Polityka językowa 2502-s1LPC2Z-KM-PJ

Przedmiot jest prowadzony w formie 15-godzinnego konwersatorium, którego celem jest zapoznanie studentów z podstawami polityki językowej. W toku zajęć przedstawione są zarówno prawne, jak i lingwistyczne aspekty zagadnienia. Problematyka spotkań obejmuje bloki tematyczne:
1. Lingwistyczne podstawy polityki językowej (klasyfikacja języków).
2. Język a kultura. Język a naród i państwo (języki jidysz i hebrajski).
3. Język a tożsamość etniczna, narodowa, ponadnarodowa (język francuski i języki rdzenne w Kanadzie).
4. Status prawny języka polskiego w Polsce i UE oraz innych języków w Polsce.
5. Język polski jako język narodowy z perspektywy historycznej.
6. Polityka językowa UE. Języki mniejszościowe i regionalne w Europie.

W cyklu 2022/23Z:

Tematy zajęć i literatura w roku akademickim 2022/23

1. 5 października 2022 – zajęcia organizacyjne i Temat 1: Lingwistyczne
podstawy polityki językowej (klasyfikacja języków).
- Wstęp: Majewicz A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989.
- Rozdział 2., pkt. 2.1. Polityka a polityka językowa: Lubaś W., „Polityka
językowa”, Opole 2009.

2. 12 października 2022 – Język a tożsamość etniczna, narodowa,
ponadnarodowa.
- Rozdział 1. Charakterystyka ogólna i Model ogólny (bez Dynamiki
powiązań): Szul R., „Język. Naród. Państwo. Język jako zjawisko
polityczne”, Warszawa 2009.

3. 19 października 2022 – Język a kultura. Język a naród i państwo.
- Rozdział 2. Narody i języki: Billig M., „Banalny Nacjonalizm”, Kraków
2008.

4. 26 października 2022 – Język jidysz i język hebrajski:
- Rozdział 3. Żydzi i Izrael: Szul R., „Język. Naród. Państwo. Język jako
zjawisko polityczne”, Warszawa 2009.
- „Jak język hebrajski stał się językiem codziennym? - wykład”, Muzeum
POLIN, https://youtu.be/0pm3dpT4Z80

5. 9 listopada 2022 – Język francuski i języki rdzenne w Kanadzie.
Spotkanie z gościem.
- Rozdział 4. Kanada, Australia i Nowa Zelandia: Szul R., „Język. Naród.
Państwo. Język jako zjawisko polityczne”, Warszawa 2009.
- „Czy Quebecowi wystarczy język zamiast niepodległości (Dział
Zagraniczny Podcast #059)”, https://youtu.be/u6yyonI-WYs
1
- *Rozdział 6. Current status of Indigenous languages: Oxford W.,
„Indigenous languages in Canada. Toronto: Canadian Language
Museum”, 2019, https://www.languagemuseum.ca/indigenous-
languages-in-Canada

6. 16 listopada 2022 – Język polski jako język narodowy z perspektywy
historycznej.
- Rozdział 3, pkt G, H, I: Borawski S., „Wprowadzenie do historii języka
polskiego”, Warszawa 2000.

7. 23 listopada 2022 – Status prawny języka polskiego w Polsce i UE oraz
innych języków w Polsce I
- Rozdział 4., pkt 4.10. Polska i język polski (s. 441–452): Lubaś W.,
„Polityka językowa”, Opole 2009.

8. 30 listopada 2022 – Status prawny języka polskiego w Polsce i UE oraz
innych języków w Polsce II
- Rozdział 4., pkt 4.10. Polska i język polski (s. 452–466): Lubaś W.,
„Polityka językowa”, Opole 2009.

9. 7 grudnia 2022 – Polityka językowa UE. Języki mniejszościowe i
regionalne w Europie I
- Europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych
sporządzona w Strasburgu dnia 5 listopada 1992 r.,
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20091371121
- Sagan-Bielawa M., „Wdrażanie Europejskiej karty języków regionalnych
lub mniejszościowych a rzeczywistość socjolingwistyczna w Polsce”,
Socjolingwistyka t. 30 (2016).

10. 14 grudnia 2022 – Polityka językowa UE. Języki mniejszościowe i
regionalne w Europie II
- (1) Języki mniejszościowe Europy – szanse przetrwania, funkcjonowanie,
media oraz (2) Języki mniejszościowe – przyszłość czy kres?, a także (3)
Opieka państwa czy odpowiedzialność mniejszości: Dołowy-Rybińska N.,
- „Języki i kultury mniejszościowe w Europie: Bretończycy, Łużyczanie,
Kaszubi", Warszawa 2011.

W cyklu 2023/24Z:

Tematy zajęć i literatura w roku akademickim 2022/23

3. 19 października 2022 – Język a kultura. Język a naród i państwo.
- Rozdział 2. Narody i języki: Billig M., „Banalny Nacjonalizm”, Kraków
2008.

6. 16 listopada 2022 – Język polski jako język narodowy z perspektywy
historycznej.
- Rozdział 3, pkt G, H, I: Borawski S., „Wprowadzenie do historii języka
polskiego”, Warszawa 2000.

Całkowity nakład pracy studenta

Podczas realizacji przedmiotu student uzyskuje 2 punkty ECTS w następującym układzie: 1) uczestnictwo w ćwiczeniach – 15 godzin (0,5 ECTS); 2) bezpośredni kontakt z prowadzącym w ramach konsultacji – (osobiście lub za pomocą platformy MOODLE) – 5 godzin (0,2 ECTS); 3) samodzielne przygotowanie się do poszczególnych zajęć, opracowanie prac domowych oraz przygotowanie się do sprawdzianu końcowego – 30 godzin (1,3 ECTS). Łącznie 60 godzin = 2 ECTS

Efekty uczenia się - wiedza

Po zakończeniu kursu student/ka: W1: zna podstawowe zasady funkcjonowania języka w relacji język – naród – państwo – K_W01.

Efekty uczenia się - umiejętności

Po zakończeniu kursu student/ka: U1: omawia zróżnicowanie językowe Europy i status socjolingwistyczny języków – K_U01; U2: charakteryzuje podstawy prawne i zasady polityki językowej w państwach europejskich – K_U08; U3: charakteryzuje klasyfikacje języków – K_U01; U4: wyjaśnia pojęcia tożsamości etnicznej, narodowej, europejskiej i językowej – K_U01; U5: omawia miejsce języka polskiego w Europie – K_U01.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne

Po zakończeniu kursu student/ka: K1: rozumie politykę językową UE – K_K01.

Metody dydaktyczne podające

- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące

- projektu
- ćwiczeniowa
- studium przypadku

Wymagania wstępne

brak

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23Z:

Aleksandra Miaskowska
Sebastian Żurowski

W cyklu 2023/24Z:

Sebastian Żurowski

Kryteria oceniania

Podstawą zaliczenia jest:
- obecność na zajęciach (minimum 80%);
- aktywność na zajęciach: K1;
- esej: W1: U1; U2; U3; U4; U5

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

Literatura podstawowa:
1. Borawski S., Wprowadzenie do historii języka polskiego, Warszawa 2000.
2. Dołowy-Rybińska N. Języki i kultury mniejszościowe w Europie: Bretończycy, Łużyczanie, Kaszubi, Warszawa 2011.
3. Języki mniejszości i języki regionalne, red. E. Wrocławska, J. Zieniukowa, Warszawa 2003.
4. Lubaś W., Polityka językowa, Opole 2009.
5. Majewicz A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989.
6. Markowski A., Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005.
7. Pisarek W., Polityka językowa Rzeczypospolitej Polskiej, państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Rada Języka Polskiego, https://rjp.pan.pl/konferencje-i-dyskusje-naukowe/1382-polityka-jzykowa-rzeczypospolitej-polskiej-pastwa-czonkowskiego-unii-europejskiej-prof-walery-pisarek
8. Skudrzyk A., Urban K., Małe ojczyzny. Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych, Katowice 2010.
9. Szul R., Język. Naród. Państwo. Język jako zjawisko polityczne, Warszawa 2009.

Literatura dodatkowa:
1. Dołowy-Rybińska N., Sytuacja języków mniejszościowych i regionalnych w Europie. Wymiar finansowy. Rekomendacje dla Polski, Kancelaria Senatu, 2015.
2. Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, Warszawa 2015.
3. Oxford W., Indigenous languages in Canada. Toronto 2019, https://www.languagemuseum.ca/indigenous-languages-in-Canada
4. Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce oraz ich języki, https://www.gov.pl/web/mniejszosci-narodowe-i-etniczne/mniejszosci-narodowe-i-etniczne-w-polsce-oraz-ich-jezyki?page=1&size=10

Akty prawne:
1. Europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych sporządzona w Strasburgu dnia 5 listopada 1992 r.
2. Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim.
3. Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym
4. Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się.

Filmy i podcasty:
1. Czy Quebecowi wystarczy język zamiast niepodległości (Dział Zagraniczny Podcast #059), https://youtu.be/u6yyonI-WYs
2. Jak język hebrajski stał się językiem codziennym? - wykład, Muzeum POLIN, https://youtu.be/0pm3dpT4Z80

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2502-s1LPC2Z-KM-PJ w USOSweb