Gramatyka funkcjonalna języka polskiego 2502-s1LPC1L-GFJP
- https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=4872#section-0 (w cyklu 2022/23L)
- https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=4872#section-0 (w cyklu 2023/24L)
- https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=4872#section-0 (w cyklu 2024/25L)
Przedmiot stanowi kontynuację analogicznych warsztatów prowadzonych w pierwszym semestrze. Obejmuje 30-godzinne warsztaty, które są skoncentrowane wokół funkcji imiennych i werbalnych kategorii gramatycznych polszczyzny oraz sposobów wyrażania różnych relacji semantycznych i kategorii związanych z podstawowymi aktami mowy (cel, przeznaczenie, porównywanie, miejsce, czas).
Problematyka zajęć:
1. Podstawowe pojęcia fleksji
- budowa formy wyrazowej, typy form wyrazowych;
- paradygmat pełny i defektywny, synkretyzmy;
- istota kategorii fleksyjnej i kategorii klasyfikującej;
funkcje składniowe i semantyczne kategorii fleksyjnych;
- języki fleksyjne i pozycyjne.
2. Rodzaj w gramatyce, w tekście i w życiu
- Ile jest rodzajów w języku polskim? Fleksyjne, składniowe i semantyczne podstawy klasyfikacji kategorii rodzaju.
- Wpływ kategorii rodzaju na odmianę rzeczowników i przymiotników.
- Rodzaj w składni: wpływ rzeczownika na rodzaj czasownika i przymiotnika.
- Rodzaj a płeć; stylistyczna wartość rodzaju.
3. Liczba, ilość, miara
- Funkcje składniowe i semantyczne kategorii liczby;
- Inne środki informujące o ilości;
- Budowa grupy imiennej z liczebnikiem
4. Od przypadka do przypadka
- Do czego potrzebne są przypadki? Funkcje składniowe i semantyczne. Swoistość wołacza.
- Co rządzi przypadkiem? Wewnątrztekstowa i zewnątrztekstowa determinacja przypadka. Przypadek a funkcje zdania: podmiot, dopełnienie, okolicznik;
- Przegląd poszczególnych przypadków: funkcja składniowa, semantyczna, dobór końcówki
5. Czasownik w centrum zdania
- Wybrane kategorie werbalne (osoba, czas, tryb) i ich funkcje.
- Implikacja i konotacja. Charakterystyka klas semantycznych czasowników.
6. Inne problemy budowy zdania.
- Rola uporządkowania linearnego.
- Synonimia składniowa: wyrażanie celu, przeznaczenia, miejsca, czasu; gradacja.
W cyklu 2023/24L:
Przedmiot stanowi kontynuację analogicznych warsztatów prowadzonych w pierwszym semestrze. Obejmuje 30-godzinne warsztaty, które są skoncentrowane wokół funkcji imiennych i werbalnych kategorii gramatycznych polszczyzny oraz sposobów wyrażania różnych relacji semantycznych i kategorii związanych z podstawowymi aktami mowy (cel, przeznaczenie, porównywanie, miejsce, czas). |
W cyklu 2024/25L:
Przedmiot stanowi kontynuację analogicznych warsztatów prowadzonych w pierwszym semestrze. Obejmuje 30-godzinne warsztaty, które są skoncentrowane wokół funkcji imiennych i werbalnych kategorii gramatycznych polszczyzny oraz sposobów wyrażania różnych relacji semantycznych i kategorii związanych z podstawowymi aktami mowy (cel, przeznaczenie, porównywanie, miejsce, czas). |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne eksponujące
Metody dydaktyczne podające
- pogadanka
- wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne poszukujące
- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji
- stolików eksperckich
- projektu
Metody dydaktyczne w kształceniu online
- gry i symulacje
- metody ewaluacyjne
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024/25L: | W cyklu 2021/22L: | W cyklu 2022/23L: | W cyklu 2023/24L: |
Kryteria oceniania
Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę. Ocena będzie wypadkową następujących elementów:
1) przygotowanie do zajęć i aktywność na zajęciach (K1, K2);
2) jakość wykonywanych zadań podczas warsztatów oraz w formie zadań domowych (W1, W2, W3, U1, U2);
3) końcowe zaliczenie warsztatów:
a) przygotowanie tekstu popularnonaukowego z zakresu problematyki omawianej na zajęciach
b) przygotowanie prezentacji problemu językowego z zakresu fleksji lub składni;
Oceniane będą następujące elementy tekstu i prezentacji:
- zawartość merytoryczna, w tym dobór literatury,
- umiejętność selekcji oraz porządkowania materiału, samodzielność prezentacji zagadnienia,
- językowe, kompozycyjne i redakcyjne walory tekstu pisanego oraz prezentacji ustnej,
- umiejętność pracy zespołowej
(W1, W2, W3, U1, U2, U3, K1, K2);
4) obecność na warsztatach (minimum 80%) = 12 spotkań.
Skala oceniania:
Bardzo dobry – 91-100%
Dobry plus – 81-90%
Dobry – 71-80%
Dostateczny plus – 61-70%
Dostateczny – 51-60%
Niedostateczny – 50% i mniej
Literatura
Literatura podstawowa
1. M. Bańko, 2002, Wykłady z fleksji polskiej, Warszawa.
2. J. Podracki, Składnia, [w:] Słowo i wypowiedź. Nauka o języku polskim dla cudzoziemców, red. S. Dubisz, J. Podracki, J. Porayski-Pomsta, E. Sękowska, Warszawa 2010, s. 125-185.
3. L. Madelska, M. Warchoł-Schlottmann, Odkrywamy język polski. Gramatyka dla uczących (się) języka polskiego jako obcego, Kraków 2008.
Literatura uzupełniająca
Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, 1998, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Warszawa.
Zaron Z., 2009, Problemy składni funkcjonalnej (cz. I, r. 4. „Właściwości semantyczne orzeczeń”), Warszawa.
Język polski. Kompendium, red. M. Derwojedowa, H. Karaś, D. Kopcińska, Warszawa 2005.
Literaturę uzupełnią wskazane podczas zajęć artykuły dotyczące wybranych zagadnień gramatycznych.
W cyklu 2023/24L:
Jak w części głównej, |
W cyklu 2024/25L:
Jak w części głównej, |
Uwagi
W cyklu 2021/22L:
Spotkanie 21 lutego odbędzie się w trybie zdalnym synchronicznym na platformie TEAMS; zespół Gramatyka funkcjonalna LPiC_2022, kanał ogólny; kod do samodzielnych zapisów: 5t4i0yz. Kolejne zajęcia są planowane do realizacji stacjonarnej. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: