Podstawy morfoskładni języka polskiego 2500-PO-1Z-PODMORFJP
Rozważania z zakresu morfoskładni zmierzają do ukazania zależności pomiędzy dwoma podejściami do opisu relacji wewnątrz systemu językowego - porządkiem paradygmatycznym i syntagmatycznym. Ogół poruszanych zagadnień służy tym samym pokazaniu uzgodnień realizowanych na przecięciu obu porządków. W sposób szczególny uwaga słuchaczy koncentruje się na kilku zagadnieniach:
1) Rozważa się podstawowe jednostki podsystemu morfologicznego - morfemy i morfy; omawia się procedury ich wyodrębniania oraz klasyfikowania; charakteryzuje się reguły łączenia morfemów różnych klas; zarysowuje się klasyfikację kategorii fleksyjnych i buduje się opozycje w poszczególnych klasach;
2) Ustala się procedury wyodrębniania jednostek leksykalnych służących do budowania złożonych struktur składniowych; omawia się pojęcie wielosegmentowej jednostki języka; dąży się do ukazania zależności pomiędzy odmiennością leksemu a jego złożonością morfologiczną;
3) Wprowadza się podstawowe pojęcia składniowego opisu polszczyzny; ustala się granice zdania; dąży się do ukazania zależności pomiędzy strukturyzacją składników zdania a motywacją wyboru morfemów gramatycznych; ukazuje się granice pomiędzy dopuszczającymi podzielność składniową składnikami bezpośrednimi a niepodzielnymi składniowo (choć bardzo często morfologicznie) składnikami terminalnymi;
4) Wprowadza się pojęcie akomodacji i jej wpływu na tworzenie grup składniowych; ukazuje się złożoność relacji akomodacyjnych pomiędzy komponentami grup składniowych oraz pomiędzy wyrażeniami należącymi do różnych grup składniowych; ukazuje się przykłady akomodacji wzajemnej oraz determinację wartości kategorii morfologicznych niezależnych składniowo;
5) Rozważa się problem konotacji i jej roli w tworzeniu zdań; podejmuje się wątek relacji pomiędzy grupą a zdaniem; pokazuje się zależność między grupą, frazą a zdaniem; kulminacyjnym elementem zajęć jest pojęcie schematu zdaniowego; pokazuje się m.in. sposób łączenia składników oraz uzgodnienia morfologiczne pomiędzy frazami konotowanymi.
|
W cyklu 2023/24Z:
1. Podsystemy języka – działy gramatyki. Morfem, morfologia. |
Całkowity nakład pracy studenta
Efekty uczenia się - wiedza
Efekty uczenia się - umiejętności
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne
Metody dydaktyczne podające
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- opis
Metody dydaktyczne poszukujące
- ćwiczeniowa
Rodzaj przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Przedmiot kończący się egzaminem, podczas którego sprawdzana jest znajomość wprowadzonych pojęć oraz umiejętność praktycznej analizy morfoskładniowej.
Praktyki zawodowe
Brak
Literatura
1. Bańko M., 2002, Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa.
2. Bobrowski I., 2005, Składniowy model polszczyzny, Kraków.
3. Bogusławski A., 1976, O Zasadach rejestracji jednostek języka, Poradnik Językowy, z. 8, s. 356-364.
4. Gramatyka opisowa. Materiały do ćwiczeń. Seria druga. Opracowania, skrypt UW, pod red. D. Kopcińskiej, wyd. 3. rozszerzone, Warszawa 1996.
5. Grzegorczykowa R. 1996, Wykłady z polskiej składni, Warszawa (lub następne).
6. Klebanowska B., 1987, Kategorie gramatyczne w GWJP, [w:] Studia gramatyczne VIII, Wrocław.
7. Nagórko A., 1998, Zarys gramatyki polskiej, Warszawa (rozdział Składnia).
8. Saloni Z., 1974, Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich, [w:] „Język Polski” LIV, Kraków, z. 1. i 2.
9. Saloni Z., 1976, Kategoria rodzaju we współczesnym języku polskim, [w:] Kategorie gramatyczne grup imiennych w języku polskim, Wrocław, s. 52-64.
10. Saloni Z., 1992, Co istnieje, a co nie istnieje we fleksji polskiej, „Prace Filologiczne” XXXVII, Warszawa, s. 75-87.
11. Saloni Z., 2000, Wstęp do koniugacji, Olsztyn.
12. Saloni Z., Świdziński M., 1997, Składnia współczesnego języka polskiego, wyd. IV, Warszawa.
13. Wróbel H., 2001, Gramatyka języka polskiego, Kraków.
|
W cyklu 2023/24Z:
Bańko M., Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa 2004. |
Uwagi
|
W cyklu 2023/24Z:
Zajęcia prowadzone stacjonarnie: soboty 23 X, 18 XII i 29 I Materiały i zadania do wykonania w domu zamieszczane w kursie moodle MORFOSKŁADNIA PSL 2021: https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=1909 W sytuacji konieczności przejścia na zajęcia zdalne spotkania będą prowadzone na platformie Teams, zespół MORFOSKŁADNIA: W razie problemów z Teamsami spotkania w pokoju wideokonferencyjnym BBB: Kody dostępu zostaną wysłane przez USOS-mail. Konsultacje: poniedziałki 12-13, sala 408 Collegium Maius. W tym czasie można podłączyć się też do zespołu Teams KONSULTACJE: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: