Antropologia literatury 2506-s2POL1Z-AL
Wykład ma za zadanie przedstawić informacje dotyczące najważniejszych problemów dotyczących antropologii literatury. Jego celem jest ukazanie głównych obszarów badań w zakresie antropologii literatury:
1) utwór literacki jako źródło antropologiczne,
2) zapis etnograficzny jako utwór literacki,
3) utwór literacki jako medium ujawniania kulturowego wymiaru człowieka,
4) literatura jako szczególna praktyka językowa, determinowana kulturowo, techniką utrwalania i przekazywania słowa (oralność, pismo, druk, hipertekst).
Celem wykładu jest ukazanie antropologii literatury na gruncie polskim jako dyscypliny względnie nowej, rozwijającej się od lat dwutysięcznych XX wieku, stanowiącej rezultat przemian związanych z tzw. zwrotem kulturowym (lata 60. XX) i przełomem poststrukturalistycznym, dotyczącym humanistyki. O ile teoria literatury, wyrastająca z nurtów strukturalno-fenomenologicznych, kładła nacisk na autonomiczność, obiektywność, uniwersalność opisu utworu, o tyle w ujęciu antropologii literatury dominuje traktowanie literatury jako zapisu (inter)subiektywnego doświadczenia. W ramach antropologii literatury pojawia się wiele zagadnień, mających związek bezpośredni i pośredni z antropologią kultury, z doświadczeniami człowieka w konkretnym miejscu i czasie. Utwór literacki stanowi jeden z wielu zapisów egzystencji człowieka, ale ze względu na sposób ukształtowania zawartego w nim świata na poziomie konwencji, rodzaju, gatunku i językowo-stylistycznym charakteryzuje się swoistością.
|
W cyklu 2022/23Z:
Szczegółowe zagadnienia podejmowane w ramach wykładu w roku akadem. 2022-23 pozostają takie, jak przedstawiono w sylabusie niezależnym od cyklu. Większy jednak nacisk położony zostanie na przemiany literatury w związku z rewolucją cyfrową, formami i funkcjami hipertekstu, w tym szczególnie funkcją perswazyjną. Ponadto na wykładzie prezentował będę ustalenia dotyczące relacji między tekstem literackim a strategiami pisania z wykorzystaniem różnych narzędzi: od pióra/stalówki do edytora tekstu. Ważnym zagadnieniem będzie także przedstawianie literatury jako zapisu ludzkiego doświadczenia, które definiuję za J. Deweyem i V. Turnerem. |
W cyklu 2023/24Z:
Szczegółowe zagadnienia podejmowane w ramach wykładu w roku akadem. 2023-24 pozostają takie, jak przedstawiono w sylabusie niezależnym od cyklu. Większy jednak nacisk położony zostanie na przemiany literatury w związku z rewolucją cyfrową, formami i funkcjami hipertekstu, w tym szczególnie funkcją perswazyjną. Ponadto na wykładzie prezentował będę ustalenia dotyczące relacji między tekstem literackim a strategiami pisania z wykorzystaniem różnych narzędzi: od pióra/stalówki do edytora tekstu. Ważnym zagadnieniem będzie także przedstawianie literatury jako zapisu ludzkiego doświadczenia, które definiuję za J. Deweyem i V. Turnerem. |
W cyklu 2024/25Z:
Szczegółowe zagadnienia podejmowane w ramach wykładu w roku akadem. 2024-25 pozostają takie, jak przedstawiono w sylabusie niezależnym od cyklu. Większy jednak nacisk położony zostanie na przemiany literatury w związku z rewolucją cyfrową, formami i funkcjami hipertekstu, w tym szczególnie funkcją perswazyjną. Nie zostanie pominięta kwestia udziału sztucznej inteligencji (AI) w procesach tekstotwórczych, nie wyłączając samej literatury jako sztuki. Ponadto na wykładzie prezentował będę ustalenia dotyczące relacji między tekstem literackim a strategiami pisania z wykorzystaniem różnych narzędzi: od pióra/stalówki do edytora tekstu. Ważnym zagadnieniem będzie także przedstawianie literatury jako zapisu ludzkiego doświadczenia, które definiuję za J. Deweyem i V. Turnerem. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2025/26Z: | W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Kryteria oceniania
Wykład z antropologii literatury oceniany będzie na podstawie obecności studenta na zajęciach, student powinien być obecny przynajmniej na 70% zajęć. Ponadto warunkiem otrzymania zaliczenia jest pozytywne albo napisanie testu końcowego, obejmującego zagadnienia poruszane na wykładzie. K_W01, K_W02, K_W08, K_U01
Praktyki zawodowe
Brak.
