Historia filozofii 2501-s1KLS1Z-HF
W ramach wykładów poświęconych historii filozofii omówione między innymi zostaną następujące zagadnienia:
- Powstanie i rozwój filozofii w starożytnej Grecji
- Sokrates i Sofiści
- Myśl filozoficzna Platona.
-Arystoteles.
-wybrane zagadnienia z filozofii chrześcijańskiej: święty Augustyn, spór o uniwersalia, system filozoficzno-teologiczny św. Tomasza z Akwinu.
- Nowożytny racjonalizm kontynentalny - Descartes, Spinoza, Leibniz
- Nowożytny empiryzm brytyjski - Locke, Berkeley, Hume
- Filozofia Oświecenia, nowożytna filozofia polityki i społeczeństwa (Hobbes i Rousseau) oraz jej współczesna krytyka (Graeber i Wengrow)
- Klasyczny niemiecki idealizm - Kant i Hegel
- pesymizm Schopenhauera
- mistrzowie podejrzeń - Marks, Nietzsche, Freud
W cyklu 2022/23Z:
W razie konieczności przeprowadzenia zajęć zdalnie. Zajęcia będą odbywały się na platformie Microsoft Teams w czasie rzeczywistym bez zmiany zakresu materiału i efektów kształcenia. Zadania do wykonania i literatura będą znajdowały się na platformie Moodle, a zaliczenie ustne na koniec semestru odbędzie się również w Microsoft Teams. |
W cyklu 2023/24Z:
W razie konieczności przeprowadzenia zajęć zdalnie. Zajęcia będą odbywały się na platformie Microsoft Teams w czasie rzeczywistym bez zmiany zakresu materiału i efektów kształcenia. Zadania do wykonania i literatura będą znajdowały się na platformie Moodle, a zaliczenie ustne na koniec semestru odbędzie się również w Microsoft Teams. |
W cyklu 2024/25Z:
Kurs wprowadza w kluczowe idee nowożytnej myśli filozoficznej, które pozostają istotne dla późniejszych studiów kulturoznawczych. Zajęcia obejmują lekturę i analizę fragmentów dzieł takich autorów jak Immanuel Kant, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Arthur Schopenhauer, Friedrich Nietzsche, Karl Marks, Ludwig Wittgenstein, Martin Heidegger oraz Michel Foucault. Szczególny nacisk położony jest na filozoficzne ujęcia poznania, świadomości, woli, języka, historii, władzy i kultury – kategorii istotnych także dla refleksji kulturoznawczej. Celem kursu jest zapoznanie studentów z podstawowymi stanowiskami filozoficznymi, które ukształtowały nowoczesne rozumienie podmiotowości, racjonalności i kultury. Kurs rozwija umiejętności krytycznej lektury tekstów filozoficznych oraz zdolności do ich analizy, interpretacji i kontekstualizacji. Filozofia traktowana jest tu jako narzędzie namysłu nad problemami współczesnego świata oraz jako fundament wielu teorii humanistycznych. Zajęcia prowadzone są w formie wykładu informacyjnego, konwersatoryjnego i problemowego, z wykorzystaniem tekstów źródłowych oraz opracowań. Studenci są zachęcani do zadawania pytań, podejmowania prób rekonstrukcji argumentacji oraz formułowania własnych stanowisk wobec omawianych problemów. Przedmiot kończy się zaliczeniem pisemnym. Kurs stanowi element dalszych, pogłębionych studiów kulturoznawczych i filozoficznych, kształtując refleksyjne podejście do zjawisk kultury. W razie konieczności przeprowadzenia zajęć zdalnie. Zajęcia będą odbywały się na platformie Microsoft Teams w czasie rzeczywistym bez zmiany zakresu materiału i efektów kształcenia. Zadania do wykonania i literatura będą znajdowały się na platformie Moodle, a zaliczenie ustne na koniec semestru odbędzie się również w Microsoft Teams. |
W cyklu 2025/26Z:
Kurs wprowadza w kluczowe idee nowożytnej myśli filozoficznej, które pozostają istotne dla późniejszych studiów kulturoznawczych. Zajęcia obejmują lekturę i analizę fragmentów dzieł takich autorów jak Immanuel Kant, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Arthur Schopenhauer, Friedrich Nietzsche, Karl Marks, Ludwig Wittgenstein, Martin Heidegger oraz Michel Foucault. Szczególny nacisk położony jest na filozoficzne ujęcia poznania, świadomości, woli, języka, historii, władzy i kultury – kategorii istotnych także dla refleksji kulturoznawczej. Celem kursu jest zapoznanie studentów z podstawowymi stanowiskami filozoficznymi, które ukształtowały nowoczesne rozumienie podmiotowości, racjonalności i kultury. Kurs rozwija umiejętności krytycznej lektury tekstów filozoficznych oraz zdolności do ich analizy, interpretacji i kontekstualizacji. Filozofia traktowana jest tu jako narzędzie namysłu nad problemami współczesnego świata oraz jako fundament wielu teorii humanistycznych. Zajęcia prowadzone są w formie wykładu informacyjnego, konwersatoryjnego i problemowego, z wykorzystaniem tekstów źródłowych oraz opracowań. Studenci są zachęcani do zadawania pytań, podejmowania prób rekonstrukcji argumentacji oraz formułowania własnych stanowisk wobec omawianych problemów. Przedmiot kończy się zaliczeniem pisemnym. Kurs stanowi element dalszych, pogłębionych studiów kulturoznawczych i filozoficznych, kształtując refleksyjne podejście do zjawisk kultury. W razie konieczności przeprowadzenia zajęć zdalnie. Zajęcia będą odbywały się na platformie Microsoft Teams w czasie rzeczywistym bez zmiany zakresu materiału i efektów kształcenia. Zadania do wykonania i literatura będą znajdowały się na platformie Moodle, a zaliczenie ustne na koniec semestru odbędzie się również w Microsoft Teams. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne podające
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2025/26Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Kryteria oceniania
Pisemne kolokwium końcowe.
