Historia Bałkanów 2511-s1BAL1Z-HB

Wykład ma przede wszystkim na celu omówienie procesów, które wpłynęły na obecny kształt państw Półwyspu Bałkańskiego, z uwzględnieniem ich specyfiki na tle innych geograficznie obszernych i historycznie wyodrębnionych regionów Europy i Azji. Materiał omawiany podczas wykładów będzie obejmował następującą tematykę:
- Starożytność: Grecy i „barbarzyńcy”, Macedończycy i epoka hellenistyczna, Rzym, oraz ich dziedzictwo.
- Biznacjum, wędrówki ludów i przybycie Słowian na Bałkany, wpływ krucjat, Schizma z 1054 roku.
- Wzloty i upadki średniowiecznych państw bałkańskich: Bułgaria, Serbia, Bośnia oraz innych pomniejszych państw.
- Przybycie Osmanów i ukształtowanie nowego porządku politycznego na Bałkanach.
- Bałkany w Imperium Osmańskim do wojen austriacko-osmańskich na przełomie XVII i XVIII w.
- Powiew zmian – Bałkany w XVIII w., osłabienie Imperium Osmańskiego i pojawienie się nowych globalnych graczy: Monarchii Habsburgów i Carskiej Rosji.
- Serbskie i greckie powstania, reformy Tanzymatu w Imperium Osmańskim, pierwsze programy narodowe na Bałkanach.
- Idee i projekty federalistyczne, Ilirizm, Jugoslawizm.
- Księstwo Serbii i Królestwo Grecji – trudne początki.
- Rumunia i Bułgaria – droga do autonomii.
- Wojna rosyjsko-osmańska, Traktat z San Stefano, Kongres Berliński i nastanie nowej rzeczywistości na Bałkanach.
- Albański ruch narody.
- Wielkie Mocarstwa Europejskie – ich polityka na Bałkanach i zachowanie status quo.
- Turecki nacjonalizm – próba uratowania Imperium Osmańskiego.
- Kwestia macedońska.
- 1908 – przełom w Imperium Osmańskim i koniec złudzeń o zachowaniu status quo.
- Wojny bałkańskie i ich konsekwencje.
- Pierwsza wojna światowa na Bałkanach.
- Konferencja Pokojowa w Paryżu: nowy porządek polityczny na półwyspie.
- Pierwsza dekada dwudziestolecia międzywojennego – wojna grecko-turecka, kruchość demokratycznych rządów, słaba gospodarka i próby współpracy regionalnej.
- Druga dekada dwudziestolecia międzywojennego – kemalizm i dyktatury królów.
- Druga wojna światowa na Bałkanach.
- Powstanie demokracji ludowych i wojna domowa w Grecji
- Osobne drogi rządów komunistycznych na Bałkanach – Albania, Bułgaria, Jugosławia i Rumunia.
- Grecja – przezwyciężanie dziedzictwa wojny domowej w drodze do EWG/UE.
- Kryzys lat 80. i upadek reżimów komunistycznych – wspólne cechy i specyfika każdego kraju; polityczne, społeczne i gospodarcze konsekwencje w wymiarze lokalnym, regionalnym i międzynarodowym.
- Upadek Jugosławii – przyczyny, przebieg i konsekwencje.
- Meandry postkomunistycznej transformacji ustrojowej.
- Integracja europejska.