Prowadzony w cyklu: 2023/24L

Kod ISCED: 0231

Punkty ECTS: 3

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Humanistyczny

Gramatyka języka bułgarskiego 2511-s1BAL2L-GJB-W

Kurs zapewnia studentom zdobycie wiedzy na temat struktury j. bułgarskiego na poziomie organizacji fonologicznej, morfologicznej i syntaktycznej oraz umiejętności wstępnej analizy lingwistycznej tekstów bułgarskich.

Wykład ma za zadanie zapewnienie ogólnej wiedzy teoretycznej na temat metod badania i opisu struktur języka bułgarskiego oraz wiedzy szczegółowej na temat zjawisk języka bułgarskiego na poszczególnych poziomach.

Ćwiczenia poświecone są rozwijaniu kompetencji w zakresie reguł tworzenia i użycia jednostek systemowych poprzez zadania wprowadzające, utrwalające i powtarzające.

Wykłady i ćwiczenia

A. Opis formalny języka bułgarskiego

I. Klasyfikacja gramatyczna leksemów bułgarskich

1. Zasady klasyfikacji: definicja leksemu i jednostki leksykalnej mono- i polisegmentalnej; zasady poprawnego logicznego podziału dychotomicznego; kryteria podziału i klasyfikacji: cechy morfologiczne i składniowe.

2. Wynik zastosowania cech morfologicznych i składniowych – klasy odmiennych jednostek leksykalnych.

II. Cechy gramatyczne (dystrybucyjne) leksemów bułgarskich.

1. Cechy fleksyjne leksemów bułgarskich

2. Relacje składniowe między jednostkami w zdaniu – typy konstrukcji składniowych: podrzędne, współrzędne, egocentryczne: związki zgody, rządu i korelacji

3. Funkcje składniowe w zdaniu. Wynik zastosowania do klasyfikacji gramatycznej nieodmiennych jednostek leksykalnych – klasy jednostek nieodmiennych.

4. Cechy selektywne leksemów bułgarskich.

III. Charakterystyka fleksyjna poszczególnych klas jednostek leksykalnych: typy paradygmatyczne rzeczowników, przymiotników, liczebników, zaimków osobowych, czasowników.

IV. Klasyfikacja gramatyczna (dystrybucyjna i funkcjonalna) morfemów bułgarskich.

1. Zasady klasyfikacji: cechy składniowe morfemów.

2. Wyniki zastosowania cech klasyfikacyjnych – dystrybucyjne typy morfemów; typy słowotwórcze.

V. Charakterystyka fonetyczna i fonologiczna języka bułgarskiego

1. Samogłoski – fonemy samogłoskowe; alofonia obowiązkowa i fakultatywna; restrykcje.

2. Sonanty – alofonia obowiązkowa i fakultatywna; dystrybucja sonantów.

3. Spółgłoski – fonemy spółgłoskowe; alofonia obowiązkowa i fakultatywna; dystrybucja spółgłosek.

4. Struktura sylaby

5. Prozodia

Całkowity nakład pracy studenta

Wykład - 2 punkty ECTS, ćwiczenia - 1 punkt ECTS Łącznie 3 punkty ECTS = ok. 75 godz. Godziny kontaktowe: 45 godz. + konsultacje: 5 godz. Praca własna studenta: przygotowanie do zajęć (rozwiązywanie zadanych zadań, powtórzenie materiału realizowanego na wykładzie przed ćwiczeniami): 15 godz. Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu: 10 godz.

Efekty uczenia się - wiedza

Student ma podstawową wiedzę o języku bułgarskim, o jego systemie gramatycznym z uwzględnieniem różnic między nimi i różnic z językiem polskim (K_W01, K_W02) Student ma podstawową wiedzę z zakresu językoznawstwa, podstawowej terminologii i metodologii badań (K_W03, K_W07)

Efekty uczenia się - umiejętności

Student potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować jednostki struktury języka bułgarskiego na poziomie organizacji fonetycznej/fonologicznej, morfologicznej i syntaktycznej (K_U01) Student potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi i paradygmatami właściwymi dla fonetyki/filologii, morfologii i składni (K_U04) Student potrafi pracować według celów i wskazówek formułowanych przez prowadzącego zajęcia, np. umie wyszukać w analizowanych tekstach konkretne formy i przedstawić ich charakterystykę gramatyczną (K_U07) Student potrafi rozpoznać różne rejestry i odmiany języka bułgarskiego obszaru kulturowego, wskazać na różnice między językiem ojczystym a językiem bułgarskim (K_U21)

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju, rozumie, że znajomość funkcjonowania systemów języka jest potrzebna do poprawnego posługiwania się językiem obcym, podobnie jak zrozumienie różnic między systemami języka ojczystego i języka obcego (K_K01)

Metody dydaktyczne

Wykład z gramatyki opisowej języka bułgarskiego ma charakter teoretyczny. Prowadzący omawia przewidziane programem zagadnienia, zwracając uwagę na podobieństwa i różnice między językiem ojczystym a językiem obcym. Zwraca się również uwagę na miejsce języka bułgarskiego wśród języków słowiańskich i na cechy bałkańskie, które występują w nim. Wśród metod dydaktycznych stosowanych na ćwiczeniach z gramatyki opisowej jest: ćwiczenia z fonetyki: - wstawianie poprawnych form wyrazu - ćwiczenia usprawniające znajomość paradygmatów fleksji imiennej i werbalnej - rozpoznawanie form w zdaniach lub tekstach - transformacje zdań i tekstów, - ćwiczenia dotyczące szyku zdania - ćwiczenia ze składni (składnia zdania pojedynczego i złożonego)

Rodzaj przedmiotu

przedmiot obligatoryjny

Wymagania wstępne

Przed rozpoczęciem nauki student powinien mieć opanowaną na poziomie szkolnym: znajomość podstawowych pojęć z gramatyki języka polskiego oraz umiejętność ich identyfikacji w tekstach i dokonywania analizy gramatycznej tekstów polskich.