Literatura
Wybrane publikacje, do których warto zaglądać, aby uzupełniać treści wykładów:
Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, red. Barbara Markiewicz, WSziP, Warszawa 1987.
Stefan Świeżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, PWN, Warszawa 2000.
Frederick Copleston, Historia Filozofii Warszawa 1998 t 1 i n..
Cezary Wodziński, Filozofia jako sztuka myślenia, Warszawa 1993.
Pierre Hadot, Filozofia jako ćwiczenie duchowe
Jostein Gaarner, Świat Zofii, tłum. Iwona Zimnicka, różne wydania, pierwsze w jęz. polskim: 1995.
G. Reale, Historia filozofii starożytnej.
W. Tatarkiewicz, Historia filozofii.
A. Krokiewicz, Historia Filozofii.
B. Russel, Dzieje filozofii zachodu.
Teksty źródłowe:
Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów (wyd. dowolne)
Platon, Obrona Sokratesa, Eutyfron, Kriton, Protagoras, Gorgiasz, Fedon, Fajdros, Uczta, Państwo,
Arystoteles, Metafizyka ks. L, O duszy ks. III, Etyka Nikomachejska ks. I,
Marek Aureliusz, Rozmyślania,
Sekstus Empiryk, Zarysy Pirrońskie, ks. I,
Plotyn, Enneady, ks. VI.
Literatura uzupełniająca dla osób pragnących poszerzyć swoją wiedzę:
Filozofia presokratejska:
Dembińska-Siury D., Człowiek odkrywa człowieka, Warszawa 1991.
Gajda J., Filozofia przedplatońska, Warszawa 2007.
Gajda J., Pitagorejczycy, Warszawa 1996.
Gajda J., Sofiści, Warszawa 1989.
Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej od Talesa do Platona, Warszawa 1995,
Kirk G.S, Raven J.E., Schofield M., Filozofia przedsokratejska, Warszawa-Poznań 1999.
Leśniak K., Materialiści greccy w epoce presokratejskiej, Warszawa 1972.
Filozofia okresu klasycznego:
Krokiewicz A., Sokrates, Warszawa 1958.
Krońska I., Sokrates, Warszawa 1985.
Leśniak K., Arystoteles, Warszawa 1989.
Leśniak K., Platon, Warszawa 1968.
Stróżewski W., Wykłady o Platonie, Kraków 1992.
Guthrie W.K.C., Sokrates, Warszawa 2000.
Szkoły hellenistyczne:
Joachimowicz L., Seneka, Warszawa 1977.
Joachimowicz L., Sceptycyzm grecki, Warszawa 1972.
Tatarkiewicz W., Historia estetyki, t. I, T.1 Estetyka starożytna Wrocław 1960.
Leśniak K., Lukrecjusz, Warszawa 1985.
Filozofia okresu cesarstwa:
Dembińska-Siury D., Plotyn, Warszawa 1995,
Hadot P., Plotyn albo prostota spojrzenia, Kęty 2004.
Krokiewicz A., Arystoteles, Pyrron, Plotyn, Warszawa 1974.
W cyklu 2022/23Z:
Filmografia Coś, reż. John Carpenter, 1982 Szczegółowe informacje dotyczące tego kiedy i co oglądać zostaną podane na zajęciach. |
W cyklu 2023/24Z:
Filmografia Coś, reż. John Carpenter, 1982 Szczegółowe informacje dotyczące tego kiedy i co oglądać zostaną podane na zajęciach. |
W cyklu 2024/25Z:
Adorno, Theodor W. & Horkheimer, Max, Przemysł kulturalny, w: Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2023. Copleston, Frederick, Historia filozofii. Tom VII: Od Fichtego do Nietzschego, tłum. J. Łoziński, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2006. Deleuze, Gilles, Nietzsche i filozofia, tłum. B. Banasiak, Warszawa: Wydawnictwo KR, 1997. Dobrzański, Marek, Rola krytyki rozumu i języka w filozofii Schopenhauera. Foucault, M., Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, Warszawa: PIW, 1997. Foucault, M., Historia seksualności. Tom 1: Wola wiedzy, tłum. B. Banasiak, T. Komendant, Warszawa: PIW, 1995. Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Fenomenologia ducha, cz. A i B, tłum. A. Landman, Warszawa: PWN, 2023. Heidegger, Martin, Bycie i czas, rozdz. VI, tłum. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2004. Kant, Immanuel, Krytyka czystego rozumu, Przedmowy i Wstęp, tłum. P. Chmielowski, Warszawa: PWN, 2013. Kołakowski, Leszek, Immanuel Kant, w: O co nas pytają wielcy filozofowie, Kraków: Znak, 2006. Marks, Karol, Fetyszystyczny charakter towaru i jego tajemnica. Michalski, Krzysztof, Heidegger i filozofia współczesna, rozdz. II, Warszawa: Znak, 1998. Miłkowski, Marcin, Dlaczego Wittgenstein nie był dualistą?, Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 2002, nr 4, s. 69–83. Nietzsche, F., Z genealogii moralności, Przedmowa i cz. I, tłum. L. Staff, Warszawa: PWN, 2003. Nietzsche, F.,Wola mocy, rozdz. I i II, tłum. S. Wyrzykowski, Warszawa: Wydawnictwo Zielone, 2022. Schopenhauer, Arthur, Świat jako wola i przedstawienie, t. 1, Wstęp, księga I i III, Warszawa: PWN, 2009. Wittgenstein, Ludwig, Tractatus logico-philosophicus, tezy 1–5, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN, 2004. |
W cyklu 2025/26Z:
Adorno, Theodor W. & Horkheimer, Max, Przemysł kulturalny, w: Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2023. Copleston, Frederick, Historia filozofii. Tom VII: Od Fichtego do Nietzschego, tłum. J. Łoziński, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2006. Deleuze, Gilles, Nietzsche i filozofia, tłum. B. Banasiak, Warszawa: Wydawnictwo KR, 1997. Dobrzański, Marek, Rola krytyki rozumu i języka w filozofii Schopenhauera. Foucault, M., Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, Warszawa: PIW, 1997. Foucault, M., Historia seksualności. Tom 1: Wola wiedzy, tłum. B. Banasiak, T. Komendant, Warszawa: PIW, 1995. Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Fenomenologia ducha, cz. A i B, tłum. A. Landman, Warszawa: PWN, 2023. Heidegger, Martin, Bycie i czas, rozdz. VI, tłum. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2004. Kant, Immanuel, Krytyka czystego rozumu, Przedmowy i Wstęp, tłum. P. Chmielowski, Warszawa: PWN, 2013. Kołakowski, Leszek, Immanuel Kant, w: O co nas pytają wielcy filozofowie, Kraków: Znak, 2006. Marks, Karol, Fetyszystyczny charakter towaru i jego tajemnica. Michalski, Krzysztof, Heidegger i filozofia współczesna, rozdz. II, Warszawa: Znak, 1998. Miłkowski, Marcin, Dlaczego Wittgenstein nie był dualistą?, Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 2002, nr 4, s. 69–83. Nietzsche, F., Z genealogii moralności, Przedmowa i cz. I, tłum. L. Staff, Warszawa: PWN, 2003. Nietzsche, F.,Wola mocy, rozdz. I i II, tłum. S. Wyrzykowski, Warszawa: Wydawnictwo Zielone, 2022. Schopenhauer, Arthur, Świat jako wola i przedstawienie, t. 1, Wstęp, księga I i III, Warszawa: PWN, 2009. Wittgenstein, Ludwig, Tractatus logico-philosophicus, tezy 1–5, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN, 2004. |
Uwagi
W cyklu 2022/23Z:
Przedmiot jest obowiązkowy. Jeśli z jakiegoś powodu student nie może uczestniczyć w zajęciach, jest zobowiązany skontaktować się z prowadzącym w celu ustalenia sposobu zaliczenia przedmiotu. |
W cyklu 2023/24Z:
Przedmiot jest obowiązkowy. Jeśli z jakiegoś powodu student nie może uczestniczyć w zajęciach, jest zobowiązany skontaktować się z prowadzącym w celu ustalenia sposobu zaliczenia przedmiotu. |
W cyklu 2024/25Z:
Przedmiot jest obowiązkowy. Jeśli z jakiegoś powodu student nie może uczestniczyć w zajęciach, jest zobowiązany skontaktować się z prowadzącym w celu ustalenia sposobu zaliczenia przedmiotu. |
W cyklu 2025/26Z:
Przedmiot jest obowiązkowy. Jeśli z jakiegoś powodu student nie może uczestniczyć w zajęciach, jest zobowiązany skontaktować się z prowadzącym w celu ustalenia sposobu zaliczenia przedmiotu. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: