Geograficzne i środowiskowe zróżnicowanie polszczyzny 2502-s1LPC3Z-KM-GSZP

1. Podstawowe pojęcia z zakresu kultury języka polskiego.
2. Odmiany języka: dialekty i socjolekty. Dialektologia socjologizująca. Dialekt a gwara. Dialekt a język regionalny. Gwary miejskie. Odmiany socjolektów.
3. Dialekty języka polskiego i ich wewnętrzny podział: dialekt wielkopolski, małopolski, mazowiecki, śląski.
4. Język ogólny a cechy dialektalne. Cechy gwarowe w języku ogólnym.
5. Języki regionalne. Polszczyzna krakowska, polszczyzna warszawska. Język kaszubski. Status dialektu śląskiego w obrębie różnych odmian polszczyzny.
6. Lingwistyczna i socjologiczna interpretacja socjolektalnych odmian języka.
7. Socjolekty języka polskiego, ich struktura i funkcje.
8. Gwary zawodowe.
9. Gwary środowiskowe.
10. Język religijny.
11. Język mediów społecznościowych.

W cyklu 2023/24Z:

Jak w części ogólnej

W cyklu 2024/25Z:

Jak w części ogólnej

Całkowity nakład pracy studenta

Student w trakcie realizacji przedmiotu uzyskuje 3 punkty ECTS w następującym układzie: 1) uczestnictwo w zajęciach - 30 godzin (1,2 ECTS); 2) bezpośredni kontakt z prowadzącym w ramach konsultacji (osobiście lub za pomocą platformy MsTeams) - 5 godzin (0,2 ECTS); 3) samodzielne przygotowanie się do poszczególnych zajęć, opracowanie prac domowych oraz powtórzenie materiału przed zaliczeniem końcowym - 40 godzin (1,6 ECTS). ŁĄCZNIE 75 godzin = 3 ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

Po zakończeniu kursu student: W1: wymienia podstawowe obszary zróżnicowań polszczyzny K_W11 W2: interpretuje pojęcie socjolektu i gwary środowiskowej K_W11 W3: wymienia cechy dystynktywne odmian geograficznych i środowiskowych K_W11

Efekty uczenia się - umiejętności

Po zakończeniu kursu student: U1: buduje teksty w wybranym modelu środowiskowym – K_U13 U2: analizuje wypowiedzi pod kątem ich przynależności geograficznej i środowiskowej – K_U02

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Po zakończeniu kursu student: K1: potrafi tworzyć wypowiedzi skierowane do szerszego grona ludzi i umie pracować w zespole tworzącym takie wypowiedzi – K_K02 K2: ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego – K_K01

Metody dydaktyczne

Metody podające: - opis - wykład konwersatoryjny - wykład problemowy Metody poszukujące: - ćwiczeniowa - obserwacji - seminaryjna - studium przypadku Metody eksponujące: - pokaz

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- opis
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące

- obserwacji
- seminaryjna
- studium przypadku
- ćwiczeniowa

Metody dydaktyczne w kształceniu online

- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji
- metody ewaluacyjne

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza na temat standardowej odmiany polszczyzny, zwłaszcza jej fonetyki

Koordynatorzy przedmiotu

Joanna Kulwicka-Kamińska

Kryteria oceniania

Zaliczenie: W1, W2, W3, U2, K1, K2. Główną podstawą zaliczenia będzie analiza socjolektu lub gwary na przykładzie wybranego tekstu lub wypowiedzi.

Sugerowana skala ocen:
100 - 93% - bardzo dobra
92,9% - 86% - dobra plus
85,9% - 79% - dobra
78,9% - 72% - dostateczna plus
71,9% - 65% - dostateczna
64,9% i niżej – niedostateczna

Praktyki zawodowe

Brak

Literatura

Literatura:
1. Anusiewicz, J. (2000). Słownik polszczyzny potocznej. Warszawa – Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Dejna, K. (1993). Dialekty polskie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
3. Dubisz, S., H. Karaś i N. Kolis. (1995). Dialekty i gwary polskie. Warszawa: Wiedza Powszechna.
4. Dunaj, B. i K. Ożóg (red.). (1992). Studia nad polszczyzną mówioną Krakowa. Kraków: Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
5. Grabias, S. (2003). Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
6. Gruchmanowa, M., M. Witaszek-Samborska i M. Żak-Święcicka. (1987). Mowa mieszkańców Poznania, wyd. 2. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
7. Handke, K. (2001). Terytorialne odmiany polszczyzny. W: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, 201–221. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
8. Kucała, M. (1960). O słownictwie ludzi wyzbywających się gwary. Biuletyn PTJ 19, 141–156.
9. Kucała, M. (1994). Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego. Kraków: TMJP.
10. Kucała, M. (2001). Gwary i regionalne odmiany polszczyzny w XX wieku. W: S. Dubisz i S. Gajda, Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, 193–198, Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
11. Reichan, J. (1999). Gwary polskie w końcu XX wieku. W: W. Pisarek (red.), Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, 262-278. Kraków: Uniwersytet Jagielloński Ośrodek Badań Prasoznawczych.
12. Wieczorkiewicz, B. (1974). Gwara warszawska dawniej i dziś, wyd. 3 zm. i rozsz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

W cyklu 2023/24Z:

Jak w części ogólnej

W cyklu 2024/25Z:

Jak w części ogólnej

Uwagi

W cyklu 2023/24Z:

Jak w części ogólnej

W cyklu 2024/25Z:

Jak w części ogólnej

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2502-s1LPC3Z-KM-GSZP w USOSweb