Koordynatorzy przedmiotu

Anna Cychnerska
Viara Maldjieva

Kryteria oceniania

Zaliczenie z oceną po 1 semestrze prowadzonych zajęć

Student ma obowiązek aktywnego uczestnictwa w ćwiczeniach, przygotowania się do zajęć (powtórka materiału realizowanego na wykładzie) oraz wykonywania zadań domowych.

Jeśli student ma więcej niż dwie nieobecności musi zaliczyć na konsultacjach ćwiczenia, na których nie był obecny.

Umiejętności i kompetencje studenta będą weryfikowane przez cząstkowe kolokwia i testy oraz ocenę prac domowych.

I semestr gramatyki opisowej języka bułgarskiego kończy się zaliczeniem z oceną. Przewidziane jest więc kolokwium, które składa się z części praktycznej (zaliczenie ćwiczeń - praktyczne zastosowanie zdobytej wiedzy) oraz teoretycznej (zaliczenie wykładu - zagadnienia z fonetyki/fonologii, morfologii).

Co najmniej 60% prawidłowych odpowiedzi daje ocenę pozytywną z obu części.

Na koniec kursu przewidziany jest egzamin w formie pisemnej.

Zdanie egzaminu wymaga wykazania się opanowaniem wiedzy teoretycznej oraz zdolnością jej praktycznego zastosowania do analizy jednostek z każdego poziomu struktury języka bułgarskiego.

Wykład: egzamin pisemny

Elementy egzaminu pisemnego Efekt

oceniany Udział

w całości oceny

Część teoretyczna:

definicja zjawiska językowego K_W01, K_W02 10%

wskazanie miejsca w hierarchii zjawisk K_W03, K_W07 10%

struktury językowe realizujące zjawisko: K_W01, K_W02 10%

- budowa K_W01, K_W02 10%

- funkcja K_W01, K_W02 10%

przykład struktur realizujących zjawisko K_W01, K_W02, K_U01 10%

Część praktyczna:

analiza składniowa wyrażenia zdaniowego K_U01, K_U04 10%

analiza semantyczna wyrażenia zdaniowego K_U01, K_U04 10%

analiza morfologiczna leksemu K_U01, K_U04 10%

analiza słowotwórcza leksemu K_U01, K_U04 10%

Wymagany próg na oceny:

• Celujący 6,0 odpowiada uzyskaniu co najmniej 95% prawidłowych odpowiedzi i wykazaniem się ponad obowiązującym poziomem wiedzy

• Bardzo dobry 5,0 odpowiada ≥ 90 a <95% prawidłowych odpowiedzi

• Dobry plus 4,5 odpowiada ≥ 85 a < 90% prawidłowych odpowiedzi

• Dobry 4,0 odpowiada ≥ 80 a < 85% prawidłowych odpowiedzi

• Dostateczny plus 3,5 odpowiada ≥ 70 a <80% prawidłowych odpowiedzi

• Dostateczny 3,0 odpowiada ≥ 60 a <70% prawidłowych odpowiedzi

• Niedostateczny 2,0 odpowiada < 60% prawidłowych odpowiedzi

Powyższe przedziały są lewostronnie domknięte. Oceny mogą być

podniesione o 0,5 stopnia ze względu na aktywność na zajęciach.

Ćwiczenia: zaliczenie na ocenę

Umiejętności studenta: K_U01, K_U04, K_U07, K_U21 oraz K_K01, będą weryfikowane przez: aktywny udział na zajęciach, cząstkowe kolokwia i testy oraz ocenę prac domowych w trakcie semestru. Udział każdego z tych elementów w ocenie końcowej wynosi 33%.

Wymagany próg na oceny:

• Celujący 6,0 odpowiada uzyskaniu co najmniej 95% prawidłowych odpowiedzi i wykazaniem się ponad obowiązującym poziomem wiedzy i umiejetności

• Bardzo dobry 5,0 odpowiada ≥ 90 a <95% prawidłowych odpowiedzi

• Dobry plus 4,5 odpowiada ≥ 85 a < 90% prawidłowych odpowiedzi

• Dobry 4,0 odpowiada ≥ 80 a < 85% prawidłowych odpowiedzi

• Dostateczny plus 3,5 odpowiada ≥ 70 a <80% prawidłowych odpowiedzi

• Dostateczny 3,0 odpowiada ≥ 60 a <70% prawidłowych odpowiedzi

• Niedostateczny 2,0 odpowiada < 60% prawidłowych odpowiedzi

Praktyki zawodowe

nie

Literatura

. Maldjieva, Gramatyka opisowa języka bułgarskiego, maszynopis udostępniany studentom

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.

Gramatyka konfrontatywna bułgarsko-polska, t. IV-IX, SOW, Warszawa.

Gramatyka współczesnego języka polskiego. t. I-III, PWN, Warszawa 1984-1995.

J. Lyons, Wstęp do językoznawstwa strukturalnego, Warszawa 1975

Słownik gramatyki języka polskiego, red. W. Gruszczyński, J. Bralczyk, Warszawa 2002.

Studia gramatyczne bułgarsko-polskie, t. I-VIII, SOW, Warszawa.

Z. Saloni, M. Świdziński, Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa 1998.

Граматика на съвременния български книжовен език, т. І-ІІІ, София 1983.

Ст. Стоянов, Граматика на съвременния български книжовен език, София 1977.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2511-s1BAL2L-GJB-W w USOSweb