Literatura
1. K. Abriszewski, Szansa na powrót do empirii. O antropologizacji filozofii, [w:] Antropologizowanie humanistyki. Zjawisko – proces – perspektywy, red. J. Kowalewski, W. Piasek, Olsztyn 2009. [TEKST NA EGZAMIN]
2. B. Bakuła, Kolonialne i postkolonialne aspekty polskiego dyskursu kresoznawczego (zarys problematyki) „Teksty Drugie” 2006, nr 6. [TEKST NA EGZAMIN]
3. M. Bilewicz, Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości, Kraków 2024.
4. P. Bohuszewicz, Fikcja jako struktura rozumienia. Tristan, Izolda i antropologia, „Polonistyka” 2011, nr 3.
5. P. Bohuszewicz, KTL jako styl badawczy, „Teksty Drugie” 2023, nr 3. [TEKST NA EGZAMIN]
6. B. Boyd, O pochodzeniu opowieści, „Teksty Drugie” 2011, nr 3. [TEKST NA EGZAMIN]
7. D. Brzostek, Literatura i nierozum. Antropologia fantastyki grozy, Toruń 2009 (fragmenty).
8. P. Czapliński, Rozbieżne emancypacje. Przewodnik po prozie 1976 – 2020, Kraków 2024 (rozdz.: Tropy podległości: gorsza większość i zwrot ludowy w kulturze polskiej (2010–2020) [TEKST NA EGZAMIN]
9. H. Gosk, Wychodzenie z „cienia imperium”. Wątki postzależnościowe w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Kraków 2015 (rozdz. Impuls postzależnościowy; Fantazmat i fetysz ojczyzny w najnowszej prozie polskiej).
10. W. Iser, Czym jest antropologia literatury? Różnica między fikcjami wyjaśniającymi a odkrywającymi, przeł. Anna Kowalcze-Pawlik, „Teksty Drugie” 2006, nr 5.
11. R. Kawczyński, Antropologizowanie humanistyki jako element nowego paradygmatu kultury, [w:] Antropologizowanie humanistyki. Zjawisko – proces – perspektywy, red. J. Kowalewski, W. Piasek, Olsztyn 2009. [TEKST NA EGZAMIN]
12. K. Kłosiński, Literaturoznawczy darwinizm, „Teksty Drugie” 2011, nr 3. [TEKST NA EGZAMIN]
13. J. Kowalewski, W. Piasek, Wprowadzenie, [w:] Antropologizowanie humanistyki. Zjawisko – proces – perspektywy, red. J. Kowalewski, W. Piasek, Olsztyn 2009. [TEKST NA EGZAMIN]
14. H. Markiewicz, O antropologii literackiej – z umiarem, „Ruch Literacki” 2008, z. 2.
15. A. Mencwel, Antropologia słowa i historia kultury, [w:] tegoż, Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Warszawa 2006. [TEKST NA EGZAMIN]
16. T. Nakoneczny, Kresy wschodnie jako polski Orient? Dylematy i aporie dyskursu kresoznawczego w perspektywie postkolonialnej, [w:] Mit narodowy w sferze sacrum i profanum, pod red. R. Małeckiego, A. Borkowskiej, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach 2018.
17. R. Nycz, Kulturowa natura, słaby profesjonalizm. Kilka uwag o przedmiocie poznania literackiego i statusie dyskursu literaturoznawczego, [w:] tenże, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012. [TEKST NA EGZAMIN]
18. R. Nycz, O przedmiocie studiów literackich – dziś, [w:] tenże, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012.
19. K. Obremski, Myśl antropologiczna i wyobraźnia. „Ogród fraszek” i „Moralia” Wacława Potockiego", "Pamiętnik Literacki"1998, z. 2.
20. M. Parkitny, Nowoczesność oświecenia. Studia o literaturze i kulturze polskiej drugiej połowy XVIII wieku, Poznań 2018 (fragmenty).
21. K. Uniłowski, Kresowy temat, [w:] Słownik literatury XX wieku, red. M. Pytasz, Katowice 2001.
22. M. Wróblewski, Mapa polskich badań antropologicznoliterackich, „Teksty Drugie” 2023, nr 3. [TEKST NA EGZAMIN]
|
W cyklu 2022/23Z:
Do listy opracowań wskazanych w sylabusie niezależnym od cyklu proponuje się do wyboru jedną z lektur: M. Castells, Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, przekł. O Siara, Warszawa 2013. L. Manovich, Język nowych mediów, przekł. P. Cypryański Warszawa 2006. P. Levinson, Nowe nowe media, przekł. M. Zawadzka, Kraków 2010. |
W cyklu 2023/24Z:
Do listy opracowań wskazanych w sylabusie niezależnym od cyklu proponuje się do wyboru jedną z lektur: M. Castells, Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, przekł. O Siara, Warszawa 2013. L. Manovich, Język nowych mediów, przekł. P. Cypryański Warszawa 2006. P. Levinson, Nowe nowe media, przekł. M. Zawadzka, Kraków 2010. |
W cyklu 2024/25Z:
Do listy opracowań wskazanych w sylabusie niezależnym od cyklu proponuje się do wyboru jedną z lektur: M. Castells, Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, przekł. O Siara, Warszawa 2013. L. Manovich, Język nowych mediów, przekł. P. Cypryański Warszawa 2006. P. Levinson, Nowe nowe media, przekł. M. Zawadzka, Kraków 2010. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: