filologii w stopniu zaawansowanym (K_W07)
W11 - ma zaawansowaną wiedzę o wybranych zagadnieniach językowych w aspekcie porównawczym, kontrastywnym i międzykulturowym (K_W11)
W12 - ma zaawansowaną wiedzę z zakresu języków specjalistycznych (K_W12).
Przedmiot Gramatyka j.serbskiego zapewnia studentom zdobycie wiedzy na temat struktury języka serbskiego na poziomie fonetyki i fonologii, morfologii i składni (K_W01, K_W02). Student zdobywa i utrwala wiedzę z językoznawstwa (K_W03) oraz zdobywa zaawansowaną wiedzę o wybranych zagadnieniach językowych w aspekcie porównawczym, kontrastywnym i międzykulturowym (K_W7, K_W11, K_W12).
Zajęcia obejmują m.in. następujące zagadnienia:
fonetyka: miejsce fonetyki w językoznawstwie, podział dyscyplin w obrębie fonetyki, miejsca i sposoby artykulacji, głoska, sylaba, wyraz prozodyczny, fraza, fonologia, pojęcie fonemu, fonem a głoska, system fonologiczny samogłosek sonantów i spółgłosek serbskich, akcent, pisownia fonetyczna;
morfologia: kategoria gramatyczna (opis kategorii morfologicznych wszystkich części mowy), paradygmaty fleksyjne poszczególnych części mowy, analiza morfologiczna, słowotwórstwo: derywat, rodzaje derywatów, parafraza słowotwórcza, kategoria słowotwórcza, znaczenie słowotwórcze i znaczenie leksykalne, typ słowotwórczy, analiza słowotwórcza;
składnia zdania, rodzaje wypowiedzeń, charakterystyka wypowiedzeń, stosunki składniowe, kategorie składniowe, rozbiór logiczny zdania prostego.
Wykład ma za zadanie zapewnienie ogólnej wiedzy teoretycznej na temat metod badania i opisu struktur języka serbskiego oraz wiedzy szczegółowej na temat zjawisk języka serbskiego na poszczególnych poziomach.
Ćwiczenia poświęcone są rozwijaniu kompetencji w zakresie reguł tworzenia i użycia jednostek systemowych poprzez zadania wprowadzające, utrwalające i powtarzające.
Efekty uczenia się - umiejętności
Student w I semestrze nauki przedmiotu realizuje efekty:
U01 - potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje przy użyciu różnych źródeł, sposobów oraz narzędzi / technik informacyjno-komunikacyjnych (K_U01),
U04 - potrafi rozpoznać różne rejestry i odmiany języków bałkańskiego obszaru kulturowego (K_U04),
U07 - potrafi pracować wedle celów i wskazówek formułowanych przez opiekuna naukowego (K_U07).
Student po ukończeniu całego przedmiotu zdobywa umiejętności w zakresie:
U01 - potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje przy użyciu różnych źródeł, sposobów oraz narzędzi / technik informacyjno-komunikacyjnych (K_U01)
U04 - potrafi rozpoznać różne rejestry i odmiany języków bałkańskiego obszaru kulturowego (K_U04)
U06 - potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami właściwymi dla filologii (K_U06)
U07 - potrafi pracować wedle celów i wskazówek formułowanych przez opiekuna naukowego (K_U07)
U18 - potrafi przeprowadzić kwerendę biblioteczną, wykorzystywać bazy danych i posługiwać się Internetem, sporządzić bibliografię i przypisy ze stosowną dbałością o prawa autorskie, formatować dokumenty, korzystając z edytora tekstów, przygotować prezentację (K_U18).
Student po zaliczeniu przedmiotu potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować jednostki struktury języka serbskiego na poziomie organizacji fonologicznej, morfologicznej i syntaktycznej (K_U01). Umie posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi i paradygmatami właściwymi dla filologii (K_U04). Potrafi pracować według celów i wskazówek formułowanych przez prowadzącego zajęcia (K_U07). Student umie rozróżnić formę i treść na różnych poziomach języka, zarówno kategorialnych, jak i poszczególnych jednostek językowych (K_U06). Potrafi także przeprowadzić kwerendę biblioteczną, wykorzystywać bazy danych i posługiwać się Internetem, sporządzić bibliografię i przypisy ze stosowną dbałością o prawa autorskie, formatować dokumenty, korzystając z edytora tekstów, przygotować prezentację (K_U18).
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Student w I semestrze nauki przedmiotu realizuje efekty:
K01 - ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju (K_K01).
Student po ukończeniu całego przedmiotu zdobywa kompetencje w zakresie:
K01 - ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju (K_K01).
Student poprzez uczęszczanie na zajęcia nabiera i utrwala w sobie takie cechy jak sumienność i pracowitość, ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju (K_K01). Na ćwiczeniach wykonuje określone zadania i polecenia prowadzącego i dostaje odpowiednie ćwiczenia do realizacji w domu. Uczy się zarządzania czasem poprzez terminowe oddawanie prac i zadań domowych..
Metody dydaktyczne
Wykładowca prowadzi wykłady z zakresu systemu gramatycznego języka serbskiego. Wykład ma charakter teoretyczny.
Na ćwiczeniach wybrane zagadnienia, głównie sprawiające trudności w poprawnym posługiwaniu się językiem, są utrwalane i powtarzane. Student otrzymuje też zestaw ćwiczeń do przerobienia we własnym zakresie. Po przerobieniu odpowiednich partii materiału obowiązują kolokwia zaliczeniowe. Zaliczenie wszystkich partii materiału jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu końcowego z przedmiotu.
Rodzaje ćwiczeń: wstawianie poprawnych form wyrazu, rozpoznawanie form w zdaniu i w tekście, ćwiczenia form fleksyjnych frazy imiennej i werbalnej, ćwiczenia z fonetyki i składni.
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy
Metody dydaktyczne poszukujące
- ćwiczeniowa
- obserwacji
- klasyczna metoda problemowa
Rodzaj przedmiotu
przedmiot obligatoryjny
Wymagania wstępne
-
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Student ma obowiązek aktywnego uczestnictwa w ćwiczeniach, przygotowania się do zajęć (powtórka materiału realizowanego na wykładzie, która umożliwi rozwiązywanie zadań gramatycznych) oraz wykonywania zadań domowych.
Jeśli student ma więcej niż dwie nieobecności musi zaliczyć na konsultacjach ćwiczenia, na których nie był obecny.
Umiejętności studenta będą weryfikowane przez cząstkowe kolokwia i testy oraz prace domowe.
II semestr gramatyki opisowej języka serbskiego - ćwiczenia - kończy się zaliczeniem z oceną. Przewidziane jest kolokwium (praktyczne zastosowanie zdobytej wiedzy poprzez rozwiązywanie ćwiczeń, np. wstawianie poprawnych form, transformacja zdań z l. pojedynczej na mnogą lub odwrotnie, układanie poprawnych wypowiedzi z rozsypanki wyrazowej).
Co najmniej 60% prawidłowych odpowiedzi daje ocenę pozytywną. Do testu zaliczeniowego mogą przystąpić studenci, którzy zaliczyli kolokwia cząstkowe przynajmniej na ocenę dostateczną.
Na koniec kursu przewidziany jest egzamin w formie pisemnej z zakresu materiału omawianego na zajęciach.
Zdanie egzaminu wymaga wykazania się opanowaniem wiedzy teoretycznej oraz zdolnością jej praktycznego zastosowania do analizy jednostek z każdego poziomu struktury języka serbskiego.
Do egzaminu z części teoretycznej mogą przystąpić studenci, którzy z części praktycznej uzyskali przynajmniej ocenę dostateczną.
Metody oceniania:
kolokwia i testy cząstkowe: K_W01, K_W02, K_U01, K_U07, K_U21, K_K01
egzamin pisemny: K_W01, K_W02, K_W03, K_W07, K_U01, K_U04, K_U07, K_U21, K_K01.
Kryteria oceniania:
Dla kolokwiów cząstkowych, testów, egzaminów pisemnych wymagany próg jest następujący:
0-59% - ocena niedostateczna,
60-68% - ocena dostateczna,
69-76% - ocena dostateczna plus,
77-84% - ocena dobra,
85-92% - ocena dobra plus,
93-100 % - ocena bardzo dobra.
Praktyki zawodowe
Literatura
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.
Gramatyka współczesnego języka polskiego. T. I-III, PWN, Warszawa 1984-1995.
I. Sawicka, Fonologia konfrontatywna polsko-serbsko-chorwacka, Wrocław 1987.
J. Lyons, Wstęp do językoznawstwa strukturalnego, Warszawa 1975
Słownik gramatyki języka polskiego, red. W. Gruszczyński, J. Bralczyk, Warszawa 2002.
Z. Saloni, M. Świdziński, Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa 1998.
Gramatyki języka serbskiego (do wglądu u prowadzącego zajęcia)
Ž. Stojanović, Lj. Popović, Gramatika srpskog jezika, Beograd 1997.
I. Klajn, Gramatika srpskog jezika za strance, Beograd 2006.
I. Klajn, Tvorba reči u srpskom jeziku, Novi Sad 2002-2003.
P. Piper, I. Klajn, Normativna gramatika srpskog jezika, Novi Sad 2013.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: