Historia literatury polskiej – literatura staropolska 2506-s1POL1Z-HLPLS-K

Podstawowy cel konwersatorium to przybliżenie studentom szczególnie ważnych tekstów literatury staropolskiej, a tym samym wprowadzenie ich w główne problemy ówczesnej kultury literackiej. Zgodnie z najogólniejszą zasadą filologii „ad fontes” („do źródeł”) to analizowane teksty pozostaną najistotniejsze. Zarazem niepodobna abstrahować od problematyki związanej z perspektywą, w której teksty staropolskie są czytane. „Docieranie przez historyka do prawdy polega na wyobrażeniu sobie, co działo się w przeszłości. Dokumenty pozostawili ludzie, którzy żyli kiedyś, ale odczytuje się je dziś. Przeszłość, w tej mierze, w jakiej w ogóle istnieje, istnieje w teraźniejszości […]. Wszelkie rozważania o historycznej obiektywności liczyć się muszą z tym zasadniczym wymiarem czasowym” (J. Appleby, L. Hunt, M. Jacob, „Powiedzieć prawdę o historii”).
Teksty staropolskie i zagadnienia:
1. Zajęcia wprowadzające
2. "Bogurodzica" a problem tekstualności i interpretacji.
3. "Kronika polska" mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem – panegiryczna sztuka postaciowania.
4. Romans błazeński (I)
5. Romans błazeński (II)
6. Renesansowe obscena
7. Treny Jana Kochanowskiego
8. Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku
9. Poezja Daniela Naborowskiego
10. Romans barokowy
11. "Nadobna Paskwalina" Samuela Twardowskiego jako przykład barokowego arcydzieła.
12. "Pamiętniki" Jana Chryozostoma Paska
13. "Psalmodia polska" Wespezjana Kochowskiego
14. Poezja otwartego grobu
15. Zakończenie

Całkowity nakład pracy studenta

Student za zaliczenie przedmiotu uzyskuje 3 punkty ECTS, odpowiadające nakładowi ok. 90 godzin pracy, z tego: 1,5 pkt ECTS za udział w zajęciach (45 godz. pracy), 1,5 pkt ECTS za pracę własną (45 godzin pracy): wykonanie prac domowych, i przygotowanie pracy zaliczeniowej).

Efekty uczenia się - wiedza

K_W: 04, 05, 06, 07, 08, 09 - ma zaawansowaną wiedzę o dawnej literaturze polskiej obejmującą jej periodyzację, genologię oraz twórczość wybranych autorów; - ma zaawansowaną wiedzę z zakresu literaturoznawstwa; - ma zaawansowaną wiedzę o powiązaniach filologii polskiej z pokrewnymi naukami humanistycznymi; - ma zaawansowaną wiedzę o terminologii i metodologii badań w dziedzinie filologii polskiej - ma zaawansowaną wiedzę o wybranych zagadnieniach historycznych, społecznych, religijnych, filozoficznych i politycznych warunkujących rozwój kultury polskiej - ma zaawansowaną wiedzę o szeroko pojętej kulturze polskiej.

Efekty uczenia się - umiejętności

K_U: 03, 06, 08, 09, 10, 12, 13, 14, 16, 18, 20. - potrafi rozpoznać różne rodzaje tekstów kultury oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem odpowiednich metod; - potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami właściwymi dla filologii; - potrafi pracować w zespole przyjmując różne role; - potrafi odpowiednio wyznaczyć priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania; - umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności badawcze; - rozumie dłuższe wypowiedzi na temat związany z kierunkiem studiów oraz większość rozmówców zabierających głos; - posiada umiejętność tworzenia wystąpień ustnych z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i rożnych źródeł; - potrafi przeprowadzić kwerendę biblioteczną, wykorzystywać bazy danych i posługiwać się Internetem, sporządzić bibliografię i przypisy ze stosowną dbałością o prawa autorskie, formatować dokumenty, korzystając z edytora tekstów, przygotować prezentację; - umie rozpoznać rodzaj literacki i gatunkową konwencję poznawanych utworów - umie dokonać analizy i interpretacji poznawanych utworów z użyciem podstawowej terminologii i właściwych metod; - potrafi rozpoznać różne typy pozaliterackich wytworów kultury.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

K_K: 01, 02, 03, 04, 08 - ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju; - identyfikuje i rozstrzyga dylematy prawne i etyczne związane z wykonywaniem zawodu oraz korzystaniem z czyjejś pracy intelektualnej; - docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe wybranego obszaru kulturowego i ma świadomość odpowiedzialności za ich zachowanie; - uczestniczy w działaniach na rzecz popularyzacji dziedzictwa kulturowego kraju wybranego obszaru językowego; - w sytuacjach zawodowych potrafi pozyskać informacje służące do rozwiązywania problemów poznawczych i praktycznych.

Metody dydaktyczne

Zasadnicza metoda dydaktyczna: konwersacja z elementami wykładu. Ponadto: klasyczna metoda problemowa, studium przypadku.

Metody dydaktyczne podające

- opowiadanie
- pogadanka
- wykład konwersatoryjny
- opis

Metody dydaktyczne poszukujące

- referatu

Wymagania wstępne

Na poziomie maturalnym.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2025/26Z:

Paweł Bohuszewicz

W cyklu 2023/24Z:

Paweł Bohuszewicz

W cyklu 2022/23Z:

Paweł Bohuszewicz
Krzysztof Obremski

W cyklu 2024/25Z:

Paweł Bohuszewicz

Kryteria oceniania

Końcowa ocena na podstawie aktywności na zajęciach oraz pracy zaliczeniowej. Temat pracy zostanie podany na zajęciach.

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy.

Literatura

2.
"Bogurodzica", w: „Średniowieczna pieśń religijna”. Opr. M. Korolko. Wrocław 1980.
E. Ostrowska, „Z dziejów języka polskiego i jego piękna”. Kraków 1978 („»Bogurodzica« – najstarszy wiersz polski”).

3.
Mistrz Wincenty (tzw. Kadłubek), „Kronika polska”. Opr. B. Kürbis. Wrocław 1992 („Księga czwarta”).

4.
Biernat z Lublina, „Ezop”. Wstęp S. Grzeszczuk. Opr. J. S. Gruchała. Kraków 1997 (S. Grzeszczuk, „Wstęp”; „Żywot Ezopa Fryga”).

5.
W. Wojtowicz, „»Marchołt« i mnemonika wieków średnich”, „Pamiętnik Literacki” 2000, z. 3.
"Rozmowy, które miał król Salomon mądry z Marchołtem grubym a sprosnym", w: „Proza polska wczesnego renesansu”. Opr. J. Krzyżanowski. Warszawa 1954.

6.
J. Krzyżanowski, "O >Figlikach< Mikołaja Reja", w: M. Rej, "Figliki", oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1970.
M. Rej, "Figliki", oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1970. Wybór.

7.
J. Kochanowski, „Treny”. Opr. J. Pelc. Wrocław 1986.
J. Pelc, "Wstęp", w: J. Kochanowski, „Treny”. Opr. J. Pelc. Wrocław 1986.

8.
M. Sęp Szarzyński, „Poezje zebrane”. Opr. R. Grześkowiak, A. Karpiński, K. Mrowcewicz. Warszawa 2001. Wybór
R. Grześkowiak, A. Karpiński, K. Mrowcewicz, "Wprowadzenie do lektury", w: M. Sęp Szarzyński, „Poezje zebrane”. Opr. R. Grześkowiak, A. Karpiński, K. Mrowcewicz. Warszawa 2001.

9.
D. Naborowski, "Na oczy królewny angielskiej...", w: D. Naborowski, "Poezje", oprac. J. Durr-Durski, Warszawa 1961.
K. Mrowcewicz, "Małe folio. Historia jednego wiersza", Warszawa 2011 [dla chętnych!]

10.
P. Bohuszewicz, "Od >romansu< do powieści : studia o polskiej literaturze narracyjnej : (druga połowa XVII wieku-pierwsza połowa XIX wieku)", Toruń 2016, rozdz. II, podrozdz. A 1 - 2, s. 108 - 139).

11.
S. Twardowski, "Nadobna Paskwalina", oprac. J. Okoń, Wrocław 1980.

12.
W. Czapliński, "Wstęp", w: J. Ch. Pasek, "Pamiętniki", oprac. W. Czapliński, Wrocław 1968.
J. Ch. Pasek, "Pamiętniki", oprac. W. Czapliński, Wrocław 1968. Wybór.

13.
W. Kochowski, "Trybut należyty wdzięczności wszytkiego dobrego
dawcy Panu i Bogu albo Psalmodia polska za dobrodziejstwa Boskie dziękująca", w: W. Kochowski, "Utwory poetyckie", oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991.

14. J.Łącznowolski, "Franciszek Borgia do cesarzowej Izabeli", w: "Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej", oprac. M. Malicki, Wrocław 1989.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2506-s1POL1Z-HLPLS-K w USOSweb