Antropologia literatury 2506-s2POL1Z-AL
Wykład ma za zadanie przedstawić informacje dotyczące najważniejszych problemów dotyczących antropologii literatury. Jego celem jest ukazanie głównych obszarów badań w zakresie antropologii literatury:
1) utwór literacki jako źródło antropologiczne,
2) zapis etnograficzny jako utwór literacki,
3) utwór literacki jako medium ujawniania kulturowego wymiaru człowieka,
4) literatura jako szczególna praktyka językowa, determinowana kulturowo, techniką utrwalania i przekazywania słowa (oralność, pismo, druk, hipertekst).
Antropologia literatury podejmuje problem mówienia o rzeczywistości ze względu na różnice:
1) płci (kobiece - męskie),
2) wieku (dziecięco-młodzieżowe - dorosłe),
3) preferencje seksualne (heteroseksualne - homoseksualne),
4) językowe, kulturowe (swój - inny - obcy).
Celem wykładu jest ukazanie antropologii literatury na gruncie polskim jako dyscypliny względnie nowej, rozwijającej się od lat 90. XX wieku, stanowiącej rezultat przemian związanych z tzw. zwrotem kulturowym (lata 60. XX) i przełomem poststrukturalistycznym, dotyczącym humanistyki. O ile teoria literatury, wyrastająca z nurtów strukturalno-fenomenologicznych, kładła nacisk na autonomiczność, obiektywność, uniwersalność opisu utworu, tak w ujęciu antropologii literatury dominuje subiektywizm doświadczenia, pluralizm poznawczy, dążenie do opisów lokalnych, lepiej oddających zachowania czytelnika. W ramach antropologii literatury pojawia się wiele zagadnień, mających związek bezpośredni i pośredni z antropologią kultury, z doświadczeniami człowieka w konkretnym miejscu i czasie. Utwór literacki stanowi jeden z wielu zapisów egzystencji człowieka, ale ze względu na sposób ukształtowania zawartego w nim świata na poziomie konwencji, rodzaju, gatunku i językowo-stylistycznym charakteryzuje się swoistością. Wykład z antropologii literatury obejmuje także zagadnienia związane z:
1) wpływem nowych mediów na sposób funkcjonowania literatury w obiegu czytelniczym (audiobook, e-book, Kindle, Internet),
2) wpływem mediów (telewizja, Internet) na sposób ukształtowania świata przedstawionego,
3) "materialnym", sensualnym wymiarem literatury (antropologia pisma).
|
W cyklu 2021/22Z:
Szczegółowe zagadnienia podejmowane w ramach wykładu w roku akadem. 2020-21 pozostają takie, jak przedstawiono w sylabusie niezależnym od cyklu. Większy jednak nacisk położony zostanie na przemiany literatury w związku z rewolucją cyfrową, formami i funkcjami hipertekstu, w tym szczególnie funkcją perswazyjną. Ponadto na wykładzie prezentował będę ustalenia dotyczące relacji między tekstem literackim a strategiami pisania z wykorzystaniem różnych narzędzi: od pióra/stalówki do edytora tekstu. Ważnym zagadnieniem będzie także przedstawianie literatury jako zapisu ludzkiego doświadczenia, które definiuję za J. Deweyem i V. Turnerem. Zajęcia prowadzone będą metodą zdalną on-line z wykorzystaniem aplikacji Microsoft Teems. |
W cyklu 2022/23Z:
Szczegółowe zagadnienia podejmowane w ramach wykładu w roku akadem. 2022-23 pozostają takie, jak przedstawiono w sylabusie niezależnym od cyklu. Większy jednak nacisk położony zostanie na przemiany literatury w związku z rewolucją cyfrową, formami i funkcjami hipertekstu, w tym szczególnie funkcją perswazyjną. Ponadto na wykładzie prezentował będę ustalenia dotyczące relacji między tekstem literackim a strategiami pisania z wykorzystaniem różnych narzędzi: od pióra/stalówki do edytora tekstu. Ważnym zagadnieniem będzie także przedstawianie literatury jako zapisu ludzkiego doświadczenia, które definiuję za J. Deweyem i V. Turnerem. |
W cyklu 2023/24Z:
Szczegółowe zagadnienia podejmowane w ramach wykładu w roku akadem. 2023-24 pozostają takie, jak przedstawiono w sylabusie niezależnym od cyklu. Większy jednak nacisk położony zostanie na przemiany literatury w związku z rewolucją cyfrową, formami i funkcjami hipertekstu, w tym szczególnie funkcją perswazyjną. Ponadto na wykładzie prezentował będę ustalenia dotyczące relacji między tekstem literackim a strategiami pisania z wykorzystaniem różnych narzędzi: od pióra/stalówki do edytora tekstu. Ważnym zagadnieniem będzie także przedstawianie literatury jako zapisu ludzkiego doświadczenia, które definiuję za J. Deweyem i V. Turnerem. |
W cyklu 2024/25Z:
Szczegółowe zagadnienia podejmowane w ramach wykładu w roku akadem. 2024-25 pozostają takie, jak przedstawiono w sylabusie niezależnym od cyklu. Większy jednak nacisk położony zostanie na przemiany literatury w związku z rewolucją cyfrową, formami i funkcjami hipertekstu, w tym szczególnie funkcją perswazyjną. Nie zostanie pominięta kwestia udziału sztucznej inteligencji (AI) w procesach tekstotwórczych, nie wyłączając samej literatury jako sztuki. Ponadto na wykładzie prezentował będę ustalenia dotyczące relacji między tekstem literackim a strategiami pisania z wykorzystaniem różnych narzędzi: od pióra/stalówki do edytora tekstu. Ważnym zagadnieniem będzie także przedstawianie literatury jako zapisu ludzkiego doświadczenia, które definiuję za J. Deweyem i V. Turnerem. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne
Metody dydaktyczne podające
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Wykład z antropologii literatury oceniany będzie na podstawie obecności studenta na zajęciach, student powinien być obecny przynajmniej na 70% zajęć. Ponadto warunkiem otrzymania zaliczenia jest pozytywne albo napisanie testu końcowego, obejmującego zagadnienia poruszane na wykładzie. K_W01, K_W02, K_W08, K_U01
Praktyki zawodowe
Brak.
Literatura
Antropologia kultury - antropologia literatury, red. E. Kosowska, Katowice 2005.
Antropologia pisma. Od teorii do praktyki, red. P. Artieres, P. Rodak, Warszawa 2010.
Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski, Warszawa 2003.
J. Clifford, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, tłum E. Dżurak i inni, Warszawa 2000.
C. Geertz, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, tłum M. M. Piechaczek, Kraków 2005.
G. Godlewski, Słowo - pismo - sztuka słowa. Perspektywy antropologiczne, Warszawa 2008.
J. Goody, Logika pisma a organizacja społeczeństwa, tłum. i red. G. Godlewski, Warszawa 2006.
W. Iser, Czym jest antropologia literatury? Różnica między fikcjami wyjaśniającymi a odkrywającymi, tłum. A. Kowalcze-Pawlik, "Teksty Drugie" 2005, nr 6.
Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, t. 1-2, red. M. P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006/2012.
W. J. Ong, Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, tłum. J. Japola, Lublin 1992.
W. J.Ong, Osoba - świadomość - komunikacja. Antologia tekstów tłum. J. Japola, Warszawa 2009.
Ch. Vanderdorpe, Od papirusu do hipertekstu. Esej o przemianach tekstu i lektury, tłum. A. Sawisz, Warszawa 2008.
E. Nowicka, Świat człowieka - świat kultury. systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej, Warszawa 1991.
"Teksty Drugie" 2007, nr 6 (wybór przynajmniej jednego tekstu dotyczącego wybranych zagadnień związanych z antropologią literatury).
|
W cyklu 2021/22Z:
Do listy opracowań wskazanych w sylabusie niezależnym od cyklu proponuje się do wyboru jedną z lektur: M. Castells, Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, przekł. O Siara, Warszawa 2013. L. Manovich, Język nowych mediów, przekł. P. Cypryański Warszawa 2006. P. Levinson, Nowe nowe media, przekł. M. Zawadzka, Kraków 2010. |
W cyklu 2022/23Z:
Do listy opracowań wskazanych w sylabusie niezależnym od cyklu proponuje się do wyboru jedną z lektur: M. Castells, Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, przekł. O Siara, Warszawa 2013. L. Manovich, Język nowych mediów, przekł. P. Cypryański Warszawa 2006. P. Levinson, Nowe nowe media, przekł. M. Zawadzka, Kraków 2010. |
W cyklu 2023/24Z:
Do listy opracowań wskazanych w sylabusie niezależnym od cyklu proponuje się do wyboru jedną z lektur: M. Castells, Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, przekł. O Siara, Warszawa 2013. L. Manovich, Język nowych mediów, przekł. P. Cypryański Warszawa 2006. P. Levinson, Nowe nowe media, przekł. M. Zawadzka, Kraków 2010. |
W cyklu 2024/25Z:
Do listy opracowań wskazanych w sylabusie niezależnym od cyklu proponuje się do wyboru jedną z lektur: M. Castells, Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, przekł. O Siara, Warszawa 2013. L. Manovich, Język nowych mediów, przekł. P. Cypryański Warszawa 2006. P. Levinson, Nowe nowe media, przekł. M. Zawadzka, Kraków 2010. